Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
1. Trappen
1.1 Terminologie:
Trap: een verticale circulatie
Functioneel: naar boven en naar beneden gaan
Ruimtelijk: vorm van dynamiek
Traphoogte: De verdiepingshoogte
o Verticale afstand van afgewerkte vloer tot afgewerkte vloer
Traplengte of val
o Horizontale afstand van eerste trede tot en met laatste trede (welstuk)
Vrije hoogte
o Afstand tussen de voorkant van een trede en onderkant van
verdiepingsvloer
o Minimale nodige hoogte tussen bovenzijde trede en onderzijde plafond
Insprong: Bepaald door vrije hoogte
o Hoe ver de verdiepingshoogte boven de trap kan uitsteken
Optrede
o Verticale afstand tussen de bovenzijde van twee opeenvolgende treden
Aantrede
o Horizontale afstand tussen de voorzijde van twee opeenvolgende
stootborden
Traphelling: Bepaald door optrede en aantrede
Tredevlak: Stuk van trap waar je je voet op zet
Stootbord
o Verticale verbindingsstuk tussen twee opeenvolgende treden
Welstuk
o Laatste trede van de trap moet aansluiten op de
bordes of de verdiepingsvloer.
Bordes: Platform tussen twee delen van de trap
1
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
2
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
1.2 Tekenconventies
o Trappen, worden op grondplan aangeduid let een stijglijn/pijl + een
onderbrekingslijn die aangeeft dat het doorgesneden wordt.
o Traptreden worden genummerd
o Alle lijnen boven onderbrekingslijn = streepjeslijn (onzichtbaar op trap)
o Alle lijnen onder onderbrekingslijn =volle lijn
1.3 Soorten trappen:
• Rechte steektrap
o Klassieke rechttoe-rechtaantrap
• Scheve steektrap
o Weinig gebruikt
• Enkel-scheluwe trap
o Trap begint met een aantal verdreven treden
• Dubbel scheluwe trap
o Met verdreven treden aan het begin en het einde
van de trap
• Bordestrap
o Platform dat wee traparmen onderbreekt en
verbind
3
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
▪ Bordestrap met hoekbordes onderaan en bovenaan
▪ Bordestrap met twee hoekbordessen, of een borderstrap
met tussenborder
• Kwartdraaitrap
o Enkele kwardraaitrap met
benedenkwart/bovenkwart
o Dubbele kwartdraaitrap
• Spiltrap
o Draaiende tap waarvan alle treden samenkomen
in 1 punt (de spil)
4
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
▪ Vrijstaand in cirkelvormig trappenhuis
▪ Onvolledige spiltrap
• Wenteltrap
o Een draaitrap waarvan de treden niet in 1 punt samenkomen
5
, Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
1.4 Berekening van trappen:
Aandachtspunten:
o Vrije hoogte controleren (min. 210)
o Hellingsgraad
o Aantal optreden moet afgerond worden
o Maat optrede mag niet afgerond worden
o Maat aantrede mag afgerond worden binnen marge
o Wel stuk vervangt laatste aantrede
o Toegankelijkheid ruimtes garanderen
1.5 Ergonomie:
RICHTWAARDE PARTICULIER OPENBAAR
Optrede 17-19 cm (ideaal 18cm) 15-17 cm (ideaal 16cm)
Aantrede 20-25cm 25-28cm (minstens 25cm)
De verhouding tussen optrede en aantrede bepaalt hoe lui of steil de trap is.
• Een grotere optrede geeft een steilere trap
o Neemt minder plaats in, maar is moeilijker
begaanbaar
• Een grotere aantrede geeft een luiere trap
o Neemt meer plaats in, maar is makkelijker
begaanbaar
Ergonomie van trappen:
• Publiek of privaat
• Richtwaarden optrede en aantrede
• Luie of steile trappen Vrije hoogte -> min. 2m10
Trapbreedte:
o Privaat: min. 85cm
o Publiek: hangt af van bezettingsgraad; richtwaarde: 100cm, of 120cm bij
dubbele passage
• Leuning -> 90-100cm
• Bordes bij verandering van richting
• Bordes bij trappen langer dan 15-16 treden
• Lengte van bordes: richtwaarden 4 à 5 x A of even diep als
trap breed is
De stapmodulus of trapformule:
• Een voorwaarde die de ergonomische verhouding tussen
optrede en aantrede moet bewaken
6
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
-> (2xO) + (1xA) = 60cm (+/- 3cm) (-> heeft een marge van
3cm)
Berekening in woorden uitgelegd:
• Uit het ontwerp haal je de traphoogte
• Uit de traphoogte en de richtwaarde voor de optrede
schat je het aantal optreden
o Optrede -> traphoogte/richtwaarde optrede =
aantal optreden
• Uit het aantal optreden haal je het aantal aantreden
o 1 minder dan aantal optreden, want laatste
aantrede is een welstuk
• Uit de stapmodulus haal je de aantrede
o Trapformule: aantrede 60cm – (2xO)
Voorbeeldberekening uit de lessen constructietechnieken 1 in het 2 het semester:
Afmeting van vloer tot vloer (traphoogte) -> 280cm
Ideale optrede -> 18cm
➔ Hoogte/optrede ->
280cm/18cm = 15,55
o Afronden naar -> 16
Optrede -> 280/16 = 17,5 cm
Formule voor berekening aantrede (stapmodulus):
Ideale maat -> 60cm
60 cm = (2 x Optrede) + (1 x Aantrede)
60 cm = (2 X 17,5) + (1 X Aantrede)
60 cm = 35 + Aantrede
60 – 35 = 25 cm
25cm = Aantrede (heeft een marge van 3cm -> tussen 22cm – 28cm)
Aantal optreden = 16
Aantal aantreden = 16 – 1 = 15
15 aantreden van 25cm (welstuk van 7cm à 10cm)
Trapval (lengte van de trap):
= (15 x 25cm) + (1 x welstuk)
= 375cm + 10cm
= 385cm
Totale minimale lengte van de traphal:
385 + 90 (opstapzone) + 90 (afstapzone) = 565 cm
Traphelling
7
, Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
1.6 Structuur en materiaal van trappen:
Structuur Materialen
• Massieve onderbouw • Hout
• Plaat in gewapend beton • Baksteen
• Dubbele trapbomen • Natuursteen
• Enkele trapboom • (gewapend) beton
• Opgehangen • Staal
• Ingeklemd • Glas
• … • Kunststof
• Combinaties van …
8
1. Trappen
1.1 Terminologie:
Trap: een verticale circulatie
Functioneel: naar boven en naar beneden gaan
Ruimtelijk: vorm van dynamiek
Traphoogte: De verdiepingshoogte
o Verticale afstand van afgewerkte vloer tot afgewerkte vloer
Traplengte of val
o Horizontale afstand van eerste trede tot en met laatste trede (welstuk)
Vrije hoogte
o Afstand tussen de voorkant van een trede en onderkant van
verdiepingsvloer
o Minimale nodige hoogte tussen bovenzijde trede en onderzijde plafond
Insprong: Bepaald door vrije hoogte
o Hoe ver de verdiepingshoogte boven de trap kan uitsteken
Optrede
o Verticale afstand tussen de bovenzijde van twee opeenvolgende treden
Aantrede
o Horizontale afstand tussen de voorzijde van twee opeenvolgende
stootborden
Traphelling: Bepaald door optrede en aantrede
Tredevlak: Stuk van trap waar je je voet op zet
Stootbord
o Verticale verbindingsstuk tussen twee opeenvolgende treden
Welstuk
o Laatste trede van de trap moet aansluiten op de
bordes of de verdiepingsvloer.
Bordes: Platform tussen twee delen van de trap
1
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
2
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
1.2 Tekenconventies
o Trappen, worden op grondplan aangeduid let een stijglijn/pijl + een
onderbrekingslijn die aangeeft dat het doorgesneden wordt.
o Traptreden worden genummerd
o Alle lijnen boven onderbrekingslijn = streepjeslijn (onzichtbaar op trap)
o Alle lijnen onder onderbrekingslijn =volle lijn
1.3 Soorten trappen:
• Rechte steektrap
o Klassieke rechttoe-rechtaantrap
• Scheve steektrap
o Weinig gebruikt
• Enkel-scheluwe trap
o Trap begint met een aantal verdreven treden
• Dubbel scheluwe trap
o Met verdreven treden aan het begin en het einde
van de trap
• Bordestrap
o Platform dat wee traparmen onderbreekt en
verbind
3
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
▪ Bordestrap met hoekbordes onderaan en bovenaan
▪ Bordestrap met twee hoekbordessen, of een borderstrap
met tussenborder
• Kwartdraaitrap
o Enkele kwardraaitrap met
benedenkwart/bovenkwart
o Dubbele kwartdraaitrap
• Spiltrap
o Draaiende tap waarvan alle treden samenkomen
in 1 punt (de spil)
4
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
▪ Vrijstaand in cirkelvormig trappenhuis
▪ Onvolledige spiltrap
• Wenteltrap
o Een draaitrap waarvan de treden niet in 1 punt samenkomen
5
, Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
1.4 Berekening van trappen:
Aandachtspunten:
o Vrije hoogte controleren (min. 210)
o Hellingsgraad
o Aantal optreden moet afgerond worden
o Maat optrede mag niet afgerond worden
o Maat aantrede mag afgerond worden binnen marge
o Wel stuk vervangt laatste aantrede
o Toegankelijkheid ruimtes garanderen
1.5 Ergonomie:
RICHTWAARDE PARTICULIER OPENBAAR
Optrede 17-19 cm (ideaal 18cm) 15-17 cm (ideaal 16cm)
Aantrede 20-25cm 25-28cm (minstens 25cm)
De verhouding tussen optrede en aantrede bepaalt hoe lui of steil de trap is.
• Een grotere optrede geeft een steilere trap
o Neemt minder plaats in, maar is moeilijker
begaanbaar
• Een grotere aantrede geeft een luiere trap
o Neemt meer plaats in, maar is makkelijker
begaanbaar
Ergonomie van trappen:
• Publiek of privaat
• Richtwaarden optrede en aantrede
• Luie of steile trappen Vrije hoogte -> min. 2m10
Trapbreedte:
o Privaat: min. 85cm
o Publiek: hangt af van bezettingsgraad; richtwaarde: 100cm, of 120cm bij
dubbele passage
• Leuning -> 90-100cm
• Bordes bij verandering van richting
• Bordes bij trappen langer dan 15-16 treden
• Lengte van bordes: richtwaarden 4 à 5 x A of even diep als
trap breed is
De stapmodulus of trapformule:
• Een voorwaarde die de ergonomische verhouding tussen
optrede en aantrede moet bewaken
6
,Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
-> (2xO) + (1xA) = 60cm (+/- 3cm) (-> heeft een marge van
3cm)
Berekening in woorden uitgelegd:
• Uit het ontwerp haal je de traphoogte
• Uit de traphoogte en de richtwaarde voor de optrede
schat je het aantal optreden
o Optrede -> traphoogte/richtwaarde optrede =
aantal optreden
• Uit het aantal optreden haal je het aantal aantreden
o 1 minder dan aantal optreden, want laatste
aantrede is een welstuk
• Uit de stapmodulus haal je de aantrede
o Trapformule: aantrede 60cm – (2xO)
Voorbeeldberekening uit de lessen constructietechnieken 1 in het 2 het semester:
Afmeting van vloer tot vloer (traphoogte) -> 280cm
Ideale optrede -> 18cm
➔ Hoogte/optrede ->
280cm/18cm = 15,55
o Afronden naar -> 16
Optrede -> 280/16 = 17,5 cm
Formule voor berekening aantrede (stapmodulus):
Ideale maat -> 60cm
60 cm = (2 x Optrede) + (1 x Aantrede)
60 cm = (2 X 17,5) + (1 X Aantrede)
60 cm = 35 + Aantrede
60 – 35 = 25 cm
25cm = Aantrede (heeft een marge van 3cm -> tussen 22cm – 28cm)
Aantal optreden = 16
Aantal aantreden = 16 – 1 = 15
15 aantreden van 25cm (welstuk van 7cm à 10cm)
Trapval (lengte van de trap):
= (15 x 25cm) + (1 x welstuk)
= 375cm + 10cm
= 385cm
Totale minimale lengte van de traphal:
385 + 90 (opstapzone) + 90 (afstapzone) = 565 cm
Traphelling
7
, Ikram Boukaroua 1IVB Interieurvormgeving KAsK Conservatorium
1.6 Structuur en materiaal van trappen:
Structuur Materialen
• Massieve onderbouw • Hout
• Plaat in gewapend beton • Baksteen
• Dubbele trapbomen • Natuursteen
• Enkele trapboom • (gewapend) beton
• Opgehangen • Staal
• Ingeklemd • Glas
• … • Kunststof
• Combinaties van …
8
