URINEWEGINFECTIE
DEFINITIE
Een urineweginfectie is een ontsteking van de urinewegen en ontstaat doordat er micro-organismen
in de blaas of ureter komen. Normaal zijn deze namelijk steriel. Deze micro-organismen veroorzaken
een infectie (van Heycop ten Ham, 2018).
ANATOMIE, FYSIOLOGIE EN PATHOLOGIE
Een urineweginfectie wordt veroorzaakt door een micro-organisme, in de meeste gevallen is dit een
bacterie zoals de E. coli. Deze komt normaal voor in de darmen en veroorzaakt een urineweginfectie
wanneer deze via de urethra in de blaas komt. Ook de bacterie stafylokok, kan een urineweginfectie
veroorzaken.
Wanneer de bacteriën een infectie in de blaas(cystitis) hebben veroorzaakt, kunnen ze ook een
nierbekkenontsteking(pyelitis) of urosepsis veroorzaken. Hierom is het belangrijk om een
blaasontsteking tijdig te behandelen. Een urosepsis is wanneer de bacteriën van de urineweginfectie
zich ook gaan verspreiden via het bloed. Wanneer een pyelitis niet goed wordt behandeld kan
blijvende nierschade ontstaan.
Er zijn een aantal risicofactoren die meespelen bij urineweginfecties. Zo hebben vrouwen een groter
risico op urineweginfecties dan mannen. Dit komt doordat bij vrouwen de urethra een stuk korter is
dan bij mannen en bacteriën dus sneller de blaas bereiken. Bij het inbrengen van een katheter
kunnen bacteriën vanuit de urethra naar de blaas worden gebracht. Hierom is het belangrijk dat het
inbrengen steriel gebeurt. Ook al kan dit niet het volledige risico wegnemen. Daarnaast blijft er met
een verblijfskatheter altijd een klein laagje urine achter in de blaas. Dit komt doordat de blaas niet
alle urine eruit kan persen, omdat de katheter in de weg zit. In deze achtergebleven urine kunnen
bacteriën zich vermenigvuldigen. Daarnaast komt urineretentie ook voor bij mensen met een
vergrote prostaat, mensen die bedlegerig zijn, mensen die incontinent zijn en mensen die zwanger
zijn. Aan nierstenen kunnen bacteriën blijven zitten en bij mensen met diabetes mellitus is de kans
op een urineweginfectie groter doordat er meer glucose in de urine zit dan normaal, hier kunnen
bacteriën goed in groeien (van Heycop ten Ham, 2018).
KLACHTEN
Veel mensen met een urineweginfectie hebben last van pijn onder in de buik. Daarnaast hebben ze
pijn bij het plassen en plassen ze vaak kleine beetjes. Troebele urine komt soms ook voor en kan
komen doordat er leukocyten en/of bacteriën in de urine zitten. Stinkende urine komt door de
bacteriën. Wanneer er bloed in de urine zit, zijn vaak de slijmvliezen beschadigd. Een
urineweginfectie leidt in sommige gevallen tot een delier. Zorgvragers van oudere leeftijd, met een
mentale of lichamelijke beperking of met ernstig alcoholgebruik in de voorgeschiedenis hebben een
hoger risico op een delier.
Ook kan het voorkomen dat een urineweginfectie leidt tot een nierbekkenontsteking. Klachten die
zorgvragers dan hebben zijn vooral pijn aan één kant onder in de buik (op de plek van de nier). Ook
hier komt vaak troebele urine bij voor. Daarnaast hebben mensen last van koorts en koude rillingen.
Dit zijn verschijnselen van een ontsteking.
Daarnaast kan een urineweginfectie leiden tot urosepsis. Klachten die daarbij voorkomen zijn: koude
rillingen en bloeddrukdalingen. Ook is de huid vaak rood, hebben zorgvrager last van koorts en is de
pols krachtig. Dit komt doordat het lichaam de vaten verwijdt. Als dit niet op tijd wordt behandeld
wordt de pols juist zwak en de temperatuur laag. Het hart kan de vaatverwijding dan niet meer goed
aan.
Wanneer beide nieren last hebben gehad van de infectie kan nierfalen optreden. Doordat de nieren
niet meer goed werken hoopt vocht, ureum, kalium en zuren op in het bloed. Dit heeft invloed op de
bloeddruk, het zenuwstelsel, de hartslag en de ademhaling (van Heycop ten Ham, 2018).
1
DEFINITIE
Een urineweginfectie is een ontsteking van de urinewegen en ontstaat doordat er micro-organismen
in de blaas of ureter komen. Normaal zijn deze namelijk steriel. Deze micro-organismen veroorzaken
een infectie (van Heycop ten Ham, 2018).
ANATOMIE, FYSIOLOGIE EN PATHOLOGIE
Een urineweginfectie wordt veroorzaakt door een micro-organisme, in de meeste gevallen is dit een
bacterie zoals de E. coli. Deze komt normaal voor in de darmen en veroorzaakt een urineweginfectie
wanneer deze via de urethra in de blaas komt. Ook de bacterie stafylokok, kan een urineweginfectie
veroorzaken.
Wanneer de bacteriën een infectie in de blaas(cystitis) hebben veroorzaakt, kunnen ze ook een
nierbekkenontsteking(pyelitis) of urosepsis veroorzaken. Hierom is het belangrijk om een
blaasontsteking tijdig te behandelen. Een urosepsis is wanneer de bacteriën van de urineweginfectie
zich ook gaan verspreiden via het bloed. Wanneer een pyelitis niet goed wordt behandeld kan
blijvende nierschade ontstaan.
Er zijn een aantal risicofactoren die meespelen bij urineweginfecties. Zo hebben vrouwen een groter
risico op urineweginfecties dan mannen. Dit komt doordat bij vrouwen de urethra een stuk korter is
dan bij mannen en bacteriën dus sneller de blaas bereiken. Bij het inbrengen van een katheter
kunnen bacteriën vanuit de urethra naar de blaas worden gebracht. Hierom is het belangrijk dat het
inbrengen steriel gebeurt. Ook al kan dit niet het volledige risico wegnemen. Daarnaast blijft er met
een verblijfskatheter altijd een klein laagje urine achter in de blaas. Dit komt doordat de blaas niet
alle urine eruit kan persen, omdat de katheter in de weg zit. In deze achtergebleven urine kunnen
bacteriën zich vermenigvuldigen. Daarnaast komt urineretentie ook voor bij mensen met een
vergrote prostaat, mensen die bedlegerig zijn, mensen die incontinent zijn en mensen die zwanger
zijn. Aan nierstenen kunnen bacteriën blijven zitten en bij mensen met diabetes mellitus is de kans
op een urineweginfectie groter doordat er meer glucose in de urine zit dan normaal, hier kunnen
bacteriën goed in groeien (van Heycop ten Ham, 2018).
KLACHTEN
Veel mensen met een urineweginfectie hebben last van pijn onder in de buik. Daarnaast hebben ze
pijn bij het plassen en plassen ze vaak kleine beetjes. Troebele urine komt soms ook voor en kan
komen doordat er leukocyten en/of bacteriën in de urine zitten. Stinkende urine komt door de
bacteriën. Wanneer er bloed in de urine zit, zijn vaak de slijmvliezen beschadigd. Een
urineweginfectie leidt in sommige gevallen tot een delier. Zorgvragers van oudere leeftijd, met een
mentale of lichamelijke beperking of met ernstig alcoholgebruik in de voorgeschiedenis hebben een
hoger risico op een delier.
Ook kan het voorkomen dat een urineweginfectie leidt tot een nierbekkenontsteking. Klachten die
zorgvragers dan hebben zijn vooral pijn aan één kant onder in de buik (op de plek van de nier). Ook
hier komt vaak troebele urine bij voor. Daarnaast hebben mensen last van koorts en koude rillingen.
Dit zijn verschijnselen van een ontsteking.
Daarnaast kan een urineweginfectie leiden tot urosepsis. Klachten die daarbij voorkomen zijn: koude
rillingen en bloeddrukdalingen. Ook is de huid vaak rood, hebben zorgvrager last van koorts en is de
pols krachtig. Dit komt doordat het lichaam de vaten verwijdt. Als dit niet op tijd wordt behandeld
wordt de pols juist zwak en de temperatuur laag. Het hart kan de vaatverwijding dan niet meer goed
aan.
Wanneer beide nieren last hebben gehad van de infectie kan nierfalen optreden. Doordat de nieren
niet meer goed werken hoopt vocht, ureum, kalium en zuren op in het bloed. Dit heeft invloed op de
bloeddruk, het zenuwstelsel, de hartslag en de ademhaling (van Heycop ten Ham, 2018).
1
