HOND
1. Basiszorg .................................................................................................................................................. 5
1.1 evenwichtig dieet .................................................................................................................................... 5
1.2 geschikte huisvesting .............................................................................................................................. 7
1.3 beweging en spel ..................................................................................................................................... 7
1.4 opvoeding en training ........................................................................................................................... 10
1.5 identificatie en registratie ..................................................................................................................... 11
1.6 gezelschap ............................................................................................................................................. 11
1.7 basisverzorging @ home ....................................................................................................................... 11
regelmatige gezondheidscontroles ............................................................................................................... 11
regelmatige lichaamsverzorging @ home ..................................................................................................... 17
kennis en toepassing ehbo ............................................................................................................................ 17
1.8 veterinaire zorg ..................................................................................................................................... 17
2. vachtverzorging ...................................................................................................................................... 17
2.1 vachtverzorging bij de hond .................................................................................................................. 18
vachtdeterminatie ......................................................................................................................................... 18
opbouw vacht............................................................................................................................................ 18
vachtopbouw-en haarvariaties ................................................................................................................. 18
vachtgroepen ............................................................................................................................................ 19
verharen ........................................................................................................................................................ 19
haargroeicyclus ......................................................................................................................................... 20
verhaarsystemen ....................................................................................................................................... 20
overborstelingseffect ................................................................................................................................ 21
vachtverzorging in de praktijk ....................................................................................................................... 22
vachtverzorging @ home .......................................................................................................................... 22
loshouden van de vacht = voorkomen van klitten = borstelonderhoud ............................................... 22
het ontklitten ........................................................................................................................................ 24
aanpak van de rui .................................................................................................................................. 25
vachtverzorging @ trimsalon .................................................................................................................... 27
plukken van de vacht............................................................................................................................. 27
knippen en effileren van de vacht ......................................................................................................... 27
het scheren van de vacht ...................................................................................................................... 28
2.2 vachtverzorging bij de kat ..................................................................................................................... 28
de kattenvacht .............................................................................................................................................. 28
de gezonde kat doet het zelf ......................................................................................................................... 28
vachtverzorging in de praktijk ....................................................................................................................... 29
vachtverzorging @ home .......................................................................................................................... 29
het loshouden van de vacht .................................................................................................................. 29
ontklitten van de vacht ......................................................................................................................... 30
aanpak van de rui .................................................................................................................................. 30
K.M. 1
, vachtverzorging @ trimsalon .................................................................................................................... 30
2.3 het baden en drogen ............................................................................................................................. 30
het wassen in bad ......................................................................................................................................... 30
dompelmethode bij de kat ............................................................................................................................ 32
3. gebitsverzorging ..................................................................................................................................... 33
3.1 inleiding ................................................................................................................................................. 33
3.2 het gebit ................................................................................................................................................ 34
opbouw van het gebit ................................................................................................................................... 34
opbouw gebitselement ................................................................................................................................. 35
3.3 gebitsverzorging @ home ..................................................................................................................... 36
inspectie ........................................................................................................................................................ 36
poetsen van de tanden ................................................................................................................................. 38
gebitverzorgende voeding ............................................................................................................................ 40
gebitsverzorgende producten ....................................................................................................................... 40
controle bezoek bij dierenarts ...................................................................................................................... 41
3.4 gebitsverzorging @ practice .................................................................................................................. 41
4. nagelverzorging ...................................................................................................................................... 41
4.1 inleiding ................................................................................................................................................. 41
4.2 nagels of klauwen ................................................................................................................................. 42
4.3 nagelverzorging ..................................................................................................................................... 43
nagelverzorging bij de hond .......................................................................................................................... 43
nagelverzorging bij de kat ............................................................................................................................. 45
5. oorverzorging ......................................................................................................................................... 46
5.1 inleiding ................................................................................................................................................. 46
5.2 verzorging van de oren .......................................................................................................................... 47
inspectie van de oren .................................................................................................................................... 47
reinigen van de oren ..................................................................................................................................... 47
plukken van de oorharen .......................................................................................................................... 47
het reinigen van de oren ........................................................................................................................... 48
medicineren van de oren .......................................................................................................................... 49
6. oogverzorging ......................................................................................................................................... 50
6.1 nleiding ........................................................................................................................................................ 50
6.2 verzorging van de ogen ............................................................................................................................... 51
inspectie van de ogen ................................................................................................................................... 51
reinigen van de ogen ..................................................................................................................................... 52
het spoelen van het oog................................................................................................................................ 53
medcicineren van de ogen ............................................................................................................................ 53
inleiding ......................................................................................................................................................... 55
wat is ehbo? ...................................................................................................................................................... 55
waarom EHBO? ................................................................................................................................................. 55
algemeen stappenplan ehbo .......................................................................................................................... 55
blijf kalm ............................................................................................................................................................ 55
K.M. 2
, blijf veilig ........................................................................................................................................................... 55
denk aan comfort van het slachtoffer ............................................................................................................... 55
voor het spoedonderzoek uit ............................................................................................................................. 55
voer actie uit...................................................................................................................................................... 55
voer het dier naar de dierenarts ........................................................................................................................ 55
spoedonderzoek............................................................................................................................................. 56
controleer bewustzijn ........................................................................................................................................ 56
controleer abc en meer ..................................................................................................................................... 56
reanimatie...................................................................................................................................................... 58
wat is reanimatie? ............................................................................................................................................. 58
actie bij reanimatie ........................................................................................................................................... 58
verstikking...................................................................................................................................................... 59
wat is verstikking ............................................................................................................................................... 59
actie bij verstikking............................................................................................................................................ 60
shock .............................................................................................................................................................. 60
wat is shock? ..................................................................................................................................................... 60
actie bij shock .................................................................................................................................................... 61
bloeding ......................................................................................................................................................... 62
wat is een bloeding ........................................................................................................................................... 62
actie bij een bloeding ........................................................................................................................................ 62
verdrinking ..................................................................................................................................................... 63
actie bij verdrinking ........................................................................................................................................... 63
vergiftiging ..................................................................................................................................................... 63
wat is er allemaal giftig? ................................................................................................................................... 63
actie bij vergiftiging .......................................................................................................................................... 64
hyperthermie ................................................................................................................................................. 65
wat is hyperthermie? ........................................................................................................................................ 65
actie bij hyperthermie ....................................................................................................................................... 66
brandwonden................................................................................................................................................. 66
wat zijn brandwonden? ..................................................................................................................................... 66
actie bij brandwonden....................................................................................................................................... 66
hypothermie .................................................................................................................................................. 66
wat is hypothermie? .......................................................................................................................................... 66
actie bij hypothermie ........................................................................................................................................ 67
K.M. 3
,vrieswonden .................................................................................................................................................. 67
wat zijn vrieswonden? ....................................................................................................................................... 67
actie bij vrieswonden......................................................................................................................................... 67
oogbolprolaps ................................................................................................................................................ 68
wat is oogbolprolaps ......................................................................................................................................... 68
actie bij oogbolprolaps ...................................................................................................................................... 68
fracturen ........................................................................................................................................................ 68
wat is een fractuur? .......................................................................................................................................... 68
actie bij een fractuur ......................................................................................................................................... 68
K.M. 4
, 1. BASISZORG
1.1 EVENWICHTIG DIEET
− Mag een kat hondenvoer krijgen of omgekeerd? NEEN
o Kat: strikte carnivoor
▪ Meer behoefte aan eiwitten; te veel eiwitten voor de hond kan negatieve effecten
hebben voor de nieren
▪ Meer behoefte aan vetten; dit kan voor honden leiden tot overgewicht
o Hond: semi-carnivoor
− In principe is variatie niet nodig
− Plotselinge overschakeling naar andere voeding kan diarree veroorzaken
o Als het nodig is: geleidelijk overschakelen door oud en nieuw voer te
mengen
− Welk voer, hoeveel, hoeveel keer per dag? Afhankelijk van verschillende factoren
o Levensfase (leeftijd)
▪ Puppy, volwassen of senior
o Grootte
▪ Zeer klein, klein, middelgrote, groot, zeer groot
▪ Klein: sneller puppy af, minder snel senior
▪ Zeer groot: langer puppy, sneller senior, groeien
sneller maar ook langer dan kleine rassen
▪ Kleiner: hoger energiemetabolisme
o Ras
▪ Voeding per ras: nog meer specifiek (activiteit)
o Temperament dier
▪ Energiek, rustig…
o Maate van beweging
▪ Veel? Weinig?
o BCS
▪ Te dik, te mager
o Ziekte
▪ Nierfalen? Suikerziekte?...
o Energie voor onderhoud
▪ Meer energie nodig: drachtige teef, lactatie, groei
− Op de verpakking van meeste voeders staat een richtlijn die vaak afgestemd is op het gemiddelde
gewicht en het energieverbruik van het dier; dit zijn richtwaarden gebaseerd op gemiddelden
o Juiste verpakking → voedingstabel
o Puppy: rekening houden met gewicht op volwassen leeftijd
o Sommige verpakkingen houden rekening met de activiteit
− Dier én voeding wegen: controleren of het dier voldoende of te veel of te weinig voeding krijgt
o Voeding geven op maat van je dier en regelmatig wegen
− Tafelrestjes en extraatjes: zoveel mogelijk vermijden → kan leiden tot overgewicht; kan gepaard gaan
met ernstige gezondheidsproblemen
− Droogvoeding: altijd water ter beschikking
− Voer liever afwegen dan maatbekers te gebruiken = nauwkeuriger
− Voeding /Hoeveel keer per dag?
o Hond
▪ Puppy’s starten met drie maaltijden per dag: sneller minderen bij een klein dier dan
bij een groot dier
▪ Kleine en middelgrote rassen: 1-2 keer per dag
▪ Grote rassen: minimum 2 keer per dag → kans op maagdraaiing verkleinen
K.M. 5
, ▪ Grote honden na het eten: min 2 uur rust
▪ Voederbak na 20 min. Wegnemen indien niet leeg
o Kat
▪ Eet verschillende keren per dag kleine hoeveelheden
▪ Eet gemiddelde 20x per 24 uur
▪ Enkel 2x per dag voederen → blaasproblemen;
anderzijds: vrij ter beschikking hebben van voedsel voor
sommige katten hoger risico op overgewicht of obesitas
▪ Ad lipitum eten = vrij ter beschikking
▪ Deel voeding verstoppen of aanbieden onder spelvorm:
kat mentale uitdaging bieden → meeste katten verkiezen
om te werken voor hun eten
▪ Kat verdikt snel: van kleinsaf altijd eten ter beschikking → op volwassen leeftijd niet
overeten = natuurlijk gedrag
▪ Binnenkat: kan eten uit verveling dus gaat dan wel veel verdikken
• Automatische voeding
• Voedingspuzzels
• Extra bezigheid voorzien
− Opletten met extra’s: tafelrestjes, snoepjes → energie-opname stijgt dus ook meer kans op stijging
gewicht
− Let op bij overschakeling naar nieuw voeder: geleidelijk
o Dag 1 en 2: 75% oud + 25% nieuw
o Dag 3 en 4: 50% oud + 50% nieuw
o Dag 5 en 6: 25% oud + 75% nieuw
o Vanaf dag 7: 100% nieuw
o Diarree: verhoudingen aanpassen en misschien iets trager opbouwen; zorgen voor zo weinig
mogelijk belasting voor het spijsverteringsstelsel
− Commercieel verkrijgbare voeding: evenwichtig
o Voedzaam dieer
o Samengesteld voor hun leeftijd
o Afgemeten op basis van gewicht
− Zelfbereide voeding of rauwe voeding → advies aan dierenarts vragen
o Vaak onevenwichtig
o Grotere kans op overdracht van ziekten
o Altijd ter beschikking in een propere drinkbak
o Gewoon kraantjeswater is OK
− Eet-en drinkbakken
o Aantal eetbakken moet minstens gelijk zijn aan het aantal honden: nodige tijd om rustif en
comfortabel te kunnen eten
o Katten eten en drinken niet graag op dezelfde plek dus eet-en drinkbakjes apart
o Voeding gescheiden van kattenbak: minstens 1,5 m van elkaar
o Meerdere katen samenleven: spanningen vermijden → kunnen eten zonder directe (visuele)
aanwezigheid van de andere katten
o Multi-cathuishoudens: n+1 regel
▪ Aantal eetplaatsen: aantal katten + 1
▪ Aantal drinkbakken: aantal katten + 1
▪ Aantal kattenbakken: aantal katten + 1
▪ Katten zijn solitair op vlak van eten en ontlasting
o Alle eet-, drink -en kattenbakken zoveel mogelijk verspreiden (min. 1,5 m van elkaar)
o Katten hebben individuele voorkeuren voor grootte en materiaal
▪ Experimenteren wat ze leuk vinden
▪ Oudere katten: lever-en nierfalen door te weinig te drinken; soort drinkbakje →
zoeken wat ze willen
K.M. 6