100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten 4.2 TrustPilot
logo-home
Samenvatting

Samenvatting Celbiologie en Algemene weefselleer

Beoordeling
4,0
(2)
Verkocht
12
Pagina's
124
Geüpload op
02-08-2022
Geschreven in
2021/2022

Samenvatting van Celbiologie en Algemene weefselleer Professor Wim Van Den Broeck UGent Diergeneeskunde


















Oeps! We kunnen je document nu niet laden. Probeer het nog eens of neem contact op met support.

Documentinformatie

Geüpload op
2 augustus 2022
Aantal pagina's
124
Geschreven in
2021/2022
Type
Samenvatting

Onderwerpen

Voorbeeld van de inhoud

CELBIOLOGIE EN ALGEMENE
WEEFSELLEER
Wim Van Den Broeck




1e Bachelor Diergeneeskunde Ugent 2021-‘22

,Inhoud
Inleidende begrippen .............................................................................................................................. 7
Optische principes ................................................................................................................................... 7
Microscopie – eenheden ..................................................................................................................... 7
Oplossend vermogen en contrast ....................................................................................................... 8
De lichtmicroscoop .................................................................................................................................. 8
Gewone lichtmicroscoop ..................................................................................................................... 8
Fasecontrastmicroscoop ..................................................................................................................... 8
Donkerveldmicroscoop ....................................................................................................................... 8
Polarisatiemicroscoop ......................................................................................................................... 8
Fluorescentiemicroscoop .................................................................................................................... 8
De elektronenmicroscoop ....................................................................................................................... 9
Algemeen............................................................................................................................................. 9
Transmissie elektronenmicroscoop (TEM) .......................................................................................... 9
Scanning elektronenmicroscoop (SEM) .............................................................................................. 9
Methodologie .......................................................................................................................................... 9
Paraffinemethode (LM) ....................................................................................................................... 9
Vriessnedemethode (LM en EM)....................................................................................................... 10
Transmissie elektronenmicroscopie.................................................................................................. 10
Scanning elektronenmicroscopie ...................................................................................................... 10
Weefselcultuur .................................................................................................................................. 10
Morfologisch onderzoek ................................................................................................................... 10
Histochemie....................................................................................................................................... 11
Enzymhistochemie ............................................................................................................................ 11
Autoradiografie ................................................................................................................................. 11
Immunohistologie ............................................................................................................................. 11
Algemene structuur van de cel.............................................................................................................. 12
Optische waarneming ....................................................................................................................... 12
Structuur van de cel .......................................................................................................................... 13
Specialisatie van de cel ...................................................................................................................... 15
De celmembraan – membraanstructuren............................................................................................. 17
“unit membrane” .............................................................................................................................. 17
Lipide-proteïne model ....................................................................................................................... 17
Vloeibaar lipide-proteïne model ................................................................................................... 17
Samenstelling celmembraan ......................................................................................................... 17
De celmantel...................................................................................................................................... 18

1

, Functies plasmalemma en celmantel ................................................................................................ 19
Contactdifferentiaties: differentiaties celmembraan ivm contact tussen de cellen......................... 19
Oppervlaktetoename ivm resorptie en secretie ............................................................................... 20
Tijdelijke membraanmodificaties/vormveranderingen v/h plasmalemma ...................................... 20
Opname en afgave ........................................................................................................................ 20
Beweging ....................................................................................................................................... 20
De kern – nucleus – karyon ................................................................................................................... 21
De celcyclus ....................................................................................................................................... 21
Algemene kenmerken – interfase ..................................................................................................... 21
Kern envelop – interfase ............................................................................................................... 22
Nucleoplasma – interfase .............................................................................................................. 22
Chromatine – interfase.................................................................................................................. 23
Chromatine – metafase ..................................................................................................................... 24
Nucleolus ....................................................................................................................................... 25
Celdeling ............................................................................................................................................ 26
De celcyclus ................................................................................................................................... 26
Mitose – kenmerken ..................................................................................................................... 27
Mitose – fasen ............................................................................................................................... 27
Meiose ........................................................................................................................................... 28
Mitose – meiose ............................................................................................................................ 29
De ribosomen en het endoplasmatisch reticulum ................................................................................ 29
Ribosomen ......................................................................................................................................... 29
Morfologie ..................................................................................................................................... 29
Samenstelling ................................................................................................................................ 29
Functie ........................................................................................................................................... 30
Afbraak eiwitten ............................................................................................................................ 30
Endoplasmatisch reticulum ............................................................................................................... 30
Morfologie ..................................................................................................................................... 30
Ruw endoplasmatisch reticulum RER ............................................................................................ 30
Glad endoplasmatisch reticulum GER ........................................................................................... 31
Het golgi-complex.................................................................................................................................. 31
Morfologie ......................................................................................................................................... 31
Functie ............................................................................................................................................... 31
Endosomen ........................................................................................................................................ 32
Ontstaan ........................................................................................................................................ 32
Kenmerken .................................................................................................................................... 32

2

, Functie ........................................................................................................................................... 32
Lysosomen ............................................................................................................................................. 33
Ontstaan ............................................................................................................................................ 33
Morfologie ......................................................................................................................................... 33
Functie ............................................................................................................................................... 33
Disfunctie........................................................................................................................................... 34
Peroxisomen .......................................................................................................................................... 34
Morfologie ......................................................................................................................................... 34
Functie ............................................................................................................................................... 34
Mitochondriën....................................................................................................................................... 35
Morfologie ......................................................................................................................................... 35
Aantoonbaarheid............................................................................................................................... 35
Functie ............................................................................................................................................... 36
Oorsprong, replicatie......................................................................................................................... 36
Apoptose ........................................................................................................................................... 36
Cytoskelet .............................................................................................................................................. 36
Inleiding ............................................................................................................................................. 36
Intermediaire filamenten .................................................................................................................. 37
Microtubuli ........................................................................................................................................ 39
Microfilamenten ................................................................................................................................ 42
Celinclusies – paraplasma ..................................................................................................................... 43
Indeling .............................................................................................................................................. 43
Secretorische activiteit ...................................................................................................................... 43
Reservemateriaal............................................................................................................................... 44
Glycogeen ...................................................................................................................................... 44
Vetvacuolen ................................................................................................................................... 44
Eiwitstapeling ................................................................................................................................ 44
Pigmentinclusies ................................................................................................................................ 44
Endogene pigmenten .................................................................................................................... 44
Exogene pigmenten ....................................................................................................................... 45
Celdood – apoptose .............................................................................................................................. 46
Accidentele vs gereguleerde celdood ............................................................................................... 46
Morfologische kenmerken ................................................................................................................ 46
Apoptose vs necrose ......................................................................................................................... 47
Regulated cell death .......................................................................................................................... 48
Genetische basis van celdood ........................................................................................................... 48

3

, Caspases ........................................................................................................................................ 48
Caspase activatie ........................................................................................................................... 48
Apoptose: intrinsiek en extrinsieke route ......................................................................................... 49
Intrinsiek: mitochondriaal mechanisme ........................................................................................ 49
Intrinsieke apoptose (mitochondriaal mechanisme) .................................................................... 49
Apoptose mechanismen.................................................................................................................... 49
Extrinsiek: receptor-ligand gemedieerde apoptose .......................................................................... 49
Extrinsieke apoptose (receptor gemedieerd mechanisme) .............................................................. 50
Apoptose inhibitie ............................................................................................................................. 50
Histologisch aantonen van apoptose ................................................................................................ 50
Epitheelweefsel ..................................................................................................................................... 51
Eigenschappen................................................................................................................................... 51
Bedekkingsepitheel ........................................................................................................................... 55
Klierepitheel ...................................................................................................................................... 59
Regeneratie ....................................................................................................................................... 61
Het gewoon bindweefsel....................................................................................................................... 62
Structuur – grondstof ........................................................................................................................ 62
Structuur-vezels................................................................................................................................. 63
Structuur – cellen .............................................................................................................................. 66
Types bindweefsel ............................................................................................................................. 69
Functie ............................................................................................................................................... 71
Regeneratie ....................................................................................................................................... 71
Het kraakbeen ....................................................................................................................................... 71
Kraakbeentypes ................................................................................................................................. 72
Groei .................................................................................................................................................. 74
Voeding en degeneratie .................................................................................................................... 74
Het beenweefsel.................................................................................................................................... 75
Functies ............................................................................................................................................. 75
Basisstructuur beenderen ................................................................................................................. 75
Schedelbeenderen............................................................................................................................. 75
Basisstructuur .................................................................................................................................... 76
Basisstructuur beenweefsel .............................................................................................................. 76
Osteocyten ........................................................................................................................................ 76
Basistructuur compact been ............................................................................................................. 76
Basisstructuur .................................................................................................................................... 77
Organisatie (anatomisch) .................................................................................................................. 77

4

, Basistructuur ..................................................................................................................................... 78
Remodellering en vorming ................................................................................................................ 78
Organisatie (histologisch) .............................................................................................................. 78
Remodellering ............................................................................................................................... 79
Beenvorming: osteogenese ........................................................................................................... 79
Intramembraneuze osteogenesen ................................................................................................ 79
Endochondrale osteogenese ......................................................................................................... 79
Breukheling.................................................................................................................................... 81
Gewrichten ............................................................................................................................................ 81
Synarthrodiale gewrichten ............................................................................................................ 82
Tussenwervelschijven .................................................................................................................... 82
Diarthrodiale gewrichten .............................................................................................................. 82
Gewrichtskraakbeen...................................................................................................................... 82
Diarthrodiale gewrichten .............................................................................................................. 83
Gewrichten .................................................................................................................................... 83
Het bloed ............................................................................................................................................... 84
Inleiding ............................................................................................................................................. 84
Erytrocyten ........................................................................................................................................ 84
Celinhoud ...................................................................................................................................... 84
Vorm .............................................................................................................................................. 84
Groepering (uitstrijkje) .................................................................................................................. 85
Kleur .............................................................................................................................................. 85
Levensduur .................................................................................................................................... 85
Parameters (niet vanbuiten kennen) ............................................................................................ 85
Leukocyten ........................................................................................................................................ 86
Leukocyten – granulocyten ........................................................................................................... 86
Leukocyten – agranulocyten ......................................................................................................... 89
Trombocyten ..................................................................................................................................... 90
Morfologie ..................................................................................................................................... 90
Lichtmicroscopisch ........................................................................................................................ 91
LM en TEM ..................................................................................................................................... 91
SEM ................................................................................................................................................ 91
Functie ........................................................................................................................................... 91
Bloedklonter .................................................................................................................................. 92
Afweer ............................................................................................................................................... 92
Hematopoiese ....................................................................................................................................... 92

5

, Prenataal ........................................................................................................................................... 92
Postnataal .......................................................................................................................................... 92
Hematopoietische stamcellen ........................................................................................................... 93
Erytropoiese ...................................................................................................................................... 94
Granulopoiese ................................................................................................................................... 96
Monocytopoiese................................................................................................................................ 98
Trombopoiese ................................................................................................................................... 98
Lymfopoiese ...................................................................................................................................... 99
Hematopoiese ................................................................................................................................. 100
Het spierweefsel .................................................................................................................................. 100
Inleiding ........................................................................................................................................... 100
Skeletspierweefsel – structuur ........................................................................................................ 101
Skeletspierweefsel – contractie ...................................................................................................... 104
Skeletspierweefsel – classificatie .................................................................................................... 105
Skeletspierweefsel – myogenese .................................................................................................... 105
Skeletspierweefsel – hypertrofie .................................................................................................... 105
Skeletspierweefsel – atrofie ............................................................................................................ 106
Glad spierweefsel – structuur ......................................................................................................... 106
Glad spierweefsel – contractie ........................................................................................................ 107
Glad spierweefsel – classificatie ...................................................................................................... 107
Glad spierweefsel ............................................................................................................................ 108
Hartspierweefsel – structuur........................................................................................................... 108
Hartspierweefsel - contractie .......................................................................................................... 109
Hartspierweefsel ............................................................................................................................. 109
Het zenuwweefsel ............................................................................................................................... 110
Inleiding ........................................................................................................................................... 110
Neuronen......................................................................................................................................... 110
Synapsen.......................................................................................................................................... 113
Neuroglia ......................................................................................................................................... 115
Neuroglia – CZS................................................................................................................................ 115
Neuroglia – PZS................................................................................................................................ 118
Zenuwvezel ...................................................................................................................................... 118
Zenuw .............................................................................................................................................. 121
Ruggenmerg .................................................................................................................................... 122
Regeneratie ..................................................................................................................................... 122
Trofische functie .............................................................................................................................. 123

6

, Algemene inleiding
Inleidende begrippen
Cytologie = “cytos” en “logos”  celleer, - Morfologische eenheid: cytomorfologie
de cel - Functionele eenheid: celbiologie
 Metabolisme (anabolisme, katabolisme)
 Groei
 Deling (mitose)
 Afsterven (apoptose)
Histologie = “histos” en “logos”  - Organisatie cellen tot weefsels (epitheelweefsel, spierweefsel,
weefselleer zenuwweefsel, bindweefsel)  algemene histologie
- Organisatie weefsels tot organen, stelsels
(spijsverteringsorganen, ademhalingsorganen…)  bijz histologie
Anatomie = “anatomia”  ontleedkunde Organisatie van organen of stelsels tot individuen
Embryologie = “embruon” en “logos” Ontstaan en ontwikkeling van organen, stelsels, individuen
Morfologie, fysiologie en biochemie Normale toestand
Histopathologie, anatomopathologie, Pathologische toestand
pathofysiologie

Histologische onderzoekstechnieken
Optische principes
Microscopie – eenheden
- Microscopen
 Lichtmicroscoop: lichtbundel, µm
 Elektronenmicroscoop: elektronenbundel, nm
- Lengte-eenheid in microscopie

SI-eenheid Symbool en waarde
Micrometer µm = 0.001 mm = 10-6m
Nanometer nm = 0.001 µm = 10-9 m
vb. celmembraan ongeveer 9 nm
1 Angström (atomair niveau) 0.1 nm = 10-10 m




7

,Oplossend vermogen en contrast
Oplossend vermogen (R, resolutie)

- Definitie: omgekeerde afstand tussen 2 punten zodat ze nog als
aparte punten kunnen onderscheiden worden
 Hoe kleiner de afstand, hoe groter de resolutie
- R = (K*λ)/NA
 NA = n * sinα
- R en vergroting…

Contrast

- Dode cellen of weefsels
- Levende cellen of weefsels

De lichtmicroscoop
Gewone lichtmicroscoop
- Doorvallende lichtbundel
- Dunne coupes (3-8 µm)
- Condensor, objectief, oculair
- R = 0.25 µm

Fasecontrastmicroscoop
- Weefsel wijzigt lichtstraal
 Breking: scherpte
 Wijziging in golflengte: kleur
 Wijziging in amplitude: intensiteit
- Verschillende brekingsindexen: faseverschil
- Optisch systeem
 Faseverschil: amplitudeverschil: verschillende lichtintensiteit

Donkerveldmicroscoop
- Licht niet gecondenseerd in het objectief, maar rakelings erbuiten
 Preparaat buigt stralen af
 Vallen gedeeltelijk in objectief
 Omlijning van structuren wordt zichtbaar

Polarisatiemicroscoop
- Polarisator en analysator in lichtbundel
- Polarisator tussen lichtbron en coupe: polariseert lichtbundel in één vlak
- Analysator tussen coupe en oculair: laat licht in één vlak door
- Polarisator en analysator gekruist: geen licht doorgelaten
- Evenwijdige structuren in weefsel zullen licht dubbel breken
 Worden zichtbaar (anisotroop)

Fluorescentiemicroscoop
- luminescentie (excitatie, emissie)
 fosforescentie
 Fuorescentie
- Epifluorescentie

8

, - Primaire fluorescentie (aanwezig in molecule) of autofluorescentie
- Secundaire fluorescentie
 Geïnduceerd: specifieke componenten aantonen door specifieke binding
 Fluorochromen: fluorescerende eigenschappen
- Confocale microscopie, FRET

De elektronenmicroscoop
Algemeen
- Elektronenbundel (kathode, anode)
- Voltage, hoogvacuüm
- Magnetische velden
- Fluorescerende scherm

Transmissie elektronenmicroscoop (TEM)
- Doorvallende elektronenbundel
- Ultradunne coupes (20-100 nm)
- Contrasteren (uranyl- of loodzouten)
- Sub-cellulair, ultrastructureel, R tot 0.1 nm

Scanning elektronenmicroscoop (SEM)
- Elektronenstraal niet doorheen weefsel maar teruggekaatst
- Oppervlak of breukvlak wordt afgetast
- Teruggekaatste bundel w gedetecteerd door detector: stimuleert kathode die fluorescerend
scherm bestraalt
- Voorbereiding weefsel (dehydrateren, coaten)

Methodologie
Paraffinemethode (LM)
- Monstername
 Vlug na de door (autolyse, bederf, diffusie, …)
 Grootte
- Fixatie (meestal immersiefixatie)
 Algemeenheden
 Weefsel bewaren zoals het in vivo gestructureerd is
 Chemische reactie
 Formaldehyde
 Formaline (handelsformol, formol) = 40% formaldehyde-oplossing
 4% formaldehyde-oplossing (10% formoloplossing- voor weefselfixatie
 Voordelen en nadelen
 Picrinezuur, alcohol, trichloorazijnzuur, aceton, kaliumbichromaat, …
- Doorvoeren, inbedden en snijden
 Consistentie niet voldoende na fixatie
 Infiltratie van weefsel met paraffine via tussenstappen (alcohol, xylol)
 Coupes: 4-20 µm
- Kleuren (histochemie, autoradiografie, immunohistochemie)
- Nabehandeling
 Ontwateren

9

Beoordelingen van geverifieerde kopers

Alle 2 reviews worden weergegeven
1 jaar geleden

2 jaar geleden

4,0

2 beoordelingen

5
0
4
2
3
0
2
0
1
0
Betrouwbare reviews op Stuvia

Alle beoordelingen zijn geschreven door echte Stuvia-gebruikers na geverifieerde aankopen.

Maak kennis met de verkoper

Seller avatar
De reputatie van een verkoper is gebaseerd op het aantal documenten dat iemand tegen betaling verkocht heeft en de beoordelingen die voor die items ontvangen zijn. Er zijn drie niveau’s te onderscheiden: brons, zilver en goud. Hoe beter de reputatie, hoe meer de kwaliteit van zijn of haar werk te vertrouwen is.
DgkUgent Universiteit Gent
Bekijk profiel
Volgen Je moet ingelogd zijn om studenten of vakken te kunnen volgen
Verkocht
120
Lid sinds
7 jaar
Aantal volgers
54
Documenten
12
Laatst verkocht
3 dagen geleden

4,1

9 beoordelingen

5
3
4
5
3
0
2
1
1
0

Recent door jou bekeken

Waarom studenten kiezen voor Stuvia

Gemaakt door medestudenten, geverifieerd door reviews

Kwaliteit die je kunt vertrouwen: geschreven door studenten die slaagden en beoordeeld door anderen die dit document gebruikten.

Niet tevreden? Kies een ander document

Geen zorgen! Je kunt voor hetzelfde geld direct een ander document kiezen dat beter past bij wat je zoekt.

Betaal zoals je wilt, start meteen met leren

Geen abonnement, geen verplichtingen. Betaal zoals je gewend bent via Bancontact, iDeal of creditcard en download je PDF-document meteen.

Student with book image

“Gekocht, gedownload en geslaagd. Zo eenvoudig kan het zijn.”

Alisha Student

Veelgestelde vragen