Samenvatting Ruimtelijke Ordening

Ruimtelijke ordening 2
Les 1: Introductie ruimtelijke ordening

1 Ruimtelijke planning
= driesporenplanning
= strategische planning


1.1 Lange termijnvisie
→ Hoe ziet de stad er uit in 2050?
→ Hoe zouden we willen dat de stad eruit ziet?


1.2 Korte termijnacties
→ Op welke manier kan dat bereikt worden
→ Welke projecten en acties moeten genomen worden?


1.3 Draagvlak en participatie
→ Voorkomen van protest
→ Mensen klaar maken voor de toekomst
→ Samen realiseren

1.4 Kenmerken
1.4.1 Complex
Diversiteit aan mensen dus ook diversiteit aan wensen
≠ Gebruiken
≠ Behoeften
≠ Interesses en belangen
≠ Smaak
→ Veel ruimteclaims Ruimte moet verdeeld
→ Slechts één ruimte of gedeeld worden

Antwoord bieden op “maatschappelijke uitdagingen”
> Bevolkingsgroei
> Klimaatuitdagingen
> Toenemende diversiteit
> Vergrijzing van de bevolking
> Verkeerscongestie
> Veranderende economie
> Nieuwe technologieën
> Politieke veranderingen

1.4.2 Onzeker
Ruimtelijke planning is toekomstgericht
Rekening houden met nieuwe trends
Niet alles kan voorspeld worden economische crisis, natuurramp, politieke veranderingen
→ Voldoende flexibiliteit inbouwen

Ruimtelijke ordening 2 Bo Van Royen 1

,2 Ruimtelijke ordening
2.1 Kenmerken
Vlaamse bevoegdheid
→ Juridisch verankerd in VCRO
→ Constant in evolutie

Basisprincipes
→ Drietrapplanning
> Visie Structuurplan, ruimtelijke beleidsplannen
> Plannen RUP, BPA, verkavelingen
> Vergunningen Omgevingsvergunning

→ Subsidiariteit


2.2 Subsidiariteitsbeginsel
Verdeling van taken over 3 gewesten
→ Vlaams Gewest
→ Provincies
→ Gemeenten

Subsidiariteitsbeginsel
→ Bevoegdheden worden uitgeoefend op het daartoe geëigende niveau
→ Ieder niveau heeft specifieke bevoegdheid
> Vlaanderen algemene, grote structuren
> Provincie meer specifiek, grote structuren
> Steden + gemeenten specifiek

Uitgangspunt
→ Lagere overheid is bevoegd
Tenzij problematiek, aard, grootte bevoegdheid lagere overheid overstijgt
→ Algemene problemen / uitgangspunten = hogere overheid
Ruimtebeslag, kernversterking, natuurgebieden …
→ Plaats specifieke vragen = lagere overheid
Bestemmingen, herontwikkeling kerk …




Ruimtelijke ordening 2 Bo Van Royen 2

,Les 2: Ruimtelijke structuurplannen – RSV en gemeentelijk structuurplan

3 Nieuwe aanpak voor RO in Vlaanderen
1990

3.1 Gewestplanning werkt niet
→ Gebrek aan visie
→ Grote gevolgen voor Vlaanderen

Commentaar op gewestplannen en BPA’s
1990: toenemende kritiek op gewestplan
→ Vertrekt eerder vanuit functiescheiding dan functiemenging
→ Volgend > sturend
Geen overkoepelende visie over gewenste ontwikkeling
→ Te statisch
> Blauwdrukplanning
> Geen rekening met onzekerheden
→ Verouderd
> Herziening voorzien na 10 jaar
> Speelden niet in op maatschappelijke wijzigingen
→ BPA’s als verfijning bleven uit

Vlaanderen = Verrommeld
= Volgebouw
= Verlint en versnipperd


3.2 Gevolgen
Versnippering en verspreiding leidt tot onvoldoende kritische massa

> Slaapwijken
> Geen levendigheid Gebrek aan
> Gebrek aan voorzieningen pretfactor
> Geen lokale economische overlevingskansen

KOSTEN
Versnippering van ruimte kost geld
→ Nutsvoorzieningen
→ Dienstverlening post, huisvuilophaling
→ Riolering
→ Openbaar vervoer
Gemeenschap betaalt

ECOLOGISCH NETWERK
Versnippering landschap
→ Verlies natuurwaarde door kleine snippers
→ Verlies ruimtelijke kwaliteit
→ Geen aantrekkelijke ruimte, weinig verblijfskwaliteit



Ruimtelijke ordening 2 Bo Van Royen 3

, DUURZAAMHEID
Open ruimte verhard
→ Overstromingen
→ Verhitting

MOBILITEIT
Veel meer verplaatsing nodig
→ Stijging autoverplaatsing
→ OV moeilijk te organiseren

Woningen en voorzieningen minder populair door ligging
→ Leegstand
→ Waarvermindering


3.3 Introductie van structuurplanning
→ Formuleren overkoepelende visie
→ Driesporenplanning
> Lange termijnvisie
> Korte termijnacties
> Participatie en budget
→ Drietrapsplanning
> Structuurplannen
> Ruimtelijke uitvoeringsplannen, verordeningen …
> Vergunningen

→ Juridisch vastgelegd in Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening
(VCRO, Art. 1.1.3. (01/09/2009 – 29/12/2017)
“De ruimtelijke ordening van het Vlaamse Gewest, de provincies en gemeenten wordt
vastgelegd in ruimtelijke structuurplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen en vorderingen.”

→ VCRO Het decreet over diverse bepalingen inzake ruimtelijke ordening, milieu en omgeving

(VCRO, Art. 1.1.4)

“De ruimtelijke ordening is gericht op een duurzame ruimtelijke ontwikkeling waarbij de
ruimte beheerd wordt ten behoeve van de huidige generatie, zonder dat de behoeften van de
toekomstige generaties in het gedrang gebracht worden. Daarbij worden de ruimtelijke
behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar
afgewogen. Er wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht, de gevolgen voor
het leefmilieu en de culturele, economische, esthetische en sociale gevolgen. Op deze manier
wordt gestreefd naar ruimtelijke kwaliteit.”

4 Wat is een ruimtelijk structuurplan?
→ Plan voor de toekomst
→ Legt doelstellingen vast van het ruimtelijk beleid
→ Maakt gewenste ruimtelijke ontwikkeling duidelijk




Ruimtelijke ordening 2 Bo Van Royen 4