Samenvatting Deel 1 van medische psychologie (g&m)

Medische psychologie – De mens als individu


MEDISCHE PSYCHOLOGIE – DE MENS ALS
INDIVIDU
Psychologie en informatieverwerking – Basis
(Cognitieve) Psychologie
INLEIDING: WAT IS PSYCHOLOGIE?
Psychologie = wetenschap die het gedrag van de mens bestudeert
 Studie van het individueel gedrag en de mentale processen en inhouden die tot gedrag
leiden (wat mensen doen, hoe ze denken, wat ze voelen …)
 Psychologie kijkt naar algemene kenmerken van menselijk gedrag (naar verschillen, naar
individuen en naar groepen, naar normaal en problematisch gedrag)
 Een psycholoog tracht menselijk functioneren te onderzoeken en te verklaren (via
verschillende methoden, technieken en benaderingswijzen)
PSYCHOLOGIE PSYCHIATRIE
Humane wetenschappen Medische wetenschappen
Bestudeert Mind (&Brain) Bestudeert Brain (&Mind)
- Mentale processen: perceptie, - Structuur en neurobiologische
aandacht, geheugen, interpretatie,, processen
leren
- Stellen mensen in staat om zich bewust
te zijn van de wereld en de ervaringen
die men heeft, om te denken en te
voelen  cognities, emoties
- Gedrag
Normaliteit en ziekte Ziekte
Psychologie omvat:
 Ontwikkelingspsychologie (De psychologie van de ontwikkeling van de mens, van de geboorte tot aan de
ouderdom, maar met accent op de jaren tot de volwassenheid)
 Cognitieve psychologie (de studie van mentale functies, waaronder aandacht, geheugen, bewustzijn, emotie,
taal en actiecontrole)
 Experimentele psychologie (richt zicht op de basisfuncties van de hersenen die in alle gedrag een rol
spelen)
 Gedragspsychologie (psychologie die zich specialiseert in de studie van observeerbaar menselijk en dierlijk
gedrag)
 Sociale psychologie (De bestudering van hoe mensen door elkaar en hun sociale omgeving worden beïnvloed)
 Medische psychologie (de toepassing van klinische psychologie binnen de setting van een ziekenhuis)
o Diagnostiek en behandeling: begrijpen van medische klachten en hanteringsgedrag
 Relatie tussen gedrag en gezondheid/ziekte
 Begrijpen hoe en waarom patiënten klachten formuleren en hun
hanteringsgedrag begrijpen
o Vanuit medische psychologie: onderzoek en behandeling psychologische
problemen/klachten die geassocieerd zijn met lichamelijke aandoeningen. Vb.:
 Problemen bij het leren omgaan met een chronische ziekte (bv diabetes, MS,
…)
 Verwerken van een acute en levensbedreigende aandoening (bv kanker,
CVA, …)
 Geheugenproblemen ten gevolge van hersentraumata of ernstige depressie

, Medische psychologie – De mens als individu


 Ongewenst eetgedrag bij overgewicht

INFORMATIEVERWERKING: ACHTERGROND
Visie Medische psychologie: Ziekte/gezondheidsproblemen COGNITIEVE
 belangrijke stressor
PSYCHOLOGIE
(gebeurtenis of situatie die stress veroorzaakt.) met psychologische gevolgen waarbij de Medische
Psychologie
• Hedendaagse zich focust op onderzoek
psychologie en behandeling
sterke invloed van depsychologie
van cognitieve psychologische
problemen/klachten/gevolgen
• Eind ’50 psychologen meer aandacht rol cognities (denkvermogen) bij ontstaan en
instandhouding psychologische
• -klachten
• Nieuwe uitgangspunt: psychopathologie (de leer van de psychische ziekte of lijden of van de handelingen
en ervaringen die kunnen wijzen op een psychische ziekte of handicap) komt voort uit wijze waarop men
informatie selecteert, interpreteert en verwerkt  Informatieverwerking
 Cognitieve psychologie bestudeert mentale processen zoals waarnemen, aandacht, geheugen,
maar ook mentale inhouden zoals gedachten, gevoelens, gedrag

Cognitieve psychologie:
Niet de situatie op zich bepaalt wat we voelen, maar de wijze waarop we deze interpreteren
BELANGRIJKE TERMEN EN CONCEPTEN
Cognities: de verzameling van mentale processen en activiteiten die gebruikt worden bij waarnemen,
interpreteren, onthouden, begrijpen = informatieverwerking

Informatieverwerking: processen die een rol spelen bij de verwerving, de opslag en de reproductie
van kennis/informatie:
 3 mentale processen binnen infoverwerking: waarneming, verwerking, geheugen
 Cognitieve psychologie: bestudeert invloed van informatieverwerking op emoties, gedrag (en
fysiologische processen) én omgekeerd

Schema’s: geheugenstructuren waarin relatief stabiele kennisrepresentaties zijn opgeslagen  het
geheel van kennis over een bepaald onderwerp
 Zonder schema’s  geheugen zou bestaan uit losse herinneringen en gedachten, zonder
verband

Schema’s: werking
• Informatie van buitenaf of mentale gebeurtenissen kunnen een schema activeren  gebeurt
automatisch, zonder bewustzijn
– vb.’s nachts geluid horen
• Volgens cognitieve psychologie: informatieverwerking wordt gestuurd door onze schema’s:
– Schema’s beïnvloeden welke info wordt waargenomen en welke wordt genegeerd
• Vb. je eigen naam horen op feest
• Vb. waarnemen van negatieve info
– Schema’s beïnvloeden hoe de waargenomen info wordt geïnterpreteerd en verwerkt
tot nieuwe betekenissen
• Vb. interpretatie van geeuwen
• Schema’s zijn dus normaal, functioneel en maken onderdeel uit van de G-ketting/schema