Samenvatting Psychotherapie

Therapeutische stromingen
Wetenschappelijk statuut v therapeutische stromingen in ggz

Inleiding

 Psychotherapie: therapie dmv interactie tss mensen om ze beter te maken
 Klassieke benadering (prive als institutioneel) en nieuwere benaderingen
o Psychodynamisch therapie/ psychoanalyse => mentalizatione based therapy (nieuw)
o Gedragsbenaderingen
o Cognitief gedragstherapieen => schematherapie (nieuw)

 Recyclage oudere kaders in nieuwe therapieen
 Heftige strijd tss verschillende benaderingen
 Markt => veel mensen generen hieruit inkom
 Verschillen psychotherapien
 Uitbreiding toepasbaarheid therapieen:
o Therapien ontwikkelen voor specifieke stoornissen
o Werkzaam? Ontstaan discussies
o Modeverschijnselen
 Effectiviteit overdreven in wetenschappelijke literatuur

Ws onderbouwing

 Outcomes studies: effectiviteitsonderz
 Modeverschijnselen
 Ws vooruitgang
 Dubbelblind: therapie toep zonder te weten welke therapie wordt toegepast
 Spec problemen en moeilijkheden gelinkt aan effectiviteitsonderz id psychotherapie
o Meetbare problemen
o Vooronderstellingen

 Onderzoekersloyaliteit
 Publicatiebias
 Criteria gebruikt om effectiviteit te oordelen
 Waarvan effectiviteit meten
 Vergelijking therapie
 Filosofische beschouwingen

Onderzoekersloyaliteit

 Dodo-bird verdict: dodo = scheidsrechte
o ‘iedereen heeft gewonnen en krijgt prijs’
o Alle therapien lijken te werken door onderz loyaliteit
 Loyaliteit (trouw zijn, niet neutraal) v onderz voorspelt vaak de uitkomst v onderz
 Te weinig rekening mee gehouden
 Effectgrootte vaak overschat (30% hoger)
 Vaak hetzelfde kleine kransje verantw voor groot deel vd pos resultaten
 Meestal onbewust
 Wrs oorzaak v methodische fouten

, Publicatiebias

 Niet alle gevoerde onderz worden gepubliceerd
o Meestal onderz die tot conclusie komen dat niet werkt => enkel pos onderz
gepubliceert
 Bij in rekening brengen dalen effectgroottes met 25-33%
 Poging tot replicatie
o Slechts 37% oorspr onderz uiteindelijk bevestigd
 Preregistragtie + verplichte publicatie v onderz
o Verplicht in VS
o In EU aangemoedigd

Criteria gebruikt om effectiviteit te oordelen

 Methodologische moeilijkheden:
 Welke outcome?
o POM (primaire outcome messure) vs SOM (secundair OM)
 Vaak POM wordt doorgewogen => belangrijk om op voorhand die te bepalen
en NIET achteraf
o Mutiple comparisons
o Sterk verhoogd risico op vals pos reslutaten
 HARKing (= acroniem): onderzoekende hypothese pas opstellen als men
resultaten al kent
o Outcome studies psychotherapie scoren slecht op dit vlak
o Preregistratie kan hierbij helpen
o Maar: klinisiche relevantie POM & SOM?
 Vaak omgekeerd, welke meting bepalen of behandeling effectief is?
 Preregistratie helpt hier niet!!

Waarvan effectiviteit meten

 1 interventie vs therapiepakket
o vb. schematherapie bestaat uit veel verschillende interventies
 Ontmantelende vs additieve studies
o Ontmantelende: interventies weglaten, vaak geen effect op outcome
o Additieve: interventie toev, klein verschil op outcome, placebo?
 1 heeft geen effect, 2de klein maar significant
ste



Vergelijking therapie

 Controlegroepen
 Wachtlijsten: nocebo? => mensen slechter door onderz niet te krijgen
 TAU: treatment as usual = behandeling als gewoonlijk
o Vaak slecht gedefinieerd
o Weinig begeleiding
o Slecht opgeleid personeel

Filosofische beschouwingen

 Sleutel + slot:
o Validiteit diagnostiek