Markt & economie les 3 – Gezinnen – 06/03/2023
HOOFDSTUK 1: Arbeid
1. Allocatie van arbeid
Allocatie = ‘het plaatsvinden van’ => hoe gaat arbeid plaatsvinden
1.1. Arbeidsmarkt
Vraag en aanbod ontmoeten elkaar
1.2. Terugplooiende arbeidsaanbodcurve
2. Vergoeding van arbeid
2.1. Loon
Geld (salaris/loon/bezoldiging) => formeel loon werknemer (arbeider of
bediende)
Pensioensparen
Verlofdagen
Overlijdensverzekering
Maaltijdscheques
Salariswagen...
= Extralegale voordelen (= alles buiten geld) => in België zee uitgebreid
(omzeiling hoge lasten op arbeid)
‘Loon’ bestaat uit vele parameters die subjectief behandeld worden
2.2. Extralegale voordelen
1
, Top 10 extralegale voordelen
2.3. Kenmerken bezoldigde
Weinig zelfstandigheid & geen beroepsaansprakelijkheid:
arbeidsovereenkomst
Werkgever betaalt alle belastingen in uw plaats (bruto vs nettoloon)
Weinig mogelijkheid tot inbrenging van beroepskosten (beperkte
forfaitaire mogelijkheden
Werkgever regelt sociaal statuur (sociale zekerheid)
Uitgebreidere vergoedingen bij moederschaps- en vaderschapsrust
Uitgebreidere pensioensrechten
Uitgebreidere zekerheden bij arbeidsongeschiktheid
Betaalde vakantie (vs. Geen betaalde vakantie voor zelfstandige)
Werkloosheidsuitkering (vs. Beperkte overbruggingsrechten voor
zelfstandigen)
…
2.4. Bruto/Netto
LOONKOST = wat een werknemer een werkgever kost
Patronale RSZ-bijdragen (25% brutoloon)
Vakantiedagen en andere indirecte kosten (ca. 15% brutoloon)
BRUTOLOON = berekeningsbasis & wat je werkgever je betaalt (cfr. CAO)
RSZ (Rijksdienst Sociale Zekerheid): 13,07%
BELASTBAAR LOON
Belastingen (volgens inkomensschaal)
Bedrijfsvoorheffingen (afhankelijk van loonhoogte, gezinslast etc.)
NETTO LOON = wat je krijgt
In België belastingsschijven heel hoog en
snel stijgend
=> belastingen op inkomen heel hoog
Extra legale voordelen zijn hierdoor
populair => belastingen minder zwaar
2
, 2.5. Zelfstandigen
Quasi alle architecten in België zijn zelfstandigen
Geen collectieve onderhandelingen
Weinig marktmacht
Veel onderlinge concurrentie
Geringe bescherming
=> Confronterend in de eerste jaren na de studies
(Interieur)architect = vrij beroep
Vrij beroep (dokter, architect, advocaat etc.): traditioneel zelfstandigen
Eenmanszaak
o Je maakt facturen op voor je diensten (ereloon, geen bezoldiging) +
21% BTW
o Je trekt beroepskosten af van je ereloon
o Je betaalt de BTW aan de belastingen
o Wat overblijft val onder personenbelasting (inkomensschalen)
Reken op ‘nettoloon’ van ca. 50%
Vanaf een omzet van ca. 100.000 euro/jaar wordt het interessanter om
een vennootschap op te richten i.h.k.v. optimalisatie belastingen
2.6. Arbeider vs. Bediende
Historisch wordt een onderscheid gemaakt tussen arbeiders en
bedienden
Manueel werk: arbeiders, intellectueel werk: bedienden
Onderscheid achterhaald: arbeid en intellectueel werk loopt meer door
elkaar
Verschillen in verloning (uur vs. Maand), pensioen, vakantiedagen en
andere aspecten
Arrest Grondwettelijk Hof (2011) verklaarde verschillen onwettig
Sedert 2014 een eenheidsstatuut
Geen verschil meer tussen pensioenopbouw, opzeggingstermijnen, etc.
Uitgebreide
overgangsmaatregelen
2.7. Loonspanning
3
HOOFDSTUK 1: Arbeid
1. Allocatie van arbeid
Allocatie = ‘het plaatsvinden van’ => hoe gaat arbeid plaatsvinden
1.1. Arbeidsmarkt
Vraag en aanbod ontmoeten elkaar
1.2. Terugplooiende arbeidsaanbodcurve
2. Vergoeding van arbeid
2.1. Loon
Geld (salaris/loon/bezoldiging) => formeel loon werknemer (arbeider of
bediende)
Pensioensparen
Verlofdagen
Overlijdensverzekering
Maaltijdscheques
Salariswagen...
= Extralegale voordelen (= alles buiten geld) => in België zee uitgebreid
(omzeiling hoge lasten op arbeid)
‘Loon’ bestaat uit vele parameters die subjectief behandeld worden
2.2. Extralegale voordelen
1
, Top 10 extralegale voordelen
2.3. Kenmerken bezoldigde
Weinig zelfstandigheid & geen beroepsaansprakelijkheid:
arbeidsovereenkomst
Werkgever betaalt alle belastingen in uw plaats (bruto vs nettoloon)
Weinig mogelijkheid tot inbrenging van beroepskosten (beperkte
forfaitaire mogelijkheden
Werkgever regelt sociaal statuur (sociale zekerheid)
Uitgebreidere vergoedingen bij moederschaps- en vaderschapsrust
Uitgebreidere pensioensrechten
Uitgebreidere zekerheden bij arbeidsongeschiktheid
Betaalde vakantie (vs. Geen betaalde vakantie voor zelfstandige)
Werkloosheidsuitkering (vs. Beperkte overbruggingsrechten voor
zelfstandigen)
…
2.4. Bruto/Netto
LOONKOST = wat een werknemer een werkgever kost
Patronale RSZ-bijdragen (25% brutoloon)
Vakantiedagen en andere indirecte kosten (ca. 15% brutoloon)
BRUTOLOON = berekeningsbasis & wat je werkgever je betaalt (cfr. CAO)
RSZ (Rijksdienst Sociale Zekerheid): 13,07%
BELASTBAAR LOON
Belastingen (volgens inkomensschaal)
Bedrijfsvoorheffingen (afhankelijk van loonhoogte, gezinslast etc.)
NETTO LOON = wat je krijgt
In België belastingsschijven heel hoog en
snel stijgend
=> belastingen op inkomen heel hoog
Extra legale voordelen zijn hierdoor
populair => belastingen minder zwaar
2
, 2.5. Zelfstandigen
Quasi alle architecten in België zijn zelfstandigen
Geen collectieve onderhandelingen
Weinig marktmacht
Veel onderlinge concurrentie
Geringe bescherming
=> Confronterend in de eerste jaren na de studies
(Interieur)architect = vrij beroep
Vrij beroep (dokter, architect, advocaat etc.): traditioneel zelfstandigen
Eenmanszaak
o Je maakt facturen op voor je diensten (ereloon, geen bezoldiging) +
21% BTW
o Je trekt beroepskosten af van je ereloon
o Je betaalt de BTW aan de belastingen
o Wat overblijft val onder personenbelasting (inkomensschalen)
Reken op ‘nettoloon’ van ca. 50%
Vanaf een omzet van ca. 100.000 euro/jaar wordt het interessanter om
een vennootschap op te richten i.h.k.v. optimalisatie belastingen
2.6. Arbeider vs. Bediende
Historisch wordt een onderscheid gemaakt tussen arbeiders en
bedienden
Manueel werk: arbeiders, intellectueel werk: bedienden
Onderscheid achterhaald: arbeid en intellectueel werk loopt meer door
elkaar
Verschillen in verloning (uur vs. Maand), pensioen, vakantiedagen en
andere aspecten
Arrest Grondwettelijk Hof (2011) verklaarde verschillen onwettig
Sedert 2014 een eenheidsstatuut
Geen verschil meer tussen pensioenopbouw, opzeggingstermijnen, etc.
Uitgebreide
overgangsmaatregelen
2.7. Loonspanning
3