Orthopedie
Abnormale vorm van thorax
Kippenborst: pectus carinatum
Trechterborst: pectus excavatum
Geïsoleerd of als onderdeel van syndroom voorkomen
Pectus excavatum
= meest voorkomende congenitale deformiteit van thoraxwand die gekenmerkt wordt door
deuk in sternum. Oorzaak deformiteit: asymmetrische groei ribkraakbeenderen.
Kuil kan symmetrisch of asymmetrisch zijn.
Misvorming is progressief en verslechtert bij groeispurt puberteit.
= komt vaak voor bij kind met syndroom van Marfan
Vaak bestaan klachten en behandeling ervan op grond van cosmetische en psychologische
klachten. Sommige gevallen gaat het gepaard met verminderde longfunctie en verminderd
uithoudingsvermogen. Bij ernstige vormen: werk hart onder druk.
Behandeling:
1. Geen
2. Correctie/chirurgie vanaf 6 jaar, maar meestal wachten tot de puberteit = procedure
volgens Nuss 2 kleine dwarse incisies in flank een convexe metalen plaat
retrosternaal geplaatst, die sternum opduwt. Na 2-3 jaar plaat weer verwijderd en
blijft sternum in gewenste stand staan.
3. Niet invasieve techniek: op holte een aantal uur per dag een vacuümpomp
zetten: enkel mogelijk bij kinderen dat volgroeid zijn. Duurt aantal maanden.
Pectus carinatum
Niet geassocieerd met andere afwijkingen.
Operatie-indicatie: cosmetisch. Oorzaak: asymmetrische groei van ribkraakbeen.
Behandeling: operatie.
Standaardafwijkingen van de voet
- pes equinovarus adductus
- pes cavus
- pes planovalgus
alleenstaand of geassocieerd aan andere aandoening
Pes equinovarus adductus of talipes equinovares
= meest voorkomende aangeboren voetafwijking = klompvoet. Komt vaker unilateriaal dan
bilateraal voor. Vaak gecombineerd met andere congenitale afwijkingen: heupdysplasie,
spina bifida, congenitale syndromen,… oorzaak = onbekend. Er is sprake van dysbalans in
aanleg van stand van botten, spieren, pezen en gewrichtsbanden.
4 vormafwijkingen:
- voorvoet naar binnen gedraaid = adductie van de voet
- achtervoet naar binnen gedraaid = varus
- voet staat in spits = equinus stand
- overmatige holle stand aan binnenzijde = cavus
, Onbehandeld: kind gaat niet op voetzool maar op buitenrand van voet gaan lopen of zelf op
voetrug ipv voetzool. Voet blijft ook kleiner en onderbeen heeft minder spierontwikkeling
vergeleken met gezonde zijde.
Behandeling: zo snel mogelijk na geboorte! Vaak worden ouders als van voor de geboorte
geïnformeerd aangezien afwijking op prenatale echo kan vastgesteld worden.
Primaire idiopathische klompvoet behandeld met ponsetibehandeling:
1. wekelijkse gipsredressie gedurende eerste 4-6 weken. Meeste gevallen: klompvoetje
na 5-6 weken gipswissels corrigeren.
2. Achillespeestenotomie als stand voet gecorrigeerd is om spitsstand op te heffen.
Gevolgd door 3 weken gips. Achillespees krijgt normale dikte en sterkte maar is nu
wel op juiste lengte aangegroeid.
3. Voet-abductiebrace: soort metalen strip aan beide uiteinden van schoentje. Spalk
zorgt dat voetjes ook na behandeling in juiste stand blijven groeien.
- 3-4 maanden dag en nacht
- Tot 4 jaar enkels ‘snacht en tijdens dutjes
Naar reactie op herhaalde gipssessies kunnen klompvoeten ingedeeld worden in soepel of
stug.
- Soepel: laat zich goed met gips behandelen en leidt zelden tot operatie
- Geropereerde klompvoeten zijn op volwassen leeftijd vaak stijver en pijnlijker
Er wordt gestreefd naar plantigrade stand, normaal zal het nooit worden.
3
1 2
Pes cavus
= holvoet: hol en verkort lengtegewelf.
Gevolg: draagvlak van voetzool is versmald tot 2 gebieden: één onder hiel en één onde
kopjes van metatarsalia. Op deze plaatsen wordt voet later overbelast met versterkte
eeltvorming en klachten als gevolg.
Afwijking is soms al bij geboorte aanwezig, bij andere rond 6 de of 7de levensjaar. Is ook
familiair.
Bij iedere holvoet: neurologisch onderzoek naar spina bifida. Tenen tonen vaak klauwstand.
Klachten: aanpassing in schoen om draagvlak te vergroten. Ook correctie mogelijk door
operatieve klieving van ligamentum plantare longum.
Abnormale vorm van thorax
Kippenborst: pectus carinatum
Trechterborst: pectus excavatum
Geïsoleerd of als onderdeel van syndroom voorkomen
Pectus excavatum
= meest voorkomende congenitale deformiteit van thoraxwand die gekenmerkt wordt door
deuk in sternum. Oorzaak deformiteit: asymmetrische groei ribkraakbeenderen.
Kuil kan symmetrisch of asymmetrisch zijn.
Misvorming is progressief en verslechtert bij groeispurt puberteit.
= komt vaak voor bij kind met syndroom van Marfan
Vaak bestaan klachten en behandeling ervan op grond van cosmetische en psychologische
klachten. Sommige gevallen gaat het gepaard met verminderde longfunctie en verminderd
uithoudingsvermogen. Bij ernstige vormen: werk hart onder druk.
Behandeling:
1. Geen
2. Correctie/chirurgie vanaf 6 jaar, maar meestal wachten tot de puberteit = procedure
volgens Nuss 2 kleine dwarse incisies in flank een convexe metalen plaat
retrosternaal geplaatst, die sternum opduwt. Na 2-3 jaar plaat weer verwijderd en
blijft sternum in gewenste stand staan.
3. Niet invasieve techniek: op holte een aantal uur per dag een vacuümpomp
zetten: enkel mogelijk bij kinderen dat volgroeid zijn. Duurt aantal maanden.
Pectus carinatum
Niet geassocieerd met andere afwijkingen.
Operatie-indicatie: cosmetisch. Oorzaak: asymmetrische groei van ribkraakbeen.
Behandeling: operatie.
Standaardafwijkingen van de voet
- pes equinovarus adductus
- pes cavus
- pes planovalgus
alleenstaand of geassocieerd aan andere aandoening
Pes equinovarus adductus of talipes equinovares
= meest voorkomende aangeboren voetafwijking = klompvoet. Komt vaker unilateriaal dan
bilateraal voor. Vaak gecombineerd met andere congenitale afwijkingen: heupdysplasie,
spina bifida, congenitale syndromen,… oorzaak = onbekend. Er is sprake van dysbalans in
aanleg van stand van botten, spieren, pezen en gewrichtsbanden.
4 vormafwijkingen:
- voorvoet naar binnen gedraaid = adductie van de voet
- achtervoet naar binnen gedraaid = varus
- voet staat in spits = equinus stand
- overmatige holle stand aan binnenzijde = cavus
, Onbehandeld: kind gaat niet op voetzool maar op buitenrand van voet gaan lopen of zelf op
voetrug ipv voetzool. Voet blijft ook kleiner en onderbeen heeft minder spierontwikkeling
vergeleken met gezonde zijde.
Behandeling: zo snel mogelijk na geboorte! Vaak worden ouders als van voor de geboorte
geïnformeerd aangezien afwijking op prenatale echo kan vastgesteld worden.
Primaire idiopathische klompvoet behandeld met ponsetibehandeling:
1. wekelijkse gipsredressie gedurende eerste 4-6 weken. Meeste gevallen: klompvoetje
na 5-6 weken gipswissels corrigeren.
2. Achillespeestenotomie als stand voet gecorrigeerd is om spitsstand op te heffen.
Gevolgd door 3 weken gips. Achillespees krijgt normale dikte en sterkte maar is nu
wel op juiste lengte aangegroeid.
3. Voet-abductiebrace: soort metalen strip aan beide uiteinden van schoentje. Spalk
zorgt dat voetjes ook na behandeling in juiste stand blijven groeien.
- 3-4 maanden dag en nacht
- Tot 4 jaar enkels ‘snacht en tijdens dutjes
Naar reactie op herhaalde gipssessies kunnen klompvoeten ingedeeld worden in soepel of
stug.
- Soepel: laat zich goed met gips behandelen en leidt zelden tot operatie
- Geropereerde klompvoeten zijn op volwassen leeftijd vaak stijver en pijnlijker
Er wordt gestreefd naar plantigrade stand, normaal zal het nooit worden.
3
1 2
Pes cavus
= holvoet: hol en verkort lengtegewelf.
Gevolg: draagvlak van voetzool is versmald tot 2 gebieden: één onder hiel en één onde
kopjes van metatarsalia. Op deze plaatsen wordt voet later overbelast met versterkte
eeltvorming en klachten als gevolg.
Afwijking is soms al bij geboorte aanwezig, bij andere rond 6 de of 7de levensjaar. Is ook
familiair.
Bij iedere holvoet: neurologisch onderzoek naar spina bifida. Tenen tonen vaak klauwstand.
Klachten: aanpassing in schoen om draagvlak te vergroten. Ook correctie mogelijk door
operatieve klieving van ligamentum plantare longum.
