E-lijn: filosofie 2020-2021
Filosofie van het levensbegin
Begin, geboorte en de medische wereld
--> begin = breder begrip dan geboorte
--> terrein is laatste jaren heel erg aangepast
INLEIDING
Het levensbegin
- weinig over geschreven, weinig filosofen
- Hannah Arendt; the Human Condition (1958)
‘nataliteit’
= geboren worden, geschikt maken voor, ergens mee beginnen
--> met de komst van het nieuwe (kind) komt een nieuw begin i/d wereld
--> wereld zonder nieuw begin is een dode wereld
NATALITEIT
Sleutel van ons mens-zijn ligt daar volgens Arendt
--> to act = initiatief nemen, beginnen, iets in beweging brengen (Grieks archein; beginnen, heersen)
VANDAAR
- levensbegin verdient alle aandacht in samenleving
- vele emoties komen samen: hoop, verwachting, maar ook angst en onzekerheid (zal mijn kind gezond
zijn?)
- recht op reproductie wordt beschouwd als kernrecht van volwassenen
--> vandaar dat we meer kunnen ingrijpen
--> overheid mag je de kans niet ontnemen, en indien dit wel wordt gedaan, dan is dit ethisch
zeer zwaar beladen
LEVENSBEGIN IN MEDISCHE WERELD
BE:
Meeste kinderen geboren in een medische omgeving: medische wereld heel sterk aanwezig
- steeds meer medische bemiddeling (mogelijkheid om in te grijpen) bij geboorte
--> IVF, pre-implantatie technieken…
Medische technologie is enorm geëvolueerd
--> vergaande veranderingen --> ethiek
--> meer nood aan nadenken hierover:
- filosofie: waarheen met de mens? (moeten alle levenden worden geboren?...)
- ethiek: wat is wenselijk? Beslissingsrecht voor wie?
Waartoe beperken we ons? (lijst?) Ziekte? Geslachtsselectie?
Opm. Spoken uit het verleden worden geassocieerd… Hitler etc…
DISCUSSIE OVER
--> hoe meer technologie, hoe meer vragen…
Prenatale screenings (NIP-test in het bijzondere)
Levenskwaliteit (moeten er minimumcriteria zijn? Welke? Wie bepaalt ze? (Ouders? Samenleving?)
Fronzen embryo’s (planning…)
Draagmoederschap
Zwangerschap op oudere leeftijd (mag dit nog op die leeftijd? Biologische beperking aanvaarden?)
Heeft iedereen recht op een kind? (kan dit recht vervallen? 2 met Down? Oudere leeftijd?
--> geen associatie met goed ouderschap
--> hoever gaan we? Hoe grijpen we in?...
Mogen we prenataal selecteren op eigenschappen? (hoever zetten we de deur open? Goede
criteria)…
1
, E-lijn: filosofie 2020-2021
2 THEMA’S
1. Ethische en filosofische vragen bij prenatale screening (NIPT) en de positie van de arts daarin
2. Verantwoord ouderschap (reproductieve rechten van ouders en plichten ten aanzien van hun
(ongeboren) kind of zelfs ten aanzien van de maatschappij)
--> thema’s botsen op eenzelfde probleem…
Algemeen kader
Van lot tot controle
--> vroeger lot van het leven; niets van ingrijpen
--> inzet van de discussie:
zelfbeschikking
(1)
maakbaarheid
keuzevrijheid
(2)
autonomie
(3)
(1): Zelf het recht hebben om te beslissen
(2): Gedachte van maakbaarheid van het leven
--> door technologische vooruitgang mogelijk
(3): niet wachten op het lot
= auteur van eigen leven
Vinden we alles wat technisch mogelijk is, dat dit ook moet kunnen?
EXISTENTIËLE ACTIERADIUS
Existentiële: alles betreffende het leven
Actieradius: handelingsmogelijkheden om in te grijpen in ons leven
Wordt groter
Daarom nemen morele dilemma’s toe
--> Probleem: wanneer keuzes botsen…
vrijheid
verantwoordelijkheid
(1)
keuzes
2
Filosofie van het levensbegin
Begin, geboorte en de medische wereld
--> begin = breder begrip dan geboorte
--> terrein is laatste jaren heel erg aangepast
INLEIDING
Het levensbegin
- weinig over geschreven, weinig filosofen
- Hannah Arendt; the Human Condition (1958)
‘nataliteit’
= geboren worden, geschikt maken voor, ergens mee beginnen
--> met de komst van het nieuwe (kind) komt een nieuw begin i/d wereld
--> wereld zonder nieuw begin is een dode wereld
NATALITEIT
Sleutel van ons mens-zijn ligt daar volgens Arendt
--> to act = initiatief nemen, beginnen, iets in beweging brengen (Grieks archein; beginnen, heersen)
VANDAAR
- levensbegin verdient alle aandacht in samenleving
- vele emoties komen samen: hoop, verwachting, maar ook angst en onzekerheid (zal mijn kind gezond
zijn?)
- recht op reproductie wordt beschouwd als kernrecht van volwassenen
--> vandaar dat we meer kunnen ingrijpen
--> overheid mag je de kans niet ontnemen, en indien dit wel wordt gedaan, dan is dit ethisch
zeer zwaar beladen
LEVENSBEGIN IN MEDISCHE WERELD
BE:
Meeste kinderen geboren in een medische omgeving: medische wereld heel sterk aanwezig
- steeds meer medische bemiddeling (mogelijkheid om in te grijpen) bij geboorte
--> IVF, pre-implantatie technieken…
Medische technologie is enorm geëvolueerd
--> vergaande veranderingen --> ethiek
--> meer nood aan nadenken hierover:
- filosofie: waarheen met de mens? (moeten alle levenden worden geboren?...)
- ethiek: wat is wenselijk? Beslissingsrecht voor wie?
Waartoe beperken we ons? (lijst?) Ziekte? Geslachtsselectie?
Opm. Spoken uit het verleden worden geassocieerd… Hitler etc…
DISCUSSIE OVER
--> hoe meer technologie, hoe meer vragen…
Prenatale screenings (NIP-test in het bijzondere)
Levenskwaliteit (moeten er minimumcriteria zijn? Welke? Wie bepaalt ze? (Ouders? Samenleving?)
Fronzen embryo’s (planning…)
Draagmoederschap
Zwangerschap op oudere leeftijd (mag dit nog op die leeftijd? Biologische beperking aanvaarden?)
Heeft iedereen recht op een kind? (kan dit recht vervallen? 2 met Down? Oudere leeftijd?
--> geen associatie met goed ouderschap
--> hoever gaan we? Hoe grijpen we in?...
Mogen we prenataal selecteren op eigenschappen? (hoever zetten we de deur open? Goede
criteria)…
1
, E-lijn: filosofie 2020-2021
2 THEMA’S
1. Ethische en filosofische vragen bij prenatale screening (NIPT) en de positie van de arts daarin
2. Verantwoord ouderschap (reproductieve rechten van ouders en plichten ten aanzien van hun
(ongeboren) kind of zelfs ten aanzien van de maatschappij)
--> thema’s botsen op eenzelfde probleem…
Algemeen kader
Van lot tot controle
--> vroeger lot van het leven; niets van ingrijpen
--> inzet van de discussie:
zelfbeschikking
(1)
maakbaarheid
keuzevrijheid
(2)
autonomie
(3)
(1): Zelf het recht hebben om te beslissen
(2): Gedachte van maakbaarheid van het leven
--> door technologische vooruitgang mogelijk
(3): niet wachten op het lot
= auteur van eigen leven
Vinden we alles wat technisch mogelijk is, dat dit ook moet kunnen?
EXISTENTIËLE ACTIERADIUS
Existentiële: alles betreffende het leven
Actieradius: handelingsmogelijkheden om in te grijpen in ons leven
Wordt groter
Daarom nemen morele dilemma’s toe
--> Probleem: wanneer keuzes botsen…
vrijheid
verantwoordelijkheid
(1)
keuzes
2
