Aardrijkskunde Brazilië
SAMENVATTING
Paragraaf 1
Beelden: In dit hoofdstuk leer je de mental map (het kaartbeeld van gebieden) en
leer je door bronnen en teksten beter het geografisch beeld van Brazilië. Je leert
Brazilië beschrijven aan de hand van geografische kenmerken:
- De absolute ligging; gelegen tussen keerkringen
- De relatieve ligging; 10 buurlanden
- Fysische kenmerken; steppeklimaat
- Sociale kenmerken; gemiddelde leeftijd is 32 jaar
- Relaties met andere landen; handelspartners zijn China, de VS en Argentinië
Beeldvorming: Mensen hebben bij Brazilië vaak een vertekend beeld, dat noemen
we stereotypen. Dit is een algemene karakterisering van een gebied of een groep
mensen. Naast het feit dat dit beeld onvolledig kan zijn, heeft ieder persoon ook wel
zo zijn eigen perceptie. Dat wil zeggen dat men op basis van eigen ervaringen en
kennis zijn invulling van de werkelijkheid geeft.
Beelden veranderen: Brazilië werd vroeger gebruikt als kolonie door het exotische
en spannende beeld wat men had. Deze beelden veranderen met de tijd wel. Het is
nu voor veel landen een handelspartner of concurrent. Brazilië behoort tot één van
de grootste economieën van de wereld. Toch is het nog geen centrumland. Een
vijfde van de bevolking leeft namelijk nog in armoede.
Paragraaf 2
Demografie: Ondanks de daling van het geboortecijfer is de natuurlijke
bevolkingsgroei nog steeds hoog. Er ligt wel vergrijzing op de loer. Oorzaken hiervan
zijn:
De stijgende welvaart volgens het demografisch transitie daalt het
geboortecijfer door onder andere beter onderwijs, meer beter opgeleide
vrouwen en betere gezondheidszorg.
Maatschappelijke veranderingen moderne massamedia showen kleine
gezinsgroottes.
Het overheidsbeleid van gezinsplanning de overheid subsidieert onder
andere de anticonceptiepil.
Er is geen sprake van sociale bevolkingsgroei door migratie. De levensverwachting
ligt rond de 73 jaar.
Verstedelijking: Brazilië kent een hoge verstedelijkingsgraad, zo’n 86% van de
bevolking woont in steden. Vanaf 1950 lag ook het verstedelijkingstempo hoog en
mensen verhuisden massaal naar de stad i.v.m. werk en industrie. Vooral Rio en Sao
Paulo werden megasteden. Helaas waren infrastructuur en voorzieningen niet
berekend op de enorme stedelijke bevolking. Er waren ook niet genoeg woningen,
,hierdoor ontstonden veel sloppenwijken of favela’s. De rijke inwoners vonden elkaar
in gated communities. Zij woonden in bewaakte en ommuurde woonwijken. De
gouden driehoek (Belo Horizonte, Sao Paulo en Rio de Janeiro) staat door een goed
stedelijk netwerk goed met elkaar in verbinding.
Sociale ongelijkheid: De Lorentzcurve laat zien dat de sociale ongelijkheid een
puntje van zorg blijft in Brazilië. Behalve in de stad bestaan er ook in het platteland
enorme inkomstverschillen. De grootgrondbezitters is in bezit van meer dan de helft
van de landbouwgrond. In Brazilië bestaat er in het algemeen een verband tussen
etniciteit en rijkdom. Mensen met een mix van Europese en inheemse voorouders
worden mestiezen genoemd.
Paragraaf 3
Blijft de economie groeien?: Een belangrijke oorzaak voor de economische groei
van Brazilië was de toenemende vraag naar grondstoffen. Agrarische producten en
grondstoffen vormen het grootste deel van het exportpakket. Het land streeft naar
industrialisering. Sommige sectoren hebben hier al mee te maken. Het importpakket
bevat veel consumptiegoederen en meestal is de handelsbalans positief. Er wordt
dus verdiend aan buitenlandse handel.
Rol van de politiek: Het bestrijden van sociale ongelijkheid is een van de meest
belangrijke politieke doelen. Deze aanpak wordt wereldwijd bewonderd, nergens
daalden de inkomstongelijkheden zo snel. Tegenstrijdig is het feit dat die good
governance misschien helemaal niet zo goed verloopt. De overheid heeft namelijk
honderden gezinnen uit de favela geveegd om daar een voetbalstadion te bouwen.
De bevolkingsparticipatie stijgt, burgers laten steeds beter hun stem horen. De
democratisering wordt wel gesaboteerd. Er is namelijk veel last van corruptie.
Regionale ongelijkheid: Al sinds het koloniale verleden ligt het economisch
zwaartepunt van Brazilië aan de kust. Omdat Brazilië zo’n groot land is, is het lastig
een goed realistisch beeld te krijgen van het bnp. De rijken aan de kust halen het bnp
omhoog en in de armere gebieden werken er veel mensen zwart (informele sector).
Paragraaf 4
Landschap: Het landschap in Brazilië is te verdelen in vijf regio’s:
1. Hoogland van Guyana noordelijk deel weinig reliëf
2. Laagland stroomgebied Amazone
3. Hoogland van Planalto/Brazilië centraal zuidoostelijk reliëf zorgt voor
warme lucht dus neerslag aan ene kant van de berg, steppe klimaat aan
andere kant van de berg
4. De vlakke kuststrook zon, zee, strand
5. Moerasgebied de Pantanal stroomt vol als soort badkuip in het
regenseizoen
Klimaat: Klimaatfactoren van invloed op Brazilië:
, - Reliëf bergketens aan de kust zorgen voor stuwingsregen in de kustvlaktes
en droog daarachter
- Geografische ligging ligging voor een deel op de evenaar met bijkomend
lagedrukgebied
- Zeestroom langs de kust is een warme zeestroom
De ITCZ schuift op. Dit zorgt voor flinke neerslag maar dus niet altijd op dezelfde
breedtegraad. Dit zorgt voor neerslagvariatie.
Vegetatie: Er zijn verschillende klimaatzones is Brazilië
Caatinga
- droogbestendige vegetatie zoals cactussen
- weinig neerslag
- steppenklimaat (BSh)
- semi-aride klimaat (BS)
- veel extensieve veeteelt zoals geiten en koeien
- een arm gebied
Cerrado
- een gesloten savanne, bomen in elkaar gegroeid
- Aw klimaat
- veel neerslag
- heuvelland en hoogland
- natuurlijke vegetatie: gras en- boomsavanne
- akkerbouw zoals soja en suiker
Amazonia
- overstrommingsvlakten: verzeas en mangrove gebieden
Paragraaf 5
Delfstoffen: Ertsen zijn gesteenten die bepaalde mineralen of metalen bevatten. Zo
is bauxiet een erts waaruit aluminium wordt gewonnen. Brazilië heeft hiervan de
grootste bekende voorraden. Veel van de ertsen zijn afkomstig uit miljoenen jaren
geleden ontstaan sedimentgesteente of opstijgend magma vanuit de mantel, dat
stolde in de aardkorst: ertsvorming. Verder beschikt Brazilië over veel fossiele
energiebronnen, vooral aardolie.
Biobrandstof: Brandstoffen worden vooral gewonnen uit suikerriet zoals bio-ethanol.
Hier zijn wel wat nadelen aan:
- Landgrabbing, kappen en suikerriet dus verbouwen in bijvoorbeeld amazone
gebied.
- Armeren worden verdreven om suikerriet te verbouwen.
- Grootschalige landbouw heeft een flinke impact op het milieu en de natuur.
SAMENVATTING
Paragraaf 1
Beelden: In dit hoofdstuk leer je de mental map (het kaartbeeld van gebieden) en
leer je door bronnen en teksten beter het geografisch beeld van Brazilië. Je leert
Brazilië beschrijven aan de hand van geografische kenmerken:
- De absolute ligging; gelegen tussen keerkringen
- De relatieve ligging; 10 buurlanden
- Fysische kenmerken; steppeklimaat
- Sociale kenmerken; gemiddelde leeftijd is 32 jaar
- Relaties met andere landen; handelspartners zijn China, de VS en Argentinië
Beeldvorming: Mensen hebben bij Brazilië vaak een vertekend beeld, dat noemen
we stereotypen. Dit is een algemene karakterisering van een gebied of een groep
mensen. Naast het feit dat dit beeld onvolledig kan zijn, heeft ieder persoon ook wel
zo zijn eigen perceptie. Dat wil zeggen dat men op basis van eigen ervaringen en
kennis zijn invulling van de werkelijkheid geeft.
Beelden veranderen: Brazilië werd vroeger gebruikt als kolonie door het exotische
en spannende beeld wat men had. Deze beelden veranderen met de tijd wel. Het is
nu voor veel landen een handelspartner of concurrent. Brazilië behoort tot één van
de grootste economieën van de wereld. Toch is het nog geen centrumland. Een
vijfde van de bevolking leeft namelijk nog in armoede.
Paragraaf 2
Demografie: Ondanks de daling van het geboortecijfer is de natuurlijke
bevolkingsgroei nog steeds hoog. Er ligt wel vergrijzing op de loer. Oorzaken hiervan
zijn:
De stijgende welvaart volgens het demografisch transitie daalt het
geboortecijfer door onder andere beter onderwijs, meer beter opgeleide
vrouwen en betere gezondheidszorg.
Maatschappelijke veranderingen moderne massamedia showen kleine
gezinsgroottes.
Het overheidsbeleid van gezinsplanning de overheid subsidieert onder
andere de anticonceptiepil.
Er is geen sprake van sociale bevolkingsgroei door migratie. De levensverwachting
ligt rond de 73 jaar.
Verstedelijking: Brazilië kent een hoge verstedelijkingsgraad, zo’n 86% van de
bevolking woont in steden. Vanaf 1950 lag ook het verstedelijkingstempo hoog en
mensen verhuisden massaal naar de stad i.v.m. werk en industrie. Vooral Rio en Sao
Paulo werden megasteden. Helaas waren infrastructuur en voorzieningen niet
berekend op de enorme stedelijke bevolking. Er waren ook niet genoeg woningen,
,hierdoor ontstonden veel sloppenwijken of favela’s. De rijke inwoners vonden elkaar
in gated communities. Zij woonden in bewaakte en ommuurde woonwijken. De
gouden driehoek (Belo Horizonte, Sao Paulo en Rio de Janeiro) staat door een goed
stedelijk netwerk goed met elkaar in verbinding.
Sociale ongelijkheid: De Lorentzcurve laat zien dat de sociale ongelijkheid een
puntje van zorg blijft in Brazilië. Behalve in de stad bestaan er ook in het platteland
enorme inkomstverschillen. De grootgrondbezitters is in bezit van meer dan de helft
van de landbouwgrond. In Brazilië bestaat er in het algemeen een verband tussen
etniciteit en rijkdom. Mensen met een mix van Europese en inheemse voorouders
worden mestiezen genoemd.
Paragraaf 3
Blijft de economie groeien?: Een belangrijke oorzaak voor de economische groei
van Brazilië was de toenemende vraag naar grondstoffen. Agrarische producten en
grondstoffen vormen het grootste deel van het exportpakket. Het land streeft naar
industrialisering. Sommige sectoren hebben hier al mee te maken. Het importpakket
bevat veel consumptiegoederen en meestal is de handelsbalans positief. Er wordt
dus verdiend aan buitenlandse handel.
Rol van de politiek: Het bestrijden van sociale ongelijkheid is een van de meest
belangrijke politieke doelen. Deze aanpak wordt wereldwijd bewonderd, nergens
daalden de inkomstongelijkheden zo snel. Tegenstrijdig is het feit dat die good
governance misschien helemaal niet zo goed verloopt. De overheid heeft namelijk
honderden gezinnen uit de favela geveegd om daar een voetbalstadion te bouwen.
De bevolkingsparticipatie stijgt, burgers laten steeds beter hun stem horen. De
democratisering wordt wel gesaboteerd. Er is namelijk veel last van corruptie.
Regionale ongelijkheid: Al sinds het koloniale verleden ligt het economisch
zwaartepunt van Brazilië aan de kust. Omdat Brazilië zo’n groot land is, is het lastig
een goed realistisch beeld te krijgen van het bnp. De rijken aan de kust halen het bnp
omhoog en in de armere gebieden werken er veel mensen zwart (informele sector).
Paragraaf 4
Landschap: Het landschap in Brazilië is te verdelen in vijf regio’s:
1. Hoogland van Guyana noordelijk deel weinig reliëf
2. Laagland stroomgebied Amazone
3. Hoogland van Planalto/Brazilië centraal zuidoostelijk reliëf zorgt voor
warme lucht dus neerslag aan ene kant van de berg, steppe klimaat aan
andere kant van de berg
4. De vlakke kuststrook zon, zee, strand
5. Moerasgebied de Pantanal stroomt vol als soort badkuip in het
regenseizoen
Klimaat: Klimaatfactoren van invloed op Brazilië:
, - Reliëf bergketens aan de kust zorgen voor stuwingsregen in de kustvlaktes
en droog daarachter
- Geografische ligging ligging voor een deel op de evenaar met bijkomend
lagedrukgebied
- Zeestroom langs de kust is een warme zeestroom
De ITCZ schuift op. Dit zorgt voor flinke neerslag maar dus niet altijd op dezelfde
breedtegraad. Dit zorgt voor neerslagvariatie.
Vegetatie: Er zijn verschillende klimaatzones is Brazilië
Caatinga
- droogbestendige vegetatie zoals cactussen
- weinig neerslag
- steppenklimaat (BSh)
- semi-aride klimaat (BS)
- veel extensieve veeteelt zoals geiten en koeien
- een arm gebied
Cerrado
- een gesloten savanne, bomen in elkaar gegroeid
- Aw klimaat
- veel neerslag
- heuvelland en hoogland
- natuurlijke vegetatie: gras en- boomsavanne
- akkerbouw zoals soja en suiker
Amazonia
- overstrommingsvlakten: verzeas en mangrove gebieden
Paragraaf 5
Delfstoffen: Ertsen zijn gesteenten die bepaalde mineralen of metalen bevatten. Zo
is bauxiet een erts waaruit aluminium wordt gewonnen. Brazilië heeft hiervan de
grootste bekende voorraden. Veel van de ertsen zijn afkomstig uit miljoenen jaren
geleden ontstaan sedimentgesteente of opstijgend magma vanuit de mantel, dat
stolde in de aardkorst: ertsvorming. Verder beschikt Brazilië over veel fossiele
energiebronnen, vooral aardolie.
Biobrandstof: Brandstoffen worden vooral gewonnen uit suikerriet zoals bio-ethanol.
Hier zijn wel wat nadelen aan:
- Landgrabbing, kappen en suikerriet dus verbouwen in bijvoorbeeld amazone
gebied.
- Armeren worden verdreven om suikerriet te verbouwen.
- Grootschalige landbouw heeft een flinke impact op het milieu en de natuur.
