SAMENVATTING - NEURO
Hoofdstuk 1: perifeer en centraal zenuwstelsel
Cellen, weefsels en organen
Andries Van Wesel
o Hersenen = belangrijkste orgaan voor intelligentie en bewegings- en
waarnemingsvermogen
Anatomie = biologische studie van morfologie of bouw van organismen (structuur)
o Orgaanstelsels- of systemen (bestaan uit verschillende organen die samenwerken)
o Organen = onderdelen van lichaam met specifieke functie, opgebouwd uit
verschillende weefseltypes
o Weefsels = verzamelingen van gespecialiseerde cellen die gemeenschappelijke functie
vervullen
o Cellen
o Intercellulaire substantie
o Weefselvocht
Histologie = weefselleer (structuur)
Fysiologie = studie van levensprocessen in levende wezens (functie)
Biochemie = chemische samenwerking tussen verschillende structurele en functionele
moleculen
Neuroanatomie, neurohistologie en neurofysiologie = structuur en functie van zenuwstelsel
Delen van zenuwstelsel
Centrale zenuwstelsel
o Hersenen en ruggenmerg
o Ontvangt continue stroom van informatie
o Externe en interne oorsprong
1
,Perifere zenuwstelsel
o Alle zenuwcellen (neuronen) of zenuwuitlopers buiten de hersenen of het ruggenmerg
o Somatisch gedeelte
o Efferente en afferente zenuwen
▪ E: prikkels vanuit czs naar rest van lichaam
▪ A: aanvoeren van informatie naar czs
o Sensorische en motorische prikkels van en naar czs leiden
o Autonoom gedeelte
o Neurale connecties naar klieren en gladde spieren van inwendige organen
o Craniale zenuwen = ontspringen in hersenen (gemengd, of motorisch of sensorisch)
o Spinale zenuwen = in verbinding met ruggenmerg (sensorisch en motorisch)
o Efferente zenuwen = transporteren impulsen van czs naar spieren (motorisch)
o Afferente zenuwen = vervoeren informatie vanuit zintuigreceptoren naar czs
(sensorisch)
Het zenuwstelsel in beeld
Assen
o Ruggenmerg: verticaal
o Voorste deel hersenen: horizontaal
o Achterste deel hersenen: schuin
Richting
o Neus: rostraal
o Voeten: caudaal
Posities
o Voorzijde: ventraal of anterieur
o Achterzijde: dorsaal of posterieur
o Zijkant: lateraal
2
,Snijvlakken
o Verticaal van oor naar oor: coronaal vlak
o Horizontaal van oor naar oor: horizontaal vlak
o Verticaal van voor naar achter: sagittaal vlak
Verschillende delen van centraal zenuwstelsel
o Hersenen: 1,5kg (2,5% van totaal lichaamsgewicht)
o 100 miljard zenuwcellen
o Hersenweefsel bestaande uit zenuwverbindingen: witte stof
o Hersenweefsel bestaande uit cellicamen van zenuwcellen: grijze stof
o Buitenste schorslaag: cortex (grijze stof)
o Hersenen beschermd door hersenvliezen en bot van schedel
Onderdelen
o Telencephalon (grote hersenen)
o Cerebrale hemisferen
o Diencephalon
o Prosencephalon (voorhersenen)
o Telencephalon + diencephalon
o Hersenstam
o Mesencephalon (middenhersenen)
o Pons
o Medulla oblongata
o Cerebellum (kleine hersenen)
o Onderste delen aangesloten op ruggenmerg
(medulla spinalis)
o Omringd door ruggenmergvliezen en
ruggenwervels
Telencephalon
o 2 hersenhemisferen
o Verbonden via corpus callosum
o Gescheiden door gorte longitudinale fissuur (fissura longitudinalis cerebri)
o Cerebrale cortex (hersenschors)
o Grijze stof, cloedvaten, cellichamen van cerebrale zenuwcellen
o Groeven: sulcus, fissuur
o Windingen: gyrus
o Witte stof onder hersenschors
o Uitlopers van neuronen (axonen of zenuwvezels)
o Informatie van en naar cortex
o Georganiseerd in zenuwbanen (baan of tractus)
3
, o Vezels
o Associatievezels: verbinden verschillende delen van cortex binnen zelfde
hemisfeer
o Commissurale vezels: verbinden twee hersenhemisferen
▪ Corpus callosum
o Projectievezels: verbindingen tussen hersenstam en cortex
o Hersenkwabben of -lobben
o Frontale kwab
▪ Gescheiden van rest van cortex door fissuur van Rolando (sulcus
centralis)
▪ Spraak en redeneren, emoties en controle van bewegingen
▪ Voorste stuk: prefrontale cortex (verbindingen met thalamus en
limbisch systeem)
• Hogere geheugen- en denkprocessen, emotioneel gedrag,
motivatie, keuze en planning (executieve functies)
o Pariëtale kwab
▪ Voorste stuk: somatosensorische cortex
• Tast, temperatuur en pijn
▪ Achterste stuk: controle van bewegingen
o Occipitale kwab
▪ Ontvangen en verwerken visuele input
o Temporale kwab
▪ Gescheiden van rest van cortex door fissuur van Sylvius (sulcus
lateralis)
▪ Taal, gehoor en geheugen
4
Hoofdstuk 1: perifeer en centraal zenuwstelsel
Cellen, weefsels en organen
Andries Van Wesel
o Hersenen = belangrijkste orgaan voor intelligentie en bewegings- en
waarnemingsvermogen
Anatomie = biologische studie van morfologie of bouw van organismen (structuur)
o Orgaanstelsels- of systemen (bestaan uit verschillende organen die samenwerken)
o Organen = onderdelen van lichaam met specifieke functie, opgebouwd uit
verschillende weefseltypes
o Weefsels = verzamelingen van gespecialiseerde cellen die gemeenschappelijke functie
vervullen
o Cellen
o Intercellulaire substantie
o Weefselvocht
Histologie = weefselleer (structuur)
Fysiologie = studie van levensprocessen in levende wezens (functie)
Biochemie = chemische samenwerking tussen verschillende structurele en functionele
moleculen
Neuroanatomie, neurohistologie en neurofysiologie = structuur en functie van zenuwstelsel
Delen van zenuwstelsel
Centrale zenuwstelsel
o Hersenen en ruggenmerg
o Ontvangt continue stroom van informatie
o Externe en interne oorsprong
1
,Perifere zenuwstelsel
o Alle zenuwcellen (neuronen) of zenuwuitlopers buiten de hersenen of het ruggenmerg
o Somatisch gedeelte
o Efferente en afferente zenuwen
▪ E: prikkels vanuit czs naar rest van lichaam
▪ A: aanvoeren van informatie naar czs
o Sensorische en motorische prikkels van en naar czs leiden
o Autonoom gedeelte
o Neurale connecties naar klieren en gladde spieren van inwendige organen
o Craniale zenuwen = ontspringen in hersenen (gemengd, of motorisch of sensorisch)
o Spinale zenuwen = in verbinding met ruggenmerg (sensorisch en motorisch)
o Efferente zenuwen = transporteren impulsen van czs naar spieren (motorisch)
o Afferente zenuwen = vervoeren informatie vanuit zintuigreceptoren naar czs
(sensorisch)
Het zenuwstelsel in beeld
Assen
o Ruggenmerg: verticaal
o Voorste deel hersenen: horizontaal
o Achterste deel hersenen: schuin
Richting
o Neus: rostraal
o Voeten: caudaal
Posities
o Voorzijde: ventraal of anterieur
o Achterzijde: dorsaal of posterieur
o Zijkant: lateraal
2
,Snijvlakken
o Verticaal van oor naar oor: coronaal vlak
o Horizontaal van oor naar oor: horizontaal vlak
o Verticaal van voor naar achter: sagittaal vlak
Verschillende delen van centraal zenuwstelsel
o Hersenen: 1,5kg (2,5% van totaal lichaamsgewicht)
o 100 miljard zenuwcellen
o Hersenweefsel bestaande uit zenuwverbindingen: witte stof
o Hersenweefsel bestaande uit cellicamen van zenuwcellen: grijze stof
o Buitenste schorslaag: cortex (grijze stof)
o Hersenen beschermd door hersenvliezen en bot van schedel
Onderdelen
o Telencephalon (grote hersenen)
o Cerebrale hemisferen
o Diencephalon
o Prosencephalon (voorhersenen)
o Telencephalon + diencephalon
o Hersenstam
o Mesencephalon (middenhersenen)
o Pons
o Medulla oblongata
o Cerebellum (kleine hersenen)
o Onderste delen aangesloten op ruggenmerg
(medulla spinalis)
o Omringd door ruggenmergvliezen en
ruggenwervels
Telencephalon
o 2 hersenhemisferen
o Verbonden via corpus callosum
o Gescheiden door gorte longitudinale fissuur (fissura longitudinalis cerebri)
o Cerebrale cortex (hersenschors)
o Grijze stof, cloedvaten, cellichamen van cerebrale zenuwcellen
o Groeven: sulcus, fissuur
o Windingen: gyrus
o Witte stof onder hersenschors
o Uitlopers van neuronen (axonen of zenuwvezels)
o Informatie van en naar cortex
o Georganiseerd in zenuwbanen (baan of tractus)
3
, o Vezels
o Associatievezels: verbinden verschillende delen van cortex binnen zelfde
hemisfeer
o Commissurale vezels: verbinden twee hersenhemisferen
▪ Corpus callosum
o Projectievezels: verbindingen tussen hersenstam en cortex
o Hersenkwabben of -lobben
o Frontale kwab
▪ Gescheiden van rest van cortex door fissuur van Rolando (sulcus
centralis)
▪ Spraak en redeneren, emoties en controle van bewegingen
▪ Voorste stuk: prefrontale cortex (verbindingen met thalamus en
limbisch systeem)
• Hogere geheugen- en denkprocessen, emotioneel gedrag,
motivatie, keuze en planning (executieve functies)
o Pariëtale kwab
▪ Voorste stuk: somatosensorische cortex
• Tast, temperatuur en pijn
▪ Achterste stuk: controle van bewegingen
o Occipitale kwab
▪ Ontvangen en verwerken visuele input
o Temporale kwab
▪ Gescheiden van rest van cortex door fissuur van Sylvius (sulcus
lateralis)
▪ Taal, gehoor en geheugen
4
