Samenvatting Grote onderdelen van het vak gezondheidspromotie

DEEL 3 : projectmatig werken

1. planningsmodellen – intervention mapping

Planningsmodellen voor gezondheidsbevordering en –voorlichting vormen de
basis voor een protocol om stapsgewijs op basis van evidence een
gezondheidskundige interventie te ontwikkelen en uit te voeren. Ze bieden
richtlijnen bij het plannen van (mond)gezondheidspromotie programma’s.

en belangrijke voorloper van het huidig ‘Intervention Mapping’ is het precede-
proceed model beschreven door Green & Kreuter.

Gebaseerd op het Green en Kreuter model is het ‘Intevention Mapping’ model
dus niet zozeer een nieuw model, maar een instrument voor het plannen en
ontwikkelen van
gezondheidskundige interventies, een instrument waarmee men op een
planmatige manier tewerk gaat gebruik makend van theorieën en resultaten van
onderzoek.

Beide modellen (Precede-Proceed en Intervention mapping) starten vanuit een
analyse van het gezondheidsprobleem en proberen stapsgewijs dat
gezondheidsprobleem op te lossen.

Het is een proces en het concretiseren van de gezondheidspromotionele
interventie gebeurt door het regelmatig teruggaan naar een voorgaande fase, dit
omdat nieuwe inzichten zijn verworven, om dan terug van die voorgaande fase
het protocol te vervolgen.

Een belangrijk uitgangspunt is dat de doelgroep zelf, de mensen voor wie de
interventie bedoeld is, participeren en betrokken worden in de
ontwikkeling van de interventie. Op die manier bekomt men een aansluiting
van de interventie aan de leefwereld van de doelgroep. Hun inbreng is belangrijk
want zij kunnen zelf best inschatten wat het best bij hen zou passen.

INTERVENTION MAPPING – PLANNINGSMODEL

FASE DEEL ACTIE INHOUD

FASE 1 Probleemanalyse of Wat is het gezondheidsprobleem?
noodinschatting Wat is de invloed op kwaliteit van
leven?
Wat is de relatie
gezondheidsprobleem – gedrag?
Wat zijn de gedragsdeterminanten ?
Wat is de relatie
gezondheidsprobleem – omgeving?

FASE 2 Definiëren van gedragsdoelen Wat zijn de gedrags en
en veranderdoelen veranderdoelen voor de
gezondheidspromotionele
interventie ?

, FASE 3 Het identificeren van Van welke theoretische methoden is
methoden en theorieën om er evidence voor handen dat zij de
determinanten van intentie en gedragsdeterminanten van intentie
gedrag te wijzigen. en gedrag kunnen wijzigen ?

FASE 4 Ontwikkelen van de interventie Design, ontwikkeling en pre testen
van een gezondheidspromotionele
interventie

FASE 5 Implementatie plan en Ontwikkel een plan voor het
implementeren implementeren van de
interventiegroep als naar de
uitvoerders. Voer de interventie uit
volgens het plan.

FASE 6 Evaluatieplan Plan een evaluatie van zowel het
proces als van het effect



FASE 1 : analyse van het gezondheidsprobleem
De analyse van het probleem heeft verschillende componenten

 Wat is het gezondheidsprobleem?
 Heeft het gezondheidsprobleem een impact op kwaliteit van leven?
 Wat is het onderliggend gezondheidsgedrag, levensstijl?
 Wat is de relatie tussen gezondheidsgedrag en het gezondheidsprobleem?

Een analyse van het gezondheidsprobleem vraagt een epidemiologische
benadering waarbij de prevalentie en incidentie van het gezondheidsprobleem
in kaart wordt gebracht. Deze spreiding geeft de verdeling weer van het
gezondheidsprobleem over tijdstippen, plaatsen en personen.
 Door gebruik te maken van indicatoren krijgt men een idee van de ernst van
het gezondheidsprobleem.

In deze fase wordt er ook diepgaand gekeken naar de subjectieve beoordeling
van het gezondheidsprobleem, in hoeverre het gezondheidsprobleem hun
kwaliteit van leven aantast.

FASE 1
 Een volgende stap in fase 1 is de analyse van het gedrag. Een
belangrijke vraag is hier: wat is de relatie tussen het gezondheidsprobleem
en het gezondheidsgedrag? Voor de meeste niet overdraagbare
aandoeningen, zoals de aandoeningen in de mond, geldt dat
gezondheidsgedrag een belangrijke invloed heeft op gedrag, meerdere
gedragsfactoren een spelen rol, we spreken van een leefstijl. Hierbij
kunnen gezondheidsgedragingen worden onderverdeeld in gezondheid
schadend gedrag en gezondheid bevorderend gedrag.


 wat is de relatie tussen het gezondheidsprobleem en de omgeving?
een analyse uitgevoerd van de leefomgeving die zowel het
gezondheidsprobleem als het gezondheidsgedrag kunnen beïnvloeden. Het