H5: Gedwongen tenuitvoerlegging
Inleiding
Bij miskenning of schending van zijn subjectief recht, biedt het materieel recht aan de
titularis vaak een keuze tussen verschillende mogelijkheden tot rechtsherstel
Wanneer bv. de koper van een goed tot de vaststelling komt dat er een verborgen gebrek is
dat het goed ongeschikt maakt voor gebruik waartoe het bestemd is dus het op het ogenblik
van het kopen bestond en voldoende ernstig is
à art. 1644 oud BW; 2 keuzes van remedies:
1. hij kan aanbieden de zaak terug te geven en de terugbetaling van de volledige prijs
eisen
2. of hij kan ervoor opteren om de zaak te behouden en vorderen dat een deel van de
prijs wordt terugbetaald
Andere remedies zoals vervanging van de zaak of herstelling zijn NIET mogelijk BEHOUDENS
akkoord tussen partijen
Bij de consumentenkoop beschikt de koper over 4 remedies
- 2 voorkeurrremedies
- 2 subsidiaire remedies
In 1ste instantie:
De consument heeft het recht om van de verkoper het kosteloze herstel of de kosteloze
vervanging van het goed te verlangen
BEHALVE als dat onmogelijk zou zijn (art. 1649 quinquies, §1, tweede lid OUD BW)
2de instantie:
De consument heeft het recht van de verkoper een passende prijsvermindering of
ontbinding van de koopovereenkomst te eisen INDIEN hij geen aanspraak kan maken op
- herstelling
- vervanging
- of als de verkoper niet binnen een redelijk termijn voor het herstel of vervanging
zorgt
MAAR ontbinding NIET mogelijk indien het gebrek van geringe betekenis is (art. 1649
quinquies, §3 OUD BW)
à oplossing: aanvulling van schadevergoeding (art. 1649quinquies, §1 OUD BW)
Die verschillende remedies bepalen ook de actiemogelijkheden van de koper wanneer hij
wegens – stilzitten van de verkoper of diens weigering om vrijwillig het passend rechtsdeel
te verstrekken – zich verplicht ziet de verkoper in rechte aan te spreken
De koper zal ts die verschillende actiemogelijkheden een keuze moeten maken
- een keuze in hoofdorde maken
- een keuze in subsidiaire orde maken
- een keuze in ondergeschikte orde maken
à MAAR de rechter zal enkel de gemaakte keuze(s) kunnen toetsen (omdat wet zegt dat de
rechter het voorwerp van het geding niet mag wijzigen)
, Hetzelfde geldt wanneer de verhuurder ENKEL aanspraak maakt op de betaling van
huurachterstallen. Als de rechter die vordering gegrond acht en ok al zou hij daarbij van
oordeel zijn dat de wanprestatie van de huurder dermate ernstig is dat ze de ontbinding van
de huurovereenkomst wettigt, kan de rechter de huur enkel tot de gevorderde
huurachterstallen veroordelen.
Tevens de ontbinding van de huurovereenkomst uitspreken, zou een verboden
extra-petita – oordeel uitmaken
De rechter zou hiermee niet enkel het beschikkingsbeginsel schenden MAAR OOK zich
schuldig maken aan machtsoverschrijding door uitspraak te doen over iets waarvoor hij geen
rechtsmacht kreeg
è de rechter mag NIET MEER en ook NIET IETS ANDERS toekennen dan wat werd gevorderd
(art. 1138, 2° Ger.W.)
Rechtstreekse of reële executie
uitvoering in natura = rechtstreekse uitvoering = reële executie
= met de rechtsteekse of reële executie van het vonnis wordt de koper (= de schuldeiser)
geplaatst in een situatie waarin hij zich zou bevonden hebben indien de verkoper (= de
schuldenaar; SA) vrijwillig zijn verplichtingen was nagekomen
= je moet datgene doen of leveren waarmee je met de ander partij was overeengekomen
Bv. als je een rode volkswagen hebt gekocht van een garage à dan moet verkoper NIET
afkomen met groene auto – hij moet datgene leveren waartoe hij zich verbonden had
MAAR problemen met medewerking en wanneer het over iets anders gaat dan geld én de
medewerking van de SA vereist is
à reële executie is die vorm van tenuitvoerlegging waarbij de schuldenaar gedwongen
wordt om de prestatie te elveren waartoe hij zich verbonden had en waartoe hij veroordeeld
werd
Reële executie vereist NIET de medewerking van de veroordelde debiteur
= uitvoering in natura vaak problematisch– oplossing?
(a) vervanging SA via art. 1143-1144 OBW (art. 5.85 en 5.235 BW);
Art. 5.84: benadrukt wat contracten betreft het recht op uitvoering in natura
Art 5.85: gaat over de vervanging van de schuldenaar
à schuldeiser heeft het recht om ongedaanmaking te vorderen, de SA vervangen en de
kosten van de vervanging leggen op de SA
“ indien prestatie zich hiertoe leent artikel 535 heeft de schuldeiser het recht zich door de
rechter te laten machtigen om de verbintenis zelf uit te voeren of te laten uitvoeren door 1/3
op kosten van de schuldenaar”
Art. 5.234, tweede lid BW: “Behoudens de gevallen die de wet bepaalt kan een veroordeling
die niet strekt tot betalen van een geldsom niet worden ten uitvoer gelegd indien zij
noodzakelijk gepaard gaat met uitoefening van dwang op de persoon van de schuldenaar of
indien zij in strijd is met de menselijke waardigheid”
à Dus niet vastpakken, niet vastbinden… dat zou in strijd zijn met menselijke waardigheid
Inleiding
Bij miskenning of schending van zijn subjectief recht, biedt het materieel recht aan de
titularis vaak een keuze tussen verschillende mogelijkheden tot rechtsherstel
Wanneer bv. de koper van een goed tot de vaststelling komt dat er een verborgen gebrek is
dat het goed ongeschikt maakt voor gebruik waartoe het bestemd is dus het op het ogenblik
van het kopen bestond en voldoende ernstig is
à art. 1644 oud BW; 2 keuzes van remedies:
1. hij kan aanbieden de zaak terug te geven en de terugbetaling van de volledige prijs
eisen
2. of hij kan ervoor opteren om de zaak te behouden en vorderen dat een deel van de
prijs wordt terugbetaald
Andere remedies zoals vervanging van de zaak of herstelling zijn NIET mogelijk BEHOUDENS
akkoord tussen partijen
Bij de consumentenkoop beschikt de koper over 4 remedies
- 2 voorkeurrremedies
- 2 subsidiaire remedies
In 1ste instantie:
De consument heeft het recht om van de verkoper het kosteloze herstel of de kosteloze
vervanging van het goed te verlangen
BEHALVE als dat onmogelijk zou zijn (art. 1649 quinquies, §1, tweede lid OUD BW)
2de instantie:
De consument heeft het recht van de verkoper een passende prijsvermindering of
ontbinding van de koopovereenkomst te eisen INDIEN hij geen aanspraak kan maken op
- herstelling
- vervanging
- of als de verkoper niet binnen een redelijk termijn voor het herstel of vervanging
zorgt
MAAR ontbinding NIET mogelijk indien het gebrek van geringe betekenis is (art. 1649
quinquies, §3 OUD BW)
à oplossing: aanvulling van schadevergoeding (art. 1649quinquies, §1 OUD BW)
Die verschillende remedies bepalen ook de actiemogelijkheden van de koper wanneer hij
wegens – stilzitten van de verkoper of diens weigering om vrijwillig het passend rechtsdeel
te verstrekken – zich verplicht ziet de verkoper in rechte aan te spreken
De koper zal ts die verschillende actiemogelijkheden een keuze moeten maken
- een keuze in hoofdorde maken
- een keuze in subsidiaire orde maken
- een keuze in ondergeschikte orde maken
à MAAR de rechter zal enkel de gemaakte keuze(s) kunnen toetsen (omdat wet zegt dat de
rechter het voorwerp van het geding niet mag wijzigen)
, Hetzelfde geldt wanneer de verhuurder ENKEL aanspraak maakt op de betaling van
huurachterstallen. Als de rechter die vordering gegrond acht en ok al zou hij daarbij van
oordeel zijn dat de wanprestatie van de huurder dermate ernstig is dat ze de ontbinding van
de huurovereenkomst wettigt, kan de rechter de huur enkel tot de gevorderde
huurachterstallen veroordelen.
Tevens de ontbinding van de huurovereenkomst uitspreken, zou een verboden
extra-petita – oordeel uitmaken
De rechter zou hiermee niet enkel het beschikkingsbeginsel schenden MAAR OOK zich
schuldig maken aan machtsoverschrijding door uitspraak te doen over iets waarvoor hij geen
rechtsmacht kreeg
è de rechter mag NIET MEER en ook NIET IETS ANDERS toekennen dan wat werd gevorderd
(art. 1138, 2° Ger.W.)
Rechtstreekse of reële executie
uitvoering in natura = rechtstreekse uitvoering = reële executie
= met de rechtsteekse of reële executie van het vonnis wordt de koper (= de schuldeiser)
geplaatst in een situatie waarin hij zich zou bevonden hebben indien de verkoper (= de
schuldenaar; SA) vrijwillig zijn verplichtingen was nagekomen
= je moet datgene doen of leveren waarmee je met de ander partij was overeengekomen
Bv. als je een rode volkswagen hebt gekocht van een garage à dan moet verkoper NIET
afkomen met groene auto – hij moet datgene leveren waartoe hij zich verbonden had
MAAR problemen met medewerking en wanneer het over iets anders gaat dan geld én de
medewerking van de SA vereist is
à reële executie is die vorm van tenuitvoerlegging waarbij de schuldenaar gedwongen
wordt om de prestatie te elveren waartoe hij zich verbonden had en waartoe hij veroordeeld
werd
Reële executie vereist NIET de medewerking van de veroordelde debiteur
= uitvoering in natura vaak problematisch– oplossing?
(a) vervanging SA via art. 1143-1144 OBW (art. 5.85 en 5.235 BW);
Art. 5.84: benadrukt wat contracten betreft het recht op uitvoering in natura
Art 5.85: gaat over de vervanging van de schuldenaar
à schuldeiser heeft het recht om ongedaanmaking te vorderen, de SA vervangen en de
kosten van de vervanging leggen op de SA
“ indien prestatie zich hiertoe leent artikel 535 heeft de schuldeiser het recht zich door de
rechter te laten machtigen om de verbintenis zelf uit te voeren of te laten uitvoeren door 1/3
op kosten van de schuldenaar”
Art. 5.234, tweede lid BW: “Behoudens de gevallen die de wet bepaalt kan een veroordeling
die niet strekt tot betalen van een geldsom niet worden ten uitvoer gelegd indien zij
noodzakelijk gepaard gaat met uitoefening van dwang op de persoon van de schuldenaar of
indien zij in strijd is met de menselijke waardigheid”
à Dus niet vastpakken, niet vastbinden… dat zou in strijd zijn met menselijke waardigheid
