Gezonde Neonaat Samenvatting

Gezonde neonaat


Anatomie en fysiologie




Embryonale leeftijd en zwangerschapsduur

Embryonale leeftijd = gerekend vanaf bevruchting
Zwangerschapsduur = gerekend vanaf 1sre dag van de laatste
menstruatie (± 14 dagen langer)

 Vrouw die 6 weken zwanger is draagt een embryo van 4 weken oud


De bevruchting en innesteling

Bevruchting:

Na coïtus (geslachtsgemeenschap) klimmen spermatozoa op via
baarmoederhals of cervix naar baarmoeder (uterus) en eileider (tuba)

Spermatozoa kunnen 24-48u overleven
 in deze periode: eicel in eileider  bevruchting kan plaatsvinden

Bevruchting = samensmelten van spermatozoön (zaadcel) met een eicel

Kop van spermatozoön = celkern met chromosomen en acrosoom waarin
zich enzymen bevinden  zorgen voor penetratie van de om de eicel
omgeven corona radiata en zona pellucida

1 spermatozoön gehecht aan eicel  veranderingen in eicelwand
waardoor andere spermatozoön niet kunnen binnendringen

Bevruchting plaatsgevonden + celkernen zijn samengesmolten = zygote

Na bevruchting:

Tussen 24 – 60 uur na bevruchting begint embryonale ontwikkeling
doordat zygote begint te delen + verplaatsen van eileider naar uterus

Tijdens verplaatsen  maakt het endometrium zich klaar voor innesteling
(binnenste bekleding baarmoeder)




1

,Celdeling
 3e tot 4e dag = morula
 5e tot 6e dag = blastocyste (holte in morula) + embryoblast
(ophoping cellen aan 1 zijde)
 6e tot 8e dag = ontstaan trofoblast (cellen die samen met
uterusweefsel de placenta vormen) aan blastocyste

Innesteling van trofoblast gebeurt meestal in middelste deel van uterus
aan voor- of achterzijde

Bekledende epitheel van uteruswand wordt verbroken  blastocyste
dringt door in omliggend weefsel  geheel bedekt met uterusepitheel

(embryo ontwikkelt dus in uteruswand en niet in de holte van uterus)

Innesteling in uteruswand = ± 9e dag

Na innesteling:

Na 8e – 10e dag  gastrulafase waarbij embryonale schijf in 3 kiemlagen
ontwikkelt

Vanuit deze kiemlagen ontwikkelen zich later verschillende weefsels

 Ectoderm (buitenste kiemlaag)
o Van hieruit ontwikkelen zich:
 Amnion en later de huid
 Centraal zenuwstelsel

 Mesoderm (middelste kiemlaag)
o Van hieruit ontwikkelen zich:
 Skelet
 Spieren
 Hart
 Vaatstelsel
 Nieren

 Endoderm (binnenste kiemlaag)
o Van hieruit ontwikkelen zich:
 Dooierzak en later maagdarmstelsel
 Urineblaas
 Longen

Gastrulafase is voltooid als 3 kiemlagen zijn ontwikkelt




2

,Wanneer vrucht in endometrium is ingekapseld = spreekt men van
chorion en niet van trofoblast

Placenta

Na innesteling in endometrium  vorming decidua als binnenste kleding
uterus

 Decidua basalis
o Gedeelte ‘onder’ embryo
o Groeit uit tot moederlijk deel
placenta

 Decidua capsularis
o Gedeelde dat embryo, amnion en
chorion omgeeft

 Decidua pariëtalis
o Bekleedt de rest van uterusholte

Chorion vormt chorionvlokken of chorionvilli rondom zijde van
chorionholte waar placenta en navelstreng zich zal vormen (chorion
frondosum)

Chorion frondosum = deel dat bekleedt is met chorionvilli en samen met
decidua basalis de placenta vormt

Villi groeien verder uit en dringen door in decidua basalis (vormen
uiteindelijk placenta):
 ontstaan tussenschotten septa
o verdelen placenta in 15 – 30 cotyledonen (lobben)

Foetale bloed circuleert binnen villus, moederlijke bloed buiten villus in de
intervilleuze ruimte via spiraalarteriën

 In intervilleuze ruimte (ruimte tussen villus) gebeurt uitwisseling
van gassen en niet van bloed
 Placentabarrière waardoor circulatie foetaal en moederlijk bloed
van elkaar
gescheiden is




3

, Voldragen placenta:
 Ronde schijf: 20cm diameter, 2-3 cm dik, ± 500g
 Foetale zijde:
o Chorionplaat met insertie van navelstreng (aanvoer foetaal
bloed in villi)
o Inwendig: vlokkenstammen (villi) die zich vertakken in
intervilleuze ruimte

 Maternale zijde:
o 15 tot 30 cotyledonen (lobben): elk voorzien van intervilleuze
ruimte rondom chorionvilli
o Inwendig: Spiraalarteriën die intervilleuze ruimte voorzien van
maternaal bloed


Maternale zijde = bloederig
Foetale zijde = blauw door vlies




Placenta heeft 2 belangrijke functies:

 Transportfunctie
o In intervilleuze ruimte (wand villi) gebeurt uitwisseling van
gassen (aanvoer O2 en afvoer CO2) en andere nodige
voedingsstoffen (glucose, vetten, aminozuren) tussen foetale
en maternele circulatie

o Placenta neemt functie long over omdat foetus niet ademt
(oxygenatie van bloed en afvoer koolzuur)

o Barrière: klein-moleculaire stoffen kunnen placentabarrière
passeren zoals bv vitaminen, immunoglobines,… maar grote
moleculen zoals insuline kunnen de placenta niet passeren

4