OUDEREN
Waarom ouderen als thema?
In recente vakliteratuur biedt men nieuwe inzichten over ouder worden en stelt men interventies
voor om als professional bij te dragen tot het welzijn van ouderen. Opmerkelijk is dat naast de groep
van paramedici ook de sociaal werker een belangrijke rol toebedeeld krijgt in het realiseren van een
zo hoog mogelijke levenskwaliteit. De focus ligt hierbij bij sociale interactie en maatschappelijke
participatie.
Oud zijn = sterke biologische, fysische component + bepaald door beelden die in de maatschappij
leven in een bepaalde periode
Wie zijn die ouderen?
60+
opgedeeld in jongbejaarden bejaarden en hoogbejaarden
Jongbejaarden = senioren
Bejaarden = ouderen
Vergrijzing en verwitting:
- De belangrijkste demografische tendensen die a.d basis liggen van de veroudering van de
bevolking, zijn enerzijds een hogere levensverwachting voor iedereen en anderzijds de daling
van de vruchtbaarheid. Dit resulteert in een steeds groter aandeel van de ouderen in de
bevolking, ook wel vergrijzing genoemd
- méér ouderen. dubbele vergrijzing duidt op de verhouding hoogbejaarden ten opzicht van
de totale groep bejaarden. Dit fenomeen wordt ook ‘verwittig’ genoemd. Het aandeel van de
hoogbejaarden gaat in stijgende lijn.
+ andere ouderen. BV. een grotere mondigheid, een sterker zelfbewustzijn en een grotere
zelfstandigheid. Bovendien dient rekening te worden gehouden met de grote diversiteit binnen de
ouderenpopulatie. Bv leeftijdsverschillen, inkomen, afkomst, arbeidshistoriek,…
Healthy Ageing
het proces waarin de kansen op lichamelijke, sociale en geestelijke gezondheid worden
geoptimaliseerd, zodat ouderen actief aan de samenleving kunnen deelnemen en een onafhankelijk
leven kunnen leiden met een goede kwaliteit van het leven.
Rol sociaal werker:
in samenwerking met paramedici inzetten op ondersteuning van de belanghebbenden en diens
sociaal netwerk
= ondersteuning vanuit empowerment om zo lang als mogelijk te participeren in de samenleving
(visie dichterbij)
, Gedreven vanuit een rechtvaardigheidsideaal (=globale definitie sociaal werk):
vooral geïnteresseerd in het feit dat naast genetische factoren ook omgevingsfactoren
een rol spelen. Uit studies blijkt dat niet iedereen dezelfde kansen heeft: hoogopgeleide
mensen leven gemiddeld 6 jaar langer dan laagopgeleide inwoners. En dan hebben we
het nog niet over de ‘gezonde levensjaren’: ‘Gezond ouder worden begint al voor de
conceptie…’.
Sociaal werker zal ook signalering nastreven van maatschappelijke fenomenen die een rol spelen bij
‘het gezond ouder worden’.
Focus op veerkracht (resilience) en zelfregie
Empowerment van ouderen door in te zetten op:
- veerkracht: het vermogen van mensen om hun weg te vinden naar bronnen die bijdragen aan
hun welzijn, en dat ze de capaciteit hebben deze bronnen betekenisvol in te zetten.
- zelfregie: is het zelf beslissen over het leven met of zonder ondersteuning van anderen.
!!!!!! mensen moeten zo veel als mogelijk zelf bepalen hoe zij hun leven richting en inhoud
geven.
Enkele cijfers over ouderen
- In 2020 zal
één
Vlaming
op vijf 65
jaar en
ouder zijn.
In 2030 zal
dit 1 op 4
zijn.
- cijfers zijn
mss een
onderschatting van aantal 80+. De demografische voorspellingen = gebasseerd op
ontwikkelingen in het verleden. BV: geen rekening met het denkbare demografisch effect van
nieuwe ontwikkelingen in de geneeskunde en de technologie
- Aantal 80+: 2010=5% vd bevolking; tegen 2040=9% vd bevolking
- De veroudering van de bevolking in de Vlaamse steden en gemeenten stijgt niet in gelijke
mate (antwerpen, kempen en maasland sterkste stijging)
- Het aandeel ouderen zal in 2027 het laagst zijn in de steden van de Vlaamse Ruit en de
Brusselse Rand; de kust zal de hoogste aandelen ouderen tellen.
Waarom ouderen als thema?
In recente vakliteratuur biedt men nieuwe inzichten over ouder worden en stelt men interventies
voor om als professional bij te dragen tot het welzijn van ouderen. Opmerkelijk is dat naast de groep
van paramedici ook de sociaal werker een belangrijke rol toebedeeld krijgt in het realiseren van een
zo hoog mogelijke levenskwaliteit. De focus ligt hierbij bij sociale interactie en maatschappelijke
participatie.
Oud zijn = sterke biologische, fysische component + bepaald door beelden die in de maatschappij
leven in een bepaalde periode
Wie zijn die ouderen?
60+
opgedeeld in jongbejaarden bejaarden en hoogbejaarden
Jongbejaarden = senioren
Bejaarden = ouderen
Vergrijzing en verwitting:
- De belangrijkste demografische tendensen die a.d basis liggen van de veroudering van de
bevolking, zijn enerzijds een hogere levensverwachting voor iedereen en anderzijds de daling
van de vruchtbaarheid. Dit resulteert in een steeds groter aandeel van de ouderen in de
bevolking, ook wel vergrijzing genoemd
- méér ouderen. dubbele vergrijzing duidt op de verhouding hoogbejaarden ten opzicht van
de totale groep bejaarden. Dit fenomeen wordt ook ‘verwittig’ genoemd. Het aandeel van de
hoogbejaarden gaat in stijgende lijn.
+ andere ouderen. BV. een grotere mondigheid, een sterker zelfbewustzijn en een grotere
zelfstandigheid. Bovendien dient rekening te worden gehouden met de grote diversiteit binnen de
ouderenpopulatie. Bv leeftijdsverschillen, inkomen, afkomst, arbeidshistoriek,…
Healthy Ageing
het proces waarin de kansen op lichamelijke, sociale en geestelijke gezondheid worden
geoptimaliseerd, zodat ouderen actief aan de samenleving kunnen deelnemen en een onafhankelijk
leven kunnen leiden met een goede kwaliteit van het leven.
Rol sociaal werker:
in samenwerking met paramedici inzetten op ondersteuning van de belanghebbenden en diens
sociaal netwerk
= ondersteuning vanuit empowerment om zo lang als mogelijk te participeren in de samenleving
(visie dichterbij)
, Gedreven vanuit een rechtvaardigheidsideaal (=globale definitie sociaal werk):
vooral geïnteresseerd in het feit dat naast genetische factoren ook omgevingsfactoren
een rol spelen. Uit studies blijkt dat niet iedereen dezelfde kansen heeft: hoogopgeleide
mensen leven gemiddeld 6 jaar langer dan laagopgeleide inwoners. En dan hebben we
het nog niet over de ‘gezonde levensjaren’: ‘Gezond ouder worden begint al voor de
conceptie…’.
Sociaal werker zal ook signalering nastreven van maatschappelijke fenomenen die een rol spelen bij
‘het gezond ouder worden’.
Focus op veerkracht (resilience) en zelfregie
Empowerment van ouderen door in te zetten op:
- veerkracht: het vermogen van mensen om hun weg te vinden naar bronnen die bijdragen aan
hun welzijn, en dat ze de capaciteit hebben deze bronnen betekenisvol in te zetten.
- zelfregie: is het zelf beslissen over het leven met of zonder ondersteuning van anderen.
!!!!!! mensen moeten zo veel als mogelijk zelf bepalen hoe zij hun leven richting en inhoud
geven.
Enkele cijfers over ouderen
- In 2020 zal
één
Vlaming
op vijf 65
jaar en
ouder zijn.
In 2030 zal
dit 1 op 4
zijn.
- cijfers zijn
mss een
onderschatting van aantal 80+. De demografische voorspellingen = gebasseerd op
ontwikkelingen in het verleden. BV: geen rekening met het denkbare demografisch effect van
nieuwe ontwikkelingen in de geneeskunde en de technologie
- Aantal 80+: 2010=5% vd bevolking; tegen 2040=9% vd bevolking
- De veroudering van de bevolking in de Vlaamse steden en gemeenten stijgt niet in gelijke
mate (antwerpen, kempen en maasland sterkste stijging)
- Het aandeel ouderen zal in 2027 het laagst zijn in de steden van de Vlaamse Ruit en de
Brusselse Rand; de kust zal de hoogste aandelen ouderen tellen.
