Samenvatting Technologie en Privaatrecht
Week 1: software
Verplichte literatuur:
- Kort begrip van het intellectuele eigendomsrecht
Verplichte jurisprudentie:
- HR: De Beeldbrigade/Hulskamp
- HR: Oracle/UsedSoft
- HR: Coface/Intergamma
Software:
- Programmeur (developer)
o Broncode (source code): code in bijv. Javascript
o Technische documentatie: je gaat dan uitleggen hoe de broncode in elkaar zit
- Gebruiker:
o Objectcode: 110001010101100: gelezen door besturingsprogramma zoals Windows
of MacOS)
o Gebruikersdocumentatie (user documentation):
Eigendomsrecht t.a.v. corpus mechanicum
- Eigendom van roerende zaken = drager als stoffelijk object
- Eigendom van het papieren boek of de USB-stick waarop de code & documentatie is
geprint/opgeslagen
IE-recht (IPR) ten aanzien van corpus mysticum
- Auteursrecht/copyright op code en documentatie = onlichamelijk goed:
o Art. 10 lid 1 jo. Art. 12 Aw (code)
Auteursrecht ontstaat van rechtswege
o Art. 10 lid 1 sub a Aw (documentatie)
- Eisen:
o Moet voldoende nauwkeurig en objectief kunnen worden geïdentificeerd, en
o Oorspronkelijk, eigen intellectuele schepping zijn
- Exploitatierechten:
o Juridisch
Openbaar maken, verveelvoudigen
o Praktisch
Gebruiken, wijzigen, distribueren, overdragen, handhaven
- Persoonlijkheidsrechten (moral rights), art. 25 Aw
o Het recht om je te verzetten tegen verminking en aantasting van je werk
- Goederenrechtelijk
o Absoluut recht
o Verbodsrecht
o Vermogensrecht want strekt ertoe rechthebbende stoffelijk voordeel te verschaffen,
art. 3:6 BW
Auteursrecht originaire en derivatieve verkrijging
- Auteursrecht ontstaat bij maker door schepping van het werk
o Zelf, art. 1 Aw
o Door anderen onder je leiding en toezicht, art. 6 Aw
Komt zelden voor
o Door degenen die in je dienstverband mits tijdens en krachtens dienstbetrekking en
tenzij anders overeengekomen, art. 7 Aw
Niet zzp’ers, freelancers etc.
, Dus niet ‘work for hire’ zoals in de VS
- Kan door maker worden overgedragen, art. 3:83 lid 3 BW jo. Art. 2: lid 1 Aw jo. Art. 3:2 jo.
Art. 3:6 BW
o Titel waarin het goed met voldoende bepaaldheid omschreven is art. 3:84 lid 2 BW
o Levering
Huidige werken d.m.v. akte, art. 3:95 BW jo. Art. 2-3 Aw jo. Art. 156 Rv
Toekomstige werken bij voorbaat leveren d.m.v. art. 3:97 lid 1 jo. Art. 6:226
BW
Verbintenisrechtelijk vangnet
Verplichting tot overdracht voor zover nodig
Exclusieve licentie, art. 2-3 Aw
o Beschikkingsbevoegdheid
Inhoud licenties
Soort
- Closed = objectcode (niet broncode); gebruikersdocumentatie (niet technische); alleen voor
eigen gebruik (internal business purposes); geen recht om te wijzigen of distribueren, bijv.
Microsoft Windows
- Open = object- en broncode; gebruikers- en technische documentatie, recht om te
gebruiken, wijzigen en distribueren, vaak gratis, bijv. Ubunt
o Let op virale werking, bijv. bij GPLv3
De licentie van de opensource software kan andere software ‘infecteren’ in
die zin dat de licentievoorwaarden daarop van toepassing zijn
Bijv. GPLv3:
Virale werking in de GPL-licentie heeft dan tot gevolg dat als je je
eigen closed rourse software in een router embed, en je daarna dit
gaat integreren met opensource software waarop die virale werking
van toepassing is, dan infecteert dit mijn eigen software
Gevolg daarvan is dat ook mijn eigen software dan volgens die
opensource licentie aan de hele wereld ter beschikking moet worden
gesteld, en dat de broncode m.b.t. mijn eigen software ook gedeeld
moet worden met anderen
Beperkingen
- Waarop?
o CPU/cores/test/productie/backup
- Wat?
o Software: release, upgrades, updates, wijzigingen, documentatie; gebruikers- en of
technische, wijzigingen
- Waar?
o Locaties/landen
- Door wie?
o Licentienemer, dochters, groepsmaatschappijen, klanten, andere leverancier
o Stel: je hebt een interne helpdesk, maar gaat dit outsourcen, mag deze externe
leverancier dan deze software gebruiken?
In beginsel niet, aparte bepaling over opnemen
- Waarvoor?
o Intern gebruik of gebruik ten behoeve van afnemer
o Je moet dan bedingen dat de software ook door derden mag worden gebruikt
Art. 34 NL Digital, art. 1-2, art. 9 Modelovk ARBIT, art. 43 ARBIT
o Art. 34 NL Digital
Art. 34 lid 1, art. 34 lid 6, art. 34 lid 7 BW
Afnemer heeft 3 100% dochters die software ook moeten gebruiken
, Afnemer wil interne helpdesk outsourcen
Exclusiviteit
- Exclusief, art. 2 lid 3 Aw
o Akte voor vereist
o Vaak in de muziekbranche
- Niet-exclusief
Duur
- Eeuwigdurend (perpetual) tegen eenmalige betaling (one time license fee)
- Abonnement
o Bijv. SaaS1 tegen betaling van maandelijkse vergoeding (recurring fees)
Kwalificatie licenties
- Verbintenisrechtelijk (ovk)
o Toestemming auteursrechthebbende aan licentienemer om bepaalde
openbaarmakings- of verveelvoudigingshandelingen te verrichten
o Afspraak van de auteursrechthebbende onder bepaalde voorwaarden verbodsrecht
niet uit te oefenen jegens licentienemer
Daarbuiten zou hij auteursrecht inbreuk plegen
o Is het dan koop of niet?
Koop HR: De Beeldbrigade/Hulskamp: huur of iets anders?
3 voorwaarden in arrest:
o Ging over de aanschaf van standaardsoftware
o Eeuwigdurende licentie
o Tegen betaling van een vast bedrag
HR: het is te kwalificeren als een koopovereenkomst, de bepalingen
van koop zijn daarop dus van toepassing
Software is immers geen zaak
Art. 34 lid 1 jo. art. 34 lid 9 NL Digital
Waarom is het nadelig voor een IT-leverancier om het als een koop
te definiëren?
De koop-titel is nogal specifiek in waar het product aan moet
voldoen, je kijkt dan naar art. 7:17 BW, dit is nadeliger voor de
leverancier
o Contractsoverneming, art. 6:159 BW
Art. 21 lid 1 NL Digital, art. 24 ARBIT
‘Klant zal de rechten en verplichtingen die hij o.g.v. een overeenkomst heeft
nimmer aan een derde verkopen, overdragen of verpanden’
Gaat dus over verbintenisrechtelijke werking
- Goederenrechtelijk (recht)
o Vorderingsrecht van licentienemer t.o.v. auteursrechthebbende (relatief recht) om te
gedogen dat de licentienemer de in de licentie toegestane handelingen worden
verricht
o Vorderingsrecht van auteursrechthebbende op licentienemer (relatief recht) tot
betaling van licentievergoedingen (license fee)
o Overdracht, art. 3:94 BW
o Hoe vindt de levering plaats? Via een akte etc.
Kun je de licentie nu onoverdraagbaar maken (goederenrechtelijk gezien)?
- Zie art. 3:83 lid 2 BW
1
SaaS = software as a service
, o Door een beding tussen schuldeiser en schuldenaar worden uitgesloten
o Als je dat dus uitsluit in goederenrechtelijke zin, heeft de overdracht dus geen effect,
het wordt dan ook niet geheeld door de goede trouw van de verkrijger
Gunstig voor de leverancier
o Uitzondering: art. 3:83 lid 2 BW, HR: Coface/Intergamma
o Hoofdregel: verbintenisrechtelijke werking, maar je kan zeker goederenrechtelijk
gezien dergelijke afspraken maken
Conclusie: als je het goederenrechtelijk wil laten zijn, dan spreek je af dat de licentie niet-
overdraagbaar is, als je het verbintenisrechtelijk wil afspreken, dan spreek je af dat de licentie niet
mag worden overgedragen
- Eerste optie is sterker, want als je afspreekt dat het niet ‘mag’, dan kan indien dit alsnog
wordt overgedragen dit worden geheeld door goede trouw van de verkrijgeer o.g.v. art. 3:86
BW
- Dus goederenrechtelijk is beter!
Art. 10 lid 1, art. 34 lid 1 NL Digital, art. 8 lid 1 sub b, art. 24 ARBIT
Uitzondering: HvJ EU: Oracle/UsedSoft
- Rechtsregel: op het moment dat de software voor de eerste keer met toestemming van de
leverancier is gelicentieërd aan een afnemer, dan is het auteursrecht uitgeput t.a.v. die
bewuste download
o Dit betekent dat je dan niet meer gerechtigd bent om je als auteur te verzetten tegen
de verdere verhandeling van die software
- Oracle had een licentie verschaft aan een afnemer, die afnemer had die licentie niet meer
nodig, deze had zij verkocht aan UsedSoft dit mocht dus volgens HvJ EU
- UsedSoft verkocht dit weer door aan andere klanten tweedehands software (net als bij
boeken; schrijver kan ook niet iedere keer auteursrecht inroepen als het boek tweedehands
wordt verkocht)
o Maar goederenrechtelijke werking?
Prevaleert goederenrechtelijke onoverdraagbaarheid van art. 3:83 lid 2 BW
boven uitgeputte auteursrecht?
Waarschijnlijk niet, uitspraak HvJ EU prevaleert
o Maar onderhoud?
Dat gebeurt normaliter o.g.v. de overeenkomst met de licentiegever, maar is
hier niet van toepassing
Verkrijging vs. closed source licentiëring vanuit afnemersperspectief
- Verkrijging
o Voordelen:
Alles omvattend recht
Juridische onafhankelijkheid bij faillissement leverancier
o Nadelen:
Duurder om te verkrijgen en onderhouden
Belangrijk om ook steeds nieuwste versie van broncode en technische
documentatie te krijgen
- Licentiëring:
o Voordelen:
Goedkoper om licentienemer te worden te laten onderhouden
Feitelijk minder risicovol om te gebruiken
o Nadelen:
Gebruiksbeperkingen
Juridische afhankelijkheid van leverancier, met name bij faillissement
leverancier of overdracht auteursrecht aan derde
Week 1: software
Verplichte literatuur:
- Kort begrip van het intellectuele eigendomsrecht
Verplichte jurisprudentie:
- HR: De Beeldbrigade/Hulskamp
- HR: Oracle/UsedSoft
- HR: Coface/Intergamma
Software:
- Programmeur (developer)
o Broncode (source code): code in bijv. Javascript
o Technische documentatie: je gaat dan uitleggen hoe de broncode in elkaar zit
- Gebruiker:
o Objectcode: 110001010101100: gelezen door besturingsprogramma zoals Windows
of MacOS)
o Gebruikersdocumentatie (user documentation):
Eigendomsrecht t.a.v. corpus mechanicum
- Eigendom van roerende zaken = drager als stoffelijk object
- Eigendom van het papieren boek of de USB-stick waarop de code & documentatie is
geprint/opgeslagen
IE-recht (IPR) ten aanzien van corpus mysticum
- Auteursrecht/copyright op code en documentatie = onlichamelijk goed:
o Art. 10 lid 1 jo. Art. 12 Aw (code)
Auteursrecht ontstaat van rechtswege
o Art. 10 lid 1 sub a Aw (documentatie)
- Eisen:
o Moet voldoende nauwkeurig en objectief kunnen worden geïdentificeerd, en
o Oorspronkelijk, eigen intellectuele schepping zijn
- Exploitatierechten:
o Juridisch
Openbaar maken, verveelvoudigen
o Praktisch
Gebruiken, wijzigen, distribueren, overdragen, handhaven
- Persoonlijkheidsrechten (moral rights), art. 25 Aw
o Het recht om je te verzetten tegen verminking en aantasting van je werk
- Goederenrechtelijk
o Absoluut recht
o Verbodsrecht
o Vermogensrecht want strekt ertoe rechthebbende stoffelijk voordeel te verschaffen,
art. 3:6 BW
Auteursrecht originaire en derivatieve verkrijging
- Auteursrecht ontstaat bij maker door schepping van het werk
o Zelf, art. 1 Aw
o Door anderen onder je leiding en toezicht, art. 6 Aw
Komt zelden voor
o Door degenen die in je dienstverband mits tijdens en krachtens dienstbetrekking en
tenzij anders overeengekomen, art. 7 Aw
Niet zzp’ers, freelancers etc.
, Dus niet ‘work for hire’ zoals in de VS
- Kan door maker worden overgedragen, art. 3:83 lid 3 BW jo. Art. 2: lid 1 Aw jo. Art. 3:2 jo.
Art. 3:6 BW
o Titel waarin het goed met voldoende bepaaldheid omschreven is art. 3:84 lid 2 BW
o Levering
Huidige werken d.m.v. akte, art. 3:95 BW jo. Art. 2-3 Aw jo. Art. 156 Rv
Toekomstige werken bij voorbaat leveren d.m.v. art. 3:97 lid 1 jo. Art. 6:226
BW
Verbintenisrechtelijk vangnet
Verplichting tot overdracht voor zover nodig
Exclusieve licentie, art. 2-3 Aw
o Beschikkingsbevoegdheid
Inhoud licenties
Soort
- Closed = objectcode (niet broncode); gebruikersdocumentatie (niet technische); alleen voor
eigen gebruik (internal business purposes); geen recht om te wijzigen of distribueren, bijv.
Microsoft Windows
- Open = object- en broncode; gebruikers- en technische documentatie, recht om te
gebruiken, wijzigen en distribueren, vaak gratis, bijv. Ubunt
o Let op virale werking, bijv. bij GPLv3
De licentie van de opensource software kan andere software ‘infecteren’ in
die zin dat de licentievoorwaarden daarop van toepassing zijn
Bijv. GPLv3:
Virale werking in de GPL-licentie heeft dan tot gevolg dat als je je
eigen closed rourse software in een router embed, en je daarna dit
gaat integreren met opensource software waarop die virale werking
van toepassing is, dan infecteert dit mijn eigen software
Gevolg daarvan is dat ook mijn eigen software dan volgens die
opensource licentie aan de hele wereld ter beschikking moet worden
gesteld, en dat de broncode m.b.t. mijn eigen software ook gedeeld
moet worden met anderen
Beperkingen
- Waarop?
o CPU/cores/test/productie/backup
- Wat?
o Software: release, upgrades, updates, wijzigingen, documentatie; gebruikers- en of
technische, wijzigingen
- Waar?
o Locaties/landen
- Door wie?
o Licentienemer, dochters, groepsmaatschappijen, klanten, andere leverancier
o Stel: je hebt een interne helpdesk, maar gaat dit outsourcen, mag deze externe
leverancier dan deze software gebruiken?
In beginsel niet, aparte bepaling over opnemen
- Waarvoor?
o Intern gebruik of gebruik ten behoeve van afnemer
o Je moet dan bedingen dat de software ook door derden mag worden gebruikt
Art. 34 NL Digital, art. 1-2, art. 9 Modelovk ARBIT, art. 43 ARBIT
o Art. 34 NL Digital
Art. 34 lid 1, art. 34 lid 6, art. 34 lid 7 BW
Afnemer heeft 3 100% dochters die software ook moeten gebruiken
, Afnemer wil interne helpdesk outsourcen
Exclusiviteit
- Exclusief, art. 2 lid 3 Aw
o Akte voor vereist
o Vaak in de muziekbranche
- Niet-exclusief
Duur
- Eeuwigdurend (perpetual) tegen eenmalige betaling (one time license fee)
- Abonnement
o Bijv. SaaS1 tegen betaling van maandelijkse vergoeding (recurring fees)
Kwalificatie licenties
- Verbintenisrechtelijk (ovk)
o Toestemming auteursrechthebbende aan licentienemer om bepaalde
openbaarmakings- of verveelvoudigingshandelingen te verrichten
o Afspraak van de auteursrechthebbende onder bepaalde voorwaarden verbodsrecht
niet uit te oefenen jegens licentienemer
Daarbuiten zou hij auteursrecht inbreuk plegen
o Is het dan koop of niet?
Koop HR: De Beeldbrigade/Hulskamp: huur of iets anders?
3 voorwaarden in arrest:
o Ging over de aanschaf van standaardsoftware
o Eeuwigdurende licentie
o Tegen betaling van een vast bedrag
HR: het is te kwalificeren als een koopovereenkomst, de bepalingen
van koop zijn daarop dus van toepassing
Software is immers geen zaak
Art. 34 lid 1 jo. art. 34 lid 9 NL Digital
Waarom is het nadelig voor een IT-leverancier om het als een koop
te definiëren?
De koop-titel is nogal specifiek in waar het product aan moet
voldoen, je kijkt dan naar art. 7:17 BW, dit is nadeliger voor de
leverancier
o Contractsoverneming, art. 6:159 BW
Art. 21 lid 1 NL Digital, art. 24 ARBIT
‘Klant zal de rechten en verplichtingen die hij o.g.v. een overeenkomst heeft
nimmer aan een derde verkopen, overdragen of verpanden’
Gaat dus over verbintenisrechtelijke werking
- Goederenrechtelijk (recht)
o Vorderingsrecht van licentienemer t.o.v. auteursrechthebbende (relatief recht) om te
gedogen dat de licentienemer de in de licentie toegestane handelingen worden
verricht
o Vorderingsrecht van auteursrechthebbende op licentienemer (relatief recht) tot
betaling van licentievergoedingen (license fee)
o Overdracht, art. 3:94 BW
o Hoe vindt de levering plaats? Via een akte etc.
Kun je de licentie nu onoverdraagbaar maken (goederenrechtelijk gezien)?
- Zie art. 3:83 lid 2 BW
1
SaaS = software as a service
, o Door een beding tussen schuldeiser en schuldenaar worden uitgesloten
o Als je dat dus uitsluit in goederenrechtelijke zin, heeft de overdracht dus geen effect,
het wordt dan ook niet geheeld door de goede trouw van de verkrijger
Gunstig voor de leverancier
o Uitzondering: art. 3:83 lid 2 BW, HR: Coface/Intergamma
o Hoofdregel: verbintenisrechtelijke werking, maar je kan zeker goederenrechtelijk
gezien dergelijke afspraken maken
Conclusie: als je het goederenrechtelijk wil laten zijn, dan spreek je af dat de licentie niet-
overdraagbaar is, als je het verbintenisrechtelijk wil afspreken, dan spreek je af dat de licentie niet
mag worden overgedragen
- Eerste optie is sterker, want als je afspreekt dat het niet ‘mag’, dan kan indien dit alsnog
wordt overgedragen dit worden geheeld door goede trouw van de verkrijgeer o.g.v. art. 3:86
BW
- Dus goederenrechtelijk is beter!
Art. 10 lid 1, art. 34 lid 1 NL Digital, art. 8 lid 1 sub b, art. 24 ARBIT
Uitzondering: HvJ EU: Oracle/UsedSoft
- Rechtsregel: op het moment dat de software voor de eerste keer met toestemming van de
leverancier is gelicentieërd aan een afnemer, dan is het auteursrecht uitgeput t.a.v. die
bewuste download
o Dit betekent dat je dan niet meer gerechtigd bent om je als auteur te verzetten tegen
de verdere verhandeling van die software
- Oracle had een licentie verschaft aan een afnemer, die afnemer had die licentie niet meer
nodig, deze had zij verkocht aan UsedSoft dit mocht dus volgens HvJ EU
- UsedSoft verkocht dit weer door aan andere klanten tweedehands software (net als bij
boeken; schrijver kan ook niet iedere keer auteursrecht inroepen als het boek tweedehands
wordt verkocht)
o Maar goederenrechtelijke werking?
Prevaleert goederenrechtelijke onoverdraagbaarheid van art. 3:83 lid 2 BW
boven uitgeputte auteursrecht?
Waarschijnlijk niet, uitspraak HvJ EU prevaleert
o Maar onderhoud?
Dat gebeurt normaliter o.g.v. de overeenkomst met de licentiegever, maar is
hier niet van toepassing
Verkrijging vs. closed source licentiëring vanuit afnemersperspectief
- Verkrijging
o Voordelen:
Alles omvattend recht
Juridische onafhankelijkheid bij faillissement leverancier
o Nadelen:
Duurder om te verkrijgen en onderhouden
Belangrijk om ook steeds nieuwste versie van broncode en technische
documentatie te krijgen
- Licentiëring:
o Voordelen:
Goedkoper om licentienemer te worden te laten onderhouden
Feitelijk minder risicovol om te gebruiken
o Nadelen:
Gebruiksbeperkingen
Juridische afhankelijkheid van leverancier, met name bij faillissement
leverancier of overdracht auteursrecht aan derde
