Samenvatting sociale psychologie van de affectieve processen

SOCIALE PSYCHOLOGIE VAN DE AFFECTIEVE
PROCESSEN
COLLEGE 1: INLEIDING SOCIALE PSYCHOLOGIE

WAT IS SOCIALE PSYCHOLOGIE?

Sociale psychologie = wetenschappelijk onderzoek naar de manier waarop gedachten, gevoelens en
gedragingen worden beïnvloed door anderen

o Anderen die fysiek aanwezig zijn setting vd klas
o Anderen die in gedachten aanwezig zijn mama zei dat je moet opletten
o Anderen die geïmpliceerd zijn denkt niet bewust aan mama, maar heeft invloed

Gedrag heeft een communicatieve functie
 Betekenis gedrag: afh vd motieven, doelen, perspectief en culturele achtergrond van acteur & waarnemer

Niet-waarneembare processen: gedachten en gevoelens
 Psychologische dimensie van gedrag (vinden plaats binnen het brein)

SOCIALE PSYCHOLOGIE EN ZIJN NAASTE BUREN

Sociale psychologie: connecties met subdisciplines uit de algemene psychologie & andere disciplines




ONDERWERPEN VAN SOCIALE PSYCHOLOGIE

= alle thema’s die in dit boek behandeld worden

Sociale psychologie beschrijven ahv wat het bestudeerd ; moeilijk te onderscheiden met andere disciplines
 Onderscheid? Wat sociale psychologie bestudeerd, hoe het dit doet & welk niveau van uitleg wordt gezocht


1

,ONDERZOEKSMETHODEN

WETENSCHAPPELIJKE METHODE

WETENSCHAP  DOGMA / RATIONALISME
= formuleren van hypotheses = iets is waar omdat je gelooft dat het waar is
OF omdat een autoriteit zegt dat het waar is

Hypothese = formeel opgestelde voorspellingen over wat iets zou kunnen veroorzaken
 Zo opgesteld dat ze empirisch kunnen worden getest om te zien of ze waar zijn

o Hypothese klopt niet
o Hypothese wordt ondersteund  nauwkeuriger afgestemde hypotheses genereren

Replicatie = voorkomen dat de ontdekking louter te wijden is aan omstandigheden waarin de test plaatsvond
Confirmation bias = neiging om info te zoeken, te interpreteren en te creëren die je hypothese ondersteund



CAUSALE RELATIE

Meestal voorkeur voor experimentele
methode : kan causaliteit aantonen




2 soorten methoden

o Experimentele methode
o Niet-experimentele methode




2

,EXPERIMENTEN

Experiment = een hypothesetest waarin iets wordt gedaan om te zien wat het effect zal zijn op iets anders

o Manipulatie van één of meerdere onafhankelijke variabelen OV
o Het effect meten van deze manipulatie op één of meer afhankelijke variabelen AV

 Variatie afhankelijke variabele hangt af van variatie onafhankelijke variabele

Criteria om experimenten te beoordelen

o Operationele definities vd variabelen
 Theoretische term definiëren op manier die het mogelijk maakt deze te manipuleren / meten
o Toevallige toewijzing van participanten aan condities
o Interne validiteit = kun je het resultaat dat je meet toeschrijven aan de OV?
 Controleconditie (vergelijkingspunt)
 Confound (storende variabele)
- Variabele die mee varieert met OV ; unieke effect van OV is niet meer te bepalen
- Agressieve programma’s leiden tot agressie bij kinderen
- Conditie 1: programma met agressie kijken in blauwe kamer Agressie door kleur
- Conditie 2: programma zonder agressie kijken in rode kamer of programma?
o Externe validiteit
 Mate waarin resultaten kunnen worden toegepast en gegeneraliseerd naar andere contexten


LABORATORIUM-EXPERIMENTEN

= alle onafhankelijke variabelen & storende factoren zo veel mogelijk onder controle houden

o Interne validiteit ⇧ , externe validiteit ⇩
o Gevaar op demand karakteristieken
 Kenmerken van een experiment die een bepaalde reactie lijken te vereisen
 Opletten dat je niet aan de deelnemers weggeeft wat van hen verwacht wordt
o Beperking van spontaan gedrag (subject effects)

Dubbel-blind
> Proefleider weet niet welke proefpersonen tot experimentele groep of controle groep behoren
> Proefpersonen weten niet tot welke groep ze behoren


VELD-EXPERIMENTEN

= experiment uitvoeren in een meer realistische setting buiten een labo

o Interne validiteit ⇩ , externe validiteit ⇧
o Minder controle op storende factoren
o Beperking van antwoordtendensen (response sets)
 Neiging om vragen te beantwoorden op een manier die de respondent het meest
complementeert ipv de waarheid te vertellen




3

, NIET-EXPERIMENTELE METHODEN

Experiment is niet steeds een geschikte methode

o Individuele verschillen zijn niet altijd te manipuleren
o Mensen zijn niet altijd random toe te wijzen aan condities
o Voorlopers en gevolgen van reële gebeurtenissen / contexten

Niet-experimentele methoden ; onderzoeken de CORRELATIE tussen natuurlijk voorkomende variabelen
 ≠ causale conclusies trekken

= veranderingen in ene variabele worden betrouwbaar gekoppeld aan veranderingen in andere
variabele, maar er kan niet worden bepaald welke vd 2 variabelen de verandering heeft veroorzaakt


ARCHIEFONDERZOEK

= onderzoek naar culturele producten of maatschappelijke ontwikkelingen

Gebruik maken van gegevens en rapporten die anderen verzameld hebben
>> Onderzoeker heeft geen controle over de primaire dataverzameling
>> Onderzoek kan onbetrouwbaar zijn


CASE STUDIES

= volgen van een individu of groep om een bepaalde omstandigheid / gebeurtenis verdiepend te beschrijven

Geschikt voor: onderzoek naar ongewone of rare fenomenen die je niet kunt creëren in een labo


KWALITATIEVE STUDIES

= methoden die het discours zorgvuldig uitpakken (wat mensen tegen wie zeggen in welke context)
 Onderliggend verhaal identificeren ; wat mensen denken, hun beweegredenen & bedoeling discours

Discours = gebrek aan overeenkomst onder personen, groepen, dingen; meningsverschil dat daaruit voortvloeit


SURVEY ONDERZOEK

= vragenlijstonderzoek

o Open-ended: respondent kiest zelf hoe uitgebreid of bondig hij zijn antwoord maakt
o Closed-ended: vooropgestelde antwoordmogelijkheden

Geschikt voor: verzamelen van grote hoeveelheid data bij een grote groep respondenten


OBSERVATIESTUDIES

= het observeren, opnemen en coderen van gedrag zoals het voorkomt

o Onzichtbaar: studenten in een cafetaria observeren in een hoekje vd zaal
o Zichtbaar: bende observeren door lid te worden hiervan en notities te nemen

Geschikt voor: onderzoek naar spontaan gedrag in zijn natuurlijke omgeving

4