SOCIAAL WERK
INHOUDSOPGAVE
VERKENNING SW WERKVELD................................................................................................................................................... 3
OPFRIS 0de TOT 4DE LIJN.....................................................................................................................................................................3
SOCIALE KAART................................................................................................................................................................................4
BEROEPSETHIEK....................................................................................................................................................................... 5
HOUVAST: HET BELANG VAN BEROEPSETHIEK................................................................................................................................6
SOCIAAL WERK IS EEN ETHISCH – REFLECTIEF BEROEP...................................................................................................................7
SOCIAAL WERK OP DE BRUG TUSSEN MENS EN SAMENLEVING.....................................................................................................9
HISTORIEK VAN HET SOCIAAL WERK....................................................................................................................................... 11
VAN DE MIDDELEEUWEN TOT DE REVOLUTIONAIRE 19E EEUW...................................................................................................11
KRIJTLIJNEN EVOLUTIE VAN HET VLAAMSE SOCIAAL WERK.....................................................................................................11
MIDDELEEUWEN – 1850................................................................................................................................................................11
SOCIAAL WERK IS VAN ALLE TIJDEN..........................................................................................................................................11
CONCILIE VAN TOURS (567)......................................................................................................................................................11
SINDS VROEGE MIDDELEEUWEN OOG VOOR MENSEN IN PROBLEEMSITUATIES....................................................................12
SOCIAAL WERK IN DE REVOLUTIONAIRE 19E EEUW......................................................................................................................13
SOCIAAL WERK EN REVOLUTIES?..............................................................................................................................................14
FRANSE REVOLUTIE (1789 – 1799)............................................................................................................................................14
INDUSTRIËLE REVOLUTIE (1760 – 1840)....................................................................................................................................14
SOCIALE KWESTIE......................................................................................................................................................................14
MAAR OOK NOG ANDERE STRIJDLUSTIGEN..............................................................................................................................15
MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT VAN HET SOCIAAL WERK........................................................................................................ 19
SOCIAAL WERK IN EEN STEDELIJK EN SUPERDIVERSE CONTEXT...................................................................................................19
STEDELIJK SOCIAAL WERK..............................................................................................................................................................19
STEDEN ALS SPECIFIEKE CONTEXT VOOR SOCIAAL WERK.........................................................................................................19
UITDAGINGEN VOOR STEDELIJK SOCIAAL WERK......................................................................................................................20
KENMERKEN VAN HET STEDELIJK SOCIAAL DECOR...................................................................................................................20
STEDELIJKE ANONIMITEIT.....................................................................................................................................................20
GROTERE CONCENTRATIE VAN SOCIALE PROBLEMEN.........................................................................................................21
SAMENWERKEN IN COMPLEXE NETWERKEN VAN ORGANISATIES......................................................................................21
OMGAAN MET DIVERSITEIT..................................................................................................................................................21
SUPERDIVERSITEIT ALS UITDAGING VOOR HET SOCIAAL WERK....................................................................................................22
SUPERDIVERSITEIT VOOR EEN NIEUWE REALITEIT....................................................................................................................22
KWANTITATIEVE DIMENSIE VAN SUPERDIVERSITEIT...........................................................................................................23
KWALITATIEVE DIMENSIE VAN SUPERDIVERSITEIT..............................................................................................................23
PROCES VAN NORMALISERING.............................................................................................................................................24
KORTOM: SUPERDIVERSITEIT ALS NIEUWE REALITEIT.........................................................................................................24
SUPERDIVERSITEIT EN SOCIAAL WERK......................................................................................................................................24
SUPERDIVERSITEIT ALS ééN VAN DE CENTRALE UITDAGINGEN OP DE SOCIAAL WERK CONFERENTIE ’22.........................25
SOCIAAL SCHADUWWERK..............................................................................................................................................................25
EVENTUELE EXAMENVRAGEN!......................................................................................................................................................26
DE WELVAARTsSTAAT....................................................................................................................................................................27
WAT IS DE WELVAARTSSTAAT?.................................................................................................................................................27
HOE WERKT DE WELVAARTSSTAAT?.........................................................................................................................................30
ENKELE UITDAGINGEN VOOR DE WELVAARTSSTAAT...............................................................................................................32
HUISVESTING:.......................................................................................................................................................................33
ONDERWIJS:..........................................................................................................................................................................34
GEZONDHEID........................................................................................................................................................................35
, BETAALBAARHEID VAN DE SOCIALE ZEKERHEID..................................................................................................................35
FEMINISME.....................................................................................................................................................................................36
IDENTITEIT ALS VERTREKPUNT VAN ONDERDRUKKING............................................................................................................37
FEMINISME: ???....................................................................................................................................................................43
HISTORISCHE SCHETS VAN HET MODERN FEMINISME IN EUROPA BELGIË.........................................................................45
MAATSCHAPPIJKRITIEK EN DE POLITISERENDE OPDRACHT VAN SOCIAAL WERK.....................................................................50
MAATSCHAPPIJKRITIEK..................................................................................................................................................................50
KUNST LEGT BLOOT WAAR HET MISLOOPT..............................................................................................................................50
MAATSCHAPPIJKRITIEK EN SOCIAAL WERK...............................................................................................................................51
VAN MICRO NAAR MACRO: DE PSYCHIATRIE ALS SPIEGEL VAN DE SAMENLEVING.................................................................51
VAN MACRO NAAR MICRO: DE SAMENLEVING EN WELBEVINDEN..........................................................................................53
LEIDT HOOG BRUTO BINNENLANDS PRODUCT TOT BRUTO BINNENLANDS GELUK ?.........................................................53
CORRELATIE INKOMEN, CONSUMPTIE EN GELUK: GESCHIEDENIS......................................................................................55
KRITIEK OP ECONOMISCHE INVULLING VAN WELZIJN.........................................................................................................57
POLITISEREND WERKEN.................................................................................................................................................................57
SPANNINGSVELD TUSSEN CONFORMEREN EN POLITISEREN....................................................................................................58
NORMATIEVE PROFESSIONALITEIT.......................................................................................................................................59
WAT IS HET BELANG VAN SOCIAAL WERK IN BELEIDSVORMING?.......................................................................................59
STRUCTUREEL DENKEN ALS ONDERDEEL VAN DE BEROEPSIDENTITEIT..............................................................................59
EMPOWERMENT................................................................................................................................................................... 60
DEFINITIE........................................................................................................................................................................................60
PARADIGMA...................................................................................................................................................................................61
HISTORIEK......................................................................................................................................................................................61
NADRUK LAG OP…..........................................................................................................................................................................61
BEWUSTWORDING ‘CULTURE OF POVERTY’..................................................................................................................................61
SPEAK UP AND ASK FOR HELP........................................................................................................................................................61
DECOLONISATIE ALS SOCIAAL WERK INSTRUMENT................................................................................................................. 63
FRANTZ FANON..............................................................................................................................................................................63
WAT IS DEKOLONISATIE?...............................................................................................................................................................63
WAT IS KOLONISATIE?....................................................................................................................................................................63
WHITNESS – ACHILLE MBEMBE.....................................................................................................................................................63
EUROCENTRISME – SAMIR AMIN...................................................................................................................................................65
ORIENTALISME...............................................................................................................................................................................65
POLITIEKE KOLONISATIE – DEKOLONISATIE...................................................................................................................................65
BELGISCHE VERHAAL......................................................................................................................................................................65
,VERKENNING SW WERKVELD
DOELEN:
— Een sociaal werker kent een SW-werkveld van alle trajecten om er mee samen te werken
— Een gemotiveerde trajectkeuze maken
OPDRACHTEN:
— Verkennen van sociaal werk in je gemeente
— Gemotiveerde trajectkeuze (ook interview met sociaal werker)
— Is voor SW-lab (beoordeling)
— Goede voorbereiding examen sociaal werk
OPFRIS 0DE TOT 4DE LIJN
0de lijn:
— Door vrijwilligers en in de directe leefomgeving van mensen
— Voorbeeld: AKABE
1ste lijn:
— Formeel georganiseerde diensten
— Door professionals
— Lage drempel, in directe leefomgeving, niet gespecialiseerd
— Alle soorten vragen binnen bevoegdheid
— Voorbeeld: dagopvang
2de lijn:
— Formeel georganiseerde diensten
— Door professionals
— Meer specifieke vragen, lokale koepelorganisaties, hogere drempel, verder weg van de doelgroep
3de lijn:
— Formeel georganiseerde diensten
— Door professionals
— Op afstand, gespecialiseerde vragen, doelgroep met zeer specifieke nood, vaak residentieel,
landelijke koepelorganisaties, kenniscentra
4de lijn:
— Nog meer specialistisch en/of internationaal
, SOCIALE KAART
= databank met verschillende organisaties
— www.desocialekaart.be
Andere vindplaatsen:
— www.desocialekaart.be = MW, SJD, PW
— www.socius.be = SCW
— www.deambrassade.be = SCW-jeugdwerk
— www.erfgoedkaart.be = musea en andere erfgoedinstellingen KuCu
— Website van gemeente of steden
INHOUDSOPGAVE
VERKENNING SW WERKVELD................................................................................................................................................... 3
OPFRIS 0de TOT 4DE LIJN.....................................................................................................................................................................3
SOCIALE KAART................................................................................................................................................................................4
BEROEPSETHIEK....................................................................................................................................................................... 5
HOUVAST: HET BELANG VAN BEROEPSETHIEK................................................................................................................................6
SOCIAAL WERK IS EEN ETHISCH – REFLECTIEF BEROEP...................................................................................................................7
SOCIAAL WERK OP DE BRUG TUSSEN MENS EN SAMENLEVING.....................................................................................................9
HISTORIEK VAN HET SOCIAAL WERK....................................................................................................................................... 11
VAN DE MIDDELEEUWEN TOT DE REVOLUTIONAIRE 19E EEUW...................................................................................................11
KRIJTLIJNEN EVOLUTIE VAN HET VLAAMSE SOCIAAL WERK.....................................................................................................11
MIDDELEEUWEN – 1850................................................................................................................................................................11
SOCIAAL WERK IS VAN ALLE TIJDEN..........................................................................................................................................11
CONCILIE VAN TOURS (567)......................................................................................................................................................11
SINDS VROEGE MIDDELEEUWEN OOG VOOR MENSEN IN PROBLEEMSITUATIES....................................................................12
SOCIAAL WERK IN DE REVOLUTIONAIRE 19E EEUW......................................................................................................................13
SOCIAAL WERK EN REVOLUTIES?..............................................................................................................................................14
FRANSE REVOLUTIE (1789 – 1799)............................................................................................................................................14
INDUSTRIËLE REVOLUTIE (1760 – 1840)....................................................................................................................................14
SOCIALE KWESTIE......................................................................................................................................................................14
MAAR OOK NOG ANDERE STRIJDLUSTIGEN..............................................................................................................................15
MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT VAN HET SOCIAAL WERK........................................................................................................ 19
SOCIAAL WERK IN EEN STEDELIJK EN SUPERDIVERSE CONTEXT...................................................................................................19
STEDELIJK SOCIAAL WERK..............................................................................................................................................................19
STEDEN ALS SPECIFIEKE CONTEXT VOOR SOCIAAL WERK.........................................................................................................19
UITDAGINGEN VOOR STEDELIJK SOCIAAL WERK......................................................................................................................20
KENMERKEN VAN HET STEDELIJK SOCIAAL DECOR...................................................................................................................20
STEDELIJKE ANONIMITEIT.....................................................................................................................................................20
GROTERE CONCENTRATIE VAN SOCIALE PROBLEMEN.........................................................................................................21
SAMENWERKEN IN COMPLEXE NETWERKEN VAN ORGANISATIES......................................................................................21
OMGAAN MET DIVERSITEIT..................................................................................................................................................21
SUPERDIVERSITEIT ALS UITDAGING VOOR HET SOCIAAL WERK....................................................................................................22
SUPERDIVERSITEIT VOOR EEN NIEUWE REALITEIT....................................................................................................................22
KWANTITATIEVE DIMENSIE VAN SUPERDIVERSITEIT...........................................................................................................23
KWALITATIEVE DIMENSIE VAN SUPERDIVERSITEIT..............................................................................................................23
PROCES VAN NORMALISERING.............................................................................................................................................24
KORTOM: SUPERDIVERSITEIT ALS NIEUWE REALITEIT.........................................................................................................24
SUPERDIVERSITEIT EN SOCIAAL WERK......................................................................................................................................24
SUPERDIVERSITEIT ALS ééN VAN DE CENTRALE UITDAGINGEN OP DE SOCIAAL WERK CONFERENTIE ’22.........................25
SOCIAAL SCHADUWWERK..............................................................................................................................................................25
EVENTUELE EXAMENVRAGEN!......................................................................................................................................................26
DE WELVAARTsSTAAT....................................................................................................................................................................27
WAT IS DE WELVAARTSSTAAT?.................................................................................................................................................27
HOE WERKT DE WELVAARTSSTAAT?.........................................................................................................................................30
ENKELE UITDAGINGEN VOOR DE WELVAARTSSTAAT...............................................................................................................32
HUISVESTING:.......................................................................................................................................................................33
ONDERWIJS:..........................................................................................................................................................................34
GEZONDHEID........................................................................................................................................................................35
, BETAALBAARHEID VAN DE SOCIALE ZEKERHEID..................................................................................................................35
FEMINISME.....................................................................................................................................................................................36
IDENTITEIT ALS VERTREKPUNT VAN ONDERDRUKKING............................................................................................................37
FEMINISME: ???....................................................................................................................................................................43
HISTORISCHE SCHETS VAN HET MODERN FEMINISME IN EUROPA BELGIË.........................................................................45
MAATSCHAPPIJKRITIEK EN DE POLITISERENDE OPDRACHT VAN SOCIAAL WERK.....................................................................50
MAATSCHAPPIJKRITIEK..................................................................................................................................................................50
KUNST LEGT BLOOT WAAR HET MISLOOPT..............................................................................................................................50
MAATSCHAPPIJKRITIEK EN SOCIAAL WERK...............................................................................................................................51
VAN MICRO NAAR MACRO: DE PSYCHIATRIE ALS SPIEGEL VAN DE SAMENLEVING.................................................................51
VAN MACRO NAAR MICRO: DE SAMENLEVING EN WELBEVINDEN..........................................................................................53
LEIDT HOOG BRUTO BINNENLANDS PRODUCT TOT BRUTO BINNENLANDS GELUK ?.........................................................53
CORRELATIE INKOMEN, CONSUMPTIE EN GELUK: GESCHIEDENIS......................................................................................55
KRITIEK OP ECONOMISCHE INVULLING VAN WELZIJN.........................................................................................................57
POLITISEREND WERKEN.................................................................................................................................................................57
SPANNINGSVELD TUSSEN CONFORMEREN EN POLITISEREN....................................................................................................58
NORMATIEVE PROFESSIONALITEIT.......................................................................................................................................59
WAT IS HET BELANG VAN SOCIAAL WERK IN BELEIDSVORMING?.......................................................................................59
STRUCTUREEL DENKEN ALS ONDERDEEL VAN DE BEROEPSIDENTITEIT..............................................................................59
EMPOWERMENT................................................................................................................................................................... 60
DEFINITIE........................................................................................................................................................................................60
PARADIGMA...................................................................................................................................................................................61
HISTORIEK......................................................................................................................................................................................61
NADRUK LAG OP…..........................................................................................................................................................................61
BEWUSTWORDING ‘CULTURE OF POVERTY’..................................................................................................................................61
SPEAK UP AND ASK FOR HELP........................................................................................................................................................61
DECOLONISATIE ALS SOCIAAL WERK INSTRUMENT................................................................................................................. 63
FRANTZ FANON..............................................................................................................................................................................63
WAT IS DEKOLONISATIE?...............................................................................................................................................................63
WAT IS KOLONISATIE?....................................................................................................................................................................63
WHITNESS – ACHILLE MBEMBE.....................................................................................................................................................63
EUROCENTRISME – SAMIR AMIN...................................................................................................................................................65
ORIENTALISME...............................................................................................................................................................................65
POLITIEKE KOLONISATIE – DEKOLONISATIE...................................................................................................................................65
BELGISCHE VERHAAL......................................................................................................................................................................65
,VERKENNING SW WERKVELD
DOELEN:
— Een sociaal werker kent een SW-werkveld van alle trajecten om er mee samen te werken
— Een gemotiveerde trajectkeuze maken
OPDRACHTEN:
— Verkennen van sociaal werk in je gemeente
— Gemotiveerde trajectkeuze (ook interview met sociaal werker)
— Is voor SW-lab (beoordeling)
— Goede voorbereiding examen sociaal werk
OPFRIS 0DE TOT 4DE LIJN
0de lijn:
— Door vrijwilligers en in de directe leefomgeving van mensen
— Voorbeeld: AKABE
1ste lijn:
— Formeel georganiseerde diensten
— Door professionals
— Lage drempel, in directe leefomgeving, niet gespecialiseerd
— Alle soorten vragen binnen bevoegdheid
— Voorbeeld: dagopvang
2de lijn:
— Formeel georganiseerde diensten
— Door professionals
— Meer specifieke vragen, lokale koepelorganisaties, hogere drempel, verder weg van de doelgroep
3de lijn:
— Formeel georganiseerde diensten
— Door professionals
— Op afstand, gespecialiseerde vragen, doelgroep met zeer specifieke nood, vaak residentieel,
landelijke koepelorganisaties, kenniscentra
4de lijn:
— Nog meer specialistisch en/of internationaal
, SOCIALE KAART
= databank met verschillende organisaties
— www.desocialekaart.be
Andere vindplaatsen:
— www.desocialekaart.be = MW, SJD, PW
— www.socius.be = SCW
— www.deambrassade.be = SCW-jeugdwerk
— www.erfgoedkaart.be = musea en andere erfgoedinstellingen KuCu
— Website van gemeente of steden
