Samenvatting Hoofdstuk 5: drugs in de hersenen

H5. DRUGS IN DE HERSENEN

1. SITUERING

Voordelen v middelengebruik makkelijk te zien voor jongeren (vb. ouders die plezier beleven aan een glaasje
wijn)

Risico’s v middelengebruik moeilijk in te schatten voor jongeren

 Belangrijk dat opvoeders jongeren kunnen informeren over de risico’s




2. HERHALING: SYNAPTISCHE TRANSMISSIE

Synaptische transmissie: informatieoverdracht tss twee neuronen dmv neurotransmitters

Neurotransmitters: stofjes die opgeslagen liggen in blaasjes in het axonuiteinde

Stappen v d synaptische transmissie

1. Neurale impuls: elektrisch signaal loopt als een elektrisch stroompje vanaf h begin v d hersencel langs
de wand v d dendriet naar h axonuiteinde
2. Signaal zorgt ervoor dat de blaasjes met de neuronwand versmelten, waardoor de blaasjes de
neurotransmitters loslaten in de synaptische spleet/synaps
3. Neurotransmitters drijven naar dendriet v d volgende cel en binden zich aan receptoren
4. Neurotransmitters komen los v receptoren en komen terug in synaptische spleet waar ze worden
afgebroken of teruggebracht




3. WERKINGSMECHANISMEN V DRUGS

Chemische structuur v drugs ≈ chemische structuur v neurotransmitters

 Drugs beïnvloeden neurotransmitters

Soorten beïnvloeding

- Vergroot OF remt neurotransmitter afgifte -> meer OF minder neurotransmitters in synaps (vb. speed,
XTC)
- Blokkeert werkzaamheid v enzymen -> neurotransmitters worden niet afgebroken ->
neurotransmitters blijven langer in synaps + langer actief (vb. speed)
- Bindt aan transporter -> blokkeert heropname v neurotransmitters -> neurotransmitters blijven langer
in synaps + langer actief (vb. cocaïne, XTC, amfetamine)
- Imiteert neurotransmitters -> bindt aan receptoren -> geeft zelfde signalen af (vb. cannabis)
- Blokkeert receptoren -> receptoren werken niet (vb. ketamine)
- Verandert receptoren + functie -> neurotransmitters passen niet meer (goed) op receptoren ->
informatie wordt niet meer (goed) doorgegeven (vb. alcohol)




25

, 4. HET ONTSTAAN V VERSLAVING

Verschillende theorieën omtrent ontstaan v verslaving

 Tegenwoordig theorie die uitgaat v meerdere factoren (drug, individu en omgeving)




4.1 VERSLAVINGSMODELLEN
Morele model: morele zwakte en zwakke wil v d mens veroorzaakt de verslaving

 Oplossing: gebruiker moet gestraft worden voor zijn zonden

Farmacologisch model: drug zorgt ervoor dat men steeds meer moet gebruiken, onthoudingsverschijnselen
krijgen en uiteindelijke verslaafd geraken

 Oplossing: drugs moeten uit de samenleving door strenge regels of een verbod

Psychiatrisch model: onderliggende stoornis veroorzaakt een verslaving

 Oplossing: onderliggende stoornis moet behandeld worden

Medisch model: lichamelijke overgevoeligheid veroorzaakt verslaving

 Oplossing: de gebruiker is overgevoelig en moet volledig stoppen

Gedragsmodel: het nemen v drugs wordt beloond door het aangename gevoel dat men ervan krijgt waardoor
men het gedrag zal herhalen (principe v operante conditionering)

 Oplossing: verslaving is geleerd gedrag en kan dus ook weer afgeleerd worden (vb. antabusekuur)

Biopsychosociaal model: lichamelijke, psychische én sociale omstandigheden veroorzaken de verslaving

 Oplossing: combinatie v medicatie, psychotherapie en verbetering v d sociale omstandigheden




! in huidige maatschappij bestaan modellen naast elkaar, maar voor behandeling wordt er vaak uitgegaan v
biopsychosociaal model !

 Ontdekking dat hersenen grote rol spelen in h ontstaan v een verslaving -> meer nadruk op biologische
gedeelte -> nieuw model (hersenziektemodel)




4.2 HERSENZIEKTEMODEL
Hersenziektemodel: verslaving is een hersenziekte



26