VENNOOTSCHAPSBELASTING
Inhoudsopgave
Afdeling 1. Voorgeschiedenis – de simulatieleer......................................................................................... 11
Afdeling 2. Artikel 344, §1 WIB................................................................................................................... 11
Afdeling 1. Algemene regel......................................................................................................................... 12
§1. Rechtspersoonlijkheid....................................................................................................................... 12
§2. Fiscaal domicilie................................................................................................................................ 12
I. Definities.......................................................................................................................................... 12
II. Praktische gevolgen en belang van fiscaal domicilie.......................................................................13
III. Bijzonder geval: brievenbusvennootschappen...............................................................................13
§3. Exploitatie van een onderneming of verrichtingen van winstgevende aard......................................13
Afdeling 2. Toepassingen............................................................................................................................ 13
§1. Artikel 180 WIB................................................................................................................................. 13
§2. Artikel 181 WIB................................................................................................................................. 14
§3. Coöperatieve vennootschap erkend als sociale onderneming (art. 8:5 WVV)...................................14
§4. “Commerciële” vzw’s (art. 182 WIB)................................................................................................. 14
§5. VOF of Comm.V. erkend als landbouwonderneming (art. 29, §2, 2° WIB).........................................14
§6. Europese economische samenwerkingsverbanden en VOF’s voorkomend uit vroegere economische
samenwerkingsverbanden (art. 29, §2, 3° en 4° WIB).............................................................................15
§7. Nietige vennootschappen (art. 2:34 en 2:37 WVV)...........................................................................15
§8. Terugwerkende kracht...................................................................................................................... 15
§9. Impact van artikel 344, §1 WIB (de antimisbruikbepaling)................................................................15
I. Simulatie.......................................................................................................................................... 15
II. Algemene antimisbruikbepaling (art. 344, §1 WIB).........................................................................15
Afdeling 1. Algemeen.................................................................................................................................. 16
Afdeling 2. Basisprincipes inzake de omschrijving van de grondslag van de Ven.B. volgens de aard van de
inkomsten................................................................................................................................................... 17
§1. Artikel 183 WIB................................................................................................................................. 17
§2. Rechtspraak – theorie van het vennootschapsvermogen..................................................................17
§3. Fiscale winst van jaarrekeningen....................................................................................................... 17
I. Onderscheid “boekhoudkundige balans” en “fiscale balans”?.........................................................17
II. Bewijskracht van de jaarrekening................................................................................................... 17
A. Tegenstelbaarheid van de jaarrekening aan de belastingplichtige..............................................17
B. Tegenstelbaarheid van de jaarrekening aan de administratie.....................................................18
III. Doorwerking van het boekhoudrecht naar het fiscaal recht..........................................................18
1
, IV. Toepassingen................................................................................................................................. 18
A. Verhoging van het boekhoudkundig resultaat............................................................................18
1. Verworpen uitgaven............................................................................................................... 18
2. Overdreven afschrijvingen...................................................................................................... 18
3. Onderschatting actief/overschatting passief...........................................................................18
4. Voorzieningen......................................................................................................................... 18
B. Vermindering van het boekhoudkundig resultaat.......................................................................19
V. Recente tendensen......................................................................................................................... 19
A. Arrest hof van beroep van Antwerpen van 5 oktober 1999........................................................19
B. Adviezen nrs. 126-17 en 126-18 van de CB (2002)......................................................................19
C. Arrest hof van beroep van Brussel van 29 oktober 2008............................................................19
Afdeling 3. Belastbaar tijdperk.................................................................................................................... 19
§1. Algemeen.......................................................................................................................................... 19
§2. Belastbaar tijdperk (art. 360 WIB en 199-206 KB/WIB).....................................................................19
I. Boekhouding per kalenderjaar......................................................................................................... 19
II. Boekhouding anders dan per kalenderjaar.....................................................................................20
III. Belang............................................................................................................................................ 20
Afdeling 4. De vier categorieën inkomsten: overzicht van de bijzonderheden............................................20
§1. Inkomsten uit onroerende goederen............................................................................................... 20
§2. Inkomsten uit roerende goederen.................................................................................................... 20
I. Algemene regel................................................................................................................................ 20
II. Bijzondere regels – dividenden....................................................................................................... 21
A. Algemeen principe...................................................................................................................... 21
B. Verkrijging van eigen aandelen en liquidatie-uitkering (infra)....................................................21
C. Problematiek van beleggingen vanuit een vennootschap...........................................................21
§3. Beroepsinkomsten............................................................................................................................ 22
I. Algemene regel................................................................................................................................ 22
II. Meerwaarden................................................................................................................................. 22
A. Algemene regel (art. 190, eerste lid WIB)...................................................................................22
B. Voorwaarde van onaantastbaarheid (art. 190, tweede lid WIB).................................................22
C. Meerwaarden op aandelen (art. 192 WIB)..................................................................................23
1. Begrip..................................................................................................................................... 23
2. Omvang (art. 43 WIB)............................................................................................................. 24
D. Meerwaarden op aandelenruil in het kader van een fusie.........................................................24
E. De vrijstelling meerwaarden op aandelen van artikel 192 WIB en de vrijgestelde aandelenruil. 24
§4. Diverse inkomsten............................................................................................................................ 25
2
,Afdeling 5. Beroepskosten.......................................................................................................................... 25
§1. Algemeen.......................................................................................................................................... 25
I. Beroepskarakter van de kosten van een vennootschap...................................................................25
II. Evolutie in de cassatierechtspraak.................................................................................................. 25
III. Verhouding artikelen 49 en 26 WIB............................................................................................... 26
§2. Bijzondere regels............................................................................................................................... 26
I. Interesten........................................................................................................................................ 26
A. Algemeen................................................................................................................................... 26
B. Interesten met bovenmatig karakter (art. 55-56 WIB)................................................................26
C. Interesten van voorschotten verleend door natuurlijke personen-aandeelhouders of
bestuurders (art. 18, eerste lid, 4° WIB).......................................................................................... 27
D. Betalingen aan belastingparadijzen (art. 198, §1, 10° WIB)........................................................27
E. De “thin-cap”-regeling (art. 198, §1, 11° WIB)............................................................................27
F. Aftrekbeperking van het financieringskostensurplus (art. 198/1 WIB)........................................28
1. Toepassingsgebied.................................................................................................................. 28
2. De definitie van het financieringskostensurplus.....................................................................28
3. Vaststelling van het grensbedrag voor aftrekbaarheid............................................................29
4. Overdraagbaarheid in de tijd.................................................................................................. 29
5. Bijzondere regeling voor groepen van vennootschappen.......................................................29
6. Fiscaaltechnische uitwerking.................................................................................................. 29
II. De bezoldigingen voor personeel en de ermee verband houdende kosten, alsmede bezoldigingen
en sociale lasten van bedrijfsleiders................................................................................................... 30
A. Algemeen................................................................................................................................... 30
B. Stortingen en bijdragen voor aanvullende verzekering...............................................................30
C. Kosten eigen aan de werkgever.................................................................................................. 30
D. Sociale voordelen....................................................................................................................... 30
E. Kosten in het kader van participatieplan voor de werknemer overeenkomstig de wet van 22 mei
2001............................................................................................................................................... 31
III. Diverse kosten waarvan de fiscale aftrekbaarheid (deels) wordt verworpen.................................31
IV. Bijzondere regels inzake afschrijvingen.........................................................................................31
V. Vooruitbetaalde kosten.................................................................................................................. 31
VI. Belastingen.................................................................................................................................... 31
VII. Kosten van artikelen 57-219 WIB.................................................................................................. 31
VIII. Kosten voor vervoer.................................................................................................................... 32
IX. Boeten........................................................................................................................................... 32
X. Waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen..............................................................32
Afdeling 6. Aan de winst toe te voegen bestanddelen................................................................................33
3
, §1. Winsttoevoegingen in het kader van de antihybride mismatchbepalingen.......................................33
§2. Correctie transferprijzen................................................................................................................... 33
§3. Niet definitieve branchverliezen....................................................................................................... 33
§4. Overdrachten naar vrijgestelde buitenlandse branches....................................................................33
§5. Het Belgische CFC-regime................................................................................................................. 33
Afdeling 7. De antihybride mismatchbepalingen......................................................................................... 34
§1. Inleiding............................................................................................................................................ 34
§2. Definities (art. 2 WIB)........................................................................................................................ 34
§3. De niet-aftrekbaarheid als correctie (art. 198, §1, 10°/1 tot 10°/4 WIB)...........................................35
§4. De toevoeging aan de belastbare basis als correctie (art. 185, §2/1 WIB).........................................35
§5. Niet-verrekenbaarheid FBB in geval van hybride overdracht (art. 292, derde lid WIB).....................35
Afdeling 8. Van de winst aftrekbare bestanddelen...................................................................................... 36
§1. Het stelsel van de definitief belaste inkomsten.................................................................................36
I. Algemeen......................................................................................................................................... 36
II. Overzicht/voorwaarden voor aftrek................................................................................................ 36
A. Eerste voorwaarde: dividenden.................................................................................................. 36
B. Tweede voorwaarde: de kwantitatieve voorwaarde (art. 202, §2 WIB)......................................36
C. Derde voorwaarde: de kwalitatieve voorwaarde (art. 203 WIB).................................................37
III. Nadere uitwerking van het DBI-regime.......................................................................................... 39
IV. Beperkingen.................................................................................................................................. 40
A. Geen beperking (meer) tot de winst van het boekjaar (art. 205, §3 WIB)...................................40
B. Geen DBI-aftrek op vrijgestelde inkomsten en bepaalde niet-aftrekbare uitgaven (art. 205, §2
WIB)................................................................................................................................................ 40
C. Niet ten laste van ontvangen abnormale of goedgunstige voordelen (art. 79 juncto 207, lid 7
WIB)................................................................................................................................................ 40
V. Recente issues wat de DBI-aftrek betreft........................................................................................ 40
A. De issue ten gevolge van de volgorde van de verrichtingen.......................................................40
B. De issue met betrekking tot het lot van de overgedragen DBI-excedenten in de “korf”.............40
C. De issue in verband met het verbod om DBI af te trekken van een groepsbijdrage....................41
D. De lege ferenda.......................................................................................................................... 41
§2. De bijzondere aftrek voor innovatie-inkomsten (art. 205/1-4 WIB)..................................................41
§3. Het stelsel van de aftrek voor risicokapitaal...................................................................................... 41
I. Algemeen......................................................................................................................................... 41
II. Toepassingsgebied.......................................................................................................................... 42
III. Bedrag risicokapitaal...................................................................................................................... 42
A. Begrip “eigen vermogen”........................................................................................................... 42
4
Inhoudsopgave
Afdeling 1. Voorgeschiedenis – de simulatieleer......................................................................................... 11
Afdeling 2. Artikel 344, §1 WIB................................................................................................................... 11
Afdeling 1. Algemene regel......................................................................................................................... 12
§1. Rechtspersoonlijkheid....................................................................................................................... 12
§2. Fiscaal domicilie................................................................................................................................ 12
I. Definities.......................................................................................................................................... 12
II. Praktische gevolgen en belang van fiscaal domicilie.......................................................................13
III. Bijzonder geval: brievenbusvennootschappen...............................................................................13
§3. Exploitatie van een onderneming of verrichtingen van winstgevende aard......................................13
Afdeling 2. Toepassingen............................................................................................................................ 13
§1. Artikel 180 WIB................................................................................................................................. 13
§2. Artikel 181 WIB................................................................................................................................. 14
§3. Coöperatieve vennootschap erkend als sociale onderneming (art. 8:5 WVV)...................................14
§4. “Commerciële” vzw’s (art. 182 WIB)................................................................................................. 14
§5. VOF of Comm.V. erkend als landbouwonderneming (art. 29, §2, 2° WIB).........................................14
§6. Europese economische samenwerkingsverbanden en VOF’s voorkomend uit vroegere economische
samenwerkingsverbanden (art. 29, §2, 3° en 4° WIB).............................................................................15
§7. Nietige vennootschappen (art. 2:34 en 2:37 WVV)...........................................................................15
§8. Terugwerkende kracht...................................................................................................................... 15
§9. Impact van artikel 344, §1 WIB (de antimisbruikbepaling)................................................................15
I. Simulatie.......................................................................................................................................... 15
II. Algemene antimisbruikbepaling (art. 344, §1 WIB).........................................................................15
Afdeling 1. Algemeen.................................................................................................................................. 16
Afdeling 2. Basisprincipes inzake de omschrijving van de grondslag van de Ven.B. volgens de aard van de
inkomsten................................................................................................................................................... 17
§1. Artikel 183 WIB................................................................................................................................. 17
§2. Rechtspraak – theorie van het vennootschapsvermogen..................................................................17
§3. Fiscale winst van jaarrekeningen....................................................................................................... 17
I. Onderscheid “boekhoudkundige balans” en “fiscale balans”?.........................................................17
II. Bewijskracht van de jaarrekening................................................................................................... 17
A. Tegenstelbaarheid van de jaarrekening aan de belastingplichtige..............................................17
B. Tegenstelbaarheid van de jaarrekening aan de administratie.....................................................18
III. Doorwerking van het boekhoudrecht naar het fiscaal recht..........................................................18
1
, IV. Toepassingen................................................................................................................................. 18
A. Verhoging van het boekhoudkundig resultaat............................................................................18
1. Verworpen uitgaven............................................................................................................... 18
2. Overdreven afschrijvingen...................................................................................................... 18
3. Onderschatting actief/overschatting passief...........................................................................18
4. Voorzieningen......................................................................................................................... 18
B. Vermindering van het boekhoudkundig resultaat.......................................................................19
V. Recente tendensen......................................................................................................................... 19
A. Arrest hof van beroep van Antwerpen van 5 oktober 1999........................................................19
B. Adviezen nrs. 126-17 en 126-18 van de CB (2002)......................................................................19
C. Arrest hof van beroep van Brussel van 29 oktober 2008............................................................19
Afdeling 3. Belastbaar tijdperk.................................................................................................................... 19
§1. Algemeen.......................................................................................................................................... 19
§2. Belastbaar tijdperk (art. 360 WIB en 199-206 KB/WIB).....................................................................19
I. Boekhouding per kalenderjaar......................................................................................................... 19
II. Boekhouding anders dan per kalenderjaar.....................................................................................20
III. Belang............................................................................................................................................ 20
Afdeling 4. De vier categorieën inkomsten: overzicht van de bijzonderheden............................................20
§1. Inkomsten uit onroerende goederen............................................................................................... 20
§2. Inkomsten uit roerende goederen.................................................................................................... 20
I. Algemene regel................................................................................................................................ 20
II. Bijzondere regels – dividenden....................................................................................................... 21
A. Algemeen principe...................................................................................................................... 21
B. Verkrijging van eigen aandelen en liquidatie-uitkering (infra)....................................................21
C. Problematiek van beleggingen vanuit een vennootschap...........................................................21
§3. Beroepsinkomsten............................................................................................................................ 22
I. Algemene regel................................................................................................................................ 22
II. Meerwaarden................................................................................................................................. 22
A. Algemene regel (art. 190, eerste lid WIB)...................................................................................22
B. Voorwaarde van onaantastbaarheid (art. 190, tweede lid WIB).................................................22
C. Meerwaarden op aandelen (art. 192 WIB)..................................................................................23
1. Begrip..................................................................................................................................... 23
2. Omvang (art. 43 WIB)............................................................................................................. 24
D. Meerwaarden op aandelenruil in het kader van een fusie.........................................................24
E. De vrijstelling meerwaarden op aandelen van artikel 192 WIB en de vrijgestelde aandelenruil. 24
§4. Diverse inkomsten............................................................................................................................ 25
2
,Afdeling 5. Beroepskosten.......................................................................................................................... 25
§1. Algemeen.......................................................................................................................................... 25
I. Beroepskarakter van de kosten van een vennootschap...................................................................25
II. Evolutie in de cassatierechtspraak.................................................................................................. 25
III. Verhouding artikelen 49 en 26 WIB............................................................................................... 26
§2. Bijzondere regels............................................................................................................................... 26
I. Interesten........................................................................................................................................ 26
A. Algemeen................................................................................................................................... 26
B. Interesten met bovenmatig karakter (art. 55-56 WIB)................................................................26
C. Interesten van voorschotten verleend door natuurlijke personen-aandeelhouders of
bestuurders (art. 18, eerste lid, 4° WIB).......................................................................................... 27
D. Betalingen aan belastingparadijzen (art. 198, §1, 10° WIB)........................................................27
E. De “thin-cap”-regeling (art. 198, §1, 11° WIB)............................................................................27
F. Aftrekbeperking van het financieringskostensurplus (art. 198/1 WIB)........................................28
1. Toepassingsgebied.................................................................................................................. 28
2. De definitie van het financieringskostensurplus.....................................................................28
3. Vaststelling van het grensbedrag voor aftrekbaarheid............................................................29
4. Overdraagbaarheid in de tijd.................................................................................................. 29
5. Bijzondere regeling voor groepen van vennootschappen.......................................................29
6. Fiscaaltechnische uitwerking.................................................................................................. 29
II. De bezoldigingen voor personeel en de ermee verband houdende kosten, alsmede bezoldigingen
en sociale lasten van bedrijfsleiders................................................................................................... 30
A. Algemeen................................................................................................................................... 30
B. Stortingen en bijdragen voor aanvullende verzekering...............................................................30
C. Kosten eigen aan de werkgever.................................................................................................. 30
D. Sociale voordelen....................................................................................................................... 30
E. Kosten in het kader van participatieplan voor de werknemer overeenkomstig de wet van 22 mei
2001............................................................................................................................................... 31
III. Diverse kosten waarvan de fiscale aftrekbaarheid (deels) wordt verworpen.................................31
IV. Bijzondere regels inzake afschrijvingen.........................................................................................31
V. Vooruitbetaalde kosten.................................................................................................................. 31
VI. Belastingen.................................................................................................................................... 31
VII. Kosten van artikelen 57-219 WIB.................................................................................................. 31
VIII. Kosten voor vervoer.................................................................................................................... 32
IX. Boeten........................................................................................................................................... 32
X. Waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen..............................................................32
Afdeling 6. Aan de winst toe te voegen bestanddelen................................................................................33
3
, §1. Winsttoevoegingen in het kader van de antihybride mismatchbepalingen.......................................33
§2. Correctie transferprijzen................................................................................................................... 33
§3. Niet definitieve branchverliezen....................................................................................................... 33
§4. Overdrachten naar vrijgestelde buitenlandse branches....................................................................33
§5. Het Belgische CFC-regime................................................................................................................. 33
Afdeling 7. De antihybride mismatchbepalingen......................................................................................... 34
§1. Inleiding............................................................................................................................................ 34
§2. Definities (art. 2 WIB)........................................................................................................................ 34
§3. De niet-aftrekbaarheid als correctie (art. 198, §1, 10°/1 tot 10°/4 WIB)...........................................35
§4. De toevoeging aan de belastbare basis als correctie (art. 185, §2/1 WIB).........................................35
§5. Niet-verrekenbaarheid FBB in geval van hybride overdracht (art. 292, derde lid WIB).....................35
Afdeling 8. Van de winst aftrekbare bestanddelen...................................................................................... 36
§1. Het stelsel van de definitief belaste inkomsten.................................................................................36
I. Algemeen......................................................................................................................................... 36
II. Overzicht/voorwaarden voor aftrek................................................................................................ 36
A. Eerste voorwaarde: dividenden.................................................................................................. 36
B. Tweede voorwaarde: de kwantitatieve voorwaarde (art. 202, §2 WIB)......................................36
C. Derde voorwaarde: de kwalitatieve voorwaarde (art. 203 WIB).................................................37
III. Nadere uitwerking van het DBI-regime.......................................................................................... 39
IV. Beperkingen.................................................................................................................................. 40
A. Geen beperking (meer) tot de winst van het boekjaar (art. 205, §3 WIB)...................................40
B. Geen DBI-aftrek op vrijgestelde inkomsten en bepaalde niet-aftrekbare uitgaven (art. 205, §2
WIB)................................................................................................................................................ 40
C. Niet ten laste van ontvangen abnormale of goedgunstige voordelen (art. 79 juncto 207, lid 7
WIB)................................................................................................................................................ 40
V. Recente issues wat de DBI-aftrek betreft........................................................................................ 40
A. De issue ten gevolge van de volgorde van de verrichtingen.......................................................40
B. De issue met betrekking tot het lot van de overgedragen DBI-excedenten in de “korf”.............40
C. De issue in verband met het verbod om DBI af te trekken van een groepsbijdrage....................41
D. De lege ferenda.......................................................................................................................... 41
§2. De bijzondere aftrek voor innovatie-inkomsten (art. 205/1-4 WIB)..................................................41
§3. Het stelsel van de aftrek voor risicokapitaal...................................................................................... 41
I. Algemeen......................................................................................................................................... 41
II. Toepassingsgebied.......................................................................................................................... 42
III. Bedrag risicokapitaal...................................................................................................................... 42
A. Begrip “eigen vermogen”........................................................................................................... 42
4
