VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG
1. ACHTERGROND
Treatment gap / behandelingskloof: periode van 10 jaar gemiddeld tussen de aanvang van de
aandoening en eerste contact met GGZ (opstart professionele zorg
komt veel te laat).
Onderbehandeling omwille van: - niet weten waar je hulp kan vragen
- financiële redenen (slechts een minderheid)
- ondanks problemen wordt de diagnose niet gesteld en
wordt er ook geen gepaste hulp voorzien
- problemen met adequate doorverwijzing
- wachtlijsten (onvoldoende doorstroom van mobiele naar
opname)
- stigma/taboe
- eigen aan problematiek
Het grootste deel van mensen met GGZ-problematiek worden niet bereikt.
Indien mensen met GGZ-problemen wel worden bereikt: - blijkt dit om de minder ernstige problemen te
gaan.
- wordt er meestal overgegaan tot opname.
Getrapte zorg of stepped care: De juiste zorg, op de juiste
moment en op de juiste plek
door de juiste persoon.
Gepaste zorg aanbieden volgens
de nood die aanwezig is voor de
persoon zelf.
Evenwichtige zorg of balanced care: zorg met een brede waaier aan zorgvoorzieningen in de
maatschappij.
Niet alleen focus op opname, want dit is slechts tijdelijk, vooral
focus op hoe de cliënt zo zelfstandig mogelijk kan functioneren met oog
op kwaliteit voor leven (bij voorkeur in natuurlijk leefmilieu)
psychische kwetsbaarheid is dan niet meer alleen de verantwoordelijkheid van de GGZ, maar van de
maatschappij (= gedeelde verantwoordelijkheid)
, WAAROM HERVORMEN?
de klemtoon in behandeling lag te veel op heroriënteren en te weinig op integreren.
- Internationaal: de declaratie van Helsinki (2005)
o 52 landen verbinden zich ertoe om een transitie te maken van ziekenhuiszorg naar zorg dicht bij
de bevolking
o Empowerment van cliënten en familie is belangrijk (= herstelgerichte visie)
- België (waarom nood aan hervormingen?):
o Één van de hoogste zelfmoordcijfers van Europa
o Zorg wordt te laat geboden (laagdrempeligheid)
o Aantal opnames in psychiatrie erg hoog
o Stepped care afwezig en weinig zorgcontinuïteit
laatste jaren positieve evolutie
2. ARTIKEL 107: NAAR VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE GGZ
In 2010 (projectmatige start) deden de verschillende overheden in België een oproep om een project in te
dienen in het kader van de hervormingen ‘naar een betere geestelijke gezondheidszorg voor de doelgroep
volwassenen’.
doel: ontwikkeling van een gemeenschapsgerichte GGZ door de realisatie van zorgnetwerken en
zorgcircuits via netwerken van zorgvoorzieningen.
ZORGCIRCUIT/ZORGNETWERK
De concepten zorgcircuit en zorgnetwerk zijn opgenomen in artikel 11 van de wet op de ziekenhuizen en
andere zorginrichtingen.
Zorgcircuit = omvat het volledige GGZ-aanbod afgestemd op de specifieke behoeften van een leeftijds-
doelgroep. Het voorziet in alle mogelijke zorgmodules voor personen met psychische
problemen behorend tot een specifieke leeftijdsdoelgroep.
wordt georganiseerd door samenwerking tussen zorgaanbieders.
Zorgnetwerk = netwerk van zorgaanbieders die samen één of meerdere zorgcircuits realiseren.
De verschillende onderdelen van het zorgcircuit zullen in een intensief samenwerkend netwerk beter op elkaar
worden afgestemd zodat zorg, ondersteuning en begeleiding optimaal beantwoorden aan de concrete
behoeften van personen met psychische problemen.
wettelijke basis hiervoor gelegd in artikel 11 en artikel 107 van de wet op de ziekenhuizen en andere
verzorgingsinrichtingen.
1. ACHTERGROND
Treatment gap / behandelingskloof: periode van 10 jaar gemiddeld tussen de aanvang van de
aandoening en eerste contact met GGZ (opstart professionele zorg
komt veel te laat).
Onderbehandeling omwille van: - niet weten waar je hulp kan vragen
- financiële redenen (slechts een minderheid)
- ondanks problemen wordt de diagnose niet gesteld en
wordt er ook geen gepaste hulp voorzien
- problemen met adequate doorverwijzing
- wachtlijsten (onvoldoende doorstroom van mobiele naar
opname)
- stigma/taboe
- eigen aan problematiek
Het grootste deel van mensen met GGZ-problematiek worden niet bereikt.
Indien mensen met GGZ-problemen wel worden bereikt: - blijkt dit om de minder ernstige problemen te
gaan.
- wordt er meestal overgegaan tot opname.
Getrapte zorg of stepped care: De juiste zorg, op de juiste
moment en op de juiste plek
door de juiste persoon.
Gepaste zorg aanbieden volgens
de nood die aanwezig is voor de
persoon zelf.
Evenwichtige zorg of balanced care: zorg met een brede waaier aan zorgvoorzieningen in de
maatschappij.
Niet alleen focus op opname, want dit is slechts tijdelijk, vooral
focus op hoe de cliënt zo zelfstandig mogelijk kan functioneren met oog
op kwaliteit voor leven (bij voorkeur in natuurlijk leefmilieu)
psychische kwetsbaarheid is dan niet meer alleen de verantwoordelijkheid van de GGZ, maar van de
maatschappij (= gedeelde verantwoordelijkheid)
, WAAROM HERVORMEN?
de klemtoon in behandeling lag te veel op heroriënteren en te weinig op integreren.
- Internationaal: de declaratie van Helsinki (2005)
o 52 landen verbinden zich ertoe om een transitie te maken van ziekenhuiszorg naar zorg dicht bij
de bevolking
o Empowerment van cliënten en familie is belangrijk (= herstelgerichte visie)
- België (waarom nood aan hervormingen?):
o Één van de hoogste zelfmoordcijfers van Europa
o Zorg wordt te laat geboden (laagdrempeligheid)
o Aantal opnames in psychiatrie erg hoog
o Stepped care afwezig en weinig zorgcontinuïteit
laatste jaren positieve evolutie
2. ARTIKEL 107: NAAR VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE GGZ
In 2010 (projectmatige start) deden de verschillende overheden in België een oproep om een project in te
dienen in het kader van de hervormingen ‘naar een betere geestelijke gezondheidszorg voor de doelgroep
volwassenen’.
doel: ontwikkeling van een gemeenschapsgerichte GGZ door de realisatie van zorgnetwerken en
zorgcircuits via netwerken van zorgvoorzieningen.
ZORGCIRCUIT/ZORGNETWERK
De concepten zorgcircuit en zorgnetwerk zijn opgenomen in artikel 11 van de wet op de ziekenhuizen en
andere zorginrichtingen.
Zorgcircuit = omvat het volledige GGZ-aanbod afgestemd op de specifieke behoeften van een leeftijds-
doelgroep. Het voorziet in alle mogelijke zorgmodules voor personen met psychische
problemen behorend tot een specifieke leeftijdsdoelgroep.
wordt georganiseerd door samenwerking tussen zorgaanbieders.
Zorgnetwerk = netwerk van zorgaanbieders die samen één of meerdere zorgcircuits realiseren.
De verschillende onderdelen van het zorgcircuit zullen in een intensief samenwerkend netwerk beter op elkaar
worden afgestemd zodat zorg, ondersteuning en begeleiding optimaal beantwoorden aan de concrete
behoeften van personen met psychische problemen.
wettelijke basis hiervoor gelegd in artikel 11 en artikel 107 van de wet op de ziekenhuizen en andere
verzorgingsinrichtingen.
