8.1 Besturing van organisaties
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de besturing van organisaties. Hieronder
wordt verstaan het leiden van een organisatie naar gestelde doelen. Deze doelen
worden bereikt door middel van bedrijfsprocessen. Onder een bedrijfsproces
wordt een geordende bundeling van menselijke activiteiten.
Bedrijfsprocessen:
- Inkoopprocessen
- Productieprocessen
- Administratieve processen
- Marketingprocessen
De bedrijfsprocessen zullen in de hand moeten worden gehouden, dit heet
procesbeheersing.
Procesbeheersing: het doelgericht laten verlopen van bedrijfsprocessen door
middel van planning, coordinatie en bijsturing.
8.2 Bedrijfsprocessen
Bij het transformeren van productiefactoren gaat het om een in- en uitvoer. De
invoer bestaat uit de volgende productiefacotren:
- Arbeid: mensen;
- Natuur: grond- en hulpstoffen; energie, halffabrikaten;
- Kapitaal: geld, productiemiddelen zoals machines;
- Informatie: over concurrenten, maatschappelijke informatie;
Na het transformeren van de invoer resulteren producten of diensten (de
uitvoer). Organisaties worden niet alleen beoordeeld op goederen en diensten
maar ook op de kwaliteit van de overige uitvoer. Hierbij kan worden gedacht aan.
- Arbeid: uittredende mensen (ontslag, pensionering, WAO);
- Natuur: afval- en uitvalstoffen , vrijgekomen warmte, lawaai, vervuiling;
- Kapitaal: rendement, afgeschreven productiemiddelen;
- Informatie: verantwoording en verslaglegging, public relations, reclame-
uitingen.
8.2.1 Typen bedrijfsprocessen
1
, We onderscheiden drie typen bedrijfsprocessen:
1. Primaire processen:
Onder primaire processen worden alle activiteiten verstaan die rechtstreeks een
bijdrage leveren aan het tot stand komen van het product en/of dienst. Zoals
inkopen, produceren, verkopen en leveren.
2. Secundaire of ondersteunende processen:
Deze omvatten alle activiteiten die worden uitgevoerd om bepaalde
productiefactoren in stand te houden, zoals personeels- en financieel beheer en
beheer van informatiesystemen.
3. Bestuurlijke processen
Deze bestaan uit alle activiteiten die voor een belangrijk deel richting geven aan
de primaire en secundaire processen, en de organisatie richten op de gestelde
organisatiedoelen.
De activiteiten die tot de bestuurlijke taken binnen bestuurlijke processen worden
gerekend zijn de volgende.
a. Strategievorming: dit is het proces waarbij een toekomstbeeld wordt
vastgesteld en een strategie wordt gekozen. Organisaties streven ernaar
producten en/of diensten te leveren die voorzien in een behoefte bij hun
afnemers.
b. Planning: dit is het op zodanige wijzing afstemmen van primaire en
secundaire processen dat de gestelde doelen worden behaald.
c. Structurering: dit is het ontwikkelen van een raamwerk waarbinnen
mensen en middelen in een organisatie worden ingezet.
d. Procesbeheersing: Dit is het doelgericht en doelmatig laten verlopen van
bedrijfsprocessen door middel van plannen, meten, vergelijken en
bijsturen.
Er zijn drie voorwaarden voor het kunnen beheersen van bedrijfsprocessen:
1. Er moet sprake zijn van eenduidige doelstellingen die men wil bereiken
2. De gestelde organisatiedoelen moeten uitvoerbaar zijn.
3. Er moeten mogelijkheden zijn om op een of andere manier het
bedrijfsproces te beinvloeden
Het doelgericht laten verlopen van bedrijfsprocessen kan worden bereikt door
middel van de volgende beheersactiviteiten:
- Plannen: dit betreft het maken van een plan voor het beheersen van de
processen. Dit plan dient gebaseerd te zijn op uitvoeringsnormen en
werkstandaarden.
- Meten en vergelijken: Dit betreft het meten van de voortgang van het
bedrijfsproces en dit vergelijken met de normen en standaarden in het
plan.
2