H5 en H6
H5 Oorzaak & gevolg
De renaissance -> Mensen leerden om kritischer te denken en de mens zelf komt centraal te staan.
Nieuwsgierigheid wordt steeds belangrijker.
Gevolg: Ontdekkingsreizen.
Gevolg renaissance-> reformatie= Het begin van een nieuwe kerk. Zo worden mensen kritischer in
het geloof-> Kritiek op Paus en katholieke kerk.
Gevolg reformatie-> De Nederlandse Opstand
Nederlanders zijn boos op Fillips de 2e die de protestanten streng laat vervolgen. Ze komen in
opstand.
Gevolg renaissance(2)-> ontdekkingsreizen. Er ontstaat een wereldeconomie. De republiek en de
VOC worden rijk. Hierdoor ontstaan overal Europese kolonies. Zo wordt het christendom over de
hele wereld verspreid.
H5.1
1485: Sandro Botticelli(IT) schilderde de geboorte van Venus->godin van de liefde.
Bij zijn schilderij komt ze uit een schelp die symbool stond voor de vagina. Hij maakte ook een
schilderij voor de medici, een familie van rijke textielhandelaren en bankiers in de stad Florence. De
medici gaven veel geld aan zijn kunst.
15e eeuw: Medici lieten architecten, beeldhouders en schilders voor zich werken zoals:
1 Brunellischi
2 Leonardo da Vinci
3 Michelangelo
Ook andere steden als Milaan, Rome en Venetië bevorderen de kunsten van deze heren, vooral de
kooplieden die rijk waren.
Zo kregen de Italiaanse elites een nieuw mens- en wereldbeeld-> Er werd opnieuw naar de mens
gekeken in het algemeen-> Eerst was het zo dat god de mens strafte, dat veranderde.
Rond de 15e en 16e eeuw zagen ze god als een schepper van de aarde. En genoten de schoonheid
hiervan. De mens moest zich niet afwenden van de natuur, maar hen perfectioneren. Zo werd de
godin Venus als een geschenk uit de hemel gezien.
Navolging van de Oudheid
Deze kunstenaars bestudeerden het klassieke erfgoed, de nalatenschap van de Grieks-Romeinse
cultuur dat in vorm van de ruïnes en beeldhouwwerken volop in Italië aanwezig was. Ze probeerde
deze kunst te overtreffen en dat ze de grond van de oudheid te laten herleven-
>Renaissance=wedergeboorte. In deze tijd van de Renaissance begon de vroegmoderne tijd. (1500-
1800)
16e eeuw werd te tijd van de ontdekkingsreizen en hervormers.
, De bouwmeester van de renaissance was Filipo Brunellischi. Hij bouwde klassieke vormen (zuilen en
koepels) Omdat te leren tekende hij de ruïnes uit Rome uit en meette ze na. Hij berekende ook dat
hoe verder een voorwerp is, hoe kleiner. Zo ontstond ook diepte. Zo ontstond ook de zo perfect
mogelijke beelden. Zoals de 3D schilderijen van Da Vinci. Hij probeerde de natuur zo perfect mogelijk
af te beelden. Hij bestudeerde ook de lichaamsdelen van mensen en dieren. Dit was de 1 e vorm van
wetenschap.
Er werd steeds meer gedaan met de kunst van anatomie. Bijvoorbeeld: De beeldhouwwerken van
Michelangelo. Het idee was om een nieuwe versie van de natuur te creëren. Maar dat deel maakte
het idee dat kunstenaars niet meer werden gezien als ambachtslieden. Maar uit mensen. Geleerden
bestudeerden de oudheid verder. Schrijvers en denkers zagen klassieke auteurs als geest verwanden.
Ze noemden zich humanisten en vonden de vrijheid en waardigheid van de mens belangrijk. Ze
bestudeerden klassieke teksten in kloosters en elders om hun bestaan als mens te begrijpen.
Verspreiding over Europa
16e eeuw: Renaissance verspreidde zich over Europa. Italiaanse kunstenaars reisden door Europa
naar de Europese vorsten. Zo reisden buitenlanders naar Italië en keerden net nieuwe ideeën terug.
Het humanisme verspreidde zich ten noorden van de Alpen. jZe richtten zich alleen op de
wedergeboorten van het oorspronkelijke christendom. De belangrijkste humanist van Erasmus uit
Rotterdam. Hij studeerde christelijke teksten uit de oudheid en ontdekte veel van het oude
christendom(dus niet het zuivere christendom). Omdat geloofden zuivere vertaalde als het Nieuwe
Testament uit oude Griekse handschriften. Hij constateerde toen dat de Bijbel van de kerk bomvol
fouten zat. Zijn kritiek op misstanden in de samenleving uitte hij met zijn boek: Lof Der Zotheid(1511)
Hoe ontstond de renaissance? Voor en tijdens de renaissance.
Voor de Renaissance: Kerk was het belangrijkst. Mensen moesten volgens de Bijbel leven.
Gehoorzaamheid& volgzaamheid stond centraal. Je moest nadoen wat grote, machtige mensen voor
jou hadden gedaan.
Tijdens de Renaissance: Mens is ook belangrijk, niet alleen god. Het individu stond toen centraaal-
>geniet van het leven. Mensen dachten kritischer. Nieuwsgierigheid en creativiteit wordt belangrijk.
Ook ontstond er interesse in de Oudheid. Met als hoofdvraag: Hoe werkte alles op aarde?
Kenmerken van kunst in de Renaissance:
1 Perspectief: Diepte in kunstwerken en achtergronden.
2 Realisme: Kunstwerken zien er levensecht uit.
3 Anatomisch kloppend: Houding en lichamen kloppen.
4 Thema’s uit de klassieke Oudheid.
5 Symetrie: Beide kanten van elkaar gespiegeld of aan beide kanten evenveel personen.
6 Dynamische uitbeelding: Het lijkt alsof het kunstwerk echt beweegt.
7 Licht-donker contrasten in kunstwerken
Het humanisme
Humanisme= Wedergeboorte in literatuur en geleerdheid uit de Oudheid. Het was een onderdeel
van de Renaissance. De Bijbel was niet langer de basis van alle kennis. Was deze wel goed vertaald.
H5 Oorzaak & gevolg
De renaissance -> Mensen leerden om kritischer te denken en de mens zelf komt centraal te staan.
Nieuwsgierigheid wordt steeds belangrijker.
Gevolg: Ontdekkingsreizen.
Gevolg renaissance-> reformatie= Het begin van een nieuwe kerk. Zo worden mensen kritischer in
het geloof-> Kritiek op Paus en katholieke kerk.
Gevolg reformatie-> De Nederlandse Opstand
Nederlanders zijn boos op Fillips de 2e die de protestanten streng laat vervolgen. Ze komen in
opstand.
Gevolg renaissance(2)-> ontdekkingsreizen. Er ontstaat een wereldeconomie. De republiek en de
VOC worden rijk. Hierdoor ontstaan overal Europese kolonies. Zo wordt het christendom over de
hele wereld verspreid.
H5.1
1485: Sandro Botticelli(IT) schilderde de geboorte van Venus->godin van de liefde.
Bij zijn schilderij komt ze uit een schelp die symbool stond voor de vagina. Hij maakte ook een
schilderij voor de medici, een familie van rijke textielhandelaren en bankiers in de stad Florence. De
medici gaven veel geld aan zijn kunst.
15e eeuw: Medici lieten architecten, beeldhouders en schilders voor zich werken zoals:
1 Brunellischi
2 Leonardo da Vinci
3 Michelangelo
Ook andere steden als Milaan, Rome en Venetië bevorderen de kunsten van deze heren, vooral de
kooplieden die rijk waren.
Zo kregen de Italiaanse elites een nieuw mens- en wereldbeeld-> Er werd opnieuw naar de mens
gekeken in het algemeen-> Eerst was het zo dat god de mens strafte, dat veranderde.
Rond de 15e en 16e eeuw zagen ze god als een schepper van de aarde. En genoten de schoonheid
hiervan. De mens moest zich niet afwenden van de natuur, maar hen perfectioneren. Zo werd de
godin Venus als een geschenk uit de hemel gezien.
Navolging van de Oudheid
Deze kunstenaars bestudeerden het klassieke erfgoed, de nalatenschap van de Grieks-Romeinse
cultuur dat in vorm van de ruïnes en beeldhouwwerken volop in Italië aanwezig was. Ze probeerde
deze kunst te overtreffen en dat ze de grond van de oudheid te laten herleven-
>Renaissance=wedergeboorte. In deze tijd van de Renaissance begon de vroegmoderne tijd. (1500-
1800)
16e eeuw werd te tijd van de ontdekkingsreizen en hervormers.
, De bouwmeester van de renaissance was Filipo Brunellischi. Hij bouwde klassieke vormen (zuilen en
koepels) Omdat te leren tekende hij de ruïnes uit Rome uit en meette ze na. Hij berekende ook dat
hoe verder een voorwerp is, hoe kleiner. Zo ontstond ook diepte. Zo ontstond ook de zo perfect
mogelijke beelden. Zoals de 3D schilderijen van Da Vinci. Hij probeerde de natuur zo perfect mogelijk
af te beelden. Hij bestudeerde ook de lichaamsdelen van mensen en dieren. Dit was de 1 e vorm van
wetenschap.
Er werd steeds meer gedaan met de kunst van anatomie. Bijvoorbeeld: De beeldhouwwerken van
Michelangelo. Het idee was om een nieuwe versie van de natuur te creëren. Maar dat deel maakte
het idee dat kunstenaars niet meer werden gezien als ambachtslieden. Maar uit mensen. Geleerden
bestudeerden de oudheid verder. Schrijvers en denkers zagen klassieke auteurs als geest verwanden.
Ze noemden zich humanisten en vonden de vrijheid en waardigheid van de mens belangrijk. Ze
bestudeerden klassieke teksten in kloosters en elders om hun bestaan als mens te begrijpen.
Verspreiding over Europa
16e eeuw: Renaissance verspreidde zich over Europa. Italiaanse kunstenaars reisden door Europa
naar de Europese vorsten. Zo reisden buitenlanders naar Italië en keerden net nieuwe ideeën terug.
Het humanisme verspreidde zich ten noorden van de Alpen. jZe richtten zich alleen op de
wedergeboorten van het oorspronkelijke christendom. De belangrijkste humanist van Erasmus uit
Rotterdam. Hij studeerde christelijke teksten uit de oudheid en ontdekte veel van het oude
christendom(dus niet het zuivere christendom). Omdat geloofden zuivere vertaalde als het Nieuwe
Testament uit oude Griekse handschriften. Hij constateerde toen dat de Bijbel van de kerk bomvol
fouten zat. Zijn kritiek op misstanden in de samenleving uitte hij met zijn boek: Lof Der Zotheid(1511)
Hoe ontstond de renaissance? Voor en tijdens de renaissance.
Voor de Renaissance: Kerk was het belangrijkst. Mensen moesten volgens de Bijbel leven.
Gehoorzaamheid& volgzaamheid stond centraal. Je moest nadoen wat grote, machtige mensen voor
jou hadden gedaan.
Tijdens de Renaissance: Mens is ook belangrijk, niet alleen god. Het individu stond toen centraaal-
>geniet van het leven. Mensen dachten kritischer. Nieuwsgierigheid en creativiteit wordt belangrijk.
Ook ontstond er interesse in de Oudheid. Met als hoofdvraag: Hoe werkte alles op aarde?
Kenmerken van kunst in de Renaissance:
1 Perspectief: Diepte in kunstwerken en achtergronden.
2 Realisme: Kunstwerken zien er levensecht uit.
3 Anatomisch kloppend: Houding en lichamen kloppen.
4 Thema’s uit de klassieke Oudheid.
5 Symetrie: Beide kanten van elkaar gespiegeld of aan beide kanten evenveel personen.
6 Dynamische uitbeelding: Het lijkt alsof het kunstwerk echt beweegt.
7 Licht-donker contrasten in kunstwerken
Het humanisme
Humanisme= Wedergeboorte in literatuur en geleerdheid uit de Oudheid. Het was een onderdeel
van de Renaissance. De Bijbel was niet langer de basis van alle kennis. Was deze wel goed vertaald.
