Samenvatting filosofie Logica vwo
Table of Contents
1. Geldigheid & 2. Syllogisme.............................................................................................2
1.1 Begrip – propositie – Redenering............................................................................................2
1.2 De wet van contradictie..........................................................................................................3
2. Syllogisme......................................................................................................................3
2.1 Venndiagrammen...................................................................................................................3
2.2 Scholastiek..............................................................................................................................4
3. Propositielogica.............................................................................................................6
3.1 Propositielogica......................................................................................................................6
3.2 Waarheidstafels......................................................................................................................6
4. Moderne predikatenlogica.............................................................................................8
4.1 Kritiekpunten..........................................................................................................................8
4.2 Functie en naam: F(a).............................................................................................................8
5. Drogredenen..................................................................................................................9
5.1 Logische drogredenen.............................................................................................................9
5.2 Psychologische drogredenen................................................................................................10
6. Correspondentietheorie................................................................................................11
6.1 verschillende feiten..............................................................................................................11
6.2 3 opvattingen van waarheid.................................................................................................11
7. Wittgenstein.................................................................................................................12
, 1. Geldigheid & 2. Syllogisme
Filosoof: Aristoteles
Betreft S is P: categorische proposities.
Wet van contradictie.
Syllogisme & scholastiek
1.1 Begrip – propositie – Redenering
Wat is een porpositie?
Met een propositie wordt datgeen bedoeld wat waar of onwaar kan zijn. Het gaat dan niet
over een zin, maar wat er met een zin uitgedrukt wordt. Het verschil tussen zinnen is vaak
alleen gevoelsmatig (intentie en intonatie). Een propositie is dus een zin zonder
gevoelsmatig aspect.
Proposities beperken onze aandacht tot datgene waar het in de logica om draait: waarheid
en geldigheid.
Een propositie heeft waarheidswaarden:
Waar of onwaar (is de propositie waar of onwaar?)
Proposities noemen we ook wel waarheidsdragers. Ze dragen letterlijk de
waarheidswaarden (waar of onwaar).
Tegenover waarheidsdragers staan waarmakers. Dit zijn feiten. Zij zorgen ervoor dat een
propositie waar is.
Propositie in begrippen (S is P)
Zoals zinnen worden opgesplitst in woorden, worden proposities opgesplitst in begrippen.
Deze begrippen zijn subject en predikaat. Aristoteles bedenkt de S is P structuur, oftewel:
categorische proposities. Bij de S is P structuur is:
- Het subject: S
- Het predikaat: P
Een voorbeeld van de S is P structuur van Aristoteles is:
‘Jan is groot’
Oftewel:
‘Jan (S) is groot (P)’
Het predikaat is simpelweg de eigenschap die aan een ding, het subject, wordt gekoppeld
door het woord ‘is.’
Aristoteles verdeeld alle proposities categorisch in 4 standaardvormen:
Bevestigend Ontkennend
Universeel Alle S zijn P A E Geen S is P
Particulier Sommige S zijn P I O Sommige S zijn niet P
Men moet een subject- en predikaatterm invullen om de bovenstaande propositievormen
waar te maken.
Redenering
Proposities kunnen leiden tot redeneringen. Dat gaat als volgt:
, Alle mensen zijn sterfelijk 1e premisse
Socrates is een mens 2e premisse
Socrates is sterfelijk Conclusie
e e
De 1 en 2 premisse vormen samen het argument en daaruit volgt de conclusie. Dit
noemen we een redenering.
Waarheid heeft te maken met feiten in de wereld, geldigheid heeft enkel te maken met de
verbanden tussen proposities. Door zoals bovenstaand te redeneren weten we dus nog niet
of de redenering klopt.
Hypothetische proposities zijn proposities met de vorm van als & dan en is dus niet gelijk
waar. Bijvoorbeeld: ‘Als iemand een muzikant is, dan is hij romantisch.’ Het klinkt als een
redenering, maar omdat het in de als, dan vorm staat is het er geen.
1.2 De wet van contradictie
De wet van contradictie is simpelweg dat je jezelf niet mag tegenspreken.
Tegengestelde hebben elkaar nodig om te bestaan. (Warm en koud, dag en nacht). De wet
van contradictie stelt dat 2 tegengestelde niet tegelijkertijd waar kunnen zijn, maar ook niet
tegelijkertijd onwaar.
Een contradictio in terminis is een tegenspraak vormen met 2 termen (een rond vierkant).
Proposities die op eerste gezicht een contradictior lijken, maar toch niet onwaar kunnen
zijn, heten paradoxen.
Een bekend voorbeeld is het leugenaars paradox:
“Deze zin is onwaar.” De zin stelt dat hij onwaar is, maar spreekt over zichzelf en moet wel
waar zijn, maar stelt wat anders.
2. Syllogisme
Betreft: Syllogisme
Venndiagrammen
Scholastiek
2.1 Venndiagrammen
S is P is eigenlijk het syllogisme van Aristoteles. Het syllogisme is een redeneervorm
bestaande uit 2 premissen en een conclusie. Zoals we bij 1.1 Proposities in begrippen (S is P)
hebben besproken.
Venndiagrammen zijn een handig middel om te controleren of de combinatie van de 3
proposities echt een syllogisme vormt. Je kan met venndiagrammen syllogisme goed
weergeven. Het venndiagram staat voor een verzameling.
Geeft een verzameling van alle mensen weer.
Mens
Table of Contents
1. Geldigheid & 2. Syllogisme.............................................................................................2
1.1 Begrip – propositie – Redenering............................................................................................2
1.2 De wet van contradictie..........................................................................................................3
2. Syllogisme......................................................................................................................3
2.1 Venndiagrammen...................................................................................................................3
2.2 Scholastiek..............................................................................................................................4
3. Propositielogica.............................................................................................................6
3.1 Propositielogica......................................................................................................................6
3.2 Waarheidstafels......................................................................................................................6
4. Moderne predikatenlogica.............................................................................................8
4.1 Kritiekpunten..........................................................................................................................8
4.2 Functie en naam: F(a).............................................................................................................8
5. Drogredenen..................................................................................................................9
5.1 Logische drogredenen.............................................................................................................9
5.2 Psychologische drogredenen................................................................................................10
6. Correspondentietheorie................................................................................................11
6.1 verschillende feiten..............................................................................................................11
6.2 3 opvattingen van waarheid.................................................................................................11
7. Wittgenstein.................................................................................................................12
, 1. Geldigheid & 2. Syllogisme
Filosoof: Aristoteles
Betreft S is P: categorische proposities.
Wet van contradictie.
Syllogisme & scholastiek
1.1 Begrip – propositie – Redenering
Wat is een porpositie?
Met een propositie wordt datgeen bedoeld wat waar of onwaar kan zijn. Het gaat dan niet
over een zin, maar wat er met een zin uitgedrukt wordt. Het verschil tussen zinnen is vaak
alleen gevoelsmatig (intentie en intonatie). Een propositie is dus een zin zonder
gevoelsmatig aspect.
Proposities beperken onze aandacht tot datgene waar het in de logica om draait: waarheid
en geldigheid.
Een propositie heeft waarheidswaarden:
Waar of onwaar (is de propositie waar of onwaar?)
Proposities noemen we ook wel waarheidsdragers. Ze dragen letterlijk de
waarheidswaarden (waar of onwaar).
Tegenover waarheidsdragers staan waarmakers. Dit zijn feiten. Zij zorgen ervoor dat een
propositie waar is.
Propositie in begrippen (S is P)
Zoals zinnen worden opgesplitst in woorden, worden proposities opgesplitst in begrippen.
Deze begrippen zijn subject en predikaat. Aristoteles bedenkt de S is P structuur, oftewel:
categorische proposities. Bij de S is P structuur is:
- Het subject: S
- Het predikaat: P
Een voorbeeld van de S is P structuur van Aristoteles is:
‘Jan is groot’
Oftewel:
‘Jan (S) is groot (P)’
Het predikaat is simpelweg de eigenschap die aan een ding, het subject, wordt gekoppeld
door het woord ‘is.’
Aristoteles verdeeld alle proposities categorisch in 4 standaardvormen:
Bevestigend Ontkennend
Universeel Alle S zijn P A E Geen S is P
Particulier Sommige S zijn P I O Sommige S zijn niet P
Men moet een subject- en predikaatterm invullen om de bovenstaande propositievormen
waar te maken.
Redenering
Proposities kunnen leiden tot redeneringen. Dat gaat als volgt:
, Alle mensen zijn sterfelijk 1e premisse
Socrates is een mens 2e premisse
Socrates is sterfelijk Conclusie
e e
De 1 en 2 premisse vormen samen het argument en daaruit volgt de conclusie. Dit
noemen we een redenering.
Waarheid heeft te maken met feiten in de wereld, geldigheid heeft enkel te maken met de
verbanden tussen proposities. Door zoals bovenstaand te redeneren weten we dus nog niet
of de redenering klopt.
Hypothetische proposities zijn proposities met de vorm van als & dan en is dus niet gelijk
waar. Bijvoorbeeld: ‘Als iemand een muzikant is, dan is hij romantisch.’ Het klinkt als een
redenering, maar omdat het in de als, dan vorm staat is het er geen.
1.2 De wet van contradictie
De wet van contradictie is simpelweg dat je jezelf niet mag tegenspreken.
Tegengestelde hebben elkaar nodig om te bestaan. (Warm en koud, dag en nacht). De wet
van contradictie stelt dat 2 tegengestelde niet tegelijkertijd waar kunnen zijn, maar ook niet
tegelijkertijd onwaar.
Een contradictio in terminis is een tegenspraak vormen met 2 termen (een rond vierkant).
Proposities die op eerste gezicht een contradictior lijken, maar toch niet onwaar kunnen
zijn, heten paradoxen.
Een bekend voorbeeld is het leugenaars paradox:
“Deze zin is onwaar.” De zin stelt dat hij onwaar is, maar spreekt over zichzelf en moet wel
waar zijn, maar stelt wat anders.
2. Syllogisme
Betreft: Syllogisme
Venndiagrammen
Scholastiek
2.1 Venndiagrammen
S is P is eigenlijk het syllogisme van Aristoteles. Het syllogisme is een redeneervorm
bestaande uit 2 premissen en een conclusie. Zoals we bij 1.1 Proposities in begrippen (S is P)
hebben besproken.
Venndiagrammen zijn een handig middel om te controleren of de combinatie van de 3
proposities echt een syllogisme vormt. Je kan met venndiagrammen syllogisme goed
weergeven. Het venndiagram staat voor een verzameling.
Geeft een verzameling van alle mensen weer.
Mens
