Samenvatting Krachtgericht begeleiden
Emancipatorisch werken
Emancipatie
= Persoonlijke emancipatie: meer grip krijgen op het eigen leven:
- Zelf beslissen / handelen / kiezen / een eigen mening hebben.
- Door opvoeding / vaardigheden / kennis / ondersteuning /…
- Dit wordt sterk bepaald door het heersende maatschappijbeeld.
= Maatschappelijke emancipatie: omkadering aangeboden krijgen die dit mogelijk maakt.
- Gelijkwaardigheid bv. tussen man & vrouw
- Gelijkberechtiging bv. regels gelden voor iedereen
- Een plaats krijgen bij een groep mensen in de samenleving.
D.m.v. de vrijlating en ontheffing van een aantal beperkende bepalingen/omstandigheden.
= combinatie van onderstaande sleutelbegrippen
1. Zelfverantwoordelijke zelfbepaling
- Zelf verantwoordelijkheid kunnen en mogen nemen
- Zelf kiezen
- Inspraak
- Ruimte krijgen
Aan zelfbepaling zijn ook grenzen! Keuzes maken impliceert ook dat men
verantwoordelijkheid opneemt of draagt
Sommige cliënten: regie over het eigen leven kwijt → keuzes: vallen binnen de werking van
de voorziening – geen zicht op andere mogelijkheden
Zelfbepaling binnen grenzen: Balanceren tss: wat wil cliënt zelf ↔ professionele
verantwoordelijkheid
Vanuit samenleving grote druk. Niet iedereen kan ermee om. Kans om te mislukken – je
bepaalt zelf het succes in je leven.
2. Persoonlijke groei
Rekening houden met:
- Psychologische , emotionele en fysieke veilige omgeving (“If there is no safety, there will be
no learning”)
- Een stimulerende en uitdagende omgeving
- Een begeleidingstijl die dit mogelijk maakt rekening houdende met:
*De mogelijkheden van de cliënt
*De voorgeschiedenis van de cliënt
*De verwachtingen van de cliënt
, Je geeft de cliënten ook de ruimte om zelf te ontdekken en fouten te maken!
3. Mondigheid
- Kunnen en MOGEN opkomen voor zichzelf
- Je wensen kunnen verwoorden
- Je wensen mogen verwoorden
- Inspraak/participatie
- Iemand die luistert en hoort
- Over een spreekbuis beschikken
4. Respect
= BASISVOORWAARDE
Respect VOOR leeftijd, etniciteit, godsdienst/cultuur, taal, thuissituatie, maatschappelijke afkomst,
overtuiging, beperking, levensstandaard, levensgeschiedenis, enz.
Respect DOOR openheid, inlevingsvermogen, een kritische bril tav eigen waarden en normen én
maatschappelijk gangbare waarden en normen, enz.
Respect ≠ tolerantie (suggereert een soort hiërarchie)!
Verband tussen visie en kansen op emancipatorisch handelen
Maatschappelijke stromingen doorheen de tijd
Afscheidingsmodel: grote voorzieningen afgescheiden van de wereld
Medisch model: persoon = patiënt (bescherming en behandeling nodig)
Integratie: mens met een beperking moet in de samenleving gaan functioneren, kost wat kost.
(beperking wordt hier weggeduwd)
Normalisatie: persoon moet kunnen deelnemen aan samenleving als gewoon mens met speciale
behoeften (enkel aanpassingen doen waar nodig)
Ontwikkelings- en leermodel: persoon met mogelijkheden = training
Emancipatorisch werken
Emancipatie
= Persoonlijke emancipatie: meer grip krijgen op het eigen leven:
- Zelf beslissen / handelen / kiezen / een eigen mening hebben.
- Door opvoeding / vaardigheden / kennis / ondersteuning /…
- Dit wordt sterk bepaald door het heersende maatschappijbeeld.
= Maatschappelijke emancipatie: omkadering aangeboden krijgen die dit mogelijk maakt.
- Gelijkwaardigheid bv. tussen man & vrouw
- Gelijkberechtiging bv. regels gelden voor iedereen
- Een plaats krijgen bij een groep mensen in de samenleving.
D.m.v. de vrijlating en ontheffing van een aantal beperkende bepalingen/omstandigheden.
= combinatie van onderstaande sleutelbegrippen
1. Zelfverantwoordelijke zelfbepaling
- Zelf verantwoordelijkheid kunnen en mogen nemen
- Zelf kiezen
- Inspraak
- Ruimte krijgen
Aan zelfbepaling zijn ook grenzen! Keuzes maken impliceert ook dat men
verantwoordelijkheid opneemt of draagt
Sommige cliënten: regie over het eigen leven kwijt → keuzes: vallen binnen de werking van
de voorziening – geen zicht op andere mogelijkheden
Zelfbepaling binnen grenzen: Balanceren tss: wat wil cliënt zelf ↔ professionele
verantwoordelijkheid
Vanuit samenleving grote druk. Niet iedereen kan ermee om. Kans om te mislukken – je
bepaalt zelf het succes in je leven.
2. Persoonlijke groei
Rekening houden met:
- Psychologische , emotionele en fysieke veilige omgeving (“If there is no safety, there will be
no learning”)
- Een stimulerende en uitdagende omgeving
- Een begeleidingstijl die dit mogelijk maakt rekening houdende met:
*De mogelijkheden van de cliënt
*De voorgeschiedenis van de cliënt
*De verwachtingen van de cliënt
, Je geeft de cliënten ook de ruimte om zelf te ontdekken en fouten te maken!
3. Mondigheid
- Kunnen en MOGEN opkomen voor zichzelf
- Je wensen kunnen verwoorden
- Je wensen mogen verwoorden
- Inspraak/participatie
- Iemand die luistert en hoort
- Over een spreekbuis beschikken
4. Respect
= BASISVOORWAARDE
Respect VOOR leeftijd, etniciteit, godsdienst/cultuur, taal, thuissituatie, maatschappelijke afkomst,
overtuiging, beperking, levensstandaard, levensgeschiedenis, enz.
Respect DOOR openheid, inlevingsvermogen, een kritische bril tav eigen waarden en normen én
maatschappelijk gangbare waarden en normen, enz.
Respect ≠ tolerantie (suggereert een soort hiërarchie)!
Verband tussen visie en kansen op emancipatorisch handelen
Maatschappelijke stromingen doorheen de tijd
Afscheidingsmodel: grote voorzieningen afgescheiden van de wereld
Medisch model: persoon = patiënt (bescherming en behandeling nodig)
Integratie: mens met een beperking moet in de samenleving gaan functioneren, kost wat kost.
(beperking wordt hier weggeduwd)
Normalisatie: persoon moet kunnen deelnemen aan samenleving als gewoon mens met speciale
behoeften (enkel aanpassingen doen waar nodig)
Ontwikkelings- en leermodel: persoon met mogelijkheden = training
