Samenvatting de duurzame verpleegkundige - verbredende wereldburger
Cultuursensitieve zorg
Cultuursensitieve zorg = aannemen van een cultuursensitieve houding in een individuele
zorgrelatie
- De andere zien als een individu, als pt, als zorgvrager
- Erkenning leefwereld van de pt met zijn identiteit en diversiteit
- Zorgvrager als een uniek persoon
- Open en onbevangen kijken naar wat de pt als individu nodig heeft
- Zorgvrager niet gereduceerd tot diens herkomst of groep
=> cultuur niet essentialiseren – het teveel nadruk leggen op cultuur
- Alle mogelijke onderliggende factoren die invloed op de zorgvrager in rekening
brengen op maat van de persoon
o Onderzoeken
o Kruispuntdenken
- Durf een stap terug te zetten en jezelf vanop afstand te bekijken
o Reflexiviteit
o Bewust eigen referentiekader en plaatsen naast referentiekader van de
zorgvrager zonder waardeoordeel
o Eigen waarden en normen – eigen ‘dynamisch’ referentiekader?
o Heilige huisjes?
o In de zorg = dominant vertoog/ westerse zorg
Waar en op welke manier is cultureel bepaald
- Open dialoog, peil onbevooroordeeld naar noden zorgvrager
o Volledige verhaal? Vraag door en stel gerichte vragen
o Zorgvrager heeft ruimte om zichzelf te zijn en noden te uien zonder
veroordeling
o Gemeenschappelijke onder de mogelijke verschillen
=> het uiteindelijke doel is een gedeelde visie van de gewenste zorg
Cultuur = niet gelijk aan etniciteit en nationaliteit. Wel gelijk aan waarden, normen,
opvattingen, betekenissen eigen aan de sociale systemen waartoe iemand behoort =
subcultuur
,Cultuur kan verwijzen naar:
- Iemand zijn herkomst
- Religie
- Socio-economische status
- Professionele cultuur
- Organisatiecultuur
- Gender
- Leeftijdsreferentiegroep
- …
=> cultuur is een brede interpretatie, geen enge interpretatie en een dynamische
interpretatie
-=> uniek persoon die culturele bagage heeft – een cultureel jasje, maar daar ook dynamisch
mee omspringt, verschillende invloeden van binnen en buitenaf
Kruispuntdenken = intersectionaliteit
- Elk individu heeft verschillende machtsassen en dimensies
- Kruispunt vanuit verschillende invalshoeken bepaalt iemands positie binnen de
samenleving
o En-en denken
- Diversity within - Oog voor verschillen in de groep
- Nooit enkel een persoon van buitenlandse herkomst voor je
- Kruispuntdenken nodigt ons uit de kijken welke levensdomeinen van belang zijn bij de
zorgvrager en bij onszelf bij het benaderen van de zorgvraag
- (Ontsluitings) technieken
o Zelfdefinitie – pt zelf definiëren welk kruispunt op dat moment relevant is
o De andere vraag stellen? – pt benaderen vanuit een andere verschilcategorie
Communicatie als hefboom – open communicatie, authenticiteit, respect,..
- Zoek naar het punt van waaruit je in dialoog kan gaan
- Authentieke luisterhouding, tijd voor dialoog en overleg
- Onbevangen en onbevooroordeeld naar de noden van de pt
o Wat is de vraag onder de hulpvraag?
o Wat vertelt de pt mij?
o Volledige verhaal? Vraag door en sterk gerichte vragen
o Ga na of je bepaalde zaken goed hebt begrepen
=> een duidelijke hulpvraag leidt tot betere zorg
=> zo kan je bepaalde prioriteiten leggen
=> duidelijk maken wat de professionele verwachtingen zijn en wat goede
hulpverlening is vanuit het verpleegkundige perspectief
, Werkrelatie = therapeutische relatie = verstandhouding tussen twee groepen
- Effectiviteit van de behandeling – manier waarop zorgprofessional en zorgvrager met
elkaar omgaan
- Twee benaderingen
o Expertbenadering
Primair medicatie en techniek, werkrelatie heeft een dienende
betekenis
o Constructivistische benadering
Primair werkrelatie
- Hafkensheid
o “Werkrelatie als interactie tussen professional en zorgvrager waarin er plaats
is voor afstemming, confrontaties en conflict”
o Dynamiek van een werkrelatie
Empathie
Warmte
Acceptatie
Respect
Feedback geven
Adequaat omgaan met confrontaties, eigen zwakten, conflicten,..
- Clark
o “Grootste succesfactor in de dialoog met de vreemde andere is de relatie
tussen de zorgvrager en de zorgverlener”
o Belangrijke factoren
Begrijpen beiden elkaar?
Gelooft de pt wat de zorgverlener zegt en doet?
Vertrouwt de pt de zorgverlener?
Krachten en perspectieven zorgvrager – wensen en mogelijkheden pt
centraal
Positieve relatie is ondersteunend
Pt moet zelf geloof hebben in de gekozen aanpak
- Twee verklaringsmodellen
o Verklaringsmodel zorgprofessional
Gebaseerd op specifieke opleiding en beschikbare kennis en ervaring
in biomedische gezondheidzorg
> Focus disease – medisch diagnostische
Gevormd door leefsituatie, sociaal-culturele achtergrond,
referentiekader, subcultuur
Cultuursensitieve zorg
Cultuursensitieve zorg = aannemen van een cultuursensitieve houding in een individuele
zorgrelatie
- De andere zien als een individu, als pt, als zorgvrager
- Erkenning leefwereld van de pt met zijn identiteit en diversiteit
- Zorgvrager als een uniek persoon
- Open en onbevangen kijken naar wat de pt als individu nodig heeft
- Zorgvrager niet gereduceerd tot diens herkomst of groep
=> cultuur niet essentialiseren – het teveel nadruk leggen op cultuur
- Alle mogelijke onderliggende factoren die invloed op de zorgvrager in rekening
brengen op maat van de persoon
o Onderzoeken
o Kruispuntdenken
- Durf een stap terug te zetten en jezelf vanop afstand te bekijken
o Reflexiviteit
o Bewust eigen referentiekader en plaatsen naast referentiekader van de
zorgvrager zonder waardeoordeel
o Eigen waarden en normen – eigen ‘dynamisch’ referentiekader?
o Heilige huisjes?
o In de zorg = dominant vertoog/ westerse zorg
Waar en op welke manier is cultureel bepaald
- Open dialoog, peil onbevooroordeeld naar noden zorgvrager
o Volledige verhaal? Vraag door en stel gerichte vragen
o Zorgvrager heeft ruimte om zichzelf te zijn en noden te uien zonder
veroordeling
o Gemeenschappelijke onder de mogelijke verschillen
=> het uiteindelijke doel is een gedeelde visie van de gewenste zorg
Cultuur = niet gelijk aan etniciteit en nationaliteit. Wel gelijk aan waarden, normen,
opvattingen, betekenissen eigen aan de sociale systemen waartoe iemand behoort =
subcultuur
,Cultuur kan verwijzen naar:
- Iemand zijn herkomst
- Religie
- Socio-economische status
- Professionele cultuur
- Organisatiecultuur
- Gender
- Leeftijdsreferentiegroep
- …
=> cultuur is een brede interpretatie, geen enge interpretatie en een dynamische
interpretatie
-=> uniek persoon die culturele bagage heeft – een cultureel jasje, maar daar ook dynamisch
mee omspringt, verschillende invloeden van binnen en buitenaf
Kruispuntdenken = intersectionaliteit
- Elk individu heeft verschillende machtsassen en dimensies
- Kruispunt vanuit verschillende invalshoeken bepaalt iemands positie binnen de
samenleving
o En-en denken
- Diversity within - Oog voor verschillen in de groep
- Nooit enkel een persoon van buitenlandse herkomst voor je
- Kruispuntdenken nodigt ons uit de kijken welke levensdomeinen van belang zijn bij de
zorgvrager en bij onszelf bij het benaderen van de zorgvraag
- (Ontsluitings) technieken
o Zelfdefinitie – pt zelf definiëren welk kruispunt op dat moment relevant is
o De andere vraag stellen? – pt benaderen vanuit een andere verschilcategorie
Communicatie als hefboom – open communicatie, authenticiteit, respect,..
- Zoek naar het punt van waaruit je in dialoog kan gaan
- Authentieke luisterhouding, tijd voor dialoog en overleg
- Onbevangen en onbevooroordeeld naar de noden van de pt
o Wat is de vraag onder de hulpvraag?
o Wat vertelt de pt mij?
o Volledige verhaal? Vraag door en sterk gerichte vragen
o Ga na of je bepaalde zaken goed hebt begrepen
=> een duidelijke hulpvraag leidt tot betere zorg
=> zo kan je bepaalde prioriteiten leggen
=> duidelijk maken wat de professionele verwachtingen zijn en wat goede
hulpverlening is vanuit het verpleegkundige perspectief
, Werkrelatie = therapeutische relatie = verstandhouding tussen twee groepen
- Effectiviteit van de behandeling – manier waarop zorgprofessional en zorgvrager met
elkaar omgaan
- Twee benaderingen
o Expertbenadering
Primair medicatie en techniek, werkrelatie heeft een dienende
betekenis
o Constructivistische benadering
Primair werkrelatie
- Hafkensheid
o “Werkrelatie als interactie tussen professional en zorgvrager waarin er plaats
is voor afstemming, confrontaties en conflict”
o Dynamiek van een werkrelatie
Empathie
Warmte
Acceptatie
Respect
Feedback geven
Adequaat omgaan met confrontaties, eigen zwakten, conflicten,..
- Clark
o “Grootste succesfactor in de dialoog met de vreemde andere is de relatie
tussen de zorgvrager en de zorgverlener”
o Belangrijke factoren
Begrijpen beiden elkaar?
Gelooft de pt wat de zorgverlener zegt en doet?
Vertrouwt de pt de zorgverlener?
Krachten en perspectieven zorgvrager – wensen en mogelijkheden pt
centraal
Positieve relatie is ondersteunend
Pt moet zelf geloof hebben in de gekozen aanpak
- Twee verklaringsmodellen
o Verklaringsmodel zorgprofessional
Gebaseerd op specifieke opleiding en beschikbare kennis en ervaring
in biomedische gezondheidzorg
> Focus disease – medisch diagnostische
Gevormd door leefsituatie, sociaal-culturele achtergrond,
referentiekader, subcultuur