Samenvatting godsdienst 2.1

Zie ook schema
Hoofdstuk 1, Inleiding : leerplan

Drie fundamenten :
Welke drie fundamenten bestaan er?
1. Kind in zijn wereld :
→ Kinderen laten groeien als mens op levensbeschouwelijk en religieus
vlak met
behulp van het christelijk perspectief
→ Catechese kan niet meer omdat de wereld geseculariseerd
→ Catechese werd gegeven aan Christenen, maar dit is niet meer
realistisch in de klas
2. Kind in zijn levensbeschouwelijke en religieuze groei :
→ Dan hebben we te maken met het componentenschema (ABCD)

a) Vanuit fundamentele bestaanscondities
→ Vertrouwen versus wantrouwen
→ Mogelijkheden en beperkingen
b) In verbond met
→ Zichzelf
→ Anderen
→ Gemeenschappen
→ Natuur en cultuur
c) Groeien in gevoeligheid voor goed en kwaad
d) Openkomen voor symboliek in geloofstaal, rituelen en
vieringen

3. Christelijke visie op levensbeschouwelijke en religieuze groei :
→ Levensvragen + Figuur Jesus + Respect en open communicatie
→ Je moet aan de les kunnen zien dat het Rooms Katholieke godsdienst is
→ Vaak ontbreekt dit fundament in de werkelijkheid en in de lessen

Negen invalshoeken :
 Fundamentele belevingen
→ We houden rekening met het kind in zijn wereld
 Verscheidenheid
→ Kinderen ontdekken de diversiteit en zien dat kinderen verschillend
zijn van elkaar.
 Beïnvloedingssystemen
→ Kinderen worden door veel beïnvloed, sociale media speelt nu een
belangrijke rol.
 Bijbel
→ Deze kan ons richting geven.
 Kerk
→ Een kerk is de christelijke gemeenschap, kerk is natuurlijk een
instituut, maar
zeker ook een gebouw en een verbondenheid tussen gelovigen.
 Christelijk geïnspireerd handelen
→ Mensen die het goede doen vanuit hun geloof.
 Gebed, celebraties en sacramenten
1

,  Jesus beelden
 Gods beelden

Welke Godsbeelden bestaan er?
 Heteronoom
→ Andere wereld bepaalt hoe het verloopt bij ons op aarde en kiest over
leven of dood
 Autonoom
→ Mens staat centraal door wetenschap
→ God heeft niets te bepalen over leven of dood
→ God als horlogemaker want hij heeft de schepping gemaakt, maar trekt er zic
niets van aan
 Theonoom
→ We hebben maar één wereld en die is heilig, god ontmoet je in wat je
meemaakt
→ God lijdt mee met de mensen en zorgt niet voor het lijden

Communicatie is een sleutelwoord :
Communicatie tussen de leerkracht, de leerlingen en het woord van God
(leerinhoud). Hiervoor moet er een sfeer zijn waarop er op een respectvolle
manier kan gesproken worden met elkaar.
Alle kinderen moeten en mogen ervaren dat zij aanvaard en graag gezien
worden.




Inhoudelijke
krachtlijnen :




2

,De gsm-functie van de leerkracht rooms-katholieke
godsdienst :
 Getuige :
→ Eigen ervaringen worden meegetrokken in het vak
 Specialist :
→ Kent voldoende over het vak (Bijbelverhalen en andere leerinhouden)
 Moderator :
→ Communicatie staat centraal (respect)

Een leerproces in één + drie stappen :
1. Sfeerschepping
2. Verkennen
→ Aanknopingspunten zoeken, herkennen, …
3. Verdiepen :
→ Nieuwe laten doordringen, confronteren, …
4. Verankeren :
→ Wat betekent dit voor mij? Wat heb ik geleerd?, …


Hoofdstuk 2, Kinderen en spiritualiteit :
Kinderspiritualiteit :
Kinderen Stellen vaak moeilijke vragen tijdens godsdienstles

Natuurlijk vermogen om zich te verwonderen Geen mini-volwassene

Leven in het ‘nu’ Aandacht totaliteit, spel, beelden, …

Kinderspiritualiteit Is zoals een kind Want bij elk kind anders

Een basisrecht en behoefte (kinderrechtenverdrag) van kinderen

Naast sociale en intellectuele ontwikkeling hoort spiritualiteit ook bij opvoeding

Groeien als mens

Een vragende houding aannemen :
Luisteren naar kinderen Want kinderen zijn uniek

Kinderen verlangen hiernaar Want vaak te weinig geluisterd naar hen

We gaan te snel in op problemen
Wat moeten kinderen hebben?
→ Het gevoel dat ze vragen mogen stellen

Dus leren we om die vragende en verwonderende houding aan te nemen
→ Extra vragen stellen wanneer ze iets vragen
→ Zo leren we ze beter kennen

3

, Zes criteria van spiritueel werken met kinderen (SPIRIT) :
 Space – Ruimte :
→ Eén beeld zegt meer dan duizend woorden
→ Het doet veel voor de kinderen
→ Er moet aandacht zijn voor het communicatieproces
→ De kijktafel moet sprekend zijn voor de kinderen
 Process – Proces :
→ Niet alles gaat altijd over het hoofd, maar ook over hart en handen
→ We moeten aandacht hebben voor hun talenten en dit is even
belangrijk
→ De kinderen moet je kennen, ze moeten zaken kunnen en ze moeten
zichzelf zijn
→ Vaak wordt er in het onderwijs de nadruk gelegd op het hoofd, niet
nodig

Een toonmoment is dus niet altijd nodig
 Imagination – Beeld :
→ Geloofstaal is beeldend, soms schieten woorden tekort
→ Een beeld, een symbool, … zegt meer dan woorden
→ Bv. Rond de aanslagen moet je werken
 Relationship – Verbondenheid :
→ Sfeer van respect en vertrouwen
→ Verbondenheid moet aanwezig zijn tussen leerlingen en leerkracht
→ Hulpmiddelen: je kan werken met een praatstok, een godsdiensthoek,
…
 Intimacy – Intimiteit :
→ Kinderen kunnen pas zichzelf zijn als ze zich veilig voelen

Afspraken maken, plaats geven en herhaal de afspraken ook
→ Je moet als leerkracht waakzaam zijn, want kinderen kunnen hard zijn
voor elkaar
→ Leerkracht heeft die voorbeeldfunctie (GSM-functie)

Leerkrachten kunnen ook hard zijn tegen leerlingen of andere collega’s
→ Afspraak maken: ‘Wat verteld wordt in de klasgroep, blijft ook in de
klasgroep’.
→ Vaak ga je altijd wel een favoriet hebben in een klas en dit mag
eigenlijk niet
 Trust – Vertrouwen :
→ Je moet geloven in jezelf ook als leerkracht
→ Je moet vertrouwen hebben in elk kind en in de kracht van het Woord

4