Samenvatting: DIVERSITEIT
1. Diversiteit als concept
1. Wat is diversiteit?
Het is een mix van verschillen, zowel de zichtbare verschillen als de onzichtbare verschillen. Het gaat
verder dan alleen over etniciteit. Ook leeftijd, gender, seksualiteit,…
2. Categorie als filter
VOORDELEN NADELEN
Verschillen zien in de chaos Creëert + vergroot verschillen tussen mensen
Verminderen van complexiteit Creëert + vergroot vooroordelen en stereotypen
Noodzakelijk om structurele ongelijkheden +
uitsluiting aan te pakken
Aandacht voor uitdagingen specifieke subgroepen
bv. gender
3. Categorieën als sociale constructies
- Veranderbaar en eigen aan tijd
- Altijd afhankelijk van context en plaats
- Agency! Wie maakt en bepaalt de categorieën?
4. Superdiversiteit – Vertovec
- Nieuwe manier van kijken naar migratie (20ste VS 21ste eeuw)
➔ Kwantitatieve verandering:
◼ van beperkte etnische diversiteit naar een stijging van mensen met migratieachtergrond
◼ vooral migratie naar grote steden
➔ kwalitatieve verandering
• Mensen migreren in de 21ste naar meer gastlanden
• Migranten afkomstig uit heel EU en de wereld
Bv. door volgmigratie, huwelijk, val Berlijnse Muur,…
- Verschillende migratiekanalen in 21ste eeuw
- Groeiende diversiteit in diversiteit
- Nieuwe manier van kijken naar migratie in 21ste eeuw
, Samenvatting: DIVERSITEIT
- Langzaam proces van normalisering van diversiteit in steden, maatschappij,
hulpverlening, onderwijs,.. De 20ste eeuw was de eeuw van migratie de 21ste eeuw van
diversiteit.
5. Multiculturalisme – Vertovec
- Verschil in beleid tijdens 20ste en 21ste eeuw
➔ Kritiek:
◼ Falen beleid multiculturalisme door te focussen en vertrekken vanuit etniciteit
◼ Niet in staat om in te spelen op huidige migratiestromen
- Noden divers:
Geen homogene groepen van migranten, geen gedeelde samenleving, …
- Nieuw beleid nodig?
- Nadruk op inburgeringscursussen en taaltesten
- actief laten zien dat je bij een gemeenschappelijke samenleving wil horen
➔ kritiek op Vertovec
◼ superdiversiteit -> hip concept
- naast migratie verschillende vormen van diversiteit, SL is altijd al divers geweest
- etnische diversiteit = slechts deel van je persoonlijke identiteit
6. Diversiteit
- Assen/dimensies van diversiteit zorgen voor structurele ongelijkheden ondanks
bescherming van anti-discriminatie wetten in België.
- Geslacht
◼ Leeftijd
◼ Beperking
◼ Seksuele geaardheid
◼ …
7. Diversiteit in diversiteit
- Etnische/raciale achtergrond;
- Huidskleur
- Religie
- Taal
- Cultuur-migratie-achtergrond;
- Eerste, tweede, derde generatie
- Vluchteling, expat,..
- Geslacht
- Beperking
- Socio-economische achtergrond
- Gender expressie
- Geboorte
- Sociale afkomst
- Gezondheidstoestand
- Leeftijd
- Vermogen
➔ Conclusie = diversiteit breed interpreteren
, Samenvatting: DIVERSITEIT
- Focussen op 1 dimensie/categorie = gevaarlijk, want;
- Verschil tussen individuele & groepsdimensie
- Meervoudige identiteiten ( zie ijsberg& bloem, zichtbare en onzichtbare)
- Dynamisch & complex en afhankelijk van tijd en context
- Bewust zijn van verschillende categorieën/assen die elkaar kunnen kruisen→
kruispuntdenken
2. De organisatie van diversiteit
Uitsluiting/exclusie Segregatie Integratie
1. Vindt plaats wanneer de 2. Je leeft in een aparte 3. Personen mogen
toegang tot deelname omgeving samen met meedoen als ze zich
aan de SL wordt mensen die ook niet kunnen aanpassen. De
geweigerd aan de voldoen aan de norm bestaande structuren
persoon passen zich niet/ weinig
aan de noden van de
persoon.
Bv. geen les geven aan meisjes, Bv. personen met een handicap Bv. anderstalige nieuwkomers
personen met een beperking, … leven samen in een omgeving mogen deelnemen aan hoger
die speciaal voor mensen met onderwijs maar krijgen geen
een bepaalde beperking of bijzonder statuut omwille van
verschillende soorten taal, GON begeleiding,..
beperkingen is voorzien
Bv. bijzonder onderwijs
o Naar een inclusieve samenleving?
➔ Wat is inclusie?
= het recht op volwaardige deelname aan de samenleving op gelijke voet met andere burgers,
een onafhankelijk leven met gelijke keuzemogelijkheden en met respect voor individuele keuzes.
3. Diversiteit op MICRO-,MESO-, MACROniveau
- 3 niveaus waarop diversiteit georganiseerd wordt en ongelijkheid in stand gehouden kan
worden.
, Samenvatting: DIVERSITEIT
4. Norm denken
- DE NORM= wit- heteroseksueel- mannelijk
- Oorsprong patriarchaat -> pater/vader draagt het gezag
- geconnecteerd met processen hiërarchie macht, privilege & structurele ongelijkheden
- Door mannen gedomineerde machtsstructuren in de hele georganiseerde samenleving &
individuele relaties
- Norm onderzocht en bekritiseerd vanuit verschillende disciplines + vertrekpunten
o Norm denken over GENDER;
➔ Simonne De Beauvoir
- Franse filosofe + feministische auteur
- Weigert -> te conformeren aan normen van burgerlijke maatschappij
- De 2de sekse
- Mannelijkheid en vrouwelijkheid als binair en hiërarchisch bepaald in masculiene
samenleving
- “ Je wordt niet als vrouw geboren je wordt als vrouw gemaakt”
- Sekse is niet biologisch bepaald maar cultureel geconstrueerd
- In practice, the relationship between the sexes is not that of two equivalent electric
poles. The man represents, in effect, both the positive and the neutral element
➔ Kritiek Links en Rechts
- Houding huwelijk, moederschap, abortus
- Vrouwelijke arbeiders vs economische zelfstandigheid
o Norm denken Heteronormativiteit;
- gebaseerd op volgende 3 principes
- gender = binair
- mannen en vrouwen zijn fundamenteel verschillend
- je bent hetero tot het tegendeel is bewezen en niet-heteroseksualiteit hangt samen met
gender
➔ Bij heteronormativiteit gaat het er niet om dat heteroseksualiteit als seksualiteit de norm
is (oftewel meer mensen zijn hetero dan homo), maar om het feit dat heteroseksualiteit
maatschappelijk genormaliseerde geïnstitutionaliseerd wordt en mensen geacht en
gedwongen worden te voldoen aan een heteroseksueel ideaalbeeld. Die normalisering
en institutionalisering van heteronormativiteit zou op allerlei vlakken in de maatschappij
voorkomen, zoals in wetgeving, media, opvoeding en scholing.
- Onze SL -> opgedeeld in man en vrouw, mensen worden in een gendernorm geduwd
gebaseerd op hun biologisch geslacht.
o Norm denken over Ras;
1. Diversiteit als concept
1. Wat is diversiteit?
Het is een mix van verschillen, zowel de zichtbare verschillen als de onzichtbare verschillen. Het gaat
verder dan alleen over etniciteit. Ook leeftijd, gender, seksualiteit,…
2. Categorie als filter
VOORDELEN NADELEN
Verschillen zien in de chaos Creëert + vergroot verschillen tussen mensen
Verminderen van complexiteit Creëert + vergroot vooroordelen en stereotypen
Noodzakelijk om structurele ongelijkheden +
uitsluiting aan te pakken
Aandacht voor uitdagingen specifieke subgroepen
bv. gender
3. Categorieën als sociale constructies
- Veranderbaar en eigen aan tijd
- Altijd afhankelijk van context en plaats
- Agency! Wie maakt en bepaalt de categorieën?
4. Superdiversiteit – Vertovec
- Nieuwe manier van kijken naar migratie (20ste VS 21ste eeuw)
➔ Kwantitatieve verandering:
◼ van beperkte etnische diversiteit naar een stijging van mensen met migratieachtergrond
◼ vooral migratie naar grote steden
➔ kwalitatieve verandering
• Mensen migreren in de 21ste naar meer gastlanden
• Migranten afkomstig uit heel EU en de wereld
Bv. door volgmigratie, huwelijk, val Berlijnse Muur,…
- Verschillende migratiekanalen in 21ste eeuw
- Groeiende diversiteit in diversiteit
- Nieuwe manier van kijken naar migratie in 21ste eeuw
, Samenvatting: DIVERSITEIT
- Langzaam proces van normalisering van diversiteit in steden, maatschappij,
hulpverlening, onderwijs,.. De 20ste eeuw was de eeuw van migratie de 21ste eeuw van
diversiteit.
5. Multiculturalisme – Vertovec
- Verschil in beleid tijdens 20ste en 21ste eeuw
➔ Kritiek:
◼ Falen beleid multiculturalisme door te focussen en vertrekken vanuit etniciteit
◼ Niet in staat om in te spelen op huidige migratiestromen
- Noden divers:
Geen homogene groepen van migranten, geen gedeelde samenleving, …
- Nieuw beleid nodig?
- Nadruk op inburgeringscursussen en taaltesten
- actief laten zien dat je bij een gemeenschappelijke samenleving wil horen
➔ kritiek op Vertovec
◼ superdiversiteit -> hip concept
- naast migratie verschillende vormen van diversiteit, SL is altijd al divers geweest
- etnische diversiteit = slechts deel van je persoonlijke identiteit
6. Diversiteit
- Assen/dimensies van diversiteit zorgen voor structurele ongelijkheden ondanks
bescherming van anti-discriminatie wetten in België.
- Geslacht
◼ Leeftijd
◼ Beperking
◼ Seksuele geaardheid
◼ …
7. Diversiteit in diversiteit
- Etnische/raciale achtergrond;
- Huidskleur
- Religie
- Taal
- Cultuur-migratie-achtergrond;
- Eerste, tweede, derde generatie
- Vluchteling, expat,..
- Geslacht
- Beperking
- Socio-economische achtergrond
- Gender expressie
- Geboorte
- Sociale afkomst
- Gezondheidstoestand
- Leeftijd
- Vermogen
➔ Conclusie = diversiteit breed interpreteren
, Samenvatting: DIVERSITEIT
- Focussen op 1 dimensie/categorie = gevaarlijk, want;
- Verschil tussen individuele & groepsdimensie
- Meervoudige identiteiten ( zie ijsberg& bloem, zichtbare en onzichtbare)
- Dynamisch & complex en afhankelijk van tijd en context
- Bewust zijn van verschillende categorieën/assen die elkaar kunnen kruisen→
kruispuntdenken
2. De organisatie van diversiteit
Uitsluiting/exclusie Segregatie Integratie
1. Vindt plaats wanneer de 2. Je leeft in een aparte 3. Personen mogen
toegang tot deelname omgeving samen met meedoen als ze zich
aan de SL wordt mensen die ook niet kunnen aanpassen. De
geweigerd aan de voldoen aan de norm bestaande structuren
persoon passen zich niet/ weinig
aan de noden van de
persoon.
Bv. geen les geven aan meisjes, Bv. personen met een handicap Bv. anderstalige nieuwkomers
personen met een beperking, … leven samen in een omgeving mogen deelnemen aan hoger
die speciaal voor mensen met onderwijs maar krijgen geen
een bepaalde beperking of bijzonder statuut omwille van
verschillende soorten taal, GON begeleiding,..
beperkingen is voorzien
Bv. bijzonder onderwijs
o Naar een inclusieve samenleving?
➔ Wat is inclusie?
= het recht op volwaardige deelname aan de samenleving op gelijke voet met andere burgers,
een onafhankelijk leven met gelijke keuzemogelijkheden en met respect voor individuele keuzes.
3. Diversiteit op MICRO-,MESO-, MACROniveau
- 3 niveaus waarop diversiteit georganiseerd wordt en ongelijkheid in stand gehouden kan
worden.
, Samenvatting: DIVERSITEIT
4. Norm denken
- DE NORM= wit- heteroseksueel- mannelijk
- Oorsprong patriarchaat -> pater/vader draagt het gezag
- geconnecteerd met processen hiërarchie macht, privilege & structurele ongelijkheden
- Door mannen gedomineerde machtsstructuren in de hele georganiseerde samenleving &
individuele relaties
- Norm onderzocht en bekritiseerd vanuit verschillende disciplines + vertrekpunten
o Norm denken over GENDER;
➔ Simonne De Beauvoir
- Franse filosofe + feministische auteur
- Weigert -> te conformeren aan normen van burgerlijke maatschappij
- De 2de sekse
- Mannelijkheid en vrouwelijkheid als binair en hiërarchisch bepaald in masculiene
samenleving
- “ Je wordt niet als vrouw geboren je wordt als vrouw gemaakt”
- Sekse is niet biologisch bepaald maar cultureel geconstrueerd
- In practice, the relationship between the sexes is not that of two equivalent electric
poles. The man represents, in effect, both the positive and the neutral element
➔ Kritiek Links en Rechts
- Houding huwelijk, moederschap, abortus
- Vrouwelijke arbeiders vs economische zelfstandigheid
o Norm denken Heteronormativiteit;
- gebaseerd op volgende 3 principes
- gender = binair
- mannen en vrouwen zijn fundamenteel verschillend
- je bent hetero tot het tegendeel is bewezen en niet-heteroseksualiteit hangt samen met
gender
➔ Bij heteronormativiteit gaat het er niet om dat heteroseksualiteit als seksualiteit de norm
is (oftewel meer mensen zijn hetero dan homo), maar om het feit dat heteroseksualiteit
maatschappelijk genormaliseerde geïnstitutionaliseerd wordt en mensen geacht en
gedwongen worden te voldoen aan een heteroseksueel ideaalbeeld. Die normalisering
en institutionalisering van heteronormativiteit zou op allerlei vlakken in de maatschappij
voorkomen, zoals in wetgeving, media, opvoeding en scholing.
- Onze SL -> opgedeeld in man en vrouw, mensen worden in een gendernorm geduwd
gebaseerd op hun biologisch geslacht.
o Norm denken over Ras;
