Camille Huybrechts 2022-2023
Beleid
1. De PO en het opleidingsonderdeel Beleid
1.1 wat is beleid?
Spraakverwarring à containerbegrip:
• Betekenis 1: regelgeving, planning, aanpak, afsprakenkader, richtlijnen,… = synoniemen voor
beleid
• Betekenis 2: In de volksmond: ‘Het beleid moet daar iets doen’ à mensen die
verantwoordelijkheid dragen die bevoegd zijn voor bepaalde problemen in de voorziening of
macroniveau (=samenleving)
Betekenis ‘Beleid’ in de opleiding?
Het concept beleid situeert zich op 2 niveaus in het grondplan.
• Beleid op mesoniveau:
= Allerlei regelgeving en afsprakenkaders in voorzieningen met als doel om kwaliteitsvolle
hulpverlening aan te bieden. Sluit nauw aan bij de visie dienst of voorziening.
Vb.: beschrijving van het intakeprocedure.
• Beleid op macroniveau:
= Politieke beslissingen en afsprakenkaders gemaakt door overheden en hun administraties
die impact hebben op cliënt, PO en voorziening.
Vb.: invoering van de PVF.
Opleidingsonderdeel Beleid: 3 delen
• Beleid op mesoniveau: Focus op organisatiestructuur en beleid in voorzieningen: Wat is de
opdracht van de PO in de voorziening? Hoe ‘werkt’ de voorziening? Wie heeft welke taak in
de voorziening? Hoe draag bij je bij aan het (kwaliteits)beleid en de visie van voorzieningen?
…
• Beleid op macroniveau: Welke impact heeft ‘beleid op macroniveau’ op cliënt, PO en
voorziening? Hoe ga je als PO om met structurele problemen die cliënten treffen?
• Tendensen: Welke actuele (beleids)tendensen en visies beïnvloeden de orthopedagogische
praktijk?
2. De PO als deel van de organisatie
2.1 inleiding
Cursus
2.2 De voorziening as doelgerichte organisatie
• Organisatie= doelgericht samenwerkingsverband tussen meerdere personen
• Hun doelen worden omschreven in de missie en visie
, Camille Huybrechts 2022-2023
o Missie = de bestaansgrond van de voorziening. Omschrijft de opdracht en de
identiteit van de voorziening. Wie zijn we? wat doen we? Wat is de doelgroep.
Missie blijft ongewijzigd!
§ Hierbij horen ook de waarden. Zij geven richting aan het gedrag van
iedereen die deel uitmaakt van de organisatie. De waarde bepalen hoe de
organisatie haar opdracht zal uitvoeren. Vb.: Inclusie, empowerment,
vertrouwen, ….
o Visie = toekomstbeeld van de voorziening. Wat willen we zijn? wat willen we
bereiken? Wordt opgesteld voor een bepaalde periode.
• Missie, visie en waarden maken deel uit van de opdrachtverklaring à 5 functies:
o Kadergevende funtie= zorgt voor samenhang tussen de doelen en taken en helpt om
prioriteiten te stellen
o Onderscheidende functie = imago t.a.v. andere voorzieningen en de ruime omgeving.
o Evaluerende functie= om beslissingen en gedrag te evalueren
o Motiverende functie= medewerkers motiveren
o Cultuurvormende functie= schetsen beeld van het gewenste klimaat in de
voorziening. Hier zitten de waarden. à Zorgt weer voor motivatie.
2.3 De voorziening als organisatiestructuur
• Organisatiestructuur = taakverdeling in organisatie
• Afhankelijk van managementkeuzes
• Afhankelijk van ondernemingsvorm
• …
2.3.1 impact en ondernemingsvorm./ Organisatiestructuur en ondernemingsvorm.
• Vzw als meest voorkomende ondernemingsvorm in het orthopedagogisch werkveld
• Synoniem voor ondernemingsvorm is rechtsvorm
• Federale overheid bepaald richtlijnen voor de organisatiestructuur van elke
ondernemingsvorm, d.w.z. voor de manier waarop de voorziening de samenwerking moet
organiseren.
• Vzw:
o Vereniging zonder winstoogmerk
o Groep mensen die een belangeloos doel nastreeft
o Minstens 2 leden
o Rechtszekerheid/aansprakelijkheid = de vzw als organisatie verantwoordelijk is voor
de daden van de vzw en voor mogelijke verliezen. à Leden zijn beschermd!
o Minstens 3 bestuurders.
o Statuten = de eerste taak. = de grondwet voor de vzw. Omschrijven het belangeloos
doel, met welke activiteiten en dit doel wil bereiken, rechten en plichten van de leden
van de algemene vergadering en bestuursorgaan, de opdrachten van het dagelijks
bestuur, … initiatiefnemers leggen de statuten vast bij de notaris en worden
gepubliceerd in het staatsblad
o Organisatiestructuur van een vzw bestaat uit:
, Camille Huybrechts 2022-2023
1. Algemene vergadering
• Meeste macht en verantwoordelijkheid heeft over de voorziening
• Bepaald de algemene beleidslijnen.
• Bestaat uit stichtende en toegetreden leden
o Stichtende= initiatiefnemers/oprichters van de vzw
o Toegetreden= leden in een latere fase toegetreden tot de algemene vergadering.
2. Bestuursorgaan
• Staat voor de uitvoering van de algemene beleidslijnen (worden bepaald door algemene
vergadering)
• Leden zijn bestuurders
• Nemen initiatieven in de praktijk om de beleidslijnen te realiseren?
• Komt vaker samen dan de algemene vergadering.
• Kunnen contract aangaan en onderteken in naam van de vzw
• Kan een voorzitter hebben = niet verplicht.
• Krijgen geen vergoeding
3. Dagelijks bestuur
• Als de vzw groeit
• Staat in voor de dagelijkse basis het bestuur van de vzw.
• Directie (algemene vergadering) maakt hier deel van uit.
2.3.1.2 Andere ondernemingsvormen:
Feitelijke vereniging
• Overeenkomst tussen 2 of meer personen
• Nastreven van belangeloos doel door activiteiten te organiseren om dit doel te bereiken
• Geen winst uitkeren
• Vb: onthaalgroep vluchtelingen Herent
Verschil tussen feitelijke vereniging en de vzw:
• Belangrijkste verschil rechtspersoonlijkheid (feitelijke vereniging heeft dit niet)
à Leden zijn persoonlijk aansprakelijk voor de daden van de feitelijke vereniging en voor
mogelijke verliezen
• De vereniging kan geen contracten aangaan
• Organisatiestructuur van de feitelijke vereniging à geen juridisch statuut
• Feitelijke vereniging zal vaak bestaan uit vrijwilligers omdat ze vaak geen mensen in
dienstnemen.
, Camille Huybrechts 2022-2023
Stichting
• Belangeloos doel nastreven netzoals de vzw
• Geen winst mag uitkeren aan stichters of bestuursleden
• Rechtspersoonlijkheid: aansprakelijk bij verliezen of voor daden van de stichting
• Mag opgericht worden door één persoon
• Enkel een bestuursorgaan, geen algemene vergadering
2 types stichtingen:
• Een stichting van openbaar nut: nastreven van filantropische, levensbeschouwelijke,
religieuze, wetenschappelijke, artistieke, pedagogische of culturele doelen na.
• Private stichtingen: Niet erkend als stichting van openbaar nut
o Vb: Child focus, City Pirates foundation
Vennootschap
• Verschillende soorten vennootschappen (verschillen tussen elkaar niet kennen):
o De maatschap
o De besloten vennootschap
o De naamloze vennootschap
o De coöperatieve vennootschap
• Commercieel doel
• Ontvangen een winstuitkering
• Rechtspersoonlijkheid: in geval van financiële problemen aansprakelijk is en niet de vennoten
zelf
• Opgericht door één of meerdere personen
• Vb: Armonea, Obelisk
Eenmanszaak
• Opgericht door één persoon
• Geen rechtspersoonlijkheid: aansprakelijk voor de daden en mogelijke verliezen van de zaak
• Is in principe geen organisatie
2.3.2 impact van managementkeuze
Organogram en functies
• Organigram = Visuele weergave organisatiestructuur
• Functie= geheel van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden
Verschillende organisatiestructuren
1. Lijnstructuur
• Waarbij er 1 persoon de leiding heeft.
• Duidelijke hiërarchie en overzicht
• Veel werk en verantwoordelijkheid voor de leidinggevende directeur.
Beleid
1. De PO en het opleidingsonderdeel Beleid
1.1 wat is beleid?
Spraakverwarring à containerbegrip:
• Betekenis 1: regelgeving, planning, aanpak, afsprakenkader, richtlijnen,… = synoniemen voor
beleid
• Betekenis 2: In de volksmond: ‘Het beleid moet daar iets doen’ à mensen die
verantwoordelijkheid dragen die bevoegd zijn voor bepaalde problemen in de voorziening of
macroniveau (=samenleving)
Betekenis ‘Beleid’ in de opleiding?
Het concept beleid situeert zich op 2 niveaus in het grondplan.
• Beleid op mesoniveau:
= Allerlei regelgeving en afsprakenkaders in voorzieningen met als doel om kwaliteitsvolle
hulpverlening aan te bieden. Sluit nauw aan bij de visie dienst of voorziening.
Vb.: beschrijving van het intakeprocedure.
• Beleid op macroniveau:
= Politieke beslissingen en afsprakenkaders gemaakt door overheden en hun administraties
die impact hebben op cliënt, PO en voorziening.
Vb.: invoering van de PVF.
Opleidingsonderdeel Beleid: 3 delen
• Beleid op mesoniveau: Focus op organisatiestructuur en beleid in voorzieningen: Wat is de
opdracht van de PO in de voorziening? Hoe ‘werkt’ de voorziening? Wie heeft welke taak in
de voorziening? Hoe draag bij je bij aan het (kwaliteits)beleid en de visie van voorzieningen?
…
• Beleid op macroniveau: Welke impact heeft ‘beleid op macroniveau’ op cliënt, PO en
voorziening? Hoe ga je als PO om met structurele problemen die cliënten treffen?
• Tendensen: Welke actuele (beleids)tendensen en visies beïnvloeden de orthopedagogische
praktijk?
2. De PO als deel van de organisatie
2.1 inleiding
Cursus
2.2 De voorziening as doelgerichte organisatie
• Organisatie= doelgericht samenwerkingsverband tussen meerdere personen
• Hun doelen worden omschreven in de missie en visie
, Camille Huybrechts 2022-2023
o Missie = de bestaansgrond van de voorziening. Omschrijft de opdracht en de
identiteit van de voorziening. Wie zijn we? wat doen we? Wat is de doelgroep.
Missie blijft ongewijzigd!
§ Hierbij horen ook de waarden. Zij geven richting aan het gedrag van
iedereen die deel uitmaakt van de organisatie. De waarde bepalen hoe de
organisatie haar opdracht zal uitvoeren. Vb.: Inclusie, empowerment,
vertrouwen, ….
o Visie = toekomstbeeld van de voorziening. Wat willen we zijn? wat willen we
bereiken? Wordt opgesteld voor een bepaalde periode.
• Missie, visie en waarden maken deel uit van de opdrachtverklaring à 5 functies:
o Kadergevende funtie= zorgt voor samenhang tussen de doelen en taken en helpt om
prioriteiten te stellen
o Onderscheidende functie = imago t.a.v. andere voorzieningen en de ruime omgeving.
o Evaluerende functie= om beslissingen en gedrag te evalueren
o Motiverende functie= medewerkers motiveren
o Cultuurvormende functie= schetsen beeld van het gewenste klimaat in de
voorziening. Hier zitten de waarden. à Zorgt weer voor motivatie.
2.3 De voorziening als organisatiestructuur
• Organisatiestructuur = taakverdeling in organisatie
• Afhankelijk van managementkeuzes
• Afhankelijk van ondernemingsvorm
• …
2.3.1 impact en ondernemingsvorm./ Organisatiestructuur en ondernemingsvorm.
• Vzw als meest voorkomende ondernemingsvorm in het orthopedagogisch werkveld
• Synoniem voor ondernemingsvorm is rechtsvorm
• Federale overheid bepaald richtlijnen voor de organisatiestructuur van elke
ondernemingsvorm, d.w.z. voor de manier waarop de voorziening de samenwerking moet
organiseren.
• Vzw:
o Vereniging zonder winstoogmerk
o Groep mensen die een belangeloos doel nastreeft
o Minstens 2 leden
o Rechtszekerheid/aansprakelijkheid = de vzw als organisatie verantwoordelijk is voor
de daden van de vzw en voor mogelijke verliezen. à Leden zijn beschermd!
o Minstens 3 bestuurders.
o Statuten = de eerste taak. = de grondwet voor de vzw. Omschrijven het belangeloos
doel, met welke activiteiten en dit doel wil bereiken, rechten en plichten van de leden
van de algemene vergadering en bestuursorgaan, de opdrachten van het dagelijks
bestuur, … initiatiefnemers leggen de statuten vast bij de notaris en worden
gepubliceerd in het staatsblad
o Organisatiestructuur van een vzw bestaat uit:
, Camille Huybrechts 2022-2023
1. Algemene vergadering
• Meeste macht en verantwoordelijkheid heeft over de voorziening
• Bepaald de algemene beleidslijnen.
• Bestaat uit stichtende en toegetreden leden
o Stichtende= initiatiefnemers/oprichters van de vzw
o Toegetreden= leden in een latere fase toegetreden tot de algemene vergadering.
2. Bestuursorgaan
• Staat voor de uitvoering van de algemene beleidslijnen (worden bepaald door algemene
vergadering)
• Leden zijn bestuurders
• Nemen initiatieven in de praktijk om de beleidslijnen te realiseren?
• Komt vaker samen dan de algemene vergadering.
• Kunnen contract aangaan en onderteken in naam van de vzw
• Kan een voorzitter hebben = niet verplicht.
• Krijgen geen vergoeding
3. Dagelijks bestuur
• Als de vzw groeit
• Staat in voor de dagelijkse basis het bestuur van de vzw.
• Directie (algemene vergadering) maakt hier deel van uit.
2.3.1.2 Andere ondernemingsvormen:
Feitelijke vereniging
• Overeenkomst tussen 2 of meer personen
• Nastreven van belangeloos doel door activiteiten te organiseren om dit doel te bereiken
• Geen winst uitkeren
• Vb: onthaalgroep vluchtelingen Herent
Verschil tussen feitelijke vereniging en de vzw:
• Belangrijkste verschil rechtspersoonlijkheid (feitelijke vereniging heeft dit niet)
à Leden zijn persoonlijk aansprakelijk voor de daden van de feitelijke vereniging en voor
mogelijke verliezen
• De vereniging kan geen contracten aangaan
• Organisatiestructuur van de feitelijke vereniging à geen juridisch statuut
• Feitelijke vereniging zal vaak bestaan uit vrijwilligers omdat ze vaak geen mensen in
dienstnemen.
, Camille Huybrechts 2022-2023
Stichting
• Belangeloos doel nastreven netzoals de vzw
• Geen winst mag uitkeren aan stichters of bestuursleden
• Rechtspersoonlijkheid: aansprakelijk bij verliezen of voor daden van de stichting
• Mag opgericht worden door één persoon
• Enkel een bestuursorgaan, geen algemene vergadering
2 types stichtingen:
• Een stichting van openbaar nut: nastreven van filantropische, levensbeschouwelijke,
religieuze, wetenschappelijke, artistieke, pedagogische of culturele doelen na.
• Private stichtingen: Niet erkend als stichting van openbaar nut
o Vb: Child focus, City Pirates foundation
Vennootschap
• Verschillende soorten vennootschappen (verschillen tussen elkaar niet kennen):
o De maatschap
o De besloten vennootschap
o De naamloze vennootschap
o De coöperatieve vennootschap
• Commercieel doel
• Ontvangen een winstuitkering
• Rechtspersoonlijkheid: in geval van financiële problemen aansprakelijk is en niet de vennoten
zelf
• Opgericht door één of meerdere personen
• Vb: Armonea, Obelisk
Eenmanszaak
• Opgericht door één persoon
• Geen rechtspersoonlijkheid: aansprakelijk voor de daden en mogelijke verliezen van de zaak
• Is in principe geen organisatie
2.3.2 impact van managementkeuze
Organogram en functies
• Organigram = Visuele weergave organisatiestructuur
• Functie= geheel van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden
Verschillende organisatiestructuren
1. Lijnstructuur
• Waarbij er 1 persoon de leiding heeft.
• Duidelijke hiërarchie en overzicht
• Veel werk en verantwoordelijkheid voor de leidinggevende directeur.
