100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten 4.2 TrustPilot
logo-home
Samenvatting

Samenvatting Farmacologie - deel 3

Beoordeling
-
Verkocht
5
Pagina's
56
Geüpload op
01-06-2023
Geschreven in
2022/2023

Dit document bevat alle hoofdstukken van deel 3 Farmacologie. Dit vak werd gegeven door prof. de Hoon en prof. Casteels.

















Oeps! We kunnen je document nu niet laden. Probeer het nog eens of neem contact op met support.

Documentinformatie

Geüpload op
1 juni 2023
Aantal pagina's
56
Geschreven in
2022/2023
Type
Samenvatting

Voorbeeld van de inhoud

INHOUD

DEEL 3 ..................................................................................................................................................................... 8
Hoofdstuk 1: depressie ........................................................................................................................................... 8
Neurobiologische oorzaak van depressie ........................................................................................................... 8
Antidepressiva..................................................................................................................................................... 8
Indeling en structuur ....................................................................................................................................... 8
Werkingsmechanisme ..................................................................................................................................... 9
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 10
Indicaties en bijzondere aspecten van behandeling ..................................................................................... 10
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 11
Tricyclische antidepressiva (TCA) .............................................................................................................. 11
Antidepressiva inwerkend op neuroreceptoren ....................................................................................... 11
SSRI ............................................................................................................................................................ 11
SNRI ........................................................................................................................................................... 11
Contra-indicaties ........................................................................................................................................... 11
Zwangerschap en lactatie ............................................................................................................................. 11
interacties ..................................................................................................................................................... 12
Hoofdstuk 2: psychose en manie .......................................................................................................................... 13
Inleiding............................................................................................................................................................. 13
Antipsychotica ................................................................................................................................................... 14
Structuur ....................................................................................................................................................... 14
Werkingsmechanisme ................................................................................................................................... 14
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 15
Farmacodynamiek ......................................................................................................................................... 15
Indicaties ....................................................................................................................................................... 15
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 15
Cardiovasculair, cerebrovasculair ............................................................................................................. 15
Neurologisch ............................................................................................................................................. 15
Metabool, endocrien................................................................................................................................. 16
Hematologisch .......................................................................................................................................... 16
Gastro-intestinaal, hepatisch .................................................................................................................... 16
Andere ....................................................................................................................................................... 16
Contra-indicaties ........................................................................................................................................... 16
Interacties ..................................................................................................................................................... 16
Praktijk: opstarten van antipsychotica .......................................................................................................... 16
Lithium .............................................................................................................................................................. 17


1

, Werkingsmechanisme ................................................................................................................................... 17
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 17
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 17
Contra-indicaties ........................................................................................................................................... 17
Interacties ..................................................................................................................................................... 17
Intoxicatie...................................................................................................................................................... 18
Alternatief bij bipolaire stoornis ................................................................................................................... 18
Hoofdstuk 3: epilepsie .......................................................................................................................................... 19
Inleiding............................................................................................................................................................. 19
Anti-epileptica ................................................................................................................................................... 19
Structuur ....................................................................................................................................................... 19
Werkingsmechanisme ................................................................................................................................... 19
Via blokkering Na-kanalen ................................................................................................................................ 20
Fenytoïne ...................................................................................................................................................... 20
Farmacokinetiek ........................................................................................................................................ 20
Bijwerkingen/ongewenste effecten .......................................................................................................... 20
Interacties ................................................................................................................................................. 20
Carbamazepine en oxcarbazepine ................................................................................................................ 20
Werkingsmechanisme ............................................................................................................................... 21
Farmacokinetiek ........................................................................................................................................ 21
Therapeutische concentraties ................................................................................................................... 21
Bijwerkingen/ongewenste effecten .......................................................................................................... 21
Interacties ................................................................................................................................................. 21
Lamotrigine ................................................................................................................................................... 21
Werkingsmechanisme ............................................................................................................................... 21
Farmacokinetiek ........................................................................................................................................ 21
Bijwerkingen/ongewenste effecten .......................................................................................................... 22
Interacties ................................................................................................................................................. 22
Topiramaat .................................................................................................................................................... 22
Valproaat ....................................................................................................................................................... 22
Werkingsmechanisme ............................................................................................................................... 22
Farmacokinetiek ........................................................................................................................................ 22
Therapeutische concentraties ................................................................................................................... 22
Bijwerkingen/ongewenste effecten .......................................................................................................... 23
Contra-indicaties ....................................................................................................................................... 23
Interacties ................................................................................................................................................. 23
Via GABA ........................................................................................................................................................... 23

2

, Fenobarbital en primidon ............................................................................................................................. 23
Werkingsmechanisme ............................................................................................................................... 23
Farmacokinetiek ........................................................................................................................................ 23
Bijwerkingen/ongewenste effecten .......................................................................................................... 23
Interacties ................................................................................................................................................. 23
Benzodiazepines (midazolam, diazepam, lorazepam) .................................................................................. 24
Werkingsmechanisme ............................................................................................................................... 24
Farmacokinetiek en bijwerkingen ............................................................................................................. 24
Tiagabine, vigabatrine, gabapentine, pregabaline ........................................................................................ 24
Via T-type Ca-kanalen ....................................................................................................................................... 24
Ethosuximide................................................................................................................................................. 24
Werkingsmechanisme ............................................................................................................................... 24
Farmacokinetiek ........................................................................................................................................ 25
Bijwerkingen/ongewenste effecten .......................................................................................................... 25
Andere anti-epileptica....................................................................................................................................... 25
Levetiracetam en brivaracetam .................................................................................................................... 25
Werkingsmechanisme ............................................................................................................................... 25
Farmacokinetiek ........................................................................................................................................ 25
Bijwerkingen/ongewenste effecten .......................................................................................................... 25
Lacosamide.................................................................................................................................................... 26
Werkingsmechanisme ............................................................................................................................... 26
Farmacokinetiek ........................................................................................................................................ 26
Bijwerkingen/ongewenste ........................................................................................................................ 26
Algemene bemerkingen .................................................................................................................................... 26
Hoofdstuk 4: ziekte van parkinson en parkinsonisme .......................................................................................... 27
Inleiding............................................................................................................................................................. 27
L-DOPA .............................................................................................................................................................. 27
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 27
Interacties ..................................................................................................................................................... 27
Efficaciteit ..................................................................................................................................................... 28
Indicaties ....................................................................................................................................................... 28
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 28
D2-agonisten...................................................................................................................................................... 28
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 28
Interacties ..................................................................................................................................................... 29
Efficaciteit ..................................................................................................................................................... 29
Indicaties ....................................................................................................................................................... 29

3

, Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 29
Amantadine ....................................................................................................................................................... 29
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 29
Interacties ..................................................................................................................................................... 29
Efficaciteit ..................................................................................................................................................... 29
Indicaties ....................................................................................................................................................... 29
COMT-inhibitoren ............................................................................................................................................. 30
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 30
Interacties ..................................................................................................................................................... 30
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 30
MAO-B inhibitoren ............................................................................................................................................ 30
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 30
Interacties ..................................................................................................................................................... 30
Efficaciteit ..................................................................................................................................................... 30
Indicaties ....................................................................................................................................................... 31
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 31
Antimuscarinica................................................................................................................................................. 31
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 31
Interacties ..................................................................................................................................................... 31
Efficaciteit ..................................................................................................................................................... 31
Indicaties ....................................................................................................................................................... 31
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 31
Apomorfine ....................................................................................................................................................... 31
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 31
Interacties ..................................................................................................................................................... 32
Efficaciteit ..................................................................................................................................................... 32
Indicaties ....................................................................................................................................................... 32
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 32
Andere behandelingen ...................................................................................................................................... 32
Hoofdstuk 5: andere bewegingsstoornissen ......................................................................................................... 33
Tremor .............................................................................................................................................................. 33
Medicatie-geïnduceerde dyskinesie/dystonie .................................................................................................. 33
Restless legs syndroom ..................................................................................................................................... 33
Hoofdstuk 6: skeletspierrelaxantia ....................................................................................................................... 34
Inleiding............................................................................................................................................................. 34
Diazepam .......................................................................................................................................................... 34
Baclofen ............................................................................................................................................................ 34

4

, Dantroleen ........................................................................................................................................................ 34
Botulinetoxine ................................................................................................................................................... 34
Hoofdstuk 7: ziekte van Alzheimer ....................................................................................................................... 35
Inleiding............................................................................................................................................................. 35
Neurobiologisch mechanisme ........................................................................................................................... 35
Ach-esterase-inhibitoren .................................................................................................................................. 36
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 36
Indicaties ....................................................................................................................................................... 36
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 36
NMDA-antagonist (memantine)........................................................................................................................ 36
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 36
Indicaties ....................................................................................................................................................... 36
Bijwerkingen/ongewenste effecten .............................................................................................................. 36
Hoofdstuk 8: pijn ................................................................................................................................................... 37
Inleiding............................................................................................................................................................. 37
Opioïde analgetica ............................................................................................................................................ 37
Structuur en indeling..................................................................................................................................... 37
Werkingsmechanisme ................................................................................................................................... 38
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 39
Zuivere opioïd-agonisten (prototype morfine) ............................................................................................. 39
Farmacodynamiek ..................................................................................................................................... 40
Bijwerkingen/ongewenste effecten .......................................................................................................... 40
Tolerantie .................................................................................................................................................. 40
Afhankelijkheid en misbruik ...................................................................................................................... 40
Contra-indicaties ....................................................................................................................................... 41
Morfine ..................................................................................................................................................... 41
Hydromorfon............................................................................................................................................. 41
Oxycodon .................................................................................................................................................. 42
Piritramide ................................................................................................................................................ 42
Fentanyl en andere fenylpiperidines ........................................................................................................ 42
Methadon.................................................................................................................................................. 42
Loperamide ............................................................................................................................................... 42
Zwakkere opioïden ........................................................................................................................................ 42
Codeïne ..................................................................................................................................................... 42
Tramadol ................................................................................................................................................... 43
Tilidine ....................................................................................................................................................... 43
Tapentadol .................................................................................................................................................... 43

5

, Partiële opioïd-agonisten en gemengde agonist-antagonisten .................................................................... 43
Buprenorfine ............................................................................................................................................. 43
Opioïd-antagonisten ..................................................................................................................................... 43
Naloxon ..................................................................................................................................................... 43
Naltrexon................................................................................................................................................... 43
Methylnaltrexon........................................................................................................................................ 44
Lokale anesthetica (LA) ..................................................................................................................................... 44
Stoffen en structuur ...................................................................................................................................... 44
Werkingsmechanisme ................................................................................................................................... 44
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 44
Gebruik ...................................................................................................................................................... 45
Systeemeffecten: local anesthetic systemic toxicity (LAST) ...................................................................... 45
Kankerpijn ......................................................................................................................................................... 46
Neuropathische pijn .......................................................................................................................................... 46
Algemene bemerkingen .................................................................................................................................... 47
Hoofdstuk 9: hypnotica – anxiolytica .................................................................................................................... 48
Inleiding............................................................................................................................................................. 48
Benzodiazepines ............................................................................................................................................... 48
Structuur ....................................................................................................................................................... 48
Werkingsmechanisme ................................................................................................................................... 48
Effecten ......................................................................................................................................................... 49
Psychotrope effecten ................................................................................................................................ 49
Motorische effecten .................................................................................................................................. 50
Tolerantie .................................................................................................................................................. 50
Afhankelijkheid en misbruik ...................................................................................................................... 51
Toxiciteit .................................................................................................................................................... 52
Andere ....................................................................................................................................................... 52
Farmacokinetiek ............................................................................................................................................ 52
Snelheid..................................................................................................................................................... 52
Duur .......................................................................................................................................................... 52
Interacties ................................................................................................................................................. 52
Indicaties ....................................................................................................................................................... 52
Slapeloosheid ............................................................................................................................................ 53
Angststoornis ............................................................................................................................................ 53
Pre-operatieve sedatie .............................................................................................................................. 53
Epilepsie .................................................................................................................................................... 53
Spierspasmen en spastische toestanden .................................................................................................. 53

6

, Delirium tremens ...................................................................................................................................... 53
Relatieve contra-indicaties............................................................................................................................ 54
Ademhalingsstoornis ................................................................................................................................. 54
Zwangerschap ........................................................................................................................................... 54
Andere ....................................................................................................................................................... 54
bijzonderheden ............................................................................................................................................. 54
Besluit............................................................................................................................................................ 54
Stoffen met analoge werking (z-drugs) ............................................................................................................. 54
Benzodiazepine-antagonist (flumazenil) ........................................................................................................... 54
Indicaties ....................................................................................................................................................... 55
β-blokkers ......................................................................................................................................................... 55
H1-receptor blokkers ......................................................................................................................................... 55
Antidepressiva................................................................................................................................................... 55
Fytotherapeutica ............................................................................................................................................... 55
Melatonine ........................................................................................................................................................ 55
Barbituraten ...................................................................................................................................................... 56
Eigenschappen .............................................................................................................................................. 56
Indicaties ....................................................................................................................................................... 56




7

,FARMACOLOGIE
DEEL 3
HOOFDSTUK 1: DEPRESSIE

Depressie = chronische terugkerende en potentieel levensbedreigende aandoening met een incidentie van 20%
wereldwijd

NEUROBIOLOGISCHE OORZAAK VAN DEPRESSIE

Ontdekking reserpine (antihypertensiva): depletie van mono-amino NT in centrale en perifere neuronen door
inhibitie van opname en opslag van NT in vesikels van zenuwuiteinden

➔ Verstoorde balans van noradrenerge of serotonerge transmissie in CZS ligt aan de basis van depressie

Werking antidepressiva: verhogen concentratie van mono-amino NT in synaptische spleet (SS)

- Remmen heropname NT (bv TCA)
- Remmen afbraak NT (bv monoamine-oxidase remmers)
➔ Verhogen noradrenerge of serotonerge transmissie (of beide)

Opm: niet-selectieve heropname remming treedt onmiddellijk op, terwijl maximale therapeutische werking pas
te zien is na enkele weken

ANTIDEPRESSIVA


INDELING EN STRUCTUUR
Selectieve heropnameremmers

- Selectieve serotonine reuptake inhibitors (SSRI): bv fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, citalopram,
sertraline
o Selectieve inhibitie serotonine reuptake transporter (SERT)
o
- Selectieve noradrenaline reuptake inhibitors: bv reboxetine, (atomoxetine) (behandeling ADHD,
narcolepsie)
o Selectieve inhibitie noradrenaline reuptake transporter (NET)

Niet-selectieve heropnameremmers

- Tricyclische antidepressiva (TCA): bv clomipramine, amitriptyline, imipramine, dosulepine, maprotiline
o Niet-selectieve inhibitie heropname NA en 5-HT
o Bijwerkingen geassocieerd met inhibitie van histaminerge, muscarinerge, adrenerge
receptoren
- Serotonine en noradrenaline reuptake inhibitors (SNRI, dual reuptake inhibitoren): bv venlafaxine,
duloxetine
- Noradrenaline en dopamine reuptake inhibitors (NET en DAT): bv bupropion (ook rookstop)




8

, Enzyme-inhibitoren

- Monoamine-oxidase inhibitoren (MAO-inhibitoren, reversibele MAO-A)
o MAO-A: voorkeur NA, 5-HT (niet-specifiek dopamine, tyramine), bv moclobemide, fenelzine
o MAO-B: voorkeur fenylethylamines (niet-specifiek dopamine, tyramine), bv selegiline



Directe werking op verschillende neuroreceptoren

- Bv mianserine, mirtazapine, trazodon, agomelatine
o Mirtazapine
▪ Antidepressief: antagonist PRE α2-receptoren, inhibitie POST serotonine en H1-
receptoren
▪ Verbetert slaap en eetlust
o Trazodon
▪ Minder antidepressiva, verbetert slaap
o Agomelatine
▪ Melatonerge agonist: stimulatie MT1 en MT2-receptoren (normaal endogeen
melatonine)
▪ 5-HT2C-antagonist: stimulatie 5-HT2C-receptoren (normaal endogeen serotonine)
- Betere tolerantie
- Toegenomen veiligheid bij overdosis
- Kleinere kans op interacties
➔ Beginnen met nieuwere producten en later met 1e generatie (TCA, MAO-inhibitoren)

Andere antidepressiva

- Vortioxetine
o Regulatie serotonine receptor activiteit, inhibitie SERT
o Regulatie dopamine, noradrenaline
- Esketamine
o Niet-selectief, niet-competitieve antagonist van N-methyl-D-aspartaat (NMDA) receptor
o Bij majeure depressie
o Combinatietherapie met SSRI of SNRI (na falen van 2 andere behandelingen)
o Bijwerkingen: abusus (misbruik), hypertensie, dissociatie
- Sint-Janskruid
o Bij milde tot matige depressie
o Potente pan-inductor van CYP2C9, CYP2C19, CYP3A4 en P-gp
o Bijwerkingen: doorbraakbloedingen, ongewenste zwangerschap (bij combinatie
anticonceptie), verminderde werkzaamheid VKA


WERKINGSMECHANISME
Werking door inhibitie van noradrenaline- of serotonine-reuptake transporter (NET, SERT)

- Uitz MAO-inhibitoren en direct werkend op neuroreceptoren
- Membraaneiwitten: transport van NA, serotonine, dopamine tegen concentratiegradiënt in
→ heropname uit SS (inhibitie door antidepressiva)

Blokkeren van NET of SERT is niet voldoende voor de antidepressieve werking → ook aanpassingen in
signaaltransductie van PRE en POST serotonine-receptoren


9

Maak kennis met de verkoper

Seller avatar
De reputatie van een verkoper is gebaseerd op het aantal documenten dat iemand tegen betaling verkocht heeft en de beoordelingen die voor die items ontvangen zijn. Er zijn drie niveau’s te onderscheiden: brons, zilver en goud. Hoe beter de reputatie, hoe meer de kwaliteit van zijn of haar werk te vertrouwen is.
zGNK Katholieke Universiteit Leuven
Bekijk profiel
Volgen Je moet ingelogd zijn om studenten of vakken te kunnen volgen
Verkocht
336
Lid sinds
3 jaar
Aantal volgers
96
Documenten
51
Laatst verkocht
2 dagen geleden

3,9

24 beoordelingen

5
8
4
9
3
5
2
1
1
1

Recent door jou bekeken

Waarom studenten kiezen voor Stuvia

Gemaakt door medestudenten, geverifieerd door reviews

Kwaliteit die je kunt vertrouwen: geschreven door studenten die slaagden en beoordeeld door anderen die dit document gebruikten.

Niet tevreden? Kies een ander document

Geen zorgen! Je kunt voor hetzelfde geld direct een ander document kiezen dat beter past bij wat je zoekt.

Betaal zoals je wilt, start meteen met leren

Geen abonnement, geen verplichtingen. Betaal zoals je gewend bent via Bancontact, iDeal of creditcard en download je PDF-document meteen.

Student with book image

“Gekocht, gedownload en geslaagd. Zo eenvoudig kan het zijn.”

Alisha Student

Veelgestelde vragen