Hoofdstuk 1) het begrip kwaliteit?
Institute of medicine (IOM):
Mate waarin gezondheidszorg voor individuen en bevolking de kansen verhoogt om de gewenste
gezondheidsresultaten te verkrijgen en mate waarin die consistent is met huidige professionele kennis.
8 dimenties van de zorg:
1. Veilig verwondingen aan patiënt door geleverde zorg dient vermeden te worden.
2. Patiëntgericht zorg op maat (voorkeuren, behoeften en waarden).
3. Effectief/ doeltreffend Mate waarin verleende zorg kan leiden tot
best mogelijke verbetering v/d gezondheidstoestand, rekening
houdend met huidige kennis v/d wetenschap.
4. Efficiënt Mate waarin zorg het gewenste resultaat oplevert met
minste inspanning, uitgaven of verspilling = Verhouding tussen
verbetering v/d gezondheidstoestand en kosten.
5. Tijdig schadelijke vertraging but vermeden worden.
6. Billijk zorg mag niet variëren t.o.v. geslacht, etnische afkomst,...
7. Continu
8. Geïntegreerd zorg waarbij ≠ zorgverleners optimaal samenwerken.
Betekenis kwaliteit v/d zorgverlening
naargelang invalshoek:
Professionele kwaliteit vakkundig in relatie tot gangbare normen.
Patiëntgerichte kwaliteit vriendelijk en tegemoetkomend aan obj. en subj. behoeften v/d patiënt.
Beleidsgerichte kwaliteit doelmatig en kosteneffectief.
Sociaal gerichte kwaliteit mate waarin gezondheid op en voor de gemeenschap aanvaardbare wijze
wordt versterkt. Bv: discussie rond heupprotheses bij ouderen dan 85jaar.
Ideaalbeeldbenadering kwaliteit wordt hier beschouwd als het streven naar perfectie. Bv: alle vrouwen
moeten borst voeding geven en zo lang mogelijk. zie extra voorbeeld p 8
Belangrijk dat kwaliteitszorg op een systematische en gecoördineerde wijze georganiseerd wordt.
Wat is de relatie tussen kwaliteit en cultuur?
Cultuur kan de kwaliteit bepalen door:
o Kwaliteit dienstverlening/product wordt bepaald door organisatiecultuur.
o Management moet zorg dragen voor cultuur waarin werknemers in staat zijn
vereiste kwaliteit te leveren.
o Communicatie van kwaliteit is belangrijk.
Cultuur= geheel van gewoonten en ongeschreven regels:
Normalisatie afwijkingen vele incidenten worden niet herkend als incident:
Medewerkers soms gewend aan afwijkingen of nemen afwijking niet waar.
VPK als verbeteraar: Elementen van bedrijfscultuur
Sleutelfiguur: VPK zijn geschikt als waakhond v/d patiëntenzorg continue factor in zorg en
staan 24/7 aan bed.
Valkuilen:
o Acceptatie ‘goedpraten’ van verliezen.
o Schaamte of valse trots
o Valse bescheidenheid
o Benchmarking
o Omgevingsblindheid
Empowerment patiënt
Het meer centraal stellen v/d patiënt in zijn eigen behandeling, om zelf meer
verantwoording te dragen in zijn dagelijks levensomstandigheden.
, Hoofdstuk 2) kwaliteitszorg in België
Kwaliteitsdecreet: Gezondheid- en welzijnsvoorzieningen- 17 oktober 2003
Doel:
o Instellingen werken op aantoonbare wijze.
o Kwaliteitsbeleid koppen aan erkenning.
o Decreet is niet vrijblijvend.
Kwaliteitsbeleid:
o Missie: beschrijft doelstelling van organisatie.
o Visie: geeft aan hoe doelstellingen behaald kunnen worden.
o Waarden: scheppen morele kader waarbinnen dit alles plaatsvindt.
Implementatie kwaliteitsbeleid:
o Kwaliteitsmanagementsysteem:
Structuur, bevoegdheden, verantwoordelijkheden.
Procedures en processen.
Maakt gebruik van indicatoren.
o Zelfevaluatie:
Hoe op systematische wijze gegevens verzamelen en registreren.
Hoe gegevens aanwenden om kwaliteitsdoelstellingen te formuleren.
Welk stappenplan met tijdsplan opstellen om doelstellingen te bereiken.
Hoe en met welke frequentie evalueren of doelstellingen bereikt zijn.
Welke stappen ondernemen indien een doelstelling niet bereikt is.
Elementen dat zelfevaluatie minstens moet bevatten:
Een periodieke evaluatie v/d klinische performantie (via indicatoren).
Een periodieke evaluatie van de operationele performantie (indicatoren:
wachttijden, aantal opnames,...).
Periode evaluatie door gebruikers en medewerkers (bv: via enquêtes).
=> kwaliteitsbeleid, kwaliteitsmanagementsysteem en zelfevaluatie krijgen gestalte in kwaliteitshandboek.
=> iedere voorziening moet o.b.v. SWOT-analyse minstens 1 domein selecteren om verbeteracties uit te werken.
Wat is een indicator/ kwaliteitsdecreet (1997)?
Meetbaar aspect v/ zorg, dat aanwijzing/indicatie geeft over geleverde kwaliteit v/d zorg.
=> indicator meet zorg i/d praktijk Geeft aanwijzing over kwaliteit van zorg. (alarmlicht dashboard)
Soorten indicatoren:
o Uitkomstindicatoren: Gaat over de cliënt. Zij meten of cliënt er daadwerkelijk beter wordt.
o Procesindicatoren: Gaat over handelen v/d zorgverlener. Zij geven aan hoe zorgverlener moet
handelen om goede kwaliteit van zorg leveren.
o Structuurindicatoren: Gaat over de instelling. Het gaat om de randvoorwaarden die i/e instelling
aanwezig moet zijn om goede kwaliteit van zorg te kunnen verlenen.
Meting van indicatoren meestal uitgedrukt i/e breuk:
o Teller: aantal goede of verkeerde uitslagen/gebeurtenissen.
o Noemer: aantal metingen/ registraties
o Resultaat: percentage
Verschil tussen systeemtoezicht en nalevingstoezicht?
Systeemtoezicht: Ziekenhuis wordt doorgelicht op wijze waarop ziekenhuisbrede kwaliteitsborgende systemen
zijn geïmplementeerd ziekenhuisorganisatie doorgelicht o.v.v. structuren, processen, kwaliteitssystemen,
interne controle te vergelijken met huidige toezicht door de overheid.
Nalevingstoezicht: Gericht op concreet aftoetsen v/d gestelde criteria (structuur-, proces- en resultaatniveaus)
zorgtrajecten. Normen die gehanteerd zullen worden bij nalevingstoezicht aspecten voor garanderen v/e cruciale
kwaliteit van zorg. Dit maakt dat naast de juridische normen ook andere criteria (op evidentie gebaseerd) kunnen
Institute of medicine (IOM):
Mate waarin gezondheidszorg voor individuen en bevolking de kansen verhoogt om de gewenste
gezondheidsresultaten te verkrijgen en mate waarin die consistent is met huidige professionele kennis.
8 dimenties van de zorg:
1. Veilig verwondingen aan patiënt door geleverde zorg dient vermeden te worden.
2. Patiëntgericht zorg op maat (voorkeuren, behoeften en waarden).
3. Effectief/ doeltreffend Mate waarin verleende zorg kan leiden tot
best mogelijke verbetering v/d gezondheidstoestand, rekening
houdend met huidige kennis v/d wetenschap.
4. Efficiënt Mate waarin zorg het gewenste resultaat oplevert met
minste inspanning, uitgaven of verspilling = Verhouding tussen
verbetering v/d gezondheidstoestand en kosten.
5. Tijdig schadelijke vertraging but vermeden worden.
6. Billijk zorg mag niet variëren t.o.v. geslacht, etnische afkomst,...
7. Continu
8. Geïntegreerd zorg waarbij ≠ zorgverleners optimaal samenwerken.
Betekenis kwaliteit v/d zorgverlening
naargelang invalshoek:
Professionele kwaliteit vakkundig in relatie tot gangbare normen.
Patiëntgerichte kwaliteit vriendelijk en tegemoetkomend aan obj. en subj. behoeften v/d patiënt.
Beleidsgerichte kwaliteit doelmatig en kosteneffectief.
Sociaal gerichte kwaliteit mate waarin gezondheid op en voor de gemeenschap aanvaardbare wijze
wordt versterkt. Bv: discussie rond heupprotheses bij ouderen dan 85jaar.
Ideaalbeeldbenadering kwaliteit wordt hier beschouwd als het streven naar perfectie. Bv: alle vrouwen
moeten borst voeding geven en zo lang mogelijk. zie extra voorbeeld p 8
Belangrijk dat kwaliteitszorg op een systematische en gecoördineerde wijze georganiseerd wordt.
Wat is de relatie tussen kwaliteit en cultuur?
Cultuur kan de kwaliteit bepalen door:
o Kwaliteit dienstverlening/product wordt bepaald door organisatiecultuur.
o Management moet zorg dragen voor cultuur waarin werknemers in staat zijn
vereiste kwaliteit te leveren.
o Communicatie van kwaliteit is belangrijk.
Cultuur= geheel van gewoonten en ongeschreven regels:
Normalisatie afwijkingen vele incidenten worden niet herkend als incident:
Medewerkers soms gewend aan afwijkingen of nemen afwijking niet waar.
VPK als verbeteraar: Elementen van bedrijfscultuur
Sleutelfiguur: VPK zijn geschikt als waakhond v/d patiëntenzorg continue factor in zorg en
staan 24/7 aan bed.
Valkuilen:
o Acceptatie ‘goedpraten’ van verliezen.
o Schaamte of valse trots
o Valse bescheidenheid
o Benchmarking
o Omgevingsblindheid
Empowerment patiënt
Het meer centraal stellen v/d patiënt in zijn eigen behandeling, om zelf meer
verantwoording te dragen in zijn dagelijks levensomstandigheden.
, Hoofdstuk 2) kwaliteitszorg in België
Kwaliteitsdecreet: Gezondheid- en welzijnsvoorzieningen- 17 oktober 2003
Doel:
o Instellingen werken op aantoonbare wijze.
o Kwaliteitsbeleid koppen aan erkenning.
o Decreet is niet vrijblijvend.
Kwaliteitsbeleid:
o Missie: beschrijft doelstelling van organisatie.
o Visie: geeft aan hoe doelstellingen behaald kunnen worden.
o Waarden: scheppen morele kader waarbinnen dit alles plaatsvindt.
Implementatie kwaliteitsbeleid:
o Kwaliteitsmanagementsysteem:
Structuur, bevoegdheden, verantwoordelijkheden.
Procedures en processen.
Maakt gebruik van indicatoren.
o Zelfevaluatie:
Hoe op systematische wijze gegevens verzamelen en registreren.
Hoe gegevens aanwenden om kwaliteitsdoelstellingen te formuleren.
Welk stappenplan met tijdsplan opstellen om doelstellingen te bereiken.
Hoe en met welke frequentie evalueren of doelstellingen bereikt zijn.
Welke stappen ondernemen indien een doelstelling niet bereikt is.
Elementen dat zelfevaluatie minstens moet bevatten:
Een periodieke evaluatie v/d klinische performantie (via indicatoren).
Een periodieke evaluatie van de operationele performantie (indicatoren:
wachttijden, aantal opnames,...).
Periode evaluatie door gebruikers en medewerkers (bv: via enquêtes).
=> kwaliteitsbeleid, kwaliteitsmanagementsysteem en zelfevaluatie krijgen gestalte in kwaliteitshandboek.
=> iedere voorziening moet o.b.v. SWOT-analyse minstens 1 domein selecteren om verbeteracties uit te werken.
Wat is een indicator/ kwaliteitsdecreet (1997)?
Meetbaar aspect v/ zorg, dat aanwijzing/indicatie geeft over geleverde kwaliteit v/d zorg.
=> indicator meet zorg i/d praktijk Geeft aanwijzing over kwaliteit van zorg. (alarmlicht dashboard)
Soorten indicatoren:
o Uitkomstindicatoren: Gaat over de cliënt. Zij meten of cliënt er daadwerkelijk beter wordt.
o Procesindicatoren: Gaat over handelen v/d zorgverlener. Zij geven aan hoe zorgverlener moet
handelen om goede kwaliteit van zorg leveren.
o Structuurindicatoren: Gaat over de instelling. Het gaat om de randvoorwaarden die i/e instelling
aanwezig moet zijn om goede kwaliteit van zorg te kunnen verlenen.
Meting van indicatoren meestal uitgedrukt i/e breuk:
o Teller: aantal goede of verkeerde uitslagen/gebeurtenissen.
o Noemer: aantal metingen/ registraties
o Resultaat: percentage
Verschil tussen systeemtoezicht en nalevingstoezicht?
Systeemtoezicht: Ziekenhuis wordt doorgelicht op wijze waarop ziekenhuisbrede kwaliteitsborgende systemen
zijn geïmplementeerd ziekenhuisorganisatie doorgelicht o.v.v. structuren, processen, kwaliteitssystemen,
interne controle te vergelijken met huidige toezicht door de overheid.
Nalevingstoezicht: Gericht op concreet aftoetsen v/d gestelde criteria (structuur-, proces- en resultaatniveaus)
zorgtrajecten. Normen die gehanteerd zullen worden bij nalevingstoezicht aspecten voor garanderen v/e cruciale
kwaliteit van zorg. Dit maakt dat naast de juridische normen ook andere criteria (op evidentie gebaseerd) kunnen
