Les 9: Architectuur in de Nederlanden van
romaans tot neoclassicisme
9. NEOCLASSICISME IN DE OOSTERLIJKSE NEDERLANDEN
- Architectuur moet nageleefd worden volgens de nieuwe eisen
- 18 e eeuw = eeuw van de verlichting
9.1. Toonbeelden van burgerlijke architectuur in de Oostenrijkse Nederlanden
Laurent Benoit DEWEZ
- Verbleef in Italië
- Maakte kennis met Piranesi
o Ruïnes rome
o (winckelman VS piranesi)
- Grote invloed bij ons
1. KASTEEL SENEFFE – 1762;1770 (Laurent Benoit Dewez)
- In opdracht van Julien Depestre
- Het zicht vandaag de dag + het is nu een museum
Het kasteel:
- Rechthoekig bouwvolume
- 2 Galerijen erlangs
o Beelden in deze galerijen
o Deels voor afbakening
- Op de luchtfoto is de grote ruim rondom ook te zien
- Sober, symmetrisch, weinig decoratie (en indien wel, ingewerkt in de architectuur)
- De voorgevel = duidelijk neoclassicistisch
Entablement:
- Dakvolume wordt verborgen door het entablement
( = typisch neoclassicistisch!!)
- Kolossale orde = pilasters lopen over twee verdiepen
- Het kasteel bevat 4 bouwlagen
o Kelder, gelijkvloers, eerste verdiep en dak volume
- 11 traveeën, zeer symmetrisch, beperkte decoratie
o Decoratie beperkt tot kapitelen
- Resalieten rondom ramen
- Sober maar er w bv gespeeld met de vorm van de ramen
, Tuingevel:
- Zelfde opbouw
- Kelderniveau meer zichtbaar
- Neoclassicisme = architectuur die speelt met variaties
- Natuursteen onbeschadigd
- Rondboog bij deurraam => gasten konden via deze deur meteen in de tuin
Grondplan:
- Verdeling van verschillende functies
- Kantoor en voorkamer
o Buffers tussen de twee delen
- Groene lijn
o Waar je binnen komt
o Je kan ook direct naar tuin
- Tegen gevels
o Veel lichtinval
o Cool effect enfilade
▪ Vraagt veel licht
Wandeling door het kasteel:
- Privé ruimtes niet voor iedereen toegankelijk
- Spiegels om ruimte te vergroten (eetkamer)
- Ovaal cabinet = spelen belangrijke rol bij verbinding van de ruimtes
- Dienstentrap en circulatie zit verborgen = personeel kan makkelijk naar alle kamers
- Allerlei fabriekjes op het domein
o Het theatertje
o Oranjerie
o Duiventil en stallingen
= ondergeschikte gebouwen
- Inkomhal = zeer monochroom en sober (houdt andere spectaculaire ruimtes nog geheim)
- Eretrap = uitzonderlijke combinatie van houtsoorten
- Ontvangstkamer = dwingende symmetrie met de valse deuren (ramen = uitzicht tuin)
- Gezelschapskamer = decoratie = overdadig voor neoclass (kamer om te imponeren)
- Harmonie tussen de verschillende gebouwen
2. KASTEEL VAN SCHOONENBERG
- 1781-1785
- Heden => kasteel en koninklijk domein laken
- Architect = Charles de Wailly + Louis Montoyer
o Discussie over wie het nu was
- In opdracht van Hertog Albrecht van Saksenteschen en aartshertogin Maria Christina
o Portret met architecturaal plan en schilderspalet
▪ Ze willen boodschap overbrengen via schilderij
- Laken = dicht bij Brussel
- Reeks van voorontwerpen (ontwikkelingsproces)
o Overleg tussen opdrachtgevers en bouwmeesters
- Dak volume achter balustrade en koepelconstructie (element neoclass)
romaans tot neoclassicisme
9. NEOCLASSICISME IN DE OOSTERLIJKSE NEDERLANDEN
- Architectuur moet nageleefd worden volgens de nieuwe eisen
- 18 e eeuw = eeuw van de verlichting
9.1. Toonbeelden van burgerlijke architectuur in de Oostenrijkse Nederlanden
Laurent Benoit DEWEZ
- Verbleef in Italië
- Maakte kennis met Piranesi
o Ruïnes rome
o (winckelman VS piranesi)
- Grote invloed bij ons
1. KASTEEL SENEFFE – 1762;1770 (Laurent Benoit Dewez)
- In opdracht van Julien Depestre
- Het zicht vandaag de dag + het is nu een museum
Het kasteel:
- Rechthoekig bouwvolume
- 2 Galerijen erlangs
o Beelden in deze galerijen
o Deels voor afbakening
- Op de luchtfoto is de grote ruim rondom ook te zien
- Sober, symmetrisch, weinig decoratie (en indien wel, ingewerkt in de architectuur)
- De voorgevel = duidelijk neoclassicistisch
Entablement:
- Dakvolume wordt verborgen door het entablement
( = typisch neoclassicistisch!!)
- Kolossale orde = pilasters lopen over twee verdiepen
- Het kasteel bevat 4 bouwlagen
o Kelder, gelijkvloers, eerste verdiep en dak volume
- 11 traveeën, zeer symmetrisch, beperkte decoratie
o Decoratie beperkt tot kapitelen
- Resalieten rondom ramen
- Sober maar er w bv gespeeld met de vorm van de ramen
, Tuingevel:
- Zelfde opbouw
- Kelderniveau meer zichtbaar
- Neoclassicisme = architectuur die speelt met variaties
- Natuursteen onbeschadigd
- Rondboog bij deurraam => gasten konden via deze deur meteen in de tuin
Grondplan:
- Verdeling van verschillende functies
- Kantoor en voorkamer
o Buffers tussen de twee delen
- Groene lijn
o Waar je binnen komt
o Je kan ook direct naar tuin
- Tegen gevels
o Veel lichtinval
o Cool effect enfilade
▪ Vraagt veel licht
Wandeling door het kasteel:
- Privé ruimtes niet voor iedereen toegankelijk
- Spiegels om ruimte te vergroten (eetkamer)
- Ovaal cabinet = spelen belangrijke rol bij verbinding van de ruimtes
- Dienstentrap en circulatie zit verborgen = personeel kan makkelijk naar alle kamers
- Allerlei fabriekjes op het domein
o Het theatertje
o Oranjerie
o Duiventil en stallingen
= ondergeschikte gebouwen
- Inkomhal = zeer monochroom en sober (houdt andere spectaculaire ruimtes nog geheim)
- Eretrap = uitzonderlijke combinatie van houtsoorten
- Ontvangstkamer = dwingende symmetrie met de valse deuren (ramen = uitzicht tuin)
- Gezelschapskamer = decoratie = overdadig voor neoclass (kamer om te imponeren)
- Harmonie tussen de verschillende gebouwen
2. KASTEEL VAN SCHOONENBERG
- 1781-1785
- Heden => kasteel en koninklijk domein laken
- Architect = Charles de Wailly + Louis Montoyer
o Discussie over wie het nu was
- In opdracht van Hertog Albrecht van Saksenteschen en aartshertogin Maria Christina
o Portret met architecturaal plan en schilderspalet
▪ Ze willen boodschap overbrengen via schilderij
- Laken = dicht bij Brussel
- Reeks van voorontwerpen (ontwikkelingsproces)
o Overleg tussen opdrachtgevers en bouwmeesters
- Dak volume achter balustrade en koepelconstructie (element neoclass)
