Pathologie module 6
Pathologie beweging:
Pathologie bewegingsapparaat:
Voorbereiding: zelman hoofdstuk 16: aandoeningen van motorische stelsel.
Inhoud:
Diagnostiek bewegingsapparaat.
Botaandoening:
- Osteomyelitis
- Osteoporose
- Botkanker
Gewrichtsaandoeningen:
- Inleiding gewrichtsaandoeningen
- Acuut reuma
- Jicht
- Artrose
Diagnostisch onderzoek:
Vaak beeldvormend onderzoek:
Röntgen foto: Botten, skelet.
Computed tomography (CT): fracturen (botbreuken), dislocaties (ontwrichtingen),
misvorming van botten en (pathologische) calcificaties (verkalkingen) (ook gebruik van
röntgen en hier zie je meer details op geeft steeds doorsnedens)
Magnetic resonance imaging (MRI of MR): gewrichten, botten en weke delen, nog
gedetailleerder maar geen röntgen straling maar magnetisme dus minder schade geven. Je
maak ook de foto’s op de hoeveelheid water die er is, ziet dus ook weke delen.
Laboratorium onderzoek: BSE, CRP, Calcium, Vit D.
Overige diagnostiek:
Beeldvormend
Artroscopie: kijk(operatie) in een gewricht (synoviaal vocht voor microscopisch en chemisch
onderzoek). Kunt dan ook vocht weghalen of weefsel en dit erna bekijken. Soms kun je hierbij
gelijk behandelen.
Echografie: Ultrageluid. Is heel snel, kan je snel ophopingen van vocht/bloed/water zien.
Beeldvormend/functioneel
Nucleaire Geneeskunde: PET-CT-scan (b.v. opsporen ontsteking) ( radioactieve stoffen),
krijgt kleine dosis en deze gaat op bepaalde delen skelet zitten en paar uur later wordt scan
gemaakt.
Functioneel
Elektromyografie (EMG): meten van elektrische activiteit van de spieren, om afwijkingen van
de spierfunctie op te sporen ( elektrofysiologie)
PA histologie
Spierbiopt: het aantonen van afwijkingen in de spiercellen of in het botweefsel (Weefsel
microscopie. Sitologie en histologie (weefsel of cellen).
,Osteomyelitis:
Zeldzame bacteriële botinfectie: vooral na botletsel en bij Diabetes Mellitus. (Zeldzaam
omdat de botten heel diep zitten). Als door een gecompliceerde breuk het bot helemaal
open ligt en bij DM deze zijn gevoeliger voor infecties en deze kunnen dan binnenkomen of
via bloed het bot binnenkomt. Bot is goede verstopplek voor bacteriën omdat in bepaalde
delen weinig bloedvaten zitten en er dus weinig witte bloedcellen bij kunnen komen. Of via
operatie prothese ingebracht komt er ook geen bloed bij. Dus in niet goed doorbloed bot of
geen bot kan bacterie overleven, omdat ontsnapt aan afweer.
3 stadia: -beginfase, (nog niets in de gaten, soms wel al pijn)
-acute osteomyelitis (bot wordt dikker, kan er niet meer opstan).
-chronische osteomyelitis (bacteriën hebben genestelt, kan dit niet goed meer
behandelen, vaak een open wond).
Lokale symptomen voor een ontsteking:
• Roodheid (rubor) (aan oppervlakte)
• Warmte (calor) (in de diepte)
• Zwelling (tumor) (vaak erg zichtbaar, dit zorgt voor de pijn)
• Pijn (dolor)
• Gestoorde functie (functio laesa) → bewegingsbeperking (door zwelling en pijn).
Algemene symptomen ontsteking:
• Koorts, last van algehele malaise, leukocytose. (begin fase vaak nog niet). Niet goed
voelen.
Symptomatologie:
• Zeer pijnlijk door zwelling in bot. Bot is verpakt in een vlies en hier zitten veel
pijnsensoren in en als het bot gaat zwelling wordt tegen het vlies geduwd.
• Zowel bij belasten als zonder belasten.
• Verder afhankelijk van diepte zie je ook ontstekingsverschijnselen evt. systemische
verschijnselen. (Koorts algeheel ziek zijn) en zelfs sepsis). Is het al open of niet, pus.
Diagnose:
• Bloedonderzoek (leukocytentelling (verhoogd,leukocytose)en sterk verhoogde
ontstekingsparameters BSE (bloedbezinking) en CRP (bepaling van het C-Reactive
Protein). Als dit niet is, is de pijn van iets anders. Kan hieraan zien dat ontsteking is.
• Bacteriekweek van bloedmonster en/of botbiopt.
• Beeldvormend onderzoek (Röntgenonderzoek, botscan, CT-of MRI-scan). Om
uitbereidheid te bekijken. (kunt zien dat bacterie bot gaan beschadigen, bot wordt
weggegeten).
,Osteomyelitis:
Behandeling:
• Antibiotica: Langdurig evt. intraveneus. Kweek kijken of bacterie er gevoelig voor is.
Via infuus omdat je dan precies en hoger doseren en het moet langdurig.
• Eventueel operatie (verwijderen met name necrotisch bot) grote stukken zijn
aangetast.
Preventie van osteomyelitis:
• Snelle behandeling van infecties en gecompliceerde breuken.
Skeletafwijkingen door vitamine of mineraaltekort:
• Gezond bot: vitaminen en mineralen (essentieel) (kalcium en fosfaat is cementstof
van bot, zit ook collageen in dit zijn buigdraden die voor buigbaarheid zorgen, wordt
hier flexibel door)
• Botvorming en botonderhoud: calcium en fosfor halen we uit de voeding.
• N.B. Calcium kan niet zonder vitamine D uit het voedsel worden opgenomen→
zachte en vervormde breekbare botten door tekort aan vitamine D. vitamine D tekort
kan leiden bij kinderen tot zachte niet verharde botten. (O/X-benen). Op latere
leeftijd gaat de kalkhoudendheid eruit, breek eerder.
Osteoporose (botontkalking):
• Broze botten die vaak breken
• Echte oorzaak is nog onbekend, wel risicofactoren. Weten alleen dat bij ouder
worden is. Kunt alleen symptomatisch behandelen omdat je geen echte oorzaakt
weet.
(Zeldzaam: aangeboren/erfelijk osteogenesis imperfecta). Het zou kunnen dat het spontaan
breek, dus dat geen val nodig is maar dat breekt het tijdens bijvoorbeeld het lopen spontaan
en dan valt iemand, dan is de breuk de oorzaak van de val.
Osteoporose (botontkalking):
Broze botten die gemakkelijk breken
• Oorzaak is nog onbekend.
• Ontstaat meestal onopgemerkt.
• Inzakken van wervels a.g.v. osteoporose (path fractuur) Wervelcompressiefractuur →
abnormale kromming van Wervelkolom en verlies van lengte. (Breuken in wervels),
korter worden kan dus ook komen door inzakken wervelkolom.
, Risicofactoren:
•Lage botdichtheid
•Vrouwelijk geslacht
•Hogere leeftijd (> 60 jaar)
•Voedingstekorten (vitamine D-gebrek (weinig in zon komen en huid teveel bedeken), lage
calciuminname (met name mensen die nooit zuivel gebruiken))
•Chronisch corticosteroiden gebruik
•Tenger en klein postuur (laag BMI, lichaamsgewicht belast lichaam en lager BMI belast
meer als hoger BMI, te laag is hier dus een groter risico op).
•Laag lichaamsgewicht
•Heupfracturen in de familie
•Een eerdere fractuur boven de 50 jaar
•Bedlegerigheid/lang verblijf in ruimte (door geen zwartekracht invloed).
Osteoporose: waarom veel bij vrouwen?
Mannen hebben van jongsaf aan hogere botdichtheid dan vrouwen, veel verschil. Afname
gaat sneller bij mannen. Vrouwen worden tot aan menopauze beschermd door vrouwelijke
hormonen. (Zijn iet beschermd).
Vanaf menopauze gaat afname bij man en vrouw even snel: Resultaat osteoporose treedt
eerder op bij vrouwen. Bij menopauze zijn ze nog niet op wat mannen zitten waardoor weer
eerder afneemt).
Diagnose:
• Dexameting (botdichtheidsmeting, X-stralen, meestal Nucleaire Geneeskunde)
• X-foto Wervelkolom (ingezakte wervels)
• Ontstaat meestal onopgemerkt (je ziet vaak de kromming
• Inzakken van wervels a.g.v. Wervelcompressiefractuur → abnormale kromming van
wervelkolom en verlies van lengte
• Collumfractuur, spontaan fractuur
Behandeling:
Geen genezing mogelijk, Preventie: voldoende inname van calcium, vitamine D,
gewichtdragende activiteiten: vertragen het botverlies: niet roken en niet te veel alcohol
Medicijnen kunnen verder botverlies tegengaan en botbreuken voorkomen.
Pathologie beweging:
Pathologie bewegingsapparaat:
Voorbereiding: zelman hoofdstuk 16: aandoeningen van motorische stelsel.
Inhoud:
Diagnostiek bewegingsapparaat.
Botaandoening:
- Osteomyelitis
- Osteoporose
- Botkanker
Gewrichtsaandoeningen:
- Inleiding gewrichtsaandoeningen
- Acuut reuma
- Jicht
- Artrose
Diagnostisch onderzoek:
Vaak beeldvormend onderzoek:
Röntgen foto: Botten, skelet.
Computed tomography (CT): fracturen (botbreuken), dislocaties (ontwrichtingen),
misvorming van botten en (pathologische) calcificaties (verkalkingen) (ook gebruik van
röntgen en hier zie je meer details op geeft steeds doorsnedens)
Magnetic resonance imaging (MRI of MR): gewrichten, botten en weke delen, nog
gedetailleerder maar geen röntgen straling maar magnetisme dus minder schade geven. Je
maak ook de foto’s op de hoeveelheid water die er is, ziet dus ook weke delen.
Laboratorium onderzoek: BSE, CRP, Calcium, Vit D.
Overige diagnostiek:
Beeldvormend
Artroscopie: kijk(operatie) in een gewricht (synoviaal vocht voor microscopisch en chemisch
onderzoek). Kunt dan ook vocht weghalen of weefsel en dit erna bekijken. Soms kun je hierbij
gelijk behandelen.
Echografie: Ultrageluid. Is heel snel, kan je snel ophopingen van vocht/bloed/water zien.
Beeldvormend/functioneel
Nucleaire Geneeskunde: PET-CT-scan (b.v. opsporen ontsteking) ( radioactieve stoffen),
krijgt kleine dosis en deze gaat op bepaalde delen skelet zitten en paar uur later wordt scan
gemaakt.
Functioneel
Elektromyografie (EMG): meten van elektrische activiteit van de spieren, om afwijkingen van
de spierfunctie op te sporen ( elektrofysiologie)
PA histologie
Spierbiopt: het aantonen van afwijkingen in de spiercellen of in het botweefsel (Weefsel
microscopie. Sitologie en histologie (weefsel of cellen).
,Osteomyelitis:
Zeldzame bacteriële botinfectie: vooral na botletsel en bij Diabetes Mellitus. (Zeldzaam
omdat de botten heel diep zitten). Als door een gecompliceerde breuk het bot helemaal
open ligt en bij DM deze zijn gevoeliger voor infecties en deze kunnen dan binnenkomen of
via bloed het bot binnenkomt. Bot is goede verstopplek voor bacteriën omdat in bepaalde
delen weinig bloedvaten zitten en er dus weinig witte bloedcellen bij kunnen komen. Of via
operatie prothese ingebracht komt er ook geen bloed bij. Dus in niet goed doorbloed bot of
geen bot kan bacterie overleven, omdat ontsnapt aan afweer.
3 stadia: -beginfase, (nog niets in de gaten, soms wel al pijn)
-acute osteomyelitis (bot wordt dikker, kan er niet meer opstan).
-chronische osteomyelitis (bacteriën hebben genestelt, kan dit niet goed meer
behandelen, vaak een open wond).
Lokale symptomen voor een ontsteking:
• Roodheid (rubor) (aan oppervlakte)
• Warmte (calor) (in de diepte)
• Zwelling (tumor) (vaak erg zichtbaar, dit zorgt voor de pijn)
• Pijn (dolor)
• Gestoorde functie (functio laesa) → bewegingsbeperking (door zwelling en pijn).
Algemene symptomen ontsteking:
• Koorts, last van algehele malaise, leukocytose. (begin fase vaak nog niet). Niet goed
voelen.
Symptomatologie:
• Zeer pijnlijk door zwelling in bot. Bot is verpakt in een vlies en hier zitten veel
pijnsensoren in en als het bot gaat zwelling wordt tegen het vlies geduwd.
• Zowel bij belasten als zonder belasten.
• Verder afhankelijk van diepte zie je ook ontstekingsverschijnselen evt. systemische
verschijnselen. (Koorts algeheel ziek zijn) en zelfs sepsis). Is het al open of niet, pus.
Diagnose:
• Bloedonderzoek (leukocytentelling (verhoogd,leukocytose)en sterk verhoogde
ontstekingsparameters BSE (bloedbezinking) en CRP (bepaling van het C-Reactive
Protein). Als dit niet is, is de pijn van iets anders. Kan hieraan zien dat ontsteking is.
• Bacteriekweek van bloedmonster en/of botbiopt.
• Beeldvormend onderzoek (Röntgenonderzoek, botscan, CT-of MRI-scan). Om
uitbereidheid te bekijken. (kunt zien dat bacterie bot gaan beschadigen, bot wordt
weggegeten).
,Osteomyelitis:
Behandeling:
• Antibiotica: Langdurig evt. intraveneus. Kweek kijken of bacterie er gevoelig voor is.
Via infuus omdat je dan precies en hoger doseren en het moet langdurig.
• Eventueel operatie (verwijderen met name necrotisch bot) grote stukken zijn
aangetast.
Preventie van osteomyelitis:
• Snelle behandeling van infecties en gecompliceerde breuken.
Skeletafwijkingen door vitamine of mineraaltekort:
• Gezond bot: vitaminen en mineralen (essentieel) (kalcium en fosfaat is cementstof
van bot, zit ook collageen in dit zijn buigdraden die voor buigbaarheid zorgen, wordt
hier flexibel door)
• Botvorming en botonderhoud: calcium en fosfor halen we uit de voeding.
• N.B. Calcium kan niet zonder vitamine D uit het voedsel worden opgenomen→
zachte en vervormde breekbare botten door tekort aan vitamine D. vitamine D tekort
kan leiden bij kinderen tot zachte niet verharde botten. (O/X-benen). Op latere
leeftijd gaat de kalkhoudendheid eruit, breek eerder.
Osteoporose (botontkalking):
• Broze botten die vaak breken
• Echte oorzaak is nog onbekend, wel risicofactoren. Weten alleen dat bij ouder
worden is. Kunt alleen symptomatisch behandelen omdat je geen echte oorzaakt
weet.
(Zeldzaam: aangeboren/erfelijk osteogenesis imperfecta). Het zou kunnen dat het spontaan
breek, dus dat geen val nodig is maar dat breekt het tijdens bijvoorbeeld het lopen spontaan
en dan valt iemand, dan is de breuk de oorzaak van de val.
Osteoporose (botontkalking):
Broze botten die gemakkelijk breken
• Oorzaak is nog onbekend.
• Ontstaat meestal onopgemerkt.
• Inzakken van wervels a.g.v. osteoporose (path fractuur) Wervelcompressiefractuur →
abnormale kromming van Wervelkolom en verlies van lengte. (Breuken in wervels),
korter worden kan dus ook komen door inzakken wervelkolom.
, Risicofactoren:
•Lage botdichtheid
•Vrouwelijk geslacht
•Hogere leeftijd (> 60 jaar)
•Voedingstekorten (vitamine D-gebrek (weinig in zon komen en huid teveel bedeken), lage
calciuminname (met name mensen die nooit zuivel gebruiken))
•Chronisch corticosteroiden gebruik
•Tenger en klein postuur (laag BMI, lichaamsgewicht belast lichaam en lager BMI belast
meer als hoger BMI, te laag is hier dus een groter risico op).
•Laag lichaamsgewicht
•Heupfracturen in de familie
•Een eerdere fractuur boven de 50 jaar
•Bedlegerigheid/lang verblijf in ruimte (door geen zwartekracht invloed).
Osteoporose: waarom veel bij vrouwen?
Mannen hebben van jongsaf aan hogere botdichtheid dan vrouwen, veel verschil. Afname
gaat sneller bij mannen. Vrouwen worden tot aan menopauze beschermd door vrouwelijke
hormonen. (Zijn iet beschermd).
Vanaf menopauze gaat afname bij man en vrouw even snel: Resultaat osteoporose treedt
eerder op bij vrouwen. Bij menopauze zijn ze nog niet op wat mannen zitten waardoor weer
eerder afneemt).
Diagnose:
• Dexameting (botdichtheidsmeting, X-stralen, meestal Nucleaire Geneeskunde)
• X-foto Wervelkolom (ingezakte wervels)
• Ontstaat meestal onopgemerkt (je ziet vaak de kromming
• Inzakken van wervels a.g.v. Wervelcompressiefractuur → abnormale kromming van
wervelkolom en verlies van lengte
• Collumfractuur, spontaan fractuur
Behandeling:
Geen genezing mogelijk, Preventie: voldoende inname van calcium, vitamine D,
gewichtdragende activiteiten: vertragen het botverlies: niet roken en niet te veel alcohol
Medicijnen kunnen verder botverlies tegengaan en botbreuken voorkomen.
