Samenvatting Rol van de kine binnen de geestelijke gezondheid

De rol van de kine binnen de
geestelijke gezondheidszorg
1 Situering psychomotorische kinesitherapie
Bezigheidstherapie  bewegingstherapie  psychomotorische therapie

Oorsprong achter de term psychomotoriek: ontwikkeling van psychmotoriek voor kinderen
gebaseerd op pedagogie, psychologie en psychiatrie waarbij het fundament van hun ideeën de link is
tussen lichaam en geest en gebaseerd is op een psychoanalytisch perspectief.

2 Definitie psychomotorische therapie
De psychomotorische therapie is een behandelingsmethode die lichamelijkheid en het bewegen als
aangrijpingspunt van haar benadering neemt en waarbij men, na eerst een psychomotorisch
onderzoek te hebben uitgevoerd, op een planmatige wijze en indien mogelijk in samenspraak met de
patiënt, concreet geformuleerde doelstellingen in verband met het persoonlijk functioneren
waarvoor de patiënt hulp nodig heeft, poogt te realiseren en te evalueren.

Hierbij zijn er twee vormen:

- Psychomotorische functietraining: motoriek en cognitief
- Psychomotorische psychotherapie: motoriek en sociaal affectief (= het verwerven van kennis,
vaardigheden en attitudes dat betrekking heeft op het gevoelsleven, houdingen of attituden
en sociale en communicatieve vaardigheden.
hierbij zijn er twee stromingen:
o 1e stroming: fysieke activiteiten, bewegen als middel en doel, fysieke activiteit heeft
zowel fysiologische als psychologische effecten. Bv. running therapy bij depressie,
fitness
o 2e stroming: bewegen en lichamelijkheid in de meest brede zin. Dit wordt opgesplitst
in:
 Bewegingssituaties: gymnastiek, bewegen in het water, yoga, ritmische
vormen...
 Sportspelsituaties: individueel spel of samenspel
 Lichamelijkheidstechnieken: nadruk op zichzelf of oefeningen gezicht op het
contact met anderen
o Andere opsplitsingen:
 Symbolisch
 Ervaringsgericht
 Theoretische opsplitsing
o  in de praktijk in het vaak een mix

Kinesitherapie is gefocust op de spieren, beenderen, gewrichten (motoriek) en op het centraal
zenuwstelsel (neuromotoriek);
Psychomotorische therapie als functietraining neemt naast deze twee componenten ook nog tastzin
en proprioceptie (sensomotoriek) en de vaste zintuigen (perceptiemotoriek, visuomotoriek,
audiomotoriek) erbij;
Psychomotorische therapie als intra-psychische therapie neemt naast deze vier componenten ook

, nog emotionele factoren (emotiomotoriek, uitdrukkingsmotoriek) en sociale factoren
(sociomotoriek) erbij.



3 Drie uitgangspunten binnen de psychomotorische
kinesitherapie
1. Eenheid tussen lichaam en geest
Somatisch functioneren beïnvloedt constant het psychische functioneren en omgekeerd. Er is
een beïnvloeding van de totale persoonlijkheid. Als je iets niet lekker vindt, ga je dit
motorisch ook uiten.
2. Leer van het menselijk bewegen: bewegen + lichamelijkheid (= hoe lichamelijk iemand is,
kenmerken van het lichaam). Hierbij zijn er drie dimensies:
a. Links: normale motorische ontwikkeling en de pedagogische maatregelen (=
waarnemingsontwikkeling)
i. De motorische ontwikkeling sluit hierbij aan, die heeft als doel de
persoonlijkheid te ontwikkelen via motorische leerprocessen.
ii. De motorische opvoeding wordt opgesplitst in:
1. Lichamelijke opvoeding: ontwikkeling van de basismotoriek en de
ontwikkeling van de fysische conditie.
2. Psychomotorische opvoeding: hierbij liggen de doelstelling in het
motorisch, motorisch cognitief en sociaal affectief vlak. Het doel is
om de persoon zijn eigen lichaam beter te leren waarnemen,
bewegingen beter te leren beheersen en lichamelijk beter te kunnen
uitdrukken.
b. Rechts: ontwikkelingsstoornissen en therapeutische maatregelen.
i. Als de processen niet normaal verlopen kan er gesproken worden van een
bewegingsontwikkelingsstoornis, bv een vertraging in de ontwikkeling als
een meer globale achterstand bij verstandelijk gehandicapte kinderen.
ii. Hier bevindt zich de psychomotorische therapie.
iii. Ze is dan een behandelingsmethode bij ontwikkelingsstoornissen, bij
gestoord of afwijkend bewegingsgedrag.
iv. De psychomotorische therapeut moet kennis hebben van:
1. Normale motorische ontwikkeling
2. De pathologische motorische uitingsvormen
3. De normale pedagogische maatregelen
4. De diagnostische en therapeutische methodes
c. Tussenin: diagnostiek
3. Interactie tussen de persoon en de omgeving  het motorisch gedrag (de output) is het
resultaat van de verwerking van de input (sensorische prikkel), door het individu (met het
aanwezige temperament/persoonlijkheid) binnen een bepaalde context.

Bijvoorbeeld wordt de opvoeding beïnvloed tussen de interactie tussen ouders en kind. Dit is
afhankelijk van de draagkracht (weerbaarheid, kwetsbaarheid) en de wijze van reageren
(competent, incompetent) van beide partijen. De actuele situatie zal steeds een combinatie
zijn van de draagkracht en de wijze van reageren van de persoon en draagkracht en wijze van
reageren van de omgeving (protectieve en risicofactoren).