Postpartum en Lactatie Samenvatting

Het normale postpartum


Anatomie van het kleine bekken

De organen van het kleine bekken

De vrouwelijke geslachtsorganen:

Inwendige geslachtsorganen:

Uterus of baarmoeder
 Peervormig, hol orgaan
o Lengte: 8cm
o Breedte: 5cm
o Dikte: 3cm
o Vrouwen die reeds zwanger
zijn geweest  afmetingen
kunnen toegenomen zijn met
1,5cm want involutie is nooit
100%
 Gelegen in kleine bekken
 Achter urineblaas en voor endeldarm
o Rust gedeeltelijk op de blaas

Uterus bestaat uit:

 Corpus uteri (baarmoederlichaam)
In anteflexie  hierdoor kan uterus niet door genitaal opening naar
buiten geperst worden

Retroflexie van uterus veroorzaakt soms pijn

o Bovenste deel = fundus uteri
o Onderste deel
 Belangrijke rol tijdens zwangerschap
 Hieruit en uit bovenste deel cervicaal kanaal wordt
in 2de helft ZS onderste uterussegment (OUS)
gevormd
o Cavum uteri of uterusholte
 Driehoekig van vorm




1

, o Uteruswand
 Endometrium (slijmvlieslaag)
 Bedekt cavum uteri + loopt 1cm in cervixkanaal
waar het overgaat tot cervixslijmvlies
 Bevruchte eicel nestelt zich hierin
 Proces menstruatie speelt zich hierin af
 Aanwezigheid: trilhaarepitheel, cilindrische
secretoire cellen, klierbuizen, collagene vezels en
spiraalarteriën
 reageert sterk op oestrogeen en progesteron
o oestrogeen  endometrium wordt dikker
o progesteron  ontstaan meer slijmkliertjes
(secretiefase)
 Tijdens ZS noemt men dit decidua, 2 lagen:
o Zona functionalis
 Afgestoten tijdens menstruatie
o Zona basalis
 Blijft intact + aangroei endometrium
bij iedere ovariële cyclus

 Myometrium (spierlaag)
 Onder endometrium
 1-1,5cm dik
 Bestaat uit glad spierweefsel
 Bestaat uit 3 lagen:
o Binnenste laag
 Bestaat uit circulaire spierbundels
 Na geboorte placenta  geopende
vaten samendrukken
o Middelste laag
 Rijk aan bloedvaten
 Sterkste
o Buitenste laag
 Vier lamellen afwisselend in lengte en
kringvormige spiervezels

ZS  uitzetten + toename spiermassa
Na ZS, degeneratie van spiercellen  oorspronkelijke vorm, grootte wordt
niet meer bereikt


2

,  Perimetrium (deel van peritoneum of buikvlies)
 Buitenste bekleding uterus + deel van peritoneum
 Peritoneum loopt over urineblaas, holte tussen
blaas en uterus, uterus, eileiders, eierstokken en
holte tussen uterus en rectum (douglasholte)
o Parametrium = omvat weefsels aan zijkant van uterus tot aan wand
van bekken

 Cervix uteri (baarmoederhals)
o 3 cm lang
o 1/3 stulpt uit in vagina
o 2/3 ligt boven de vagina
o Cervix wordt afgesloten door slijmprop die uterus beschermt
tegen opstijgende kiemen MAAR door alkalisch milieu helpt het
de zaadcellen
o Bestaat uit:
 Baarmoedermond (portio)
 Mondt uit in vagina
 Bekleedt met vaginaal epitheel
 Ostium externum uteri
 Cervicaal kanaal
 Kanaal dat door cervic loopt en vagina met
baarmoeder verbindt
 Ostium internum uteri
 Tijdens ZS waardoor dit in cavum uteri
opgenomen wordt  onderste uterus segment


Tuba uterina of salpinx  eileider

 Holle, dunwandige buis L en R van fundus uteri
 8 tot 20 cm lang
 Aan binnenzijde  geplooid slijmvlies met trilhaarepitheel voor
transport eicel
 Ligt intra peritoneaal
 Isthmus = nauwste gedeelte, naast ingang uterus
 Ampulla = trechtervormig gedeelte, eindigt in buikholte (uiteinde)
 Fimbriën = franjes




3

, Ovarium of eierstok
 Boonvormig
 3-4 cm lang en 2-3cm dik
 Gelegen aan weerszijde van uterus, onder tuba, hangende aan
ligamentum latum
 Bestaande uit schors, merggedeelte
 Staat in voor productie eicellen en geslachtshormonen

Ovaria en tuba uterina = adnexa

Vagina
 8-10cm lang
 Bovenste deel = breedste deel en mondt uit in fornix
 Onderste deel eindigt tussen kleine schaamlippen (= introïtus of
vagina ingang) afgesloten door hymen of maagdenvlies
 Bij geslachtsgemeenschap blijven de carunculae over
 Rond cervix vormt vagina een goot die wordt onderverdeeld in 4
quadranten
o 2 laterale fornices
o Voorste fornix
o Achterste fornix

 Vaginawand bestaat uit 3 lagen:
o Tunica mucosa
 Slijmvlieslaag
 Onder invloed van menstruele cyclus
o Tunica muscularis
 Spierlaag
o Tunica adventitia
 Bindweefsellaag
 Vaginawand bestaat uit dwarse plooien
o Rugae vaginalis
 Belangrijk voor rekbaarheid vagina, bij passage kind
 Vagina = zuur milieu (pH = 4 – 4,5)
o Beschermt vagina tegen opstijgende ziektekiemen
o Secreet wordt gevormd door klieren van cervis uit afgestoten
epitheel + bevat melkzuur dat wordt gevormd door
melkzuurbacteriën uit glycogeen van afgeschilferde epitheel
o = van belang voor spermatozoa, kunnen niet tegen zuur
milieu en zullen daardoor zich bewegen richting cervix waar
milieu alkalisch is (door slijmprop)




4