Deel 1: zorgzaam handelen in de klas
Hoofdstuk 1: Raamkader klasmanagement
Het raamkader klasmanagement met al zijn componenten toelichten +
Voorbeelden geven bij elke component uit het raamkader
Het kader omvat acht domeinen waarmee een goed klasmanager dagelijks
rekening houdt in zijn onderwijspraktijk:
Communicatieprin Groepsdynamica Leiderschap Positieve
cipes betrokkenheid
en
verbondenheid
Coherente Goede lessen Concreet Vermijden van
regelhantering interveniëren gevaarzones
Hoofdstuk 2: Positieve betrokkenheid en verbondenheid
als draagvlak van goed klasmanagement
Respect + vriendelijk + engageert = verbonden
Positieve relatie tussen lkr en lln = beter gedrag in de les + positief effect
als leerprestatie
De drie grondhoudingen van groeibevorderende relatie toelichten (theoretisch
+ voorbeelden)
1. Grondhoudingen van Rogers
a. Respect, achting, onvoorwaardelijke aanvaarding
b. Empathie, meevoelend begrip
c. Echtheid, congruentie
2. Actief-luisteren
3. Ik-boodschap
De definitie van een groeibevorderende relatie geven
Rogers onderscheidt drie noodzakelijke grondhoudingen om te kunnen
spreken van een groeibevorderende relatie:
1. Respect, achting, onvoorwaardelijke aanvaarding
2. Empathie, meevoelend begrip
3. Echtheid, congruentie
Het belang van de drie grondhoudingen van de groeibevorderende relatie
toelichten voor het verloop van een moeilijk gesprek
Kijk andere samenvatting
Toelichten wat actief luisteren is met inbegrip van de vier eisen die aan een
actief luisteraar gesteld worden (theoretisch + voorbeelden)
Alleen maar daar zijn en luisteren
Effectieve instrumenten
Eerder actief dan passief
, o
Passief: proberen zoveel mogelijk info op te nemen, na twee
dagen vergeten
Je verplaatst je in de spreker
Boodschap vanuit zijn standpunt begrijpen
Steunt op twee grondhoudingen
o Verwoorden
o Inspelen
Actief luisteren stelt vier eisen:
1. Aandacht
2. Aanvaarding (acceptatie)
3. Empathie (inlevingsvermogen)
4. Verantwoordelijkheid voor volledigheid
De veertien technieken om actief te luisteren herkennen in een concreet
voorbeeld en toelichten
1. Wees gemotiveerd 9. Onderbreek spreker niet
2. Maak oogcontact 10.Integreer wat er gezegd wordt
3. Toon belangstelling 11.Praat niet te veel
4. Vermijd gedrag dat aandacht 12.Wees bewust van
afleidt vooroordelen
5. Inlevingsvermogen 13.Spoele overgangen van
6. Neem totaalbeeld in je op spreker ⟨ – ⟩ luisteraar
7. Stel vragen 14.Wees jezelf
8. Parafraseer en spiegel
Toelichten wat parafraseren en spiegelen is (met voorbeeld)
Parafraseren:
Controle: heb ik de boodschap goed begrepen?
‘Als ik wat u net zei, mag samenvatten…’
‘Volgens u is het dus zo dat...’
‘U wilt dus weten of…’
Spiegelen:
Begrip en steun: de spreker emotionele ondersteuning bieden
De spreker op gevoelsmatige manier trachten te begrijpen en
eventueel bij te staan
‘Het lijkt erop dat je nog steeds kwaad bent…’
‘Ik heb het gevoel dat jij…’
Voorbeeld:
‘Ik heb een week blok en twee en een halve week examen. Dat lijkt mij zeer
weinig om al die vakken te blokken. Dat worden drie zware weken. En
waarschijnlijk lukt het mij niet om geen tekorten te halen.’
SPIEGELEN “Je bent ontmoedigd omdat je maar weinig tijd hebt om de
examens voor te bereiden en je vreest dat het je niet zal lukken om in eerste
zittijd te slagen?”
PARAFRASEREN “Als ik het goed begrijp heb je maar één week blok en dat
vind je onvoldoende om alles goed te kunnen studeren.”
, Het verschil tussen enkelvoudig en meervoudig luisteren uitleggen aan de
hand van een voorbeeld
Enkelvoudig luisteren:
Zelf druk bezig, direct oplossing zien: wrm verder luisteren?, zeker
weten anderen ongelijk
Voorrang geven aan eigen idee
Schijnhouding (“mmh”)
Meervoudig luisteren:
Eerlijk communiceren over jouw hindernis
Clement: ‘dubbele boodschap’
De nadelen van ‘verkeerde boodschappen toelichten
De leerling gaat zich verzetten
Gaat zich terugtrekken omdat hij zich weinig waard voelt
De lln gaat zich schuldig voelen
De leerling wordt boos en wraakzuchtig
Zijn gevoel van eigenwaarde wordt ondermijnd
De lln heeft het gevoel dat de leerkracht hem nauwelijks ziet als
iemand met eigen gevoelens en behoeftes
De drie grote categorieën ‘verkeerde boodschappen toelichten
1. Boodschappen die een oplossing inhouden
= Vertellen een lln precies hoe hij zijn gedrag moet veranderen, wat hij
moet doen, beter zou kunnen doen, zou behoren te doen. (= autoritair
gedrag leerkracht)
A. Bevelen, aanwijzingen geven
“Zwijg eens!”
B. Waarschuwen, dreigen
“Als jullie nu niet gaan zwijgen dan”
C. Moraliseren, preken
“Goede leerlingen zouden moeten weten dat het niet hoort dat er
gepraat wordt tijden de les.”
D. Adviseren, oplossing geven
“Als ik jou was, zou ik maar beter opletten”
Bevatten meestal twee verborgen boodschappen: ‘Jij bent te dom om zelf te
denken hoe je me zou kunnen helpen” EN “Ik ben de baas en jij moet
veranderen omdat ik het zeg.”
Bevatten nooit informatie over de leerkracht
2. Vernederende boodschappen
= leerling wordt zwart gemaakt
A. Veroordelen, kritiek leveren, oneens zijn, beschuldigen
B. Schelden, stereotyperen, belachelijk maken
C. Interpreteren, analyseren, diagnosticeren
D. Prijzen, instemmen, positief waarderen
E. Geruststellen, sympathiseren, ondersteunen
F. Onderzoeken, vragen stellen, verhoren
Hoofdstuk 1: Raamkader klasmanagement
Het raamkader klasmanagement met al zijn componenten toelichten +
Voorbeelden geven bij elke component uit het raamkader
Het kader omvat acht domeinen waarmee een goed klasmanager dagelijks
rekening houdt in zijn onderwijspraktijk:
Communicatieprin Groepsdynamica Leiderschap Positieve
cipes betrokkenheid
en
verbondenheid
Coherente Goede lessen Concreet Vermijden van
regelhantering interveniëren gevaarzones
Hoofdstuk 2: Positieve betrokkenheid en verbondenheid
als draagvlak van goed klasmanagement
Respect + vriendelijk + engageert = verbonden
Positieve relatie tussen lkr en lln = beter gedrag in de les + positief effect
als leerprestatie
De drie grondhoudingen van groeibevorderende relatie toelichten (theoretisch
+ voorbeelden)
1. Grondhoudingen van Rogers
a. Respect, achting, onvoorwaardelijke aanvaarding
b. Empathie, meevoelend begrip
c. Echtheid, congruentie
2. Actief-luisteren
3. Ik-boodschap
De definitie van een groeibevorderende relatie geven
Rogers onderscheidt drie noodzakelijke grondhoudingen om te kunnen
spreken van een groeibevorderende relatie:
1. Respect, achting, onvoorwaardelijke aanvaarding
2. Empathie, meevoelend begrip
3. Echtheid, congruentie
Het belang van de drie grondhoudingen van de groeibevorderende relatie
toelichten voor het verloop van een moeilijk gesprek
Kijk andere samenvatting
Toelichten wat actief luisteren is met inbegrip van de vier eisen die aan een
actief luisteraar gesteld worden (theoretisch + voorbeelden)
Alleen maar daar zijn en luisteren
Effectieve instrumenten
Eerder actief dan passief
, o
Passief: proberen zoveel mogelijk info op te nemen, na twee
dagen vergeten
Je verplaatst je in de spreker
Boodschap vanuit zijn standpunt begrijpen
Steunt op twee grondhoudingen
o Verwoorden
o Inspelen
Actief luisteren stelt vier eisen:
1. Aandacht
2. Aanvaarding (acceptatie)
3. Empathie (inlevingsvermogen)
4. Verantwoordelijkheid voor volledigheid
De veertien technieken om actief te luisteren herkennen in een concreet
voorbeeld en toelichten
1. Wees gemotiveerd 9. Onderbreek spreker niet
2. Maak oogcontact 10.Integreer wat er gezegd wordt
3. Toon belangstelling 11.Praat niet te veel
4. Vermijd gedrag dat aandacht 12.Wees bewust van
afleidt vooroordelen
5. Inlevingsvermogen 13.Spoele overgangen van
6. Neem totaalbeeld in je op spreker ⟨ – ⟩ luisteraar
7. Stel vragen 14.Wees jezelf
8. Parafraseer en spiegel
Toelichten wat parafraseren en spiegelen is (met voorbeeld)
Parafraseren:
Controle: heb ik de boodschap goed begrepen?
‘Als ik wat u net zei, mag samenvatten…’
‘Volgens u is het dus zo dat...’
‘U wilt dus weten of…’
Spiegelen:
Begrip en steun: de spreker emotionele ondersteuning bieden
De spreker op gevoelsmatige manier trachten te begrijpen en
eventueel bij te staan
‘Het lijkt erop dat je nog steeds kwaad bent…’
‘Ik heb het gevoel dat jij…’
Voorbeeld:
‘Ik heb een week blok en twee en een halve week examen. Dat lijkt mij zeer
weinig om al die vakken te blokken. Dat worden drie zware weken. En
waarschijnlijk lukt het mij niet om geen tekorten te halen.’
SPIEGELEN “Je bent ontmoedigd omdat je maar weinig tijd hebt om de
examens voor te bereiden en je vreest dat het je niet zal lukken om in eerste
zittijd te slagen?”
PARAFRASEREN “Als ik het goed begrijp heb je maar één week blok en dat
vind je onvoldoende om alles goed te kunnen studeren.”
, Het verschil tussen enkelvoudig en meervoudig luisteren uitleggen aan de
hand van een voorbeeld
Enkelvoudig luisteren:
Zelf druk bezig, direct oplossing zien: wrm verder luisteren?, zeker
weten anderen ongelijk
Voorrang geven aan eigen idee
Schijnhouding (“mmh”)
Meervoudig luisteren:
Eerlijk communiceren over jouw hindernis
Clement: ‘dubbele boodschap’
De nadelen van ‘verkeerde boodschappen toelichten
De leerling gaat zich verzetten
Gaat zich terugtrekken omdat hij zich weinig waard voelt
De lln gaat zich schuldig voelen
De leerling wordt boos en wraakzuchtig
Zijn gevoel van eigenwaarde wordt ondermijnd
De lln heeft het gevoel dat de leerkracht hem nauwelijks ziet als
iemand met eigen gevoelens en behoeftes
De drie grote categorieën ‘verkeerde boodschappen toelichten
1. Boodschappen die een oplossing inhouden
= Vertellen een lln precies hoe hij zijn gedrag moet veranderen, wat hij
moet doen, beter zou kunnen doen, zou behoren te doen. (= autoritair
gedrag leerkracht)
A. Bevelen, aanwijzingen geven
“Zwijg eens!”
B. Waarschuwen, dreigen
“Als jullie nu niet gaan zwijgen dan”
C. Moraliseren, preken
“Goede leerlingen zouden moeten weten dat het niet hoort dat er
gepraat wordt tijden de les.”
D. Adviseren, oplossing geven
“Als ik jou was, zou ik maar beter opletten”
Bevatten meestal twee verborgen boodschappen: ‘Jij bent te dom om zelf te
denken hoe je me zou kunnen helpen” EN “Ik ben de baas en jij moet
veranderen omdat ik het zeg.”
Bevatten nooit informatie over de leerkracht
2. Vernederende boodschappen
= leerling wordt zwart gemaakt
A. Veroordelen, kritiek leveren, oneens zijn, beschuldigen
B. Schelden, stereotyperen, belachelijk maken
C. Interpreteren, analyseren, diagnosticeren
D. Prijzen, instemmen, positief waarderen
E. Geruststellen, sympathiseren, ondersteunen
F. Onderzoeken, vragen stellen, verhoren
