Samenvatting Sociaal zekerheidsrecht Vives

SOCIAAL ZEKERHEIDSRECHT
INLEIDING

Wat is sociale zekerheid?

Wanneer ontstond sociale zekerheid?

Welke connotatie roept sociale zekerheid op?

 Eerste opdracht
1) Wie nam het initiatief?
 De werknemers zelf en zelfstandige ambachtslieden
MOB: maatschappij van onderlinge bijstand, dit zijn de voorstanders van de ziekenfondsen
Werklozenkassen en deze worden gesubsidieerd door de overheid
 De werkgevers, zij hebben voorzorgskassen opgericht
 Overheid, zij hebben een lijfrentekas opgericht en subsidie
WAO van 1903
2) Waaruit bestond dit en voor wie bedoeld?
3) Wanneer nam men het initiatief?

Werk van lange adem, het werd niet in 1,2,3 opgericht

Proces van geleidelijke uitbreiding: wn’s/ambtenaren -> zelfstandigen -> niet-werkenden

3 partners: paritair onder toezicht van de overheid

WAT IS SOCIALE ZEKERHEID

 Sociale zekerheid in enge zin vs sociale zekerheid in ruime zin
o Sociale zekerheid
 = het geheel van voorzieningen die bescherming bieden tegen de nadelige inkomensgevolgen
van welbepaalde omstandigheden, de zgn. “sociale risico’s” (→ risico dat verband houdt met
het feit dat we werken)
 7 risico’s -> 7 takken
 Zoals bv werkloosheid
o Sociale bijstand
 = het geheel van voorzieningen die eenieders bestaanszekerheid moeten waarborgen (→
geen link met werk!)
 Minimumvoorzieningen -residuaire stelsels
 Je krijgt het minimum zodat je genoeg hebt om te overleven
 Je komt pas in aanmerking als je geen aanspraak kunt maken op iets uit de sociale zekerheid.
Bv als je een pensioen kan krijgen, dan zal je geen leefloon krijgen
 Zoals bv een leefloon,
 Tegemoetkoming aan gehandicapten, als je kan aantonen dat je behoeftig ben dan kan je dit
krijgen, als je de lotto wint dan krijg je dit niet.
 Inkomensgarantie voor ouderen
 Gewaarborgde gezinsbijslag



Sociale zekerheid Sociale bijstand

1

,Bv werkloosheid Bv leefloon
Werkstatus Behoefte: solidariteit
o Verzekeringssysteem-> Om een leefloon te krijgen moet
premie je niet gewerkt hebben
Burgerschap, dus iedereen kan
het krijgen
% van je loon: statusbehoud Forfaitair, minimumniveau
Ze gaan werken met een
loonplafond
RSZ -> bijdragen Leefloon wordt betaald door het
OCMW. OCMW haalt hun geld uit
de belastingen
BASISPRINCIPES VAN ONZE SOCIALE ZEKERHEID


VERZEKERING EN SOLIDARITEIT
 Verzekering
o Premie- risico- uitbetaling
o Maar, sociale verzekering
 Solidariteit
o Verplicht karakter, herverdeling, gedeeltelijke financiering door overheidsmiddelen
o Solidariteit van de werkenden (Bismarck) VS solidariteit van de burgers (Beveridge)
 Beveridge: iedereen heeft recht op solidariteit


SOORTEN UITKERINGEN
 Inkomensvervangde uitkeringen of vervangingsinkomens
Bv werkloosheidsuitkering, pensioenen
 Inkomensaanvulligen of kostenvergoedingen
Bv kinderbijslag, geld voor medicijnen bv PIA
 Waarom krijgen we kinderbijslag? Zodat mensen meer kinderen zouden maken, ze
stimuleren de mensen om kinderen te maken

STRUCTUUR VAN ONZE SOCIALE ZEKERHEID

 Organisatie op basis van 3 socio-professionele categorieën




Ambtenaar: je werkt in dienst van een overheid en werkt onder een statuut of rechtspositieregeling

2

, Zelfstandige, dit ben je als je geen werknemer of ambtenaar bent
 Sociale bijstand is voor iedereen gelijk
 Sociale zekerheid is verschillend


STELSEL VAN DE WERKNEMERS
= zijn verbonden door een arbeidsovereenkomst

 Bijdragen voor
1. Ziekte en invaliditeit
 sector gezondheidszorgen
 sector uitkeringen
2. Gezinsbijslag
3. Pensioenen
4. Arbeidsongevallen
5. Beroepsziekten
6. Werkloosheid
7. Jaarlijkse vakantie




3

,  De RSZ ontvangt de bijdragen, wn’s en wg’s moeten dit betalen op het loon dat wordt verdiend
o De RSZ verdeeld dit over de verschillende takken van de sociale zekerheid
 RIZIV= rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
RVA= rijksdienst voor arbeidsvoorziening
FPD= federale pensioendienst
RJV= rijksregister voor jaarlijkse vakantie
Famifed/ Fons= Vlaams agentschap voor gezinsbijslag
Fedris= federaal agentschap voor beroepsrisico’s
 In het groen, dit zijn de overheidsinstellingen
 In het geel, dit zijn particulierinstellingen
 Elk ziekenfonds betaald hetzelfde

STELSEL VAN DE ZELFSTANDIGEN

=professionals die niet werken in een gezagsrelatie

 Bijdragen voor
1. Ziekte en invaliditeit
 Sector gezondheidszorg
 Sector uitkeringen
2. Gezinsbijslag
3. Pensioenen
4. Overbruggingsrecht




Zelfstandigen hebben geen jaarlijkse vakantie, ze mogen dit nemen maar ze moeten dit zelf betalen

Bij arbeidsongevallen moeten ze zichzelf gaan verzekeren

4