Revalidatie in de geestelijke gezondheidszorg
Les 1
Psychodynamische therapie Op zoek naar onderliggende gevoelens, gedachten en motieven
- Men gaat er vanuit dat veel van onze psychische en
lichamelijke problemen terug te voeren zijn naar
ervaringen uit onze prille kindertijd (vb.: verstoorde
hechting tussen ouder en kind).
- Doordat de patiënt zich van deze onbewuste processen
bewust wordt, kan deze hiermee aan de slag gaan.
Cognitieve gedragstherapie Deze therapie vertrekt vanuit de veronderstelling dat alle
gedrag aangeleerd is
- de belemmerende gedrags- en gedachteproblemen
geleidelijk aan te vervangen door ‘gezondere’
- Acceptance en commitment therapie en mindfulness
based therapie zijn vormen van cognitieve
gedragstherapie
- Stilstaan bij gedachten en lichamelijke gewaarwording
van de patiënt
- Leren hoe de patiënt met deze gewaarwordingen om
moet gaan, in plaats van er automatisch op te reageren
- Patiënt probeert gedachten niet altijd te veranderen,
maar accepteren dat ze er zijn (ookal zijn ze moeilijk)
Ervaringsgerichte therapie Gevoel en beleving is het uitgangspunt
- Gaat niet zozeer opzoek naar wat er in het verleden
gebeurde, maar wat er vandaag speelt
- Gestalttherapie=> aandacht naar lichamelijke
gewaarwordingen en lichaamsgerichte oefeningen om
meer bewust te worden van wat er precies zich afspeelt
in het lichaam en waarom
Veel psychische problemen komen lichamelijk tot uiting in de
vorm van lichamelijke vermoeidheid, spierspanning,
spierstijfheid, pijn,…
,Systeemtherapie Uitgangspunt is dat problemen grotendeels ontstaan door de
manier waarop mensen met elkaar in interactie staan
- Het probleem van één persoon => wordt gezien als
symptoom van het functioneren van het gezin als
geheel
o Stoornissen kunnen hier een manier zijn om het
hele gezin in een (wankel) evenwicht te houden
- Dergelijke therapie gaat met de relatie of het hele gezin
aan de slag
o Gezinsleden moeten bereid zijn om mee naar
de therapeut te komen
De intramurale zorgverlening Zorg die binnen de muren van een instelling verleend wordt,
waarbij de mensen opgenomen worden in deze instelling en
hier ook meerdere nachten verblijven.
Voorbeelden van instellingen:
- PAAZ of psychiatrische afdeling van algemeen
ziekenhuis
- psychiatrische ziekenhuizen
- psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT)
- instelling voor personen met verstandelijke beperking
De PAAZ De psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis
- 2 specifieke functies:
o Dringende psychiatrische crisishulpverlening
o Liaisonpsychiatrie
Crisisinterventie Kortdurende observatie en behandeling in geval van een acute
psychiatrische crisis
- Bij reeds gekende patiënten, die zich in een
crisissituatie bevinden wegens plotse verstoring van
bestaande evenwichten
- Personen met recente, acute psychiatrische
problematiek
Het zorgprogramma bestaat uit een intensieve behandeling van
korte duur en een systeem therapeutische interventie.
Liaisonpsychiatrie De scheiding tussen de psychiatrie en de rest van de
geneeskunde in het algemeen ziekenhuis verkleinen
- Zorg voor patiënten met lichamelijke aandoening
verbeteren
- Een brug tussen algemeen ziekenhuis, de diensten voor
GGZ, de residentiële voorzieningen, behandelende arts,
psychiaters en psychologen
,Psychiatrisch ziekenhuis Biedt specialistische diagnosestelling en behandeling
Multidisciplinair
Psychiatrische Bestemd voor personen met langdurige en gestabiliseerde
verzorgingstehuizen (PVT) psychische stoornissen/mensen met een verstandelijke
beperking.
- Beschermde, collectieve woonvorm
- Continue begeleiding, om autonomie van bewoners te
herwinnen => indien mogelijk later terug in normaal
maatschappelijk leven terugkeren
Tussenvoorzieningen of semi- De mensen wonen hier niet zelfstandig, maar hoeven ook niet
murale zorgverlening opgenomen te worden in verzorgingstehuizen
Semimurale zorg wordt op volgende manieren verleend
- Beschermd wonen
- Dagcentra voor personen met verstandelijke beperking
of lichamelijke beperking
- Sociale werkplaats
Beschermd wonen Woonvorm voor mensen met psychiatrische problemen die
geen ziekenhuisbehandeling meer nodig hebben
- Bewoners wonen individueel of in kleine groepjes
- Begeleider komt enkele keren per week langs
- Bewoner kan deelnemen aan dagactiviteiten,
aangepast aan de noden van de bewoner
- Gericht op de ontwikkeling van de autonomie
Dagcentra Doel: personen met fysieke en/of mentale beperking assisteren
om hun dag zinvol in te vullen
- Creatieve, recreatieve, vormende activiteiten of semi-
industrieel werk
Sociale werkplaats Bedrijven die als voornaamste doel hebben personen met
arbeidshandicap tewerk te stellen
Ambulante zorg Zorg die niet in een instelling verleend wordt
- = de extramurale zorg
- Deze mensen worden niet opgenomen, wonen veelal
zelfstandig, maar hebben toch zorg nodig
Voorzieningen in de ambulante zorgverlening:
- Centra voor geestelijke gezondheidszorg
- Psychiatrische thuiszorg: biedt een intensief
hulpaanbod aan psychiatrische patiënten
, CGG = centrum voor geestelijke gezondheidszorg
- ‘consultatiebureaus’: leveren van psycho-medische-
sociale zorgen: opvang, diagnose en psychiatrische
behandeling in een ambulante structuur
- Multidisciplinaire aanpak
Functie:
- Een eerste opvang bieden, het analyseren en waar
nodig, het verzoek doorverwijzen aan een adviseur
- Een diagnose stellen en de psychiatrisch,
psychotherapeutische en psychosociale behandeling
waarborgen voor geestelijke gezondheidsproblemen
- Vroegtijdige detectie van psychische problemen
Biologisch verklaringsmodel Volgens het biologisch verklaringsmodel, is de patiënt een
materieel object. De patiënt is niet uniek, alle lichamen hebben
een gelijkaardig ontwerp. => het lijden van de patiënt wordt als
ruis opgevat.
Concreet:
- Ziekte is een gebrekkig functioneren van het lichaam
- Er is een samenhang tussen lichaam en geest
- Psychische symptomen worden verklaard vanuit
afwijking of aandoening
Het biopsychosociaal model Het biopsychosociaal model is een holistisch model
- De impact van alle aspecten in het leven van een
persoon worden als geheel in beschouwing genomen
om ziekte en gezondheid te begrijpen
- Life-span perspectief: eigenschappen van de persoon
moeten benaderd worden met respect voor vroegere,
huidige en waarschijnlijke toekomstige ontwikkeling
Patiënt:
- Staat centraal
- De wijze waarop de patiënt zijn ziekte beleeft is
cruciaal, er is aandacht voor wat er innerlijk leeft bij de
patiënt
De kiné:
- Legt nadruk op het optimaliseren van de kwaliteit van
het leven
- De kiné laat de patiënt actief participeren
- Heeft aandacht voor de directe omgeving van de
patiënt
o Sociale ondersteuning door partner en familie
o Werksituatie
o Vrijetijdsbesteding
Les 1
Psychodynamische therapie Op zoek naar onderliggende gevoelens, gedachten en motieven
- Men gaat er vanuit dat veel van onze psychische en
lichamelijke problemen terug te voeren zijn naar
ervaringen uit onze prille kindertijd (vb.: verstoorde
hechting tussen ouder en kind).
- Doordat de patiënt zich van deze onbewuste processen
bewust wordt, kan deze hiermee aan de slag gaan.
Cognitieve gedragstherapie Deze therapie vertrekt vanuit de veronderstelling dat alle
gedrag aangeleerd is
- de belemmerende gedrags- en gedachteproblemen
geleidelijk aan te vervangen door ‘gezondere’
- Acceptance en commitment therapie en mindfulness
based therapie zijn vormen van cognitieve
gedragstherapie
- Stilstaan bij gedachten en lichamelijke gewaarwording
van de patiënt
- Leren hoe de patiënt met deze gewaarwordingen om
moet gaan, in plaats van er automatisch op te reageren
- Patiënt probeert gedachten niet altijd te veranderen,
maar accepteren dat ze er zijn (ookal zijn ze moeilijk)
Ervaringsgerichte therapie Gevoel en beleving is het uitgangspunt
- Gaat niet zozeer opzoek naar wat er in het verleden
gebeurde, maar wat er vandaag speelt
- Gestalttherapie=> aandacht naar lichamelijke
gewaarwordingen en lichaamsgerichte oefeningen om
meer bewust te worden van wat er precies zich afspeelt
in het lichaam en waarom
Veel psychische problemen komen lichamelijk tot uiting in de
vorm van lichamelijke vermoeidheid, spierspanning,
spierstijfheid, pijn,…
,Systeemtherapie Uitgangspunt is dat problemen grotendeels ontstaan door de
manier waarop mensen met elkaar in interactie staan
- Het probleem van één persoon => wordt gezien als
symptoom van het functioneren van het gezin als
geheel
o Stoornissen kunnen hier een manier zijn om het
hele gezin in een (wankel) evenwicht te houden
- Dergelijke therapie gaat met de relatie of het hele gezin
aan de slag
o Gezinsleden moeten bereid zijn om mee naar
de therapeut te komen
De intramurale zorgverlening Zorg die binnen de muren van een instelling verleend wordt,
waarbij de mensen opgenomen worden in deze instelling en
hier ook meerdere nachten verblijven.
Voorbeelden van instellingen:
- PAAZ of psychiatrische afdeling van algemeen
ziekenhuis
- psychiatrische ziekenhuizen
- psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT)
- instelling voor personen met verstandelijke beperking
De PAAZ De psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis
- 2 specifieke functies:
o Dringende psychiatrische crisishulpverlening
o Liaisonpsychiatrie
Crisisinterventie Kortdurende observatie en behandeling in geval van een acute
psychiatrische crisis
- Bij reeds gekende patiënten, die zich in een
crisissituatie bevinden wegens plotse verstoring van
bestaande evenwichten
- Personen met recente, acute psychiatrische
problematiek
Het zorgprogramma bestaat uit een intensieve behandeling van
korte duur en een systeem therapeutische interventie.
Liaisonpsychiatrie De scheiding tussen de psychiatrie en de rest van de
geneeskunde in het algemeen ziekenhuis verkleinen
- Zorg voor patiënten met lichamelijke aandoening
verbeteren
- Een brug tussen algemeen ziekenhuis, de diensten voor
GGZ, de residentiële voorzieningen, behandelende arts,
psychiaters en psychologen
,Psychiatrisch ziekenhuis Biedt specialistische diagnosestelling en behandeling
Multidisciplinair
Psychiatrische Bestemd voor personen met langdurige en gestabiliseerde
verzorgingstehuizen (PVT) psychische stoornissen/mensen met een verstandelijke
beperking.
- Beschermde, collectieve woonvorm
- Continue begeleiding, om autonomie van bewoners te
herwinnen => indien mogelijk later terug in normaal
maatschappelijk leven terugkeren
Tussenvoorzieningen of semi- De mensen wonen hier niet zelfstandig, maar hoeven ook niet
murale zorgverlening opgenomen te worden in verzorgingstehuizen
Semimurale zorg wordt op volgende manieren verleend
- Beschermd wonen
- Dagcentra voor personen met verstandelijke beperking
of lichamelijke beperking
- Sociale werkplaats
Beschermd wonen Woonvorm voor mensen met psychiatrische problemen die
geen ziekenhuisbehandeling meer nodig hebben
- Bewoners wonen individueel of in kleine groepjes
- Begeleider komt enkele keren per week langs
- Bewoner kan deelnemen aan dagactiviteiten,
aangepast aan de noden van de bewoner
- Gericht op de ontwikkeling van de autonomie
Dagcentra Doel: personen met fysieke en/of mentale beperking assisteren
om hun dag zinvol in te vullen
- Creatieve, recreatieve, vormende activiteiten of semi-
industrieel werk
Sociale werkplaats Bedrijven die als voornaamste doel hebben personen met
arbeidshandicap tewerk te stellen
Ambulante zorg Zorg die niet in een instelling verleend wordt
- = de extramurale zorg
- Deze mensen worden niet opgenomen, wonen veelal
zelfstandig, maar hebben toch zorg nodig
Voorzieningen in de ambulante zorgverlening:
- Centra voor geestelijke gezondheidszorg
- Psychiatrische thuiszorg: biedt een intensief
hulpaanbod aan psychiatrische patiënten
, CGG = centrum voor geestelijke gezondheidszorg
- ‘consultatiebureaus’: leveren van psycho-medische-
sociale zorgen: opvang, diagnose en psychiatrische
behandeling in een ambulante structuur
- Multidisciplinaire aanpak
Functie:
- Een eerste opvang bieden, het analyseren en waar
nodig, het verzoek doorverwijzen aan een adviseur
- Een diagnose stellen en de psychiatrisch,
psychotherapeutische en psychosociale behandeling
waarborgen voor geestelijke gezondheidsproblemen
- Vroegtijdige detectie van psychische problemen
Biologisch verklaringsmodel Volgens het biologisch verklaringsmodel, is de patiënt een
materieel object. De patiënt is niet uniek, alle lichamen hebben
een gelijkaardig ontwerp. => het lijden van de patiënt wordt als
ruis opgevat.
Concreet:
- Ziekte is een gebrekkig functioneren van het lichaam
- Er is een samenhang tussen lichaam en geest
- Psychische symptomen worden verklaard vanuit
afwijking of aandoening
Het biopsychosociaal model Het biopsychosociaal model is een holistisch model
- De impact van alle aspecten in het leven van een
persoon worden als geheel in beschouwing genomen
om ziekte en gezondheid te begrijpen
- Life-span perspectief: eigenschappen van de persoon
moeten benaderd worden met respect voor vroegere,
huidige en waarschijnlijke toekomstige ontwikkeling
Patiënt:
- Staat centraal
- De wijze waarop de patiënt zijn ziekte beleeft is
cruciaal, er is aandacht voor wat er innerlijk leeft bij de
patiënt
De kiné:
- Legt nadruk op het optimaliseren van de kwaliteit van
het leven
- De kiné laat de patiënt actief participeren
- Heeft aandacht voor de directe omgeving van de
patiënt
o Sociale ondersteuning door partner en familie
o Werksituatie
o Vrijetijdsbesteding
