Inhoudsopgave
1. Personen-, familie en relatievermogensrecht: personenrecht ...................................................... 3
a. Begrip en soorten personen ..................................................................................................................... 3
Ontstaan en beïndiging van de persoonlijkheid ............................................................................................ 3
b. Staat van de persoon ................................................................................................................................ 5
Begrip en verkrijging ...................................................................................................................................... 5
Kenmerken van staat ..................................................................................................................................... 5
Elementen van staat ...................................................................................................................................... 5
Naam ......................................................................................................................................................... 6
Geslacht .................................................................................................................................................... 7
Woonplaats ............................................................................................................................................... 8
Soorten:..................................................................................................................................................... 8
Nationaliteit .............................................................................................................................................. 9
Handelings(on)bekwaamheid ................................................................................................................. 18
Basisbegrippen rechtshandeling/nietigheid/bekwaamheid ........................................................................ 18
Bijzondere rechtsonbekwaamheden ........................................................................................................... 20
Handelings(on)bekwaamheid minderjarigen ................................................................................................... 20
Wettelijke uitzonderingen op de minderjarige onbekwaamheid ................................................................ 21
Uitzonderingen aanvaard in de rechtspraak op de miderjarige onbekwaamheid....................................... 22
Sanctieregeling ............................................................................................................................................ 22
Handelingsbekwaamheid bij meerderjarige: bescherming .............................................................................. 23
Persoonlijke publiciteit ................................................................................................................................ 28
Personenbescherming: persoonlijkheidsrechten ........................................................................................ 29
2. Personen-, familie en relatievermogensrecht: familierecht ........................................................ 29
a. Graad van verwantschap en aan-verwantschap ................................................................................... 29
b. Huwelijk .................................................................................................................................................. 29
Begrip ........................................................................................................................................................... 29
Voorwaarden ............................................................................................................................................... 30
Sancties bij het niet-naleven van de voorwaarden ...................................................................................... 32
Vorm ............................................................................................................................................................ 32
Gevolgen van het huwelijk: het primair stelsel............................................................................................ 32
Secundair huwelijksstelsel ........................................................................................................................... 32
Huwelijksplichten .................................................................................................................................... 33
Bescherming van de gezinswoning ......................................................................................................... 33
Hoofdelijkheid ......................................................................................................................................... 34
Vrijheid van beroep en autonomie in bankzaken ................................................................................... 34
Dringende maatregelen .......................................................................................................................... 34
c. Feitelijke scheiding en echtscheiding..................................................................................................... 35
Feitelijke scheiding versus echtscheiding .................................................................................................... 35
Dringende maatregelen ............................................................................................................................... 35
Vormen van echtscheiding .......................................................................................................................... 35
Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting van het huwelijk............................................ 35
Echtscheiding door onderlinge toestemming ......................................................................................... 36
d. Samenwoning buiten huwelijk............................................................................................................... 36
Wettelijke samenwoning ............................................................................................................................. 36
1RE
, Feitelijke samenwoning ............................................................................................................................... 36
Samenlevingscontract.................................................................................................................................. 37
e. Relatie tussen ouders en kinderen ......................................................................................................... 37
Afstamming.................................................................................................................................................. 37
Hoe wordt de wettelijke afstamming vastgesteld? ................................................................................ 38
Moederlijke afstamming .................................................................................................................... 38
Geboorteakte ................................................................................................................................ 39
Erkenning ....................................................................................................................................... 39
Gerechtelijke vaststelling .............................................................................................................. 39
Vaderlijke afstamming........................................................................................................................ 40
Vermoeden van vaderschap (vaderschapsregel)........................................................................... 40
Betwisting van het vermoeden art. 318 oud BW. ..................................................................... 41
Erkenning ....................................................................................................................................... 41
Onderzoek naar vaderschap / Gerechtelijke vaststelling vaderschap ........................................... 42
Meemoederschap .............................................................................................................................. 43
Vermoeden van het meemoederschap ......................................................................................... 43
Erkenning ....................................................................................................................................... 43
Onderzoek naar meemoederschap/ gerechtelijke vaststelling meemoederschap ....................... 43
Kan de wettelijke afstamming betwist worden? .................................................................................... 43
Moederlijke afstamming betwisten (geboorteakte): ......................................................................... 43
Moederlijke afstamming betwisten (erkenning): ............................................................................... 44
Vaderlijke afstamming betwisten (vaderschapsregel): ...................................................................... 44
Vaderlijke afstamming betwisten (erkenning): .................................................................................. 44
Wat zijn de gevolgen van de afstamming? ............................................................................................. 44
Ouderlijke plichten ............................................................................................................................. 44
Ouderlijk gezag ................................................................................................................................... 45
Familiale solidariteit ........................................................................................................................... 45
Adoptieve afstamming ............................................................................................................................ 46
Voorwaarden en gevolgen ............................................................................................................ 47
1RE
, Personen-en familierecht
1. Personen-, familie en relatievermogensrecht: personenrecht
a. Begrip en soorten personen
Natuurlijke persoon Uit zijn aard is de mens een persoon in de
juridische betekenis van het woord en
heeft rechten en plichten.
Rechtspersoon Bepaalde groeperingen van personen
en/of middelen die de hoedanigheid van
persoon hebben. Ze kunnen deelnemen
aan het rechtverkeer, als drager van
subjectieve rechten en plichten.
Ontstaan en beïndiging van de persoonlijkheid
Begin:
Principe: Geboorte (art. 42 BW)
Aangifte Ouders moeten kind aangeven binnen een
termijn van 15 dagen na geboorte (art. 43
BW)
Uitzondering: Ongeboren vrucht als persoon beschouwd
- Als in belang van toekomstig
persoon
(om te kunnen erven,
schenkingen te kunnen doen,
voor erkenning,..)
- Levend en levensvatbaar
geboren
Wettelijk. tijdvak van verwekking (art. 326 oud BW)
Einde:
1RE
, Principe: Overlijden
Aangifte: Zo snel mogelijk (art. 55 BW)
Uitzondering: Overledene persoon (dat de persoon
langer duurt dan in de werkelijkheid)
- Als in belang van
familieleden, erfgenamen,
SE
Vb: een auteursrecht (=70 jaar) à
je bent gestorven en 70 jaar heb je
dan het auteursrecht
Onzekerheid van het bestaan à artikelen 112, 113, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 122,
123, 124, 126, 129, 130, 132, 134 BW.
- Vermoeden van afwezigheid: art. 113 oud BW
o Na 3 maanden
o Procedure vrederechter
o Gerechtelijk bewindvoerder aanstellen
Procedure inzake afwezigheid= degene die belang hebben bij het
vermogen van de ‘afezige’ (= erfgenamen) kunnen zich tot de rechtbank
wenden om op korte termijn het beheer van het vermogen te regelen en
het op langere termijn in bezit te krijgen.
- Verklaring van afwezigheid: art. 118 oud BW (= juridisch overlijden)
o Na 5 jaar
o Procedure familierechtbank
o overlijden
Overlijden zeker maar geen lichaam à art. 126 BW à vb: bij tsunami
1RE
1. Personen-, familie en relatievermogensrecht: personenrecht ...................................................... 3
a. Begrip en soorten personen ..................................................................................................................... 3
Ontstaan en beïndiging van de persoonlijkheid ............................................................................................ 3
b. Staat van de persoon ................................................................................................................................ 5
Begrip en verkrijging ...................................................................................................................................... 5
Kenmerken van staat ..................................................................................................................................... 5
Elementen van staat ...................................................................................................................................... 5
Naam ......................................................................................................................................................... 6
Geslacht .................................................................................................................................................... 7
Woonplaats ............................................................................................................................................... 8
Soorten:..................................................................................................................................................... 8
Nationaliteit .............................................................................................................................................. 9
Handelings(on)bekwaamheid ................................................................................................................. 18
Basisbegrippen rechtshandeling/nietigheid/bekwaamheid ........................................................................ 18
Bijzondere rechtsonbekwaamheden ........................................................................................................... 20
Handelings(on)bekwaamheid minderjarigen ................................................................................................... 20
Wettelijke uitzonderingen op de minderjarige onbekwaamheid ................................................................ 21
Uitzonderingen aanvaard in de rechtspraak op de miderjarige onbekwaamheid....................................... 22
Sanctieregeling ............................................................................................................................................ 22
Handelingsbekwaamheid bij meerderjarige: bescherming .............................................................................. 23
Persoonlijke publiciteit ................................................................................................................................ 28
Personenbescherming: persoonlijkheidsrechten ........................................................................................ 29
2. Personen-, familie en relatievermogensrecht: familierecht ........................................................ 29
a. Graad van verwantschap en aan-verwantschap ................................................................................... 29
b. Huwelijk .................................................................................................................................................. 29
Begrip ........................................................................................................................................................... 29
Voorwaarden ............................................................................................................................................... 30
Sancties bij het niet-naleven van de voorwaarden ...................................................................................... 32
Vorm ............................................................................................................................................................ 32
Gevolgen van het huwelijk: het primair stelsel............................................................................................ 32
Secundair huwelijksstelsel ........................................................................................................................... 32
Huwelijksplichten .................................................................................................................................... 33
Bescherming van de gezinswoning ......................................................................................................... 33
Hoofdelijkheid ......................................................................................................................................... 34
Vrijheid van beroep en autonomie in bankzaken ................................................................................... 34
Dringende maatregelen .......................................................................................................................... 34
c. Feitelijke scheiding en echtscheiding..................................................................................................... 35
Feitelijke scheiding versus echtscheiding .................................................................................................... 35
Dringende maatregelen ............................................................................................................................... 35
Vormen van echtscheiding .......................................................................................................................... 35
Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting van het huwelijk............................................ 35
Echtscheiding door onderlinge toestemming ......................................................................................... 36
d. Samenwoning buiten huwelijk............................................................................................................... 36
Wettelijke samenwoning ............................................................................................................................. 36
1RE
, Feitelijke samenwoning ............................................................................................................................... 36
Samenlevingscontract.................................................................................................................................. 37
e. Relatie tussen ouders en kinderen ......................................................................................................... 37
Afstamming.................................................................................................................................................. 37
Hoe wordt de wettelijke afstamming vastgesteld? ................................................................................ 38
Moederlijke afstamming .................................................................................................................... 38
Geboorteakte ................................................................................................................................ 39
Erkenning ....................................................................................................................................... 39
Gerechtelijke vaststelling .............................................................................................................. 39
Vaderlijke afstamming........................................................................................................................ 40
Vermoeden van vaderschap (vaderschapsregel)........................................................................... 40
Betwisting van het vermoeden art. 318 oud BW. ..................................................................... 41
Erkenning ....................................................................................................................................... 41
Onderzoek naar vaderschap / Gerechtelijke vaststelling vaderschap ........................................... 42
Meemoederschap .............................................................................................................................. 43
Vermoeden van het meemoederschap ......................................................................................... 43
Erkenning ....................................................................................................................................... 43
Onderzoek naar meemoederschap/ gerechtelijke vaststelling meemoederschap ....................... 43
Kan de wettelijke afstamming betwist worden? .................................................................................... 43
Moederlijke afstamming betwisten (geboorteakte): ......................................................................... 43
Moederlijke afstamming betwisten (erkenning): ............................................................................... 44
Vaderlijke afstamming betwisten (vaderschapsregel): ...................................................................... 44
Vaderlijke afstamming betwisten (erkenning): .................................................................................. 44
Wat zijn de gevolgen van de afstamming? ............................................................................................. 44
Ouderlijke plichten ............................................................................................................................. 44
Ouderlijk gezag ................................................................................................................................... 45
Familiale solidariteit ........................................................................................................................... 45
Adoptieve afstamming ............................................................................................................................ 46
Voorwaarden en gevolgen ............................................................................................................ 47
1RE
, Personen-en familierecht
1. Personen-, familie en relatievermogensrecht: personenrecht
a. Begrip en soorten personen
Natuurlijke persoon Uit zijn aard is de mens een persoon in de
juridische betekenis van het woord en
heeft rechten en plichten.
Rechtspersoon Bepaalde groeperingen van personen
en/of middelen die de hoedanigheid van
persoon hebben. Ze kunnen deelnemen
aan het rechtverkeer, als drager van
subjectieve rechten en plichten.
Ontstaan en beïndiging van de persoonlijkheid
Begin:
Principe: Geboorte (art. 42 BW)
Aangifte Ouders moeten kind aangeven binnen een
termijn van 15 dagen na geboorte (art. 43
BW)
Uitzondering: Ongeboren vrucht als persoon beschouwd
- Als in belang van toekomstig
persoon
(om te kunnen erven,
schenkingen te kunnen doen,
voor erkenning,..)
- Levend en levensvatbaar
geboren
Wettelijk. tijdvak van verwekking (art. 326 oud BW)
Einde:
1RE
, Principe: Overlijden
Aangifte: Zo snel mogelijk (art. 55 BW)
Uitzondering: Overledene persoon (dat de persoon
langer duurt dan in de werkelijkheid)
- Als in belang van
familieleden, erfgenamen,
SE
Vb: een auteursrecht (=70 jaar) à
je bent gestorven en 70 jaar heb je
dan het auteursrecht
Onzekerheid van het bestaan à artikelen 112, 113, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 122,
123, 124, 126, 129, 130, 132, 134 BW.
- Vermoeden van afwezigheid: art. 113 oud BW
o Na 3 maanden
o Procedure vrederechter
o Gerechtelijk bewindvoerder aanstellen
Procedure inzake afwezigheid= degene die belang hebben bij het
vermogen van de ‘afezige’ (= erfgenamen) kunnen zich tot de rechtbank
wenden om op korte termijn het beheer van het vermogen te regelen en
het op langere termijn in bezit te krijgen.
- Verklaring van afwezigheid: art. 118 oud BW (= juridisch overlijden)
o Na 5 jaar
o Procedure familierechtbank
o overlijden
Overlijden zeker maar geen lichaam à art. 126 BW à vb: bij tsunami
1RE
