Samenvatting Wetenschapsfilosofie.
Module 1.1 Filosofisch denken
In feiten zijn er grof gezegd twee soorten denk systemen.:
- Systeem 1: snel maar onbetrouwbaar, alles wat je direct binnen schiet als je iets moet
beantwoorden.
- Systeem 2: langzaam maar betrouwbaar, uitgebreid redeneren en nadenken.
Filosofisch denken is langzaam denken als het ware, dit heeft te maken met systeem 2.
Wetenschapsfilosofie = het fundament onder de wetenshap.
Wetenschap is een poging om de wereld te begrijpen. Kritische houding is essentieel om
wetenschappelijk te denken.
Filosofisch denken is langzaam denken >>> Systeem 2. Deze manier van denken te
gebruiken en ontwikkelen in dit vak.
Module 1.2 Wat is wetenschap?
Wetenschap is onderscheid proberen te maken tussen wetenschap en pseudowetenschap.
Dit noemt men ook wel het demarcatie vraagstuk.
Wetenschap is een verzameling van kennis
Het zegt iets over alle gevallen van een bepaald type. Het zegt iets over het algemeen.
“Metaal zet uit als het warm wordt” Metaal zet altijd uit als je het verwarmt.
Het heeft iets overtuigends. Je kunt er op rekenen.
Wetenschap is de meest betrouwbare kennis die we tot nu toe hebben maar kan nooit
100% worden bewezen.
Een bepaalde methode om kennis te vergaren= resultaat is wetenschappelijke kennis.
Het is dus op meerdere manieren te definiëren.
Scepticisme betekend dat je je oordeel uitstelt. Het is een denkhouding van universele
twijfel waarbij men er van uitgaat dat betrouwbare kennis onmogelijk is en men zich van
geen enkele waarheid kan verzekeren.
Het is een goed wapen tegen denkfouten. (systeem 1 te onderbreken) eerst beschouwen wat
voor een bewijs er is.
Wetenschap is ook een strijd tegen bijgeloof: onze hersenen zijn niet opzoek naar waarheden
of kennis maar naar patronen om de werkelijkheid te beïnvloeden.
Module 1.3 Logica
Logica wordt gebruikt om argumenten te analyseren, het is de formele of uitgewerkte vorm
van system 2.
Een logisch argument (syllogisme)= een uitgeschreven redenatie.
Een argument bestaat uit twee delen: Premisses en een conclusie.
Premisses: zijn aannames zoals in de figuur beneden.
Een valide argument is waarheid-behoudend truth-preserving) zoals hier onder te zien is.
,De belofte van de logica: Als je begint vanuit waarheden dan eindig je met waarheden.
Truth preservation= bij een logisch valide argument leiden ware premisses altijd tot ware
conclusies. Als niet alle premisses waar zijn dan weten we niet of de conclusie waar is.
Onware premisses(aannames)= niet valide omdat de inhoud onjuist is, de vorm is echter wel
goed.
Validiteit heeft te maken met de vorm(logica), het argument in de figuur is dus valide maar
er staat onware inhoud in waardoor de conclusie ook onwaar is, de conclusie kan ook in
andere gevallen toevallig juist zijn. Onderscheid tussen vorm en inhoud is cruciaal.
Hieronder is de tweede premisse onjuist maar de uiteindelijke conclusie is juist, dit is echter
toevallig. Bij onjuiste premisses weten we niet of de conclusie juist is, dit is te zien in de
figuur.
Invalide argumenten= Een argument waarbij de logica(vorm) niet klopt. Een invalide
argument kan leiden tot een onware conclusie op basis van ware premisses. Hieronder zijn de
aannames(premisses) wel juist maar de logica is niet juist, toevallig leidt het hieronder wel tot
een juiste conclusie. Dit is echter toevallig.
Als niet alle premisses waar zijn, weten we niet of de conclusie waar is.
In de filosofie gebruiken we letters om de argumenten vorm te geven, hieronder een
aantal voorbeelden. A, B en X hebben dus te maken met de vorm, wat je ook invult voor
de letters; de vorm blijft juist/hetzelfde. Er zijn 2 vormen van argumenten structuur,
modus pollens en modus tollen, het zijn beide valide argumenten (juiste vorm).
, Modus ponens= Een geldige propositionele redeneervorm met twee premissen, waarvan
de eerste een voorwaardelijke uitspraak is: Als A, dan B. A. Dus X.
Voorbeeld: Als democratie de beste staatsvorm is, moet iedereen stemmen. Democratie is
de beste staatsvorm. Iedereen moet stemmen.
Modus tollens= Iedereen die A is, is B. X is niet B dus X is niet A.
Voorbeeld: Als het vrijdag is, eten wij vis. Wij eten geen vis, dus is het geen vrijdag.
Er zijn ook twee vormen van invalide argumenten:
Bevestiging van de consequent (logisch invalide)= De relatie tussen twee zaken
wordt omgedraaid in een als … dan-redenering. De vorm klopt niet dus is het
invalide.
Bijvoorbeeld: Als een middel helpt, dan zit het in het ziekenfonds, het middel zit in
het ziekenfonds (correcte argumenten), dus het middel helpt (incorrecte conclusie).
Module 1.1 Filosofisch denken
In feiten zijn er grof gezegd twee soorten denk systemen.:
- Systeem 1: snel maar onbetrouwbaar, alles wat je direct binnen schiet als je iets moet
beantwoorden.
- Systeem 2: langzaam maar betrouwbaar, uitgebreid redeneren en nadenken.
Filosofisch denken is langzaam denken als het ware, dit heeft te maken met systeem 2.
Wetenschapsfilosofie = het fundament onder de wetenshap.
Wetenschap is een poging om de wereld te begrijpen. Kritische houding is essentieel om
wetenschappelijk te denken.
Filosofisch denken is langzaam denken >>> Systeem 2. Deze manier van denken te
gebruiken en ontwikkelen in dit vak.
Module 1.2 Wat is wetenschap?
Wetenschap is onderscheid proberen te maken tussen wetenschap en pseudowetenschap.
Dit noemt men ook wel het demarcatie vraagstuk.
Wetenschap is een verzameling van kennis
Het zegt iets over alle gevallen van een bepaald type. Het zegt iets over het algemeen.
“Metaal zet uit als het warm wordt” Metaal zet altijd uit als je het verwarmt.
Het heeft iets overtuigends. Je kunt er op rekenen.
Wetenschap is de meest betrouwbare kennis die we tot nu toe hebben maar kan nooit
100% worden bewezen.
Een bepaalde methode om kennis te vergaren= resultaat is wetenschappelijke kennis.
Het is dus op meerdere manieren te definiëren.
Scepticisme betekend dat je je oordeel uitstelt. Het is een denkhouding van universele
twijfel waarbij men er van uitgaat dat betrouwbare kennis onmogelijk is en men zich van
geen enkele waarheid kan verzekeren.
Het is een goed wapen tegen denkfouten. (systeem 1 te onderbreken) eerst beschouwen wat
voor een bewijs er is.
Wetenschap is ook een strijd tegen bijgeloof: onze hersenen zijn niet opzoek naar waarheden
of kennis maar naar patronen om de werkelijkheid te beïnvloeden.
Module 1.3 Logica
Logica wordt gebruikt om argumenten te analyseren, het is de formele of uitgewerkte vorm
van system 2.
Een logisch argument (syllogisme)= een uitgeschreven redenatie.
Een argument bestaat uit twee delen: Premisses en een conclusie.
Premisses: zijn aannames zoals in de figuur beneden.
Een valide argument is waarheid-behoudend truth-preserving) zoals hier onder te zien is.
,De belofte van de logica: Als je begint vanuit waarheden dan eindig je met waarheden.
Truth preservation= bij een logisch valide argument leiden ware premisses altijd tot ware
conclusies. Als niet alle premisses waar zijn dan weten we niet of de conclusie waar is.
Onware premisses(aannames)= niet valide omdat de inhoud onjuist is, de vorm is echter wel
goed.
Validiteit heeft te maken met de vorm(logica), het argument in de figuur is dus valide maar
er staat onware inhoud in waardoor de conclusie ook onwaar is, de conclusie kan ook in
andere gevallen toevallig juist zijn. Onderscheid tussen vorm en inhoud is cruciaal.
Hieronder is de tweede premisse onjuist maar de uiteindelijke conclusie is juist, dit is echter
toevallig. Bij onjuiste premisses weten we niet of de conclusie juist is, dit is te zien in de
figuur.
Invalide argumenten= Een argument waarbij de logica(vorm) niet klopt. Een invalide
argument kan leiden tot een onware conclusie op basis van ware premisses. Hieronder zijn de
aannames(premisses) wel juist maar de logica is niet juist, toevallig leidt het hieronder wel tot
een juiste conclusie. Dit is echter toevallig.
Als niet alle premisses waar zijn, weten we niet of de conclusie waar is.
In de filosofie gebruiken we letters om de argumenten vorm te geven, hieronder een
aantal voorbeelden. A, B en X hebben dus te maken met de vorm, wat je ook invult voor
de letters; de vorm blijft juist/hetzelfde. Er zijn 2 vormen van argumenten structuur,
modus pollens en modus tollen, het zijn beide valide argumenten (juiste vorm).
, Modus ponens= Een geldige propositionele redeneervorm met twee premissen, waarvan
de eerste een voorwaardelijke uitspraak is: Als A, dan B. A. Dus X.
Voorbeeld: Als democratie de beste staatsvorm is, moet iedereen stemmen. Democratie is
de beste staatsvorm. Iedereen moet stemmen.
Modus tollens= Iedereen die A is, is B. X is niet B dus X is niet A.
Voorbeeld: Als het vrijdag is, eten wij vis. Wij eten geen vis, dus is het geen vrijdag.
Er zijn ook twee vormen van invalide argumenten:
Bevestiging van de consequent (logisch invalide)= De relatie tussen twee zaken
wordt omgedraaid in een als … dan-redenering. De vorm klopt niet dus is het
invalide.
Bijvoorbeeld: Als een middel helpt, dan zit het in het ziekenfonds, het middel zit in
het ziekenfonds (correcte argumenten), dus het middel helpt (incorrecte conclusie).
