Samenvatting Opkomst van Het Fascisme

DE OPKOMST VAN HET FASCISME
IDEEËN VAN HET FASCISME EN HET NAZISME

FASCISME

 populistisch en nationalistisch
 nadruk op nationale symbolen en tradities
 eigen cultuur wordt verheerlijkt en andere culturen zwart gemaakt (of erger)
 het fascisme streeft naar een revolutionair herstel van de natie na een periode
van decadentie en verval waaraan zij maar ternauwernood heeft kunnen
ontsnappen
 terugkeer van de natie naar de natuurlijke staat van orde
  socialistisch-communistisch en  liberaal-kapitalistisch
 “derde weg” tussen deze twee in
 afkering van de democratie
  autoritair
 streefde naar een totalitair, eenhoofdig en charismatisch leiderschap in de vorm
van een politieke dictatuur
 = optimistisch en idealistisch over de toekomst
  principieel racistisch
o Joden ruim vertegenwoordigd in Italiaans fascisme tot de introductie van
antisemitische wetgeving in 1938
 racisme werd ook verworpen door het Belgische rexisme en het Spaanse
falangisme
  antisemitisch (in tegenstelling tot het nationaalsocialisme van Hitler-Duitsland)

 wenste een corporatistische inrichting van de samenleving
 arbeid georganiseerd in verbanden per bedrijfstak
 doel: belangen v. werknemers en -gevers op één lijn krijgen
 doelstelling: heel het maatschappelijke en individuele leven afhankelijk te maken
van de ‘totale staat’ en uiteindelijk van de wil van één man
 individu is alleen belangrijk als onderdeel van het algemeen belang van de natie
 het concept ‘totale staat’ op sociaal-economisch gebied:
 het in stand houden van privébezit
 invoeren van sociale zekerheid
 verplicht werkgeversoverleg
 verplicht overleg tussen werkgevers en werknemers
 totale welvaart van alle inwoners gerichte sociaal-economische
hiërarchische politiek: centraal staatscorporatisme
 fabrikanten en bezittende klassen in dit systeem  onteigend, maar
gedwongen om te produceren naar de wil van de leiding en met als enig
doel de groei van de sociale en financiële welstand van de bevolking
 fascisme vereerde machtsvertoon en gebruik van geweld
o gericht op de omverwerping van de bestaande maatschappelijke orde
 streefde naar de volledige controle over het maatschappelijke leven en de sociale en culturele
organisaties
 het fascisme beoogde het menselijk geluk in het hier en nu te bewerkstellingen
(i.t.t. tot het West-Europese christendom dat menselijk geluk in het hiernamaals plaatst)
 hiermee probeerde het fascisme de plaats in te nemen van de bestaande religie
 fascisme = representant van een seculariserende samenleving

,  kan beschouwt worden als een alternatief voor het langzamerhand verzwakken van de kracht van
de religie in het alledaagse leven
 bittere strijd met aanhangers v. fascisme vs. aanhangers v. communisme
 beide partijen wilden de arbeider bereiken
 maakbaarheid v.d. samenleving = ideologische achtergrond v.h. fascistische streven naar de
nieuwe mens (homo fascistus, uomo nuovo) in een nieuwe utopische ordening
 deze ordening = voor de hele bevolking v.d. natie
 uomo nuovo  liberale individualist of communist
 uomo nuovo leefde en werkte voor de belangen van het grotere geheel v.d. eigen natie
 concept: essentie van de fascistische mythe v.d. wedergeboorte
 niet zozeer sprake van ‘wedergeboorte’ (zou terugkeer impliceren van iets wat al geweest was)
 ‘hergeboorte’: de komst van een nieuwe, andere en betere samenleving

NAZISME

 nationaalsocialisme (ingekort nazisme)
 aan het fascisme verwante ideologie
 ontstaan na de Eerste Wereldoorlog in Duitsland
 meestal gebruikt als omschrijving v.d. dictatuur die Duitsland beheerste v. 1933 tot 1945
 Adolf Hitler
 voornaamste vormgever van het nazisme
 leider van de NSDAP (politieke partij die h. nazisme vertegenwoordigde op politiek vlak)
 nadat NSDAP alleenheerschappij verkreeg werd hij totalitaire dictator (alleenheerser, Führer)

 nazisme bevat antiparlementaire, antiliberale en anti-marxistische elementen
 opvallendste verschil met andere autoritaire ideologieën: extreem racistische elementen
 “Ariërs” (blanke, West-Europeanen) = de bron v. alle menselijke beschaving
 alleen “Arische” mensen = in staat cultuur en wetenschap te bevorderen
 andere ‘rassen’ : niet-waardevol, slechts voor slavenwerk geschikt
 vooral Joden werden gezien als een apart ras
 extreem gevaarlijk
 uit op de vernietiging van de ‘Ariërs’
 racisme leefde in veel Europese staten, VS, Zuid-Afrika, maar het Duitse nationaalsocialisme
voerde dit racisme tot zijn uiterste consequenties door, culminerend in massamoord
 nazisme wordt veelal gezien als een ideologie, gebaseerd op een racistische pseudowetenschap

 Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderpartij = politieke partij waarin het nazisme zich
georganiseerd had met als staatkundige leider, Adolf Hitler.
 volgens zijn ideologie: moest als een soort Messias het Duitse volk ‘verlossen van de binnen- en
buitenlandse vijanden’ en naar een glorierijke toekomst leiden
 NSDAP vlak na WO1 opgericht
 januari 1933: aan de macht
 binnen korte tijd had Hitler het land verandert in een totalitaire dictatuur met hemzelf als heerser
 Duitsland in deze periode = nationaalsocialistisch Duitsland (nazi-Duitsland)