T4 OV3: Inkomensongelijkheid, armoede en herverdeling
I. Oriënteren
Heeft iemand die een volledige ‘carrière’ werkloosheidssteun krijgt achteraf meer pensioen
dan een zelfstandige?
Het pensioen van een zelfstandige is heel laag en zo is het mogelijk dat iemand meer
werklozensteun krijgt maar ook later meer pensioen heeft dan een zelfstandige
II. Traject
1. Van primair over belastbaar tot beschikbaar inkomen
Werknemers ontvangen een salaris, kapitaalverschaffers krijgen interest en ondernemers
winst => primaire inkomstsverdeling
Het primair inkomen word door de overheid verminderd met de sociale zekerheidsbijdragen
die door werknemers en zelfstandigen moeten worden betaald
Het primair inkomen word door de overheid verhoogd met de inkomensoverdrachten van
de sociale zekerheid. Sommige overdrachten zijn belastingvrij (kinderbijslag), andere niet
Na de ingreep spreek je van het belastbaar inkomen. (personenbelasting wordt hierop
berekend)
De belastingvrije overdrachten mogen toegevoegd worden om het beschikbaar inkomen te
verkrijgen
Het sociale zekerheidssysteem en de personenbelasting zijn de 2 belangrijkste
herverdelingssystemen van België
2. De personenbelasting
2.1. België heeft heel veel soorten belastingen
Bedoeling belastingen:
- ophalen van geld om haar uitgaven te financieren
- herverdelen van inkomens
- consumptie bijsturen (bv. Belastingen op wegwerpverpakkingen)
, 4 soorten belastingen:
- directe belastingen op inkomsten
- indirecte belastingen op consumptie, import of productie
- sociale zekerheidsbijdragen, die in feite niets anders zijn dan een belasting op arbeid
- kapitaalbelasting, zoals de erfenisgerechten
2.2. De personenbelastingen berekenen is een hele klus
Globale inkomstenbelasting
- beroeps- of bedrijfsinkomsten (winsten, lonen )
- onroerende inkomsten ( huurwaarde gebouwen )
- roerende inkomsten ( interesten, dividenden )
- belastbare sociale zekerheidsoverdrachten
Belastingstelsels
3 manieren om personenbelasting te berekenen
Degressief tarief
Iedereen betaalt hetzelfde bedrag ongeacht de hoogte van het inkomen. Het
gemiddelde belastingpercentage zal dalen naarmate je meer verdiend.
Proportioneel tarief of vlaktaks
Iedereen betaalt hetzelfde percentage belasting ongeacht het inkomen
Progressief tarief
Naarmate het inkomen toeneemt, betaal je procentueel meer belasting
Getrapte progressie: het belastbaar inkomen wordt ingedeeld in schijven. De eerste
inkomensschijf wordt belast aan het laagste tarief, de tweede inkomensschijf aan het tweede
laagste tarief, …
Marginaal belastingpercentage of aanslagvoet: bepaalt de belasting die moet worden
betaald op elke euro die bijkomend wordt verdiend. (laatste percent)
Als we de echte belastingdruk op het inkomen willen weten, moeten we het gemiddeld
belastingpercentage berekenen. We delen dan het te betalen belastingbedrag door het
totaal inkomen. (gemiddelde aanlagvoet)
Belastvrij minimum: voor alleenstaande, maar ook voor gehuwde, en stijgt naarmate er meer
kinderen of andere personen ten laste zijn
Welke systemen zorgen voor herverdeling?
1. Degressief belastingtarief: niet
2. Vlaktaks: niet, iedereen betaalt proportioneel evenveel
3. Progressief belastingtarief: wel, maar een nadeel: als je bv. 99 999euro verdient, betaal
je over het hele bedrag 40%, maar verdien je 1 euro meer, dan betaal je over de ganse
100 000 euro 50% belastingen.
I. Oriënteren
Heeft iemand die een volledige ‘carrière’ werkloosheidssteun krijgt achteraf meer pensioen
dan een zelfstandige?
Het pensioen van een zelfstandige is heel laag en zo is het mogelijk dat iemand meer
werklozensteun krijgt maar ook later meer pensioen heeft dan een zelfstandige
II. Traject
1. Van primair over belastbaar tot beschikbaar inkomen
Werknemers ontvangen een salaris, kapitaalverschaffers krijgen interest en ondernemers
winst => primaire inkomstsverdeling
Het primair inkomen word door de overheid verminderd met de sociale zekerheidsbijdragen
die door werknemers en zelfstandigen moeten worden betaald
Het primair inkomen word door de overheid verhoogd met de inkomensoverdrachten van
de sociale zekerheid. Sommige overdrachten zijn belastingvrij (kinderbijslag), andere niet
Na de ingreep spreek je van het belastbaar inkomen. (personenbelasting wordt hierop
berekend)
De belastingvrije overdrachten mogen toegevoegd worden om het beschikbaar inkomen te
verkrijgen
Het sociale zekerheidssysteem en de personenbelasting zijn de 2 belangrijkste
herverdelingssystemen van België
2. De personenbelasting
2.1. België heeft heel veel soorten belastingen
Bedoeling belastingen:
- ophalen van geld om haar uitgaven te financieren
- herverdelen van inkomens
- consumptie bijsturen (bv. Belastingen op wegwerpverpakkingen)
, 4 soorten belastingen:
- directe belastingen op inkomsten
- indirecte belastingen op consumptie, import of productie
- sociale zekerheidsbijdragen, die in feite niets anders zijn dan een belasting op arbeid
- kapitaalbelasting, zoals de erfenisgerechten
2.2. De personenbelastingen berekenen is een hele klus
Globale inkomstenbelasting
- beroeps- of bedrijfsinkomsten (winsten, lonen )
- onroerende inkomsten ( huurwaarde gebouwen )
- roerende inkomsten ( interesten, dividenden )
- belastbare sociale zekerheidsoverdrachten
Belastingstelsels
3 manieren om personenbelasting te berekenen
Degressief tarief
Iedereen betaalt hetzelfde bedrag ongeacht de hoogte van het inkomen. Het
gemiddelde belastingpercentage zal dalen naarmate je meer verdiend.
Proportioneel tarief of vlaktaks
Iedereen betaalt hetzelfde percentage belasting ongeacht het inkomen
Progressief tarief
Naarmate het inkomen toeneemt, betaal je procentueel meer belasting
Getrapte progressie: het belastbaar inkomen wordt ingedeeld in schijven. De eerste
inkomensschijf wordt belast aan het laagste tarief, de tweede inkomensschijf aan het tweede
laagste tarief, …
Marginaal belastingpercentage of aanslagvoet: bepaalt de belasting die moet worden
betaald op elke euro die bijkomend wordt verdiend. (laatste percent)
Als we de echte belastingdruk op het inkomen willen weten, moeten we het gemiddeld
belastingpercentage berekenen. We delen dan het te betalen belastingbedrag door het
totaal inkomen. (gemiddelde aanlagvoet)
Belastvrij minimum: voor alleenstaande, maar ook voor gehuwde, en stijgt naarmate er meer
kinderen of andere personen ten laste zijn
Welke systemen zorgen voor herverdeling?
1. Degressief belastingtarief: niet
2. Vlaktaks: niet, iedereen betaalt proportioneel evenveel
3. Progressief belastingtarief: wel, maar een nadeel: als je bv. 99 999euro verdient, betaal
je over het hele bedrag 40%, maar verdien je 1 euro meer, dan betaal je over de ganse
100 000 euro 50% belastingen.
