Beleid
Foetale bewaking
Inductie
Amniotomie:
- Voorbereiding:
Vroedvrouw: geïnformeerd, verzorgde en gewassen handen
Materiaal:
» Bedpan
» Evt. maatbeker
» Steriele handschoen
» Evt. glijmiddel
» Steriele vliezenbreker
» Evt. recipiënt
» Steriele verbanden
» Materiaal voor beluisteren FHT
Parturiënte: geïnformeerd, lege blaas
- Techniek:
1. Beluisteren en evalueren FHT!!!!!!!!!!
2. Parturiënte op de bedpan plaatsen in gynaecologische houding
3. Reinigen van vulva, evt. ontsmetten
4. Uitvoeren vaginaal onderzoek: POVASI, pathologische situaties
5. Vliezenbreker tussen wijs- en middenvinger brengen met punt naar de handpalm
6. Vliezenbreker opschuiven tot tegen de top van de middenvinger, verder naar de
ontsluitingsring tot tegen de vochtblaas
7. Met niet toucherende hand een draaiende beweging maken met de vliezenbreker en zo de
vliezen aanprikken
8. Vliezenbreker voorzichtig een beetje terugtrekken
9. Indien vliezen gebroken, vliezenbreker verwijderen, toucherende vingers blijven ter
plaatse (POVASI, NS-prolaps), VW geleidelijk laten aflopen, opening verder open scheuren
10. Observatie VW
11. Vingers verwijderen uit de vagina
12. Evaluatie FHT
- Nazorg:
Parturiënte:
- Steriele verbanden, voldoende bedbeschutting
- Gewenste houding
- Informeren over:
» al dan niet opstaan
» het verdere verloop van het baringsproces
» het vruchtwater
- Rapportage: mondeling – schriftelijk
Farmacologische methoden:
− Nauwkeurige observatie van FHT (CTG) en CT (palperen!)
− Starten met lage dosis, opdrijven tot goede CT
− Aandacht voor inloopsnelheid: te snel tetanie (gebruik een infuuspomp)
, − Debiet aanpassen aan reactie van BM
− Debiet aanpassen bij tekens foetale stress
− Debiet aanpassen bij KBV (dikwijls eerst debiet halveren voor KBV)
− Algemene toestand opvolgen: vitale parameters, mictie, vochtbalans, pijnbeleving
− Observaties en handelingen noteren in verloskundig dossier
Overzicht inductie:
1. Uitsluiten van contra-indicaties
2. Evaluatie van de cervix (bishop score)
3. Uitkiezen van inductietechniek
- Bij rijpe cervix:
amniotomie en/of
oxytocine of prostaglandines
- Bij onrijpe cervix: prostaglandines
4. Evaluatie verloop van arbeid
5. Bewaking van foetus en van parturiënte
, Postpartum haemorrhagie
Uterusatonie
− Profylactisch:
• Anemie bestrijden in zwangerschap
• Risicopatiënten kennen en opvolgen (tweede lijn)
» IV-toegangsweg plaatsen en behouden tot 24u na partus
» Actief leiden van derde fase (toedienen uterotonicum – vroegtijdig
afnavelen en gecontroleerde tractie aan navelstreng – drainage van
placenta – uterusmassage)
• Voorkom volle blaas tijdens arbeid en in PP
• Indien nodig optimalisatie van CT tijdens arbeid
• Placenta en vliezen controleren op volledigheid
• Regelmatig BM palperen in PP (om de 15 min in OPP)
• Uterotonica preventief toedienen na partus vanaf expulsie van het kind
(Oxytocine 1 amp IV of IM na elke partus of per os of SL (of rectaal) 3 tot 4
tabletten Cytotec®) ter bevordering van Bminvolutie
» Cytotec® rectaal is minder efficiënt dan oxytocine IV
− Curatief:
• Hulp inroepen – controle vitale parameters (tekens van shock?)
• Massage BM
• IV lijn (18 Gauge) plaatsen indien nog niet aanwezig (vb Plasmalyte®,
Voluven®) - tweede intraveneuze lijn plaatsen bij hevig bloedverlies;
eventueel mbv drukmanchet
• Blaascatheterisatie (2 doelen: betere contractie BM en evalueren van
diurese)
• Borstvoeding bij niet extreem bloedverlies/thuissituatie
• Uterotonica toedienen
» Methylergometrine (Methergin 0,2mg IM/IV) is verlaten
» Oxytocine: 5-10 E bolusinjectie (tot max, 2 amp) (IV/IM), gevolgd
door continu IV-infuus
» Prostaglandine-analogen (Prostin 15M (= Carboprost), Prostin
0,75mg, Nalador , Cytotec )
• Zuurstof toedienen: 10 tot 15 l/min. via masker
• Shock verschijnselen behandelen: vaatvullers (3,5 l tot dat bloed beschikbaar
is), fresh frozen plasma,PC
• IJs op uterus
Indien placenta niet uitgedreven wordt: Handgreep van Crédé – manueel afhalen
placenta – of curettage bij vermoeden van retentie van placentaresten (curettage
nooit na sectio)
Opvullen van cavum uteri: baarmoedertamponade (techniek eerder verlaten)
BM opvullen met opblaasbare ballon (vb Bakri balloon)
» Met 70 tot 500 ml voorverwarmd Nacl 0,9% tot dat ballon uitwendig
gepalpeerd wordt als een goed gecontraheerde uterus en het bloedverlies
ophoudt, dan vaginale wiek om ballon intra-uterien te stutten
» Na 24-48u ballon in fasen leeg laten lopen
Eventueel selectieve embolisatie op dienst Radiologie
Of laparotomie:
» Compressiehechtingen
» Afbinden van arteria uterina
» Hysterectomie (liefst totalis ipv supracervicalis)
o Indien bloeding persisteert na hysterectomie: pelvische packing
Foetale bewaking
Inductie
Amniotomie:
- Voorbereiding:
Vroedvrouw: geïnformeerd, verzorgde en gewassen handen
Materiaal:
» Bedpan
» Evt. maatbeker
» Steriele handschoen
» Evt. glijmiddel
» Steriele vliezenbreker
» Evt. recipiënt
» Steriele verbanden
» Materiaal voor beluisteren FHT
Parturiënte: geïnformeerd, lege blaas
- Techniek:
1. Beluisteren en evalueren FHT!!!!!!!!!!
2. Parturiënte op de bedpan plaatsen in gynaecologische houding
3. Reinigen van vulva, evt. ontsmetten
4. Uitvoeren vaginaal onderzoek: POVASI, pathologische situaties
5. Vliezenbreker tussen wijs- en middenvinger brengen met punt naar de handpalm
6. Vliezenbreker opschuiven tot tegen de top van de middenvinger, verder naar de
ontsluitingsring tot tegen de vochtblaas
7. Met niet toucherende hand een draaiende beweging maken met de vliezenbreker en zo de
vliezen aanprikken
8. Vliezenbreker voorzichtig een beetje terugtrekken
9. Indien vliezen gebroken, vliezenbreker verwijderen, toucherende vingers blijven ter
plaatse (POVASI, NS-prolaps), VW geleidelijk laten aflopen, opening verder open scheuren
10. Observatie VW
11. Vingers verwijderen uit de vagina
12. Evaluatie FHT
- Nazorg:
Parturiënte:
- Steriele verbanden, voldoende bedbeschutting
- Gewenste houding
- Informeren over:
» al dan niet opstaan
» het verdere verloop van het baringsproces
» het vruchtwater
- Rapportage: mondeling – schriftelijk
Farmacologische methoden:
− Nauwkeurige observatie van FHT (CTG) en CT (palperen!)
− Starten met lage dosis, opdrijven tot goede CT
− Aandacht voor inloopsnelheid: te snel tetanie (gebruik een infuuspomp)
, − Debiet aanpassen aan reactie van BM
− Debiet aanpassen bij tekens foetale stress
− Debiet aanpassen bij KBV (dikwijls eerst debiet halveren voor KBV)
− Algemene toestand opvolgen: vitale parameters, mictie, vochtbalans, pijnbeleving
− Observaties en handelingen noteren in verloskundig dossier
Overzicht inductie:
1. Uitsluiten van contra-indicaties
2. Evaluatie van de cervix (bishop score)
3. Uitkiezen van inductietechniek
- Bij rijpe cervix:
amniotomie en/of
oxytocine of prostaglandines
- Bij onrijpe cervix: prostaglandines
4. Evaluatie verloop van arbeid
5. Bewaking van foetus en van parturiënte
, Postpartum haemorrhagie
Uterusatonie
− Profylactisch:
• Anemie bestrijden in zwangerschap
• Risicopatiënten kennen en opvolgen (tweede lijn)
» IV-toegangsweg plaatsen en behouden tot 24u na partus
» Actief leiden van derde fase (toedienen uterotonicum – vroegtijdig
afnavelen en gecontroleerde tractie aan navelstreng – drainage van
placenta – uterusmassage)
• Voorkom volle blaas tijdens arbeid en in PP
• Indien nodig optimalisatie van CT tijdens arbeid
• Placenta en vliezen controleren op volledigheid
• Regelmatig BM palperen in PP (om de 15 min in OPP)
• Uterotonica preventief toedienen na partus vanaf expulsie van het kind
(Oxytocine 1 amp IV of IM na elke partus of per os of SL (of rectaal) 3 tot 4
tabletten Cytotec®) ter bevordering van Bminvolutie
» Cytotec® rectaal is minder efficiënt dan oxytocine IV
− Curatief:
• Hulp inroepen – controle vitale parameters (tekens van shock?)
• Massage BM
• IV lijn (18 Gauge) plaatsen indien nog niet aanwezig (vb Plasmalyte®,
Voluven®) - tweede intraveneuze lijn plaatsen bij hevig bloedverlies;
eventueel mbv drukmanchet
• Blaascatheterisatie (2 doelen: betere contractie BM en evalueren van
diurese)
• Borstvoeding bij niet extreem bloedverlies/thuissituatie
• Uterotonica toedienen
» Methylergometrine (Methergin 0,2mg IM/IV) is verlaten
» Oxytocine: 5-10 E bolusinjectie (tot max, 2 amp) (IV/IM), gevolgd
door continu IV-infuus
» Prostaglandine-analogen (Prostin 15M (= Carboprost), Prostin
0,75mg, Nalador , Cytotec )
• Zuurstof toedienen: 10 tot 15 l/min. via masker
• Shock verschijnselen behandelen: vaatvullers (3,5 l tot dat bloed beschikbaar
is), fresh frozen plasma,PC
• IJs op uterus
Indien placenta niet uitgedreven wordt: Handgreep van Crédé – manueel afhalen
placenta – of curettage bij vermoeden van retentie van placentaresten (curettage
nooit na sectio)
Opvullen van cavum uteri: baarmoedertamponade (techniek eerder verlaten)
BM opvullen met opblaasbare ballon (vb Bakri balloon)
» Met 70 tot 500 ml voorverwarmd Nacl 0,9% tot dat ballon uitwendig
gepalpeerd wordt als een goed gecontraheerde uterus en het bloedverlies
ophoudt, dan vaginale wiek om ballon intra-uterien te stutten
» Na 24-48u ballon in fasen leeg laten lopen
Eventueel selectieve embolisatie op dienst Radiologie
Of laparotomie:
» Compressiehechtingen
» Afbinden van arteria uterina
» Hysterectomie (liefst totalis ipv supracervicalis)
o Indien bloeding persisteert na hysterectomie: pelvische packing
