Camille Vanhunsel Vaardig met informatie
Vaardig met informatie
Hoorcollege 1: Opstart, Kritisch denken, Soorten informatie
3 soorten informatie:
1) Populaire literatuur (Zekerheid van) de standaarden van de
2) Vakliteratuur informatie stijgen
3) Wetenschappelijke literatuur
Populaire literatuur1
Facebook, Instagram, Twitter, tijdschriften (Flair, Libelle…), kranten (ook De Tijd, De Morgen…)
Criteria:
a) Wie schrijft: ‘iedereen’, niet noodzakelijk een expert
b) Voor wie: ‘iedereen’, liefst zoveel mogelijk mensen
c) Controle achteraf: wanneer vindt de controle plaats?
d) Aanwezigheid reclame (optioneel, maar meestal wel)
Vakliteratuur2
Vaktijdschriften, onderzoeksrapporten
Criteria:
a) Wie schrijft: ‘expert’, werkveldervaring en/of onderzoekservaring
b) Voor wie: mensen in het werkveld/opleiding
c) Controle achteraf: redactieraad
Wetenschappelijke literatuur3
Wetenschappelijke tijdschriften
Criteria:
a) Wie schrijft: ‘expert’ met onderzoekservaring
b) Voor wie: mensen in het werkveld/onderzoekers/opleiding
c) Controle achteraf: peer reviewed
a. Ik maak een artikel en stuur het op naar een tijdschrift, elk tijdschrift kent een
redactie. Deze sturen het artikel door naar min. 2 reviewers. Dit zijn mensen die ook
onderzoek doen naar het desbetreffende thema. Zij kijken het na en beslissen of het
artikel goed genoeg is of niet en sturen hun beoordeling naar de redactie. De auteur
blijft geheel anoniem. Hierna beslist de redactie.
i. Niet goed genoeg (merendeel)
ii. Publiceren (zeer zeldzaam)
iii. Herwerken → anonieme commentaren en o.b.v. dit herwerken
Academic GoPress → Belgische populaire literatuur gratis beschikbaar
1
2
sociaal.net, mediatheek, Limo-databank
3
ScienceDirect, SpringerLink, Wiley Online Library
1
,Camille Vanhunsel Vaardig met informatie
Aard Toelichting Voorbeelden
Populaire literatuur - Auteurs geen vakspecialist - Kranten
- Breed publiek - Populaire tijdschriften
- Objectiviteit - Sociale media
- Geen controle
Vakliteratuur - Auteur is specialist - Tijdschrift
- Voor collega’s - Boek
- Vanuit vakspecialist
- Controle door
vakorganisaties
Wetenschappelijke literatuur - Auteur is specialist - Doctoraat
- Select publiek - Wetenschappelijke
databank
2
,Camille Vanhunsel Vaardig met informatie
Hoorcollege 2: (Op)zoeken, beoordelen, verwerken, refereren van informatie
(Op)zoeken van goede informatie
1. Algemeen
Paper of ander werkstuk (onderwijs- of werkcontext)
- Meerdere en verschillende soorten bronnen combineren
- Zeker vakliteratuur gebruiken
Kwaliteit (ook beoordeling) afhankelijk van de situatie
- Aard en waarde van informatie (cf. eindwerk)
- Dus: correct inschatten van gebruikte bronnen
- Weet waarvoor je welke bron gebruikt (bv: populaire literatuur)
Artikel: Jongeren engageren zich niet meer
• Artikel gebruiken om de overstap naar vakliteratuur te maken
• Onderzoeksrapporten zoeken van de auteur, grote kans dat je een uitgebreid
onderzoeksrapport vindt op basis van het artikel
Doelstellingen:
- Je kan verschillende informatiebronnen opsommen
- Je weet wanneer en waarom je een bepaalde bron gebruikt
- Je kent de werking van het internet en de bibliotheek
- Je kan de zoektermen definiëren en vertalen
- Je bent in staat om geavanceerde opdrachten uit te voeren in zoekmachines en databanken
2. Waar zoeken?
• Internet
o Zoekmachines
o Websites
• Bibliotheek
o (Hand)boeken
o Tijdschriften
o O.a. via elektronische databanken
o Gedrukt en digitaal
Wikipedia
➔ Actuele en online encyclopedie waar iedereen vrij een bijdrage kan leveren
➔ Mensen zoals jij en ik dus is niet altijd betrouwbaar
Google
➔ Gebruiksvriendelijk en terecht enorm populair, ook bij onderzoekers en studenten
➔ Index: de resultatenlijst (verschilt per zoekmachine)
➔ Ranking → volgorde
o Kwaliteit, relevantie, commercieel…
3
, Camille Vanhunsel Vaardig met informatie
3. Welke soort van bron zoeken?
Naslagwerk: woordenboek of encyclopedie: eerste oriëntatie of betekenisverdieping
- Wikipedia
- Van Dale
- Jura (rechtsthematiek)
Catalogus: overzicht krijgen van wat er bestaat en waar je het vindt
- Limo
- Google (scholar)
- NCC
- Sciencedirect
- Unicat
Databank: artikels, rapporten, boeken… in documentvorm
- Academic GoPress
- Wiley Online Library
- ResearchGate
Handboek: kennis maken met het thema, uitgebreide en algemene informatie
- Sociology of Family Life
- Sociaal werk; de studie en het beroep
Tijdschrift: periodiek en actueel, verschillende soorten informatie
- Populair (wetenschappelijk)
- Vaktijdschrift (beroepsgericht)
- Wetenschappelijk
Grijze informatiebronnen: niet ‘officieel’ gepubliceerd, veer onderzoeksrapporten,
beleidsdocumenten, websites, statistieken…
- Experten/deskundigen
o Sprekers, Beleidsmedewerkers, Voorzitters, Professoren en Docenten
- Organisaties/instanties
o Bv; wonen → VVH
- Rapporten, jaarverslagen, overheidspublicaties…
- Statistische informatie
- Wetgeving
Eindwerk: begeleid door student, maar niet standaard gebruiken
- Zelfde taalgebruik als dat van studenten
- Niet zomaar gebruiken
- Wel: sneeuwbalmethode → welke bronnen heeft deze student gebruikt
4
Vaardig met informatie
Hoorcollege 1: Opstart, Kritisch denken, Soorten informatie
3 soorten informatie:
1) Populaire literatuur (Zekerheid van) de standaarden van de
2) Vakliteratuur informatie stijgen
3) Wetenschappelijke literatuur
Populaire literatuur1
Facebook, Instagram, Twitter, tijdschriften (Flair, Libelle…), kranten (ook De Tijd, De Morgen…)
Criteria:
a) Wie schrijft: ‘iedereen’, niet noodzakelijk een expert
b) Voor wie: ‘iedereen’, liefst zoveel mogelijk mensen
c) Controle achteraf: wanneer vindt de controle plaats?
d) Aanwezigheid reclame (optioneel, maar meestal wel)
Vakliteratuur2
Vaktijdschriften, onderzoeksrapporten
Criteria:
a) Wie schrijft: ‘expert’, werkveldervaring en/of onderzoekservaring
b) Voor wie: mensen in het werkveld/opleiding
c) Controle achteraf: redactieraad
Wetenschappelijke literatuur3
Wetenschappelijke tijdschriften
Criteria:
a) Wie schrijft: ‘expert’ met onderzoekservaring
b) Voor wie: mensen in het werkveld/onderzoekers/opleiding
c) Controle achteraf: peer reviewed
a. Ik maak een artikel en stuur het op naar een tijdschrift, elk tijdschrift kent een
redactie. Deze sturen het artikel door naar min. 2 reviewers. Dit zijn mensen die ook
onderzoek doen naar het desbetreffende thema. Zij kijken het na en beslissen of het
artikel goed genoeg is of niet en sturen hun beoordeling naar de redactie. De auteur
blijft geheel anoniem. Hierna beslist de redactie.
i. Niet goed genoeg (merendeel)
ii. Publiceren (zeer zeldzaam)
iii. Herwerken → anonieme commentaren en o.b.v. dit herwerken
Academic GoPress → Belgische populaire literatuur gratis beschikbaar
1
2
sociaal.net, mediatheek, Limo-databank
3
ScienceDirect, SpringerLink, Wiley Online Library
1
,Camille Vanhunsel Vaardig met informatie
Aard Toelichting Voorbeelden
Populaire literatuur - Auteurs geen vakspecialist - Kranten
- Breed publiek - Populaire tijdschriften
- Objectiviteit - Sociale media
- Geen controle
Vakliteratuur - Auteur is specialist - Tijdschrift
- Voor collega’s - Boek
- Vanuit vakspecialist
- Controle door
vakorganisaties
Wetenschappelijke literatuur - Auteur is specialist - Doctoraat
- Select publiek - Wetenschappelijke
databank
2
,Camille Vanhunsel Vaardig met informatie
Hoorcollege 2: (Op)zoeken, beoordelen, verwerken, refereren van informatie
(Op)zoeken van goede informatie
1. Algemeen
Paper of ander werkstuk (onderwijs- of werkcontext)
- Meerdere en verschillende soorten bronnen combineren
- Zeker vakliteratuur gebruiken
Kwaliteit (ook beoordeling) afhankelijk van de situatie
- Aard en waarde van informatie (cf. eindwerk)
- Dus: correct inschatten van gebruikte bronnen
- Weet waarvoor je welke bron gebruikt (bv: populaire literatuur)
Artikel: Jongeren engageren zich niet meer
• Artikel gebruiken om de overstap naar vakliteratuur te maken
• Onderzoeksrapporten zoeken van de auteur, grote kans dat je een uitgebreid
onderzoeksrapport vindt op basis van het artikel
Doelstellingen:
- Je kan verschillende informatiebronnen opsommen
- Je weet wanneer en waarom je een bepaalde bron gebruikt
- Je kent de werking van het internet en de bibliotheek
- Je kan de zoektermen definiëren en vertalen
- Je bent in staat om geavanceerde opdrachten uit te voeren in zoekmachines en databanken
2. Waar zoeken?
• Internet
o Zoekmachines
o Websites
• Bibliotheek
o (Hand)boeken
o Tijdschriften
o O.a. via elektronische databanken
o Gedrukt en digitaal
Wikipedia
➔ Actuele en online encyclopedie waar iedereen vrij een bijdrage kan leveren
➔ Mensen zoals jij en ik dus is niet altijd betrouwbaar
➔ Gebruiksvriendelijk en terecht enorm populair, ook bij onderzoekers en studenten
➔ Index: de resultatenlijst (verschilt per zoekmachine)
➔ Ranking → volgorde
o Kwaliteit, relevantie, commercieel…
3
, Camille Vanhunsel Vaardig met informatie
3. Welke soort van bron zoeken?
Naslagwerk: woordenboek of encyclopedie: eerste oriëntatie of betekenisverdieping
- Wikipedia
- Van Dale
- Jura (rechtsthematiek)
Catalogus: overzicht krijgen van wat er bestaat en waar je het vindt
- Limo
- Google (scholar)
- NCC
- Sciencedirect
- Unicat
Databank: artikels, rapporten, boeken… in documentvorm
- Academic GoPress
- Wiley Online Library
- ResearchGate
Handboek: kennis maken met het thema, uitgebreide en algemene informatie
- Sociology of Family Life
- Sociaal werk; de studie en het beroep
Tijdschrift: periodiek en actueel, verschillende soorten informatie
- Populair (wetenschappelijk)
- Vaktijdschrift (beroepsgericht)
- Wetenschappelijk
Grijze informatiebronnen: niet ‘officieel’ gepubliceerd, veer onderzoeksrapporten,
beleidsdocumenten, websites, statistieken…
- Experten/deskundigen
o Sprekers, Beleidsmedewerkers, Voorzitters, Professoren en Docenten
- Organisaties/instanties
o Bv; wonen → VVH
- Rapporten, jaarverslagen, overheidspublicaties…
- Statistische informatie
- Wetgeving
Eindwerk: begeleid door student, maar niet standaard gebruiken
- Zelfde taalgebruik als dat van studenten
- Niet zomaar gebruiken
- Wel: sneeuwbalmethode → welke bronnen heeft deze student gebruikt
4
