Samenvatting Bacteriële en mycotische ziekten en zoönosen

1



BACTERIELE ZIEKTEN, MYCOTISCHE
ZIEKTEN EN ZOÖNOSEN
VARKEN



de huid, subcutis en oppervlakkige lymfeknopen
Aandoeningen van de huid bij varkens:

1. DERMATITIS CRUSTOSOA – EXSUDATIEVE EPIDERMITIS – ROETBIGGEN
Komt voornamelijk bij biggen voor → jonge dieren: 1-6 weken.

Men heeft een veralgemeende vorm (met zeer uitgebreide letsels ter hoogte van de huid: vooral
bij de zuigende biggen, de zeer jonge dieren) en anderzijds heb je de lokale vorm/gelokaliseerde
vorm (is meer bij de oudere, al gespeende biggen).

Roetbiggen = vorm van pyodermi (etterige ontsteking van de huid) veroorzaakt door
staphylococcen (maar multifactorieel).

Bij verschillende dieren:
Pyodermie komt voor bij verschillende dieren, bij het varken wordt het dermatittis crustosa
genoemd, bij het varken wordt het veroorzaakt door stapheloccoccus hyicus.

Bij honden is er ook pyodermie: hier wordt het veroorzaakt door S. pseudointermedius

Bij het paard ook: door verschillende stammen kan het worden veroorzaakt: S. aureus, S.
hyicus, S. pseudointermedius en S. delfini.

Bij varken, hond en paard gaat het bij allemaal om een pyodermie en dus een etterige ontsteking
van de huid.

ALGEMEEN PYODERMIE:
Pyodermie komt altijd op hetzelfde neer:

- Etter blaasjes worden gevormd thv de huid
- Dat barst open: de etter komt vrij
- Er vormt zich een korst boven de etter: de stof van de stallen gaat daarin inklegen: ziet
er bij bijggen gaat dat er dus zwart uitzien (roetbiggen)

DIAGNOSE:
- Geen staal aan het oppervlak nemen!! Dat zit vol met allerhande bacteriën vanuit de
omgeving die niets te maken hebben met de omgeving
- Onder de korst een staal nemen of een abces/blaasje open maken om een staal te
nemen van de etter
- Worden vaak met swaps gewerkt: transportmedium (niet te veel materiaal en dus niet
oppervlakkig) en antibiogram aanleggen

, 2


VARKEN PYODERMIE:
Staphylococcus hyicus voornaamste reden maar het is multifactorieel, daarnaast ook
verzwakkende factoren
Staphylococcys hyicus:
- Gram positieve coc
- Makkelijk cultuveerbaar
- Veel resistentie (verworven) (maar dikkels gevoelig aan penicilline bij varken) (bij de
hond niet gebruiken! Daar wel zeer veel resistentie voor penicilline)
- Stamverschillen op gebied van virulentie: zeer virulentie en minder virulentie stammen
- Obligaat symbiotisch
- Facultatief pathogeen: komt voor in o.a. de neus bij varkens en ook de meeste andere
diersoorten. Het is een kiem die frequent voorkomt maar niet altijd problemen gaat
geven.
Verzwakkende factoren:
Lokale verzwakkende factoren thv de huid:

- Wonden
o Vechtwonden (bij zuigende biggen bijv als de zeug te weinig melk geeft, dan
gaan de biggen vechten om voldoende melk te krijgen)
▪ Ruwe vloer
▪ Scherpe voorwerpen in de omgeving
- Ectoparasieten
o Schurft kan een intredepoort zijn voor staphelococcen
o Luizen

Algemene verzwakkende factoren

- Virale infectie
- Bacteriële infectie
- Stress (transport / slechte omgeving (tocht) / .. )

, 3


Klinische tekens:
- Jonge biggen tussen 1 en 6 weken
- Meestal zullen niet alle nesten in een kraamstal aangetast zijn, soms alle biggen in een
nest maar niet altijd




- Opvallende huidletsels
- Eventueel in combinatie met algemene ziektetekens dit omdat de huidletsels een
intredepoort kunnen zijn voor verschillende pathogenen/infecties
o De staphelococcen zelf
o Andere bacteriën die kunnen gaan doorbreken in de bloedbaan

, 4


Veralgemeende vorm:
- Over het gehele lichaam
- Vooral bij de zuigende biggen
- Hier zijn meestal wel algemene ziektetekens bij aanwezig en dus de mortaliteit hoog
- Mortaliteit ong 80% (de dieren gaan vocht en elektrolyten verliezen via de wonden
(exsudaat))




Gelokaliseerde vorm
- Bij de oudere gespeende biggen
- Meestal geen algemene ziekte
- Mortaliteit is lager: ongeveer 10 procent (minder vochtverlies, resistenter want ze zijn
ouder/minder gevoelig, geen algemene ziekte)