Samenvatting hoofdstuk 5: Depressieve en andere stemmingsstoornissen

Depressieve en andere
stemmingsstoornissen
Depressieve stoornis
Symptomen:
Emotionele symptomen: neerslachtigheid, hopeloosheid, huilbuien, etc. vaak comorbide
angst.
Motivationele symptomen: verlies van interesse, geen initiatiefneming, weinig of geen
plezierbelevingsociale isolatie, verlies van interesse in seks
Gedragsmatige symptomen: verlies van energie, vermoeidheid, fysiek inactief, in bed
blijven, psychomotorische retardatie of agitatie (gespannenheid, rusteloosheid)
Fysieke symptomen: veranderingen in slaappatronen (middle insomnia, hypersomnia,
terminal insomnia), hoofdpijn, algemene pijnen, indigestie, vermoeidheid, prikkelbaarheid,
energieverlies, veranderingen in eetlust (gewichtstoename of -afname)
Middle insomnia: midden van nacht wakker, moeilijk terug inslapen
Terminal insomnia: vroeg wakker, moeilijk terug in slaap
Hypersomnia: langer en meer slapen
Cognitieve symptomen: extreem negatieve visie over zichzelf, de wereld en de toekomst,
pessimisme, schuldgevoelens, verminderd denkvermogen, besluiteloosheid, verminderde
concentratie, mislukking, waardeloosheid, zelfmoordgedachten
Isolatie gaat depressie versterken (vicieuze cirkel!)
elke depressie is anders, milde depressie kan je nog functioneren op sociaal vlak

Diagnostiek
 5 of meer symptomen, > 2 weken, afwijkend van eerder functioneren, minstens 1 van
de symptomen is:
o Sombere stemming
o Verlies van interesse of plezier
 hoofdkenmerken
 Klinische significante lijdensdruk of beperkingen in het sociale of beroepsmatige
functioneren of functioneren op belangrijke andere domeinen
 Kan niet worden toegeschreven aan een somatische aandoening of fysiologische
effecten van een middel
 Kan niet worden toegeschreven aan andere PP en geen voorafgaande manische of
hypomanische episodes

Verschil depressie en rouw na verlies
Rouw: gevoel van leegheid en verlies op de voorgrond, somberheid neemt af in intensiteit na
enkele dagen tot weken, golven gepaard met gedachten over of herinneringen aan
overledene, nog positieve emoties of humor, gevoel van eigenwaarde blijft intact.
Depressie: gevoelens van aanhoudende sombere stemming, niet gebonden aan specifieke
gedachten of een bepaalde gepreoccupeerdheid, allesdoordringend, geen positieve emoties
of humor, zelfbekritiserende ruminaties (herhaaldelijk, langdurig nadenken of herkauwen
van negatieve gevoelens en problemen)

, Verschil depressie en burn out
Burn out Depressie
Vnl werkgerelateerd Niet enkel werkgerelateerd, ingebed in
verschillende domeinen
Stemming mat, boos, verdrietig Depressieve stemming
Algemene anhedonie (het niet meer
(kunnen) ervaren van vreugde)
Besluiteloosheid en minder plezier owv Algemeen interesseverlies
vermoeidheid, synosme
Weinig zelfmoordgedachten Wel gewichtsverlies, zelfmoordgedachten
Meestal geen gewichtsverlies
Schuldgevoelens

Depressie – angst – spanning/stress
 Gelijkaardige symptomen (o.a. zorgen maken, piekeren, angst, nerveus,rusteloos,
snel vermoeid, concentratieproblemen, prikkelbaar, moeilijk slapen)
 soms moeilijk onderscheid
 Vaak comorbiditeit
 Stress/overspanning/burn out komt niet aan bod in DSM5
 Differentiaal diagnose CVS
Dysthymie
Persisterende depressieve stoornis (symptomen min 2 jaar aanwezig)
Controverse
 Criteria: 5 (of meer) symptomen
 Overdiagnosticering (om toegang hulpverlening te geven)
 Medicalisering van ongelukkig voelen
 Comorbiditeit met angststoornissen (+/- 60%)
eenzelfde onderliggende pathologie?

Prevalentie depressie
 Meest prevalente PP
 Lifetime prevalentie: 5,2- 17,1% (US)
 12% van niet fatale ziektelast
 Culturele verschillen (stigma, somatisatie=koppelen aan lichamelijke klachten, niet
direct observeerbaar, problemen met recall)
 Prevalentie gestegen door de jaren heen

Etiologie
Biologische theorieën
GENETISCHE FACTOREN:
 Sterke evidentie voor erfelijke component
 Specifieke genen nog onbekend
(niet noodzakelijk)



NEUROCHEMISCHE FACTOREN: