H1: ALGEMEENHEDEN
1. Doel van de sociale zekerheid
Doel: aan elke burger zekerheid verschaffen, wanneer bepaalde sociale
risico’s, zoals ziekte en werkloosheid, zich voordoen.
Opdracht: sociale risico’s verzekeren en de burger een uitkering verschaffen.
De sociale zekerheid voorziet:
- een vervangend inkomen wanneer een WN niet in staat is om te
werken wegens ziekte, een ongeval, werkloosheid, ouderdom of
vakantie
- een aanvullend inkomen in geval van kinderlast
- de rechtstreekse betaling of terugbetaling van bepaalde kosten,
bv: in geval van ziekte
2. Takken van de sociale zekerheid
Het socialezekerheidsstelsel omvat 7 takken:
- ziekte- en invaliditeitsverzekering
- werkloosheidsverzekering
- rust- en overlevingspensioen
- jaarlijkse vakantie (voor arbeiders)
- beroepsziekteverzekering
- arbeidsongevallenverzekering
- gezinsbijslagen (in Vlaanderen: groeipakket)
3. Residuaire stelsels
Het systeem van sociale bijstand voorziet voldoende bestaansmiddelen op
ogenblikken waarop de bestaanszekerheid v/d burger bedreigd wordt.
Personen die geen aanspraak kunnen maken op tegemoetkomingen uit 1
v/d klassieke takken v/d sociale zekerheid, kunnen in aanmerking komen
voor 1 v/d volgende uitkeringen die behoren tot de sociale bijstand:
- leefloon
- inkomensgarantie voor ouderen
- tegemoetkomingen aan personen met een handicap
Nisa Sen 1
, Deel 5: Sociale zekerheid Topic 1
Sociale bijstand heeft geen band met arbeid, vereist een onderzoek naar de
bestaansmiddelen, wordt via belastingen gefinancierd en is residuair.
Residuair = er kan enkel gebruik gemaakt worden van sociale bijstand als de
betrokkene geen recht heeft op een vergoeding binnen de sociale zekerheid.
4. Socialezekerheidsstelsels
Het klassieke socialezekerheidssysteem onderscheiden we 3 stelsels:
- stelsel voor werknemers
- stelsel voor zelfstandigen
- stelsel voor ambtenaren
Ondertussen is er wel een groeiende eenmaking, bv: kinderbijslag dat afhangt
v/h kind en niet meer v/h statuut v/d ouders.
5. Kenmerken van de sociale zekerheid
- Sociale verzekeringen zijn verplicht.
- De socialezekerheidswetten zijn van openbare orde.
- Het beheer berust bij 1 centrale instelling: de Rijksdienst voor Sociale
Zekerheid.
- De financiering gebeurt door bijdragen v/d werknemers en v/d
werkgevers en door de subsidies v/d staat.
- Solidariteitsprincipe: de bijdragen die betaald worden op het loon v/e WN
worden gebruikt voor de financiering v/d sociale zekerheid voor alle
rechthebbenden.
- Wie voldoet aan de gestelde voorwaarden is rechthebbende op sociale
vergoedingen.
6. Bevoegdheid voor de sociale zekerheid
De sociale zekerheid is de bevoegdheid v/d federale overheid.
7. Aanvullende sociale verzekeringen
Voorbeelden:
- Aanvullende hospitalisatieverzekering.
- Aanvullende pensioenverzekering.
- Aanvullende verzekering voor arbeidsongevallen.
Het belang en het gewicht hiervan zijn aanzienlijk toegenomen.
Nisa Sen 2