SAMENVATTING KINDEREN EN JONGEREN
MINDERJARIGEN ONDER HOEDE VAN MEERDERJARIGEN HOOFDSTUK 1
MEERDERJARIG
o Wettelijke meerderjarigheid —> 18 jaar
o Handelingsbekwaam : “ bekwaam tot alle handelingen van het burgerlijk leven” (BW, art.488)
o Stemmen
o Contracten handtekenen
o Fiscale aangiften
o In huwelijk treden
o Aansprakelijk voor daden t.o.v derden & maatschappij
o Seksuele meerderjarigheid: 16 jaar
o Indien het leeftijdsverschil niet te groot is, verlaagd naar 14 jaar
MINDERJARIG
o Minderjarigen: personen die de leeftijd van meerderjarigheid nog niet bereikt hebben
o Juridisch niet sterk
o Geen stemrecht
o Geen proces opstarten
o Niet zelf verblijfplaats kiezen (wel bij één van de ouders)
o Leerplicht
OUDERS HEBBEN RECHTEN EN PLICHTEN
o Afhankelijke positie van volwassenen
o O.a huisvesting, levensonderhoud, opleiding, opvoeden, neen van belangrijke beslissingen,
verzorging, toezicht
o Plicht om te zorgen voor en te vertegenwoordigen
o Recht op persoonlijk contact met kind (ook na scheiding/ook grootouders)
o Niet verplicht in voorzien van zakgeld
o Tot na 18de verjaardag
o Tot voltooiing opleiding ‘normaal verloop’
o Geen verplichting in niet-noodzakelijke meeruitgaven
o Voogd wordt aangesteld wanneer beide ouders
o Zijn gestorven
o Wettelijk onbekend zijn
o Zich in de voortdurende onmogelijkheid bevinden om ouderlijk gezag uit toevoeren
o Voogd
o Heeft geen onderhoudsplicht
o Is niet burgerrechtelijk aansprakelijk (voor eventuele schaden die het kind aanricht)
HET KINDERRECHTENVERDRAG
o Begin 20ste eeuw: kinderbeschermingswetten
o Aparte categorie waar we speciaal aandacht aan dienen te besteden
o Na WO 1: internationale optekening ‘verklaring van Genève’
, o 1959: goedkeuring verklaring voor de rechten van het kind (VN)
o 1979: internationaal jaar van het kind ( startschot bindende karakter)
o 1989: verdrag voor de rechten van het kind (VN)
o 1992: ratificatie verdrag België (kinderrechtencommissariaat waakt over toepassing en uitvoering)
o Laatste decennia: aandacht voor rechten van het kind toegenomen (werking jongerenrekening Awel,
kinderrechtswinkel, kinderrechtencommissariaat, 20 november: universele dag van het kind)
KINDERRECHTEN
o Voorzieningenrechter (provisie)
o Zaken/diensten die kinderen nodig hebben om op te groeien in optimale o’heden.
Bv, recht op veilig leef en speelplek, recht op gezondheidszorg, recht op educatie
o Participatierechten
o Verwijzen naar voorwaarden die regelen dat kinderen voor zichzelf kunnen opkomen
Bv. recht om gehoord te worden, recht op vrije meningsuiting, recht op toegang tot
informatie uit verschillende bronnen
o Beschermingsrechten (protectie)
o Verwijzen naar voorwaarden die kinderen beschermen tegen schadelijke factoren voor
ontwikkeling/welzijn
Bv. recht op bescherming tegen mishandeling/kinderarbeid
KINDERRECHTENVERDRAG BEVAT OOK PLICHTEN
o Ouders
o Regeringsleiders
o Plicht voorwaarde te scheppen zodat ouders plichten kunnen nakomen
o Kinderen
o Leerplicht
MINDERJARIGEN IN DE JEUGDHULP: DRM
o Decreet rechtspositie minderjarigen
o (volledig: decreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige in de integrale jeugdhulp
en binnen het kader van het decreet betreffende het jeugddelinquentierecht)
o Statuut van minderjarigen (en meerderjarigen) in de jeugdhulp vertoonde intersectorale
verschillen
-> Decreet tracht eenduidigheid te verkrijgen
-> Decreet tracht de rechtspositie van de minderjarigen te versterken
o > 30 artikels (ook voor meerderjarige kinderen in jeugdhulp)
, o Hulp van meerderjarige nodig om rechten af te dwingen
o Hulpverleners zijn best op de hoogte krijtlijnen
KRIJTLIJNEN DRM
o Belang minderjarige steeds voorop bij keuzes HV
o Kinderrechtenverdrag referentiekader voor decreet. Toch andere keuze? Verantwoorden in
dossier
o Recht op respect voor het gezinsleven
o Recht op inspraak en participatie
o Inzagerecht in dossier + klachtrecht
o Recht op hulp indien beschikbaar
o Zelf niet geschikt : doorverwijzing gepaste hulp
o Recht op hulp impliceert niet opzij zetten van andere rechten (vrijetijdsbesteding, school)
o Recht op bijstand
o Iemand naar keuze die het kind in vertrouwen neemt
o (leerkracht, iemand met beroepsgeheim of HV, maar niet betrokken bij dossier)
o Recht onduidelijke informatie
o Leeftijdsadeguaat, spontaan (niet op aanvraag)
o Aard en duur van de hulp, afspraken, rechten en plichten
o HV kan oordelen dat kind niet alles moet weten (wel bijstandsverlening)
VERONTRUSTENDE OPVOEDINGSSITUATIE (VOS) HOOFDSTUK 2
WAT IS VOS
o = verontrustende opvoedingssituatie
o Een problematische leefsituatie waarbij de integriteit, gezondheid en/of
veiligheidvan een minderjarige in gevaar komt.
o Opvoedingsproces waarbij wederkerig de wisselwerking faalt tussen ouder en kind.
Oorzaak: bijzondere gebeurtenissen, ralationele disputen of
leefomstandigheden
o Ruim begrip met verschillende uitingsvormen
o Ouder-kindrelatie
o Relaties tussen ouders onderling
o Schoolse evolutie
o Maatschappelijke integratie
o Pedagogische bekwaamheid
o Economische draagkracht
o Materiële omstandigheden
o Persoonlijkheidsontwikkeling
o Waarbij de term verontrustend subjectief is
WAT KAN JE CONCREET VERSTAAN ONDER VERONTRUSTEND
1. Slagen en verwondingen tussen ouders en/of partners en/of ten aanzien van de kinderen
(IFG)
2. Zedenfeiten waarvan minderjarige slachtoffer is
3. Ernstige verwaarlozing
4. Psychische problematiek ouder/kind
5. Ernstig schoolverzuim
6. Problematische leefomstandigheden
MINDERJARIGEN ONDER HOEDE VAN MEERDERJARIGEN HOOFDSTUK 1
MEERDERJARIG
o Wettelijke meerderjarigheid —> 18 jaar
o Handelingsbekwaam : “ bekwaam tot alle handelingen van het burgerlijk leven” (BW, art.488)
o Stemmen
o Contracten handtekenen
o Fiscale aangiften
o In huwelijk treden
o Aansprakelijk voor daden t.o.v derden & maatschappij
o Seksuele meerderjarigheid: 16 jaar
o Indien het leeftijdsverschil niet te groot is, verlaagd naar 14 jaar
MINDERJARIG
o Minderjarigen: personen die de leeftijd van meerderjarigheid nog niet bereikt hebben
o Juridisch niet sterk
o Geen stemrecht
o Geen proces opstarten
o Niet zelf verblijfplaats kiezen (wel bij één van de ouders)
o Leerplicht
OUDERS HEBBEN RECHTEN EN PLICHTEN
o Afhankelijke positie van volwassenen
o O.a huisvesting, levensonderhoud, opleiding, opvoeden, neen van belangrijke beslissingen,
verzorging, toezicht
o Plicht om te zorgen voor en te vertegenwoordigen
o Recht op persoonlijk contact met kind (ook na scheiding/ook grootouders)
o Niet verplicht in voorzien van zakgeld
o Tot na 18de verjaardag
o Tot voltooiing opleiding ‘normaal verloop’
o Geen verplichting in niet-noodzakelijke meeruitgaven
o Voogd wordt aangesteld wanneer beide ouders
o Zijn gestorven
o Wettelijk onbekend zijn
o Zich in de voortdurende onmogelijkheid bevinden om ouderlijk gezag uit toevoeren
o Voogd
o Heeft geen onderhoudsplicht
o Is niet burgerrechtelijk aansprakelijk (voor eventuele schaden die het kind aanricht)
HET KINDERRECHTENVERDRAG
o Begin 20ste eeuw: kinderbeschermingswetten
o Aparte categorie waar we speciaal aandacht aan dienen te besteden
o Na WO 1: internationale optekening ‘verklaring van Genève’
, o 1959: goedkeuring verklaring voor de rechten van het kind (VN)
o 1979: internationaal jaar van het kind ( startschot bindende karakter)
o 1989: verdrag voor de rechten van het kind (VN)
o 1992: ratificatie verdrag België (kinderrechtencommissariaat waakt over toepassing en uitvoering)
o Laatste decennia: aandacht voor rechten van het kind toegenomen (werking jongerenrekening Awel,
kinderrechtswinkel, kinderrechtencommissariaat, 20 november: universele dag van het kind)
KINDERRECHTEN
o Voorzieningenrechter (provisie)
o Zaken/diensten die kinderen nodig hebben om op te groeien in optimale o’heden.
Bv, recht op veilig leef en speelplek, recht op gezondheidszorg, recht op educatie
o Participatierechten
o Verwijzen naar voorwaarden die regelen dat kinderen voor zichzelf kunnen opkomen
Bv. recht om gehoord te worden, recht op vrije meningsuiting, recht op toegang tot
informatie uit verschillende bronnen
o Beschermingsrechten (protectie)
o Verwijzen naar voorwaarden die kinderen beschermen tegen schadelijke factoren voor
ontwikkeling/welzijn
Bv. recht op bescherming tegen mishandeling/kinderarbeid
KINDERRECHTENVERDRAG BEVAT OOK PLICHTEN
o Ouders
o Regeringsleiders
o Plicht voorwaarde te scheppen zodat ouders plichten kunnen nakomen
o Kinderen
o Leerplicht
MINDERJARIGEN IN DE JEUGDHULP: DRM
o Decreet rechtspositie minderjarigen
o (volledig: decreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige in de integrale jeugdhulp
en binnen het kader van het decreet betreffende het jeugddelinquentierecht)
o Statuut van minderjarigen (en meerderjarigen) in de jeugdhulp vertoonde intersectorale
verschillen
-> Decreet tracht eenduidigheid te verkrijgen
-> Decreet tracht de rechtspositie van de minderjarigen te versterken
o > 30 artikels (ook voor meerderjarige kinderen in jeugdhulp)
, o Hulp van meerderjarige nodig om rechten af te dwingen
o Hulpverleners zijn best op de hoogte krijtlijnen
KRIJTLIJNEN DRM
o Belang minderjarige steeds voorop bij keuzes HV
o Kinderrechtenverdrag referentiekader voor decreet. Toch andere keuze? Verantwoorden in
dossier
o Recht op respect voor het gezinsleven
o Recht op inspraak en participatie
o Inzagerecht in dossier + klachtrecht
o Recht op hulp indien beschikbaar
o Zelf niet geschikt : doorverwijzing gepaste hulp
o Recht op hulp impliceert niet opzij zetten van andere rechten (vrijetijdsbesteding, school)
o Recht op bijstand
o Iemand naar keuze die het kind in vertrouwen neemt
o (leerkracht, iemand met beroepsgeheim of HV, maar niet betrokken bij dossier)
o Recht onduidelijke informatie
o Leeftijdsadeguaat, spontaan (niet op aanvraag)
o Aard en duur van de hulp, afspraken, rechten en plichten
o HV kan oordelen dat kind niet alles moet weten (wel bijstandsverlening)
VERONTRUSTENDE OPVOEDINGSSITUATIE (VOS) HOOFDSTUK 2
WAT IS VOS
o = verontrustende opvoedingssituatie
o Een problematische leefsituatie waarbij de integriteit, gezondheid en/of
veiligheidvan een minderjarige in gevaar komt.
o Opvoedingsproces waarbij wederkerig de wisselwerking faalt tussen ouder en kind.
Oorzaak: bijzondere gebeurtenissen, ralationele disputen of
leefomstandigheden
o Ruim begrip met verschillende uitingsvormen
o Ouder-kindrelatie
o Relaties tussen ouders onderling
o Schoolse evolutie
o Maatschappelijke integratie
o Pedagogische bekwaamheid
o Economische draagkracht
o Materiële omstandigheden
o Persoonlijkheidsontwikkeling
o Waarbij de term verontrustend subjectief is
WAT KAN JE CONCREET VERSTAAN ONDER VERONTRUSTEND
1. Slagen en verwondingen tussen ouders en/of partners en/of ten aanzien van de kinderen
(IFG)
2. Zedenfeiten waarvan minderjarige slachtoffer is
3. Ernstige verwaarlozing
4. Psychische problematiek ouder/kind
5. Ernstig schoolverzuim
6. Problematische leefomstandigheden