VAMA 2
HOOFDSTUK 1: GROEPSDYNAMICA TUSSEN PSYCHOLOGIE EN SOCIOLOGIE
Groepsdynamica is zowel moeilijk als makkelijk want veel is herkenbaar in theorie, toepassing in praktijk is moeilijk.
GRONDSLAGEN VAN DE GROEPSDYNAMICA
o Taak en emotie in elke groep: Interpretatie van wat je ziet en in elke groep zijn beide aanwezig.
o Extern en intern systeem:
Extern: alle acties die erop gericht zijn om uw opdracht uit te voeren, om in de groep te kunnen
functioneren.
Intern:
DE INTERACTIETHEORIE (BALES, HOMANS)
De groep is een systeem van met elkaar in interactie verkerende individuen.
Interactiehypothese/ Sociaal-contact-hypothese: als groepsleden samen komen met elkaar gaan ze in eerste instantie
communiceren in een extern systeem. Hoe langer je samenwerkt met elkaar, hoe meer je genegenheid tegen over elkaar gaat
voelen en dat leidt meer tot communiceren in het intern systeem.
Observatieschema van Bales: Taak- (puur informeren + Ik geef info - Ik vraag info)en socio-emotioneel gebied
o Sociaal-emotioneel gebied: positieve reacties
o Taakgebied: pogingen tot antwoord
o Taakgebied: vragen
o Sociaal-emotioneel gebied: negatieve reacties
Geleid tot BOB-model: Beeldvorming Oordeel Besluit nemen
SYSTEEMTHEORIE
Een groep is meer dan de som van haar individuen. Het is een sociaal systeem: een omlijnde grootheid waarbij de onderdelen in
voortdurende onderlinge wisselwerking verkeren en die onderling afhankelijk zijn. Verandering in één onderdeel brengt een
verandering in het totale systeem teweeg. De groep maakt op zijn beurt deel uit van een meeromvattend systeem, waarmee het
altijd in wisselwerking verkeert. Streeft naar een constante rust/evenwicht, een homeostase.
Hoe ontstaat-verandert-herstelt een evenwicht?
SOCIOMETRISCHE BENADERING
Richt zich op sociale aspecten, emotionele kanten van interpersoonlijke relaties. In welke mate komt iemand overeen met een
ander.
Resultaat vragen: sociogram
BENADERINGEN UIT DE ALGEMENE PSYCHOLOGIE
Cognitieve theorie (visie):
o Sociale vergelijkingstheorie (Festinger): mening aftoetsen bij andere, iedereen heeft er een en wil die verkondigen.
We zoeken andere op met dezelfde mening, want zo denken we dat onze mening wel oke is. Zo ontstaat er een
groepsvorming.
o Cognitief conflict en conformiteit (Ash): mensen in een groep ondervinden veel groepsdruk en gaan zich zo
conformeren
,DE VELDTHEORIE (LEWIN)
Gedrag vindt plaats in een veld van elkaar beïnvloedende krachten. Veel gelijkenissen met de systeemtheorie. Ruimer dan alleen
communicatie ook kijken naar gedrag, constante beweging.
Dynamisch spanningsveld: evenwicht en verandering:
o Veranderingsbevorderende en –remmende krachten
o Dynamische interdependentie
o Quasi-stationair evenwicht
DE PSYCHOANALYTISCHE BENADERING
Terminologie:
o Verdringing
o Identificatie
o Regressie
o Afweermechanismen
o Projectie
2 niveaus van functioneren:
o Manifest: zichtbaar gedrag
o Latent: onderhuids gedrag
GROEP EN SOORTEN GROEPEN
Geen eenduidige definitie.
Een verzameling van individuen die in een bepaalde context meer interactie met elkaar hebben dan met anderen daarbuiten
context, interactie (Sprott)
2 of meer personen, met elkaar in interactie, waarbij elke persoon van invloed is op en beïnvloed wordt door elke andere
persoon in de groep. (Homans)
Kleine groep: minder dan 20 personen (onderzoek: meestal <5p)
GROEPSASPECTEN
Geven de groep vorm
o Motivatie
o Doelstelling
o Structuur
o Interdependentie
o Interactie
KENMERKEN
Volgens ‘Hare’ moet er in eerste instantie sprake zijn van interactie om van een groep te spreken.
Daarna worden 4 andere kenmerken zichtbaar:
1. Leden delen motieven of doelen
2. Leden ontwikkelen normen & grenzen
3. Er ontstaan ‘rollen’. Groep onderscheidt zich van andere groepen
4. Er ontstaat een netwerk van interpersoonlijke attracties
, HOOFDSTUK 2: DEFINITIE VAN DE GROEP EN SOORTEN GROEPEN
GROEPSTYPEN
Primair
o Persoonlijk, intiem, spontaan, ...
o Over romantisering
o Groepslid kan bijna niet vervangen worden, niet altijd wederzijds en kan ook ophouden. Gezin, vrienden
o Belangrijk WIE je bent
Secundair
Koel, onpersoonlijk, rationeel, formeel
o Door status bepaalde relatie
o Belangrijker WAT je bent, dan WIE je bent
o Team op het werk
Psycho
o Psychologische participatie
o Voelen zich betrokken en nemen ook deel
o Affectieve relaties overheersen die eerder persoonlijk van aard zijn
o Sluit goed aan bij de primaire groep
Socio
o Geen echte participatie
o Enkel in naam lid van de groep, je staat op de lijst
Informeel
o Doel en rollen zijn impliciet
o Autonoom en vrij van organisatorische beperkingen
Formeel
o Werk- en taakgroepen
o Groepsstructuur ingebed in groter geheel
o Niet autonoom
o Veel onvrijwillige factoren spelen rol in lidmaatschap
Lidmaatschap
o Vergelijken met de socio groep
o Geen psychologische participatie
Referentie
o Psychologische participatie
o Vergelijkingsfunctie
o Positief: willen toe behoren en gedrag stellen die de groep typeert
o Negatief: die kenmerken vermijden en niet willen geassocieerd worden
Ingroup
o Maken we deel van uit
HOOFDSTUK 1: GROEPSDYNAMICA TUSSEN PSYCHOLOGIE EN SOCIOLOGIE
Groepsdynamica is zowel moeilijk als makkelijk want veel is herkenbaar in theorie, toepassing in praktijk is moeilijk.
GRONDSLAGEN VAN DE GROEPSDYNAMICA
o Taak en emotie in elke groep: Interpretatie van wat je ziet en in elke groep zijn beide aanwezig.
o Extern en intern systeem:
Extern: alle acties die erop gericht zijn om uw opdracht uit te voeren, om in de groep te kunnen
functioneren.
Intern:
DE INTERACTIETHEORIE (BALES, HOMANS)
De groep is een systeem van met elkaar in interactie verkerende individuen.
Interactiehypothese/ Sociaal-contact-hypothese: als groepsleden samen komen met elkaar gaan ze in eerste instantie
communiceren in een extern systeem. Hoe langer je samenwerkt met elkaar, hoe meer je genegenheid tegen over elkaar gaat
voelen en dat leidt meer tot communiceren in het intern systeem.
Observatieschema van Bales: Taak- (puur informeren + Ik geef info - Ik vraag info)en socio-emotioneel gebied
o Sociaal-emotioneel gebied: positieve reacties
o Taakgebied: pogingen tot antwoord
o Taakgebied: vragen
o Sociaal-emotioneel gebied: negatieve reacties
Geleid tot BOB-model: Beeldvorming Oordeel Besluit nemen
SYSTEEMTHEORIE
Een groep is meer dan de som van haar individuen. Het is een sociaal systeem: een omlijnde grootheid waarbij de onderdelen in
voortdurende onderlinge wisselwerking verkeren en die onderling afhankelijk zijn. Verandering in één onderdeel brengt een
verandering in het totale systeem teweeg. De groep maakt op zijn beurt deel uit van een meeromvattend systeem, waarmee het
altijd in wisselwerking verkeert. Streeft naar een constante rust/evenwicht, een homeostase.
Hoe ontstaat-verandert-herstelt een evenwicht?
SOCIOMETRISCHE BENADERING
Richt zich op sociale aspecten, emotionele kanten van interpersoonlijke relaties. In welke mate komt iemand overeen met een
ander.
Resultaat vragen: sociogram
BENADERINGEN UIT DE ALGEMENE PSYCHOLOGIE
Cognitieve theorie (visie):
o Sociale vergelijkingstheorie (Festinger): mening aftoetsen bij andere, iedereen heeft er een en wil die verkondigen.
We zoeken andere op met dezelfde mening, want zo denken we dat onze mening wel oke is. Zo ontstaat er een
groepsvorming.
o Cognitief conflict en conformiteit (Ash): mensen in een groep ondervinden veel groepsdruk en gaan zich zo
conformeren
,DE VELDTHEORIE (LEWIN)
Gedrag vindt plaats in een veld van elkaar beïnvloedende krachten. Veel gelijkenissen met de systeemtheorie. Ruimer dan alleen
communicatie ook kijken naar gedrag, constante beweging.
Dynamisch spanningsveld: evenwicht en verandering:
o Veranderingsbevorderende en –remmende krachten
o Dynamische interdependentie
o Quasi-stationair evenwicht
DE PSYCHOANALYTISCHE BENADERING
Terminologie:
o Verdringing
o Identificatie
o Regressie
o Afweermechanismen
o Projectie
2 niveaus van functioneren:
o Manifest: zichtbaar gedrag
o Latent: onderhuids gedrag
GROEP EN SOORTEN GROEPEN
Geen eenduidige definitie.
Een verzameling van individuen die in een bepaalde context meer interactie met elkaar hebben dan met anderen daarbuiten
context, interactie (Sprott)
2 of meer personen, met elkaar in interactie, waarbij elke persoon van invloed is op en beïnvloed wordt door elke andere
persoon in de groep. (Homans)
Kleine groep: minder dan 20 personen (onderzoek: meestal <5p)
GROEPSASPECTEN
Geven de groep vorm
o Motivatie
o Doelstelling
o Structuur
o Interdependentie
o Interactie
KENMERKEN
Volgens ‘Hare’ moet er in eerste instantie sprake zijn van interactie om van een groep te spreken.
Daarna worden 4 andere kenmerken zichtbaar:
1. Leden delen motieven of doelen
2. Leden ontwikkelen normen & grenzen
3. Er ontstaan ‘rollen’. Groep onderscheidt zich van andere groepen
4. Er ontstaat een netwerk van interpersoonlijke attracties
, HOOFDSTUK 2: DEFINITIE VAN DE GROEP EN SOORTEN GROEPEN
GROEPSTYPEN
Primair
o Persoonlijk, intiem, spontaan, ...
o Over romantisering
o Groepslid kan bijna niet vervangen worden, niet altijd wederzijds en kan ook ophouden. Gezin, vrienden
o Belangrijk WIE je bent
Secundair
Koel, onpersoonlijk, rationeel, formeel
o Door status bepaalde relatie
o Belangrijker WAT je bent, dan WIE je bent
o Team op het werk
Psycho
o Psychologische participatie
o Voelen zich betrokken en nemen ook deel
o Affectieve relaties overheersen die eerder persoonlijk van aard zijn
o Sluit goed aan bij de primaire groep
Socio
o Geen echte participatie
o Enkel in naam lid van de groep, je staat op de lijst
Informeel
o Doel en rollen zijn impliciet
o Autonoom en vrij van organisatorische beperkingen
Formeel
o Werk- en taakgroepen
o Groepsstructuur ingebed in groter geheel
o Niet autonoom
o Veel onvrijwillige factoren spelen rol in lidmaatschap
Lidmaatschap
o Vergelijken met de socio groep
o Geen psychologische participatie
Referentie
o Psychologische participatie
o Vergelijkingsfunctie
o Positief: willen toe behoren en gedrag stellen die de groep typeert
o Negatief: die kenmerken vermijden en niet willen geassocieerd worden
Ingroup
o Maken we deel van uit
